Hihi ũrĩ ũgwati-inĩ wa kũnoga gũkĩria gĩthimi? Angĩkorũo ũrĩ ũgwati-inĩ, gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũgũteithia!

•  Gũthiaga ũguo nĩkĩ?

•  Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gwĩciria ũhoro ũcio?

•  Ũrĩa ũngĩka

•  Ũrĩa andũ a riika rĩaku maroiga

•   Wĩra mũingĩ mũno. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Julie ooigire ũũ: “Maũndũ-inĩ mothe ma ũtũũro, twĩragwo tũthiĩ na mbere gwĩka wega makĩria, tũthiĩ na mbere kwĩyagagĩria, tũthiĩ na mbere kwĩigĩra mĩoroto ya igũrũ makĩria na tũgĩe na moimĩrĩro mega makĩria. Ti ũndũ mũhũthũ gũikara hatĩka-inĩ ĩyo!”

•   Tekinolonjĩ. Tũkoragwo tũkĩhũthĩra thimũ cia kĩĩrĩu, tablet, kana indo ingĩ ta icio hakuhĩ mathaa mothe o mũthenya, na ũndũ ũcio no ũtũme tũgĩe na mĩtangĩko, na thutha wa ihinda, tũnoge gũkĩria gĩthimi.

•   Kwaga toro wa kũigana. Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Miranda ooigire ũũ: “Nĩ ũndũ wa gũthiĩ cukuru, wĩra, na maũndũ ma gwĩkenia, andũ aingĩ ethĩ nĩ mokