Atongoria, athomi a sayansi, na ataaramu a tekinolonjĩ, nĩ merĩga kũruta mawoni igũrũ rĩgiĩ tekinolonjĩ ya kompiuta ĩthondeketwo ũndũ ĩngĩhota gwĩciria na gwĩka ta andũ (AI). Nĩ maaugire atĩ no ĩkorũo na ũguni, ĩndĩ magetigĩra atĩ no ĩhũthĩrũo na njĩra njũru.

•   Kũrĩ Mĩĩ 4, 2023, mũnini wa mũtongoria wa bũrũri wa Amerika (US), Kamala Harris, aaugire atĩ AI nĩ ĩmwe ya tekinolonjĩ iria irĩ na ũhoti mũnene, na no ĩhote kwagagĩria mĩtũũrĩre ya andũ. O na kũrĩ ũguo, no aaugire atĩ no yongerere na njĩra nene wagi wa ũgitĩri, ĩhũthĩrũo kũingĩrĩra ihooto na wĩyathi wa andũ, na ĩtũme andũ maage mwĩhoko harĩ wathani wa kĩdemokrasia.

•   Gĩkundi kĩa mandagĩtarĩ na ataaramu a ũgima wa mwĩrĩ thĩinĩ wa thĩ, matongoretio nĩ ndagĩtarĩ wĩtagwo Frederik Federspiel, maandĩkire ũũ ngathĩti-inĩ ya BMJ Global Health a kũrĩ Mĩĩ 9, 2023: “O na gũtuĩka AI na njĩra imwe no ĩhote kwagagĩria ũgima wa mwĩrĩ, no ĩkorũo ĩrĩ ũgwati harĩ ũgima witũ wa mwĩrĩ na wa meciria na njĩra ingĩ.”

•   “Andũ no makorũo makĩhũthĩra AI gũtheremia ũhoro wa maheeni. Ica ikuhĩ yahota gũtũma andũ moorũo nĩ mawĩra. Andũ amwe arĩa marutaga wĩra na tekinolonjĩ, nĩ maretigĩra mũno atĩ ihinda rĩũkĩte yahota gũkorũo ĩrĩ ũgwati harĩ andũ.”—The New York Times, Mĩĩ 1, 2023.

 O ũrĩa mahinda marathiĩ, noguo gũkũmenyeka wega kana andũ marahũthĩra AI na njĩra ĩkũguna kana ĩgũthũkia andũ. Hihi Bibilia yugaga atĩa?

 Bibilia nĩ yonanagia kĩrĩa gĩtũmaga andũ maremwo gũtigĩrĩra atĩ tekinolonjĩ njerũ iria mathundũraga nĩ irĩhũthagĩrũo na njĩra njega tu.

1.  1. O na rĩrĩa andũ marĩ na muoroto mwega, no maage kuona moimĩrĩro moru ma ciĩko ciao.

   •   “Kũrĩ njĩra yonekaga ĩrĩ njagĩrĩru harĩ mũndũ, no marigĩrĩrio-inĩ ĩtongoragia gĩkuũ-inĩ.”—Thimo 14:12.

2.  2. Mũndũ ndangĩhota kũgirĩrĩria ũrĩa andũ mekũhũthĩra indo iria athondekete.

   •   “No mũhaka [mawĩra makwa] ngaamatigĩra mũndũ ũrĩa ũgooka thutha wakwa. Na nũũ ũĩ kana mũndũ ũcio agaakorũo arĩ mũũgĩ kana arĩ mũkĩgu? Ĩndĩ no akaarũgamĩrĩra indo iria ciothe ndekĩrire kĩyo kĩingĩ na ngĩhũthĩra ũũgĩ mũingĩ nĩguo ngĩe nacio mũhuro wa riũa.”—Kohelethu 2:18, 19.

 Nganja ta icio nĩ cionanagia kĩrĩa gĩtũmaga tũbatare ũtongoria kuuma kũrĩ Mũũmbi witũ.

 Mũũmbi witũ eranĩire atĩ, ndarĩ hĩndĩ ageetĩkĩria andũ kana tekinolonjĩ iria andũ mathondekete ithũkie thĩ kana andũ.

•   “Thĩ ĩtũũraga tene na tene.”—Kohelethu 1:4.

•   “Andũ arĩa athingu nĩ makaagaya thĩ, na magaatũũra thĩinĩ wayo tene na tene.”—Thaburi 37:29.

 Kũgerera Bibilia, Mũũmbi witũ nĩ atũheaga ũtongoria ũrĩa ũgaatũteithia kũgĩa na ũtũũro ũrĩ na thayũ na ũgitĩri ihinda rĩũkĩte. Nĩguo wĩrute makĩria ũrĩa Bibilia yugaga, thoma icunjĩ irĩ na kĩongo “Ũngĩruta Kũ Ũtaaro wa Kwĩhokeka Wĩgiĩ Mahinda Mokĩte?” na “Tumaini Bora la Wakati Ujao.”