RAHABU aarĩ ndirica-inĩ gũgĩthererũka, acũthĩrĩirie cianda iria ciarigicĩirie Jeriko. Mbũtũ ya Isiraeli nĩ yacemanĩtie nĩguo ĩtharĩkĩre itũũra rĩu. Akĩona rũkũngũ rũkĩũmbũka na akĩigua mũgambo mũnene wa coro, rĩrĩa mbũtũ ĩyo yaambĩrĩirie rĩngĩ gũthiũrũrũka itũũra.

Rahabu aarĩ mũikari wa Jeriko; na kwoguo nĩ oĩ tũcĩra twakuo, manyũmba makuo, ndũnyũ na matuka makuo. Ningĩ nĩ oĩ andũ a kũu wega makĩria. Nĩ onaga guoya ũrĩa maarĩ naguo o ũrĩa thikũ ciathiaga, rĩrĩa Aisiraeli maathiũrũrũkaga itũũra rĩu rita rĩmwe o mũthenya. No Rahabu ndaigana kũinaina kana gũte mwĩhoko ta andũ a itũũra rĩao, o na kũrĩ na mĩgambo ya coro itũũra-inĩ rĩu.

Mũthenya ũcio wa mũgwanja, Rahabu nĩ eeyoneire wega mbũtũ ĩyo ĩkĩambĩrĩria gũthiũrũrũka. Akĩona mbũtũ ya Isiraeli, na athĩnjĩri Ngai arĩa maahuhaga coro, na magakuua ithandũkũ rĩa kĩrĩkanĩro, rĩrĩa rĩonanagia atĩ Jehova Ngai wao aarĩ hamwe nao. No tũhũũre mbica Rahabu arĩ ndirica-inĩ anyitĩte mũkwa mũtune ũrĩa aacuurĩtie ndirica-inĩ, ĩrĩa yaarorete nja ya itũũra. Mũkwa ũcio nĩ wamũririkanagia atĩ we na famĩlĩ yao nĩ mangĩahonokire itũũra rĩu rĩkĩanangwo. Hihi Rahabu aarĩ mũkunyanĩri? Aca o na hanini, Jehova aamuonaga arĩ mũtumia ũrĩ na wĩtĩkio mũnene. Reke tũcoke thutha hanini rũgano-inĩ rwa Rahabu, na tuone maũndũ marĩa tũngĩĩruta.

Rahabu aarĩ mũmaraya. Ũndũ ũcio nĩ wagegagia athuthuria amwe a Bibilia a tene, nginya ũgatũma moige atĩ nĩ mũkawa aaigĩte wa gũkomborithagia ageni. O na kũrĩ ũguo, Bibilia nĩ yonanagia ũũma wa ũndũ ũcio ĩtekũhithĩrĩra. (Joshua 2:1; Ahibirania 11:31; Jakubu 2:25) Akanaani monaga ũmaraya ũrĩ wĩra o ta ũrĩa ũngĩ. O na gũtuĩka ũmaraya nĩ wetĩkĩrĩkĩte, no kũhoteke Rahabu nĩ oĩ atĩ ndwagĩrĩire, nĩ gũkorũo Jehova nĩ aheete andũ othe thamiri ya gũkũũranaga wega na ũũru. (Aroma 2:14, 15) Ningĩ no kũhoteke atĩ Rahabu nĩ aaconokagĩra mĩtugo yake. O ta aingĩ ũmũthĩ arĩa marutaga wĩra ũcio, hihi nĩ aangĩendire gũtigana naguo, no akona hatirĩ ũndũ ũngĩ angĩekire arũmbũiye famĩlĩ yake.

Hatarĩ nganja, Rahabu nĩ eeriragĩria ũtũũro mwega. Itũũra rĩao rĩaiyũire ũhinya na mĩtugo ya ũũra thoni ta, gũkomania kwa andũ a rũrĩra rũmwe, na gũkomania kwa andũ na nyamũ. (Maũndũ ma Alawii 18:3, 6, 21-24) Ndini nĩyo yatũmaga mĩtugo ĩyo ya ũũra thoni ĩtheereme. Kwahũragĩrũo ũmaraya hekarũ-inĩ, na gũgathathaĩrio ngai cia maheeni ta Baali na Moleku o hamwe na gũcina ciana irĩ muoyo, makĩrutĩra ngai icio ciao magongona.

