“Nake Jehova Ngai agĩtwara mũndũ ũcio ombĩte akĩmũiga mũgũnda ũcio warĩ kũu Edeni, aũrutage wĩra, na aũikaragie. Nake Jehova Ngai agĩatha mũndũ ũcio, akĩmwĩra atĩrĩ, Mũtĩ o wothe ũrĩa wĩ mũgũnda ũyũ-rĩ, nĩũrekereirio ũũrĩage; no rĩrĩ, mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega o na ũũru, ndũkanaũrĩe, nĩ gũkorũo mũthenya ũrĩa ũkaũrĩa, no mũhaka ũgakua.”​—Kĩambĩrĩria 2:​15-17.

Ngai aaigire mũndũ wa mbere Adamu mũgũnda-inĩ wa Edeni, ũrĩa warĩ na nyamũ cia mĩthemba mĩingĩ na mĩmera mĩthaka. Mũgũnda ũcio warĩ na mĩtĩ ya matunda marĩa Adamu angĩarĩaga atekũgirĩrĩrio. O na kũrĩ ũguo, Jehova Ngai nĩ onirie Adamu mũtĩ ũmwe na akĩmwĩra ndakanarĩe matunda maguo, na atĩ angĩkaarĩa no gũkua agaakua.

Hihi Adamu nĩ aataũkĩirũo nĩ mũkaana ũcio? Nĩ aamenyaga gĩkuũ nĩ kĩĩ, tondũ nĩ onete nyamũ igĩkua. Angĩkorũo Adamu ombĩtwo thutha-inĩ acoke akue, hatingĩarĩ na bata wa kũheo mũkaana ũcio. Handũ ha ũguo, Adamu nĩ aamenyaga atĩ angĩathĩkĩire Ngai na aage kũrĩa matunda ma mũtĩ ũrĩa aagirĩtio, ndarĩ hingo angĩgaakua.

Andũ amwe metĩkĩtie atĩ mũtĩ ũcio warũgamĩrĩire ũhoro wĩgiĩ ngomanio, no ũguo tiguo kwarĩ. Tondũ Jehova eendaga Adamu na mũtumia wake Hawa ‘maciarane mũno, mathegee,’ ningĩ ‘maiyũre thĩ, na mamĩtorie.’ (Kĩambĩrĩria 1:28) Mũkaana ũcio maahetwo wakoniĩ mũtĩ wa biũ. Jehova aawĩtire “mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega o na ũũru” tondũ warũgamagĩrĩra kĩhooto gĩake gĩa gũtua nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega na nĩ ũrĩkũ mũũru igũrũ rĩa andũ. Adamu aangĩagire kũrĩa matunda ma mũtĩ ũcio, angĩonanirie wathĩki wake na ngatho harĩ ũrĩa wamũmbĩte na akamũrathima na njĩra nene mũno.

‘Ningĩ akĩĩra Adamu o nake atĩrĩ, Tondũ wee nĩ ũrĩire mũtĩ ũcio ndagwathire, ũrĩrĩaga irio ciaguo o na thĩna matukũ mothe ma muoyo waku; irio ciaku-rĩ, ũrĩcirĩaga na thithino ya ũthiũ waku, o nginya rĩrĩa ũgacoka tĩri-inĩ; nĩ gũkorũo nĩkuo warutirũo; amu wee ũrĩ o rũkũngũ, ningĩ ũgacoka ũtuĩke o rũkũngũ.’​—Kĩambĩrĩria 3:​17, 19.

 Adamu nĩ aarĩire matunda ma mũtĩ ũrĩa aagirĩtio. Gĩĩko kĩu gĩa kwaga gwathĩka gĩtiarĩ kaũndũ kanini. Kĩonanirie ũremi na kwagĩra kĩene biũ maũndũ mothe mega marĩa Jehova aamwĩkĩire. Rĩrĩa Adamu aarĩire itunda rĩu, nĩ kũregana aareganire na Jehova, agĩthuura kwĩyathaga, na ũndũ ũcio ũngĩarehire moimĩrĩro moru mũno.