Jehova nĩ onaga maũndũ macio meekagwo Kanaani. Nĩ ũndũ wa mĩtugo ĩyo mĩũru yeekagwo nĩ Akanaani, Jehova oigire ũũ: ‘Bũrũri wao nĩ ũthahĩte, na tondũ ũcio nĩ ngũtũma macokererũo nĩ waganu wao; naguo bũrũri ũcio ũtahĩke andũ arĩa maũtũũraga mawehere.’ (Maũndũ ma Alawii 18:25) Hihi ‘gũcokererũo nĩ waganu wao’ kwoigĩte atĩa? Ngai nĩ eerĩire Aisiraeli ũndũ ũyũ: “Jehova Ngai waku akaingata ndũrĩrĩ icio ciehere mbere yaku hanini o hanini.” (Gũcokerithia Maathani  7:22) Karine nyingĩ mbere ĩyo, Jehova “Ngai, o we ũtangĩhota kũhenania,” nĩ eerĩire famĩlĩ ya Iburahimu bũrũri ũcio.—Tito 1:2; Kĩambĩrĩria 12:7.

Ningĩ Jehova nĩ aathanĩte atĩ, ndũrĩrĩ imwe cia bũrũri ũcio iniinwo kaimana. (Gũcokerithia Maathani 7:1, 2) Ngai ũrĩa mũthingu na ‘Mũtuanĩri cira wa thĩ yothe,’ nĩ aathomete ngoro ciao ciothe na akamenya wega ũrĩa mĩtugo ĩyo yao mĩũru yarikĩrĩte ngoro-inĩ ciao. (Kĩambĩrĩria 18:25; 1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 28:9) Hihi Rahabu aaiguaga atĩa agĩikara itũũra-inĩ rĩu irume? No tũgerie gwĩciria ũrĩa aaiguire amenya atĩ Aisiraeli maarĩ njĩra. Nĩ aaiguĩte ũrĩa Jehova Ngai aatongoretie Aisiraeli akamakũũra ũkombo-inĩ na njĩra ya kũhoota mbũtũ ya Amisiri, mbũtũ ĩrĩa hĩndĩ ĩyo yarĩ na hinya mũingĩ mũno thĩinĩ wa thĩ yothe. Na rĩu Isiraeli yaarorete gũtharĩkĩra Jeriko! O na kũrĩ ũguo, andũ a itũũra rĩu matiigana gũtiga mĩtugo yao mĩũru. Nĩkĩo Bibilia ĩtaga Akanaani acio ‘andũ aremi.’—Ahibirania 11:31.

Rahabu aarĩ ngũrani nao. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, nĩ eecũranagia ũhoro wa riboti iria aaiguaga ciĩgiĩ Aisiraeli, o hamwe na Jehova Ngai wao. Nĩ onete atĩ Jehova aarĩ ngũrani mũno na ngai cia Kanaani; aarũagĩrĩra andũ ake handũ ha kũmaherithia, agatĩtĩrithĩria athathaiya ake magĩe na mĩtugo mĩega handũ ha kũmĩhotomia. Nĩ Ngai wonaga atumia marĩ andũ a kũheo gĩtĩo, no ti andũ a kũhũthĩrũo ũũru na maũndũ ma ngomanio, kwendagio, na kũhũthĩrũo ũũru ũthathaiya-inĩ wa ngai cia maheeni. Rĩrĩa Rahabu aamenyire atĩ, Aisiraeli maambĩte hama mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Rũĩ rwa Jorodani mehaarĩirie gũtharĩkĩra Jeriko, no mũhaka akorũo nĩ aamakire mũno eciria maũndũ marĩa mangĩakorire andũ ao. Hihi Jehova nĩ onaga na agakenio nĩ ngoro njega ya Rahabu?

Ũmũthĩ nĩ kũrĩ na andũ aingĩ mũno matariĩ ta Rahabu. No mende, ĩndĩ matihotaga gũtiga mĩtũũrĩre yao mĩũru ĩrĩa ĩmaagithagia gĩtĩo na gĩkeno, na makeyona ta mataagĩrĩire na matarĩ kĩene. Ũhoro wĩgiĩ Rahabu nĩ ũtwĩkĩraga ngoro na ũgatũririkania atĩ Ngai nĩ eciragia o ũmwe witũ. O na rĩrĩa twaigua tũkuĩte ngoro mũno, ‘ndakoragwo haraya na mũndũ o na ũmwe witũ.’ (Atũmwo 17:27) Akoragwo arĩ hakuhĩ, na ehaarĩirie kũũmĩrĩria arĩa othe marĩ na wĩtĩkio harĩ we. Hihi Rahabu nĩ aarĩ na wĩtĩkio?

Kahinda kanini Aisiraeli matanathiũrũrũka Jeriko, Rahabu nĩ aaceereirũo nĩ ageni eerĩ. Arũme acio eerĩ matiendaga kũmenyeka, o na gũtuĩka andũ a itũũra rĩu nĩ meehũgaga mũno gũtigoke athigani kuuma Isiraeli. No kũhoteke Rahabu nĩ aahiũhire kũmenya andũ acio maarĩ a. Ndwarĩ ũndũ mũgeni arũme kũmũceerera, ĩndĩ arũme aya mendaga o kĩraaro, no ti maũndũ makonainie na wĩra ũrĩa aarutaga.

Hatarĩ nganja, arũme acio eerĩ maarĩ athigani a mbũtũ ya Isiraeli. Maatũmĩtwo nĩ Joshua ũrĩa warĩ mũnene wao, mamenye ũrĩa itũũra rĩu rĩa Jeriko rĩatariĩ. Rĩu nĩrĩo itũũra rĩa mbere harĩ matũũra ma Kanaani marĩa Aisiraeli maarĩ matharĩkĩre, na no kũhoteke atĩ nĩrĩo rĩarĩ na hinya mũno kũrĩ marĩa mangĩ. Joshua eendaga kũmenya maũndũ marĩa  mbũtũ yake ĩngĩacemanirie namo. Nĩkĩo athigani acio maabangire gũthiĩ kwa Rahabu. Tondũ kũu kwarĩ kwa mũmaraya, andũ matingĩatindire makĩenda kũmenya arĩa maraingĩra kuo. Ningĩ no kũhoteke atĩ, athigani acio nĩ maatanyaga kũigua ndeto cia bata kuuma kũrĩ andũ arĩa hihi maangĩaririe matekũmenya.

Bibilia yugaga atĩ Rahabu nĩ “aagwatire arekio arĩa ũgeni.” (Jakubu 2:25) O na angĩkorũo nĩ eeyũragia ciũria imegiĩ na hihi kĩrĩa maagĩrĩte, nĩ aametĩkĩririe maingĩre na maikare gwake. No gũkorũo nĩ eerĩgagĩra kũmenya ũhoro wĩgiĩ Ngai wao, Jehova.

O na kũrĩ ũguo, o rĩmwe gũgĩũka andũ maatũmĩtwo nĩ mũthamaki wa Jeriko! Ũhoro nĩ waatambĩte atĩ kũrĩ athigani moneka kwa Rahabu mũciĩ. Hihi Rahabu angĩekire atĩa? Angĩahithire ageni acio-rĩ, na githĩ ndangĩaingĩririe muoyo wake na wa famĩlĩ yao yothe ũgwati-inĩ? Na githĩ andũ a Jeriko matingĩamoragire othe nĩ ũndũ wa kũhitha thũ icio ciao? Ĩndĩ, no gũkorũo rĩu Rahabu nĩ aamenyete wega andũ acio maarĩ a. Na angĩkorũo nĩ aamenyete atĩ Jehova aarĩ Ngai mwega gũkĩra ngai ciao-rĩ, hihi nĩ angĩahũthĩrire mweke ũcio kũrũgama mwena wa Jehova?

Rahabu nĩ aabataraga gũtua itua na ihenya, nake ndaarĩire marĩĩgu. Aatwarire athigani acio igũrũ rĩa nyũmba yake, na akĩmahitha na makongo marĩa aanĩkĩte. Agĩcoka akĩĩra andũ acio maatũmĩtwo nĩ mũthamaki ũũ: “Ĩĩ, ti-itherũ andũ acio nĩmegũũkĩte gwakwa; no rĩrĩ, ndinamenya kũrĩa mekuumĩte nakuo; na gwakinya atĩrĩ, atĩ ta ihinda rĩrĩa mũrango wa itũũra ũhingagwo, o gwatuka, andũ acio maacoka kuuma; na rĩu ndikĩmenya kũrĩa mathiire; marũmĩrĩrei na ihenya, na nĩmũkũmakinyĩra.” (Joshua 2:4, 5) Ta hũũra mbica Rahabu arũgamĩte mbere ya andũ acio maatũmĩtwo nĩ mũthamaki. Hihi nĩ aamakaga andũ acio matigecirie harĩ kaũndũ arahitha?