O ta ũrĩa Jehova oigĩte, Adamu nĩ aacokire agĩkua. Ngai ombĩte Adamu “na rũkũngũ rũa thĩ,” na nĩ aamwĩrĩte atĩ ‘agacoka atuĩke o rũkũngũ.’ Adamu ndaathire na mbere gũtũũra arĩ kĩũmbe kĩa mũthemba ũngĩ, kana kũndũ kũngĩ. Akua, aahanire o ta rũkũngũ rũrĩa rũtarĩ muoyo o rũrĩa aarutĩtwo kuuma kũrĩ ruo.​—Kĩambĩrĩria 2:7; Kohelethu 9:​5, 10.

“Kwĩhia kwa mũndũ ũmwe-rĩ, nĩkuo gwatũmire mehia matonye gũkũ thĩ, nakĩo gĩkuũ gĩgĩtonya nĩ ũndũ wa mehia; tondũ ũcio gĩkuũ gĩgĩkĩhunja kũrĩ andũ othe, nĩ gũkorũo nĩmaakĩĩhirie othe.”​—Aroma 5:12.

Ũremi, kana mehia ma Adamu maarĩ na moimĩrĩro moru mũno. Rĩrĩa Adamu eehirie, ndaateire ũtũũro wa mĩaka 70 kana 80 tu, no aateire kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene. Makĩria ma ũguo, rĩrĩa Adamu eehirie, nĩ aateire muoyo mũkinyanĩru, na kwoguo angĩagaĩire njiarũa ciake ciothe kwaga gũkinyanĩra.

Ithuothe tũrĩ njiarũa cia Adamu. O na gũtuĩka ndwarĩ wendi witũ, twagaire kuuma kũrĩ we mwĩrĩ ũtarĩ mũkinyanĩru ũrĩa wĩhagia na marigĩrĩrio-inĩ ũgakua. Paulo nĩ aatarĩirie wega ũndũ ũcio twekorire thĩinĩ waguo. Aandĩkire ũũ: “Niĩ nyumanĩte na mwĩrĩ, ngendio mehia-inĩ. Kaĩ ndĩ na thĩna-ĩ? Nũ ũkũhonokia kuuma harĩ mwĩrĩ ũyũ ũrehaga gĩkuũ?” Paulo aacokire agĩĩcokeria kĩũria kĩu akiuga ũũ: “Ndĩracokeria Ngai ngatho kũgerera harĩ Jesu Kristo Mwathani witũ!” ​—Aroma 7:​14, 24, 25.

“Ithe witũ nĩarekirie Mũriũ atuĩke Mũhonokia wa kĩrĩndĩ.”​—1 Johana 4:14.

 Jehova Ngai nĩ aathondekire njĩra ya gũtooria moimĩrĩro moru ma mehia, na gũtũkũũra kuumana na gĩkuũ gĩa tene na tene. Eekire ũguo atĩa? Aatũmire Mũrũ wake eendete oime igũrũ oke aciarũo e mũndũ mũkinyanĩru ta Adamu. No ngũrani na Adamu, Jesu “ndaigana kwĩhia.” (1 Petero 2:22) Tondũ aarĩ mũkinyanĩru, Jesu ndaarĩ rungu rwa ituĩro rĩa gĩkuũ, na nĩ angĩatũũrire tene na tene arĩ mũndũ mũkinyanĩru.

O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ eetĩkĩririe Jesu oragwo nĩ thũ ciake. Thutha wa thikũ ithatũ, Jehova akĩmũcokia muoyo rĩngĩ arĩ kĩũmbe kĩa roho, nĩguo thutha wa kahinda acoke kũũrĩa igũrũ. Acoka akĩnengera Ngai mũigana wa muoyo wake mũkinyanĩru nĩguo acokie kĩrĩa Adamu orirũo nĩ kĩo we mwene o hamwe na njiarũa ciake. Jehova nĩ eetĩkĩrire igongona rĩu, na ũndũ ũcio ũkĩhotithia arĩa monania wĩtĩkio wao harĩ Jesu kũheo muoyo wa tene na tene.​—Aroma 3:​23, 24; 1 Johana 2:2.

Nĩ ũndũ ũcio Jesu nĩ aacokirie kĩrĩa Adamu aatete. Aakuire nĩ ũndũ witũ nĩguo tũgaatũũra tene na tene. Bibilia yugaga ũũ: “Jesu . . . onire thĩna wa gũkua, nĩ getha atĩ, nĩ ũndũ wa Wega wa Ngai, atuĩke wa gũcama gĩkuũ ithenya rĩa andũ othe.”​—Ahibirania 2:9.