Waara wake nĩ warutire wĩra! Arũme acio maatũmĩtwo nĩ mũthamaki maateng’erire marorete mariũkĩro ma Rũĩ rwa Jorodani. (Joshua 2:7) No mũhaka Rahabu akorũo nĩ aaiguire acokwo nĩ thayũ, tondũ aahũthĩrire njĩra hũthũ na akĩhota kũhĩngĩca arũme acio mataabataraga kwĩrũo ũrĩa kũrĩ, na akĩhonokia ndungata cia Jehova.

Rahabu agĩcokoroka narua harĩa athigani acio eerĩ maarĩ na akĩmeera ũrĩa eka. Agĩcoka akĩmeera ũndũ ũngĩ wa bata mũno: Atĩ, andũ a itũũra rĩu nĩ maakuĩte ngoro na magatuĩka nda nĩ ũndũ wa Aisiraeli. No mũhaka ũhoro ũcio mwega nĩ waaheire athigani acio mwĩhoko. Akanaani acio aganu nĩ maarĩkĩtie kũnyitwo nĩ guoya nĩ ũndũ wa Jehova Ngai wa Isiraeli! Thutha ũcio Rahabu akĩguũria ũndũ ũngĩ wa bata mũno harĩ ithuĩ. Akiuga ũũ: “Jehova Ngai wanyu nĩwe Ngai wa kũrĩa igũrũ, o na  wa gũkũ thĩ.” (Joshua 2:11) Ũhoro ũrĩa aaiguĩte wĩgiĩ Jehova, warĩ mũiganu kũmũruta ũndũ ũyũ wa bata: Ngai wa Isiraeli nĩ wa kwĩhokeka. Na Rahabu akĩgĩa na wĩtĩkio harĩ Jehova.

Rahabu ndaarĩ na nganja atĩ, Jehova nĩ angĩahotanĩire andũ ake. Na kwoguo, agĩthaithana atĩ we na famĩlĩ yake maiguĩrũo tha. Athigani acio magĩtĩkĩra, na makĩmwĩra atĩ aige ũndũ ũcio ũrĩ thiri na acuurie mũkwa mũtune ndirica-inĩ ĩrĩa yaarorete nja ya itũũra, nĩguo mbũtũ ĩyo ĩkaamũgitĩra hamwe na famĩlĩ yao.—Joshua 2:12-14, 18.

Kĩonereria kĩa Rahabu no gĩtũrute ũndũ wa bata mũno wĩgiĩ wĩtĩkio. O ta ũrĩa Bibilia yugaga, “gwĩtĩkia kuumanaga na ũhoro ũrĩa ũiguĩtwo.” (Aroma 10:17) Rahabu nĩ aaiguĩte ũhoro wa kwĩhokeka wĩgiĩ kĩhooto na hinya wa Jehova Ngai, na akĩgĩa na wĩtĩkio harĩ we. Ũmũthĩ tũrĩ na ũhoro mũingĩ makĩria ũngĩtũteithia kũmenya Jehova. Hihi nĩ tũgwĩkĩra kĩyo kwĩruta Kiugo kĩa Ngai, nĩguo tũmũmenye makĩria na tũgĩe na wĩtĩkio harĩ we?

O ta ũrĩa Rahabu aataarĩte athigani acio, eerĩ magĩcuuhũka na mũkwa ũrĩa wohereirũo ndirica-inĩ, magĩcoka magĩteng’era mategũkubia marorete irĩma-inĩ. Kwarĩ na ngurunga nyingĩ irĩma-inĩ icio ciarĩ rũgongo rwa Jeriko, kũrĩa athigani acio mangĩehithire nginya kwagĩre, ũndũ mangĩahotire gũcoka kambĩ-inĩ ya Isiraeli maheane ũhoro wa bata ũrĩa maahetwo nĩ Rahabu.