Ũndũ ũcio nĩ ũguũragia maũndũ maingĩ megiĩ Jehova. Kĩhooto gĩake gĩtũũgĩru nĩ gĩatũmire ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ andũ kwĩhonokia. O na kũrĩ ũguo, nĩ ũndũ wa wendo na tha ciake nĩ eeimire na njĩra nene mũno nĩguo ahingie ithimi iria we mwene aigĩte, akĩruta Mũrũ wake we mwene atuĩke irĩhi rĩa gũkũũra andũ.​—Aroma 5:​6-8.

“Kristo nĩariũkĩtio akoima kũrĩ arĩa akuũ, agagĩtuĩka mũtũrio [maciaro ma mbere] wa andũ arĩa makomete. Amu kuona atĩ nĩ mũndũ watũmire gũũke gĩkuũ, o ũguo ningĩ nĩ mũndũ watũmire kũriũka kwa andũ arĩa akuũ gũũke o nakuo. Nĩ gũkorũo o ta ũrĩa andũ othe makuaga nĩ ũndũ wa Adamu-rĩ, no taguo andũ othe magacokio muoyo nĩ ũndũ wa Kristo.”​—1 Akorintho 15:​20-22.

Hatirĩ nganja atĩ Jesu nĩ aatũũraga muoyo na agĩcoka agĩkua, no hihi nĩ kũrĩ ũira wonanagia atĩ nĩ aariũkirio kuuma kũrĩ akuũ? Ũira ũmwe mũnene nĩ atĩ, thutha wa Jesu kũriũka nĩ oimĩrĩire andũ aingĩ kũndũ ngũrani na mahinda matiganĩte. Hĩndĩ ĩmwe oimĩrĩire andũ makĩria ma 500. Mũtũmwo Paulo nĩ aandĩkire igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio marũa-inĩ make kũrĩ Akorintho, akiuga atĩ amwe a arĩa Jesu oimĩrĩire maarĩ muoyo hĩndĩ ĩyo, kuonania atĩ nĩ mangĩarutire ũira wa ũndũ ũrĩa meyoneire na makaigua.​—1 Akorintho 15:​3-8.

Rĩrĩa Paulo aandĩkire atĩ Kristo nĩwe warĩ “maciaro ma mbere” harĩ arĩa makomete, eendaga kuonania atĩ andũ angĩ o nao nĩ makaariũkio. Jesu we mwene oigire atĩ ihinda nĩ rĩrĩũka rĩrĩa “arĩa othe me thĩinĩ wa mbĩrĩra makaigua mũgambo wake” na “moime kuo.”​—Johana 5:​28, 29.

“Amu Ngai, tondũ wa ũrĩa endete kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ, nĩaarutire Mũrũ wake wa mũmwe, nĩ getha mũndũ o wothe ũmwĩhokete ndakore, no agĩe muoyo wa tene na tene.”​—Johana 3:16.

 Mĩrango ya mbere ya Bibilia nĩ ĩtwĩraga rĩrĩa gĩkuũ kĩambĩrĩirie na ũrĩa Paradiso yorire. Nayo mĩrango ya mũthia nĩ ĩtwĩraga rĩrĩa gĩkuũ gĩkaaninwo na Ngai acokie Paradiso gũkũ thĩ. Hĩndĩ ĩyo andũ nĩ makaahota kũgĩa na ũtũũro ũrĩ na gĩkeno na uumithio tene na tene. Kũguũrĩrio 21:4 yugaga ũũ: “Gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa.” Mũhari wa 5 ũgĩtĩtĩrithia ũma wa kĩĩranĩro kĩu ugĩte ũũ: “Ciugo icio nĩ cia kwĩhokwo na nĩ cia ma.” Ũndũ ũrĩa Jehova eranĩire, arĩ na ũhoti wa kũũhingia.

Hihi wee nĩ wĩtĩkĩtie atĩ “ciugo icio nĩ cia kwĩhokwo na nĩ cia ma”? Wĩrute ũhoro makĩria wĩgiĩ Jesu Kristo, na ũkorũo na wĩtĩkio harĩ we. Weka ũguo, nĩ ũgwĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova. Nĩ arĩkũheaga irathimo nyingĩ mahinda-inĩ maya na ũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra tene na tene thĩinĩ wa thĩ Paradiso, ĩrĩa “gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa, o na gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na kĩeha, kana kĩrĩro, kana ruo.”