Thutha ũcio, andũ a Jeriko nĩ maamakire mũno rĩrĩa maiguire atĩ Jehova nĩ aarũgamĩtie na njĩra ya kĩama Rũĩ rwa Jorodani, nĩguo Aisiraeli maringĩre kuo. (Joshua 3:14-17) No ũndũ ũcio ndwamakirie Rahabu, ĩndĩ waatũmire agĩe na wĩtĩkio makĩria harĩ Jehova.

Mbũtũ ya Aisiraeli ĩgĩcoka ĩkĩambĩrĩria gũthiũrũrũka Jeriko o mũthenya rita rĩmwe, ĩgĩka ũguo mĩthenya ĩtandatũ. No mũthenya wa mũgwanja warĩ ngũrani. Ta ũrĩa hekũgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ, mũthenya ũcio yaarokire gũthiũrũrũka rũcinĩ tene, na thutha wa gũthiũrũrũka itũũra rĩu rĩothe rita rĩmwe, yaathire o na mbere gũthiũrũrũka ĩtegũtigithĩria. (Joshua 6:15) Hihi nĩ kĩĩ gĩatũmire ĩke ũguo?

Rĩrĩa mbũtũ ĩyo yaarĩkirie gũthiũrũrũka rita rĩa mũgwanja mũthenya ũcio, ĩkĩrũgama. Ĩgĩtiga kũhuha coro. Na gũgĩkira ki ta ngiria. No mũhaka andũ a itũũra rĩu makorũo nĩ maiyũrirũo nĩ maĩ nda. Thutha ũcio, Joshua agĩathana, nayo mbũtũ yothe ĩkĩanĩrĩra na mũgambo mũnene mũno. Hihi arangĩri arĩa maarĩ thingo igũrũ nĩ meeyũririe kana hihi ĩyo yarĩ tharĩkĩro kana no mũgambo tu? Matiaikarire mũno matamenyete. Maambĩrĩirie kũigua thingo icio nene igĩthingitha. Ikĩinaina, igĩatũkanga, igĩcoka ikĩgũa thĩ ikĩharagana! No thutha wa gĩthagathago kĩu gĩothe, harĩ nyũmba ĩmwe yaatigirũo ĩĩhandĩte. Nyũmba ĩyo yarĩ ya Rahabu, yaatigirũo ĩĩhandĩte ceni nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. Ta wĩcirie ũrĩa aaiguire thutha wa kuona ũrĩa aagitĩrũo nĩ Jehova! * Famĩlĩ yao o na yo nĩ yaahonokete!—Joshua 6:10, 16, 20, 21.

Aisiraeli o nao nĩ maatĩire Rahabu nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. Hĩndĩ ĩrĩa monire atĩ nyũmba ya Rahabu yatigwo ĩĩhandĩte, nĩ maamenyire atĩ Jehova aarĩ hamwe nake. We na famĩlĩ yao matianiinirũo rĩrĩa itũũra rĩu rĩaganu rĩanangirũo. Thutha wa mbaara ĩyo, Rahabu agĩtĩkĩrio gũikara hakuhĩ na Aisiraeli. Ihinda inini thutha ũcio, agĩtuĩka Mũyahudi, na akĩhikĩra mũndũ wetagwo Salimoni. Makĩgĩa na mwana wetagwo Boazu, mũndũ warĩ na wĩtĩkio mũrũmu, ũrĩa wacokire kũhikia Ruthu ũrĩa Mũmoabi. * (Ruthu 4:13, 22) Mũthamaki Daudi, na thutha ũcio Mesia, o we Jesu Kristo, moimanire na famĩlĩ ĩyo yarĩ na wĩtĩkio mũrũmu.—Joshua 6:22-25; Mathayo 1:5, 6, 16.

Rũgano rũu rwa Rahabu ruonanagia atĩ gũtirĩ mũndũ ũtarĩ kĩene maitho-inĩ ma Jehova. Nĩ onaga o ũmwe witũ, agathoma ngoro citũ, na agakena mũno rĩrĩa ona mũndũ arĩ na thanda ya wĩtĩkio ta ĩrĩa yaakũrire ngoro-inĩ ya Rahabu. Rahabu onanirie wĩtĩkio wake na ciĩko. O ta ũrĩa Bibilia yugaga, ‘aatuirũo mũthingu nĩ ũndũ wa ciĩko iria eekire.’ (Jakubu 2:25) Na githĩ ti ũndũ wa ũũgĩ twĩgerekanagie na wĩtĩkio wake!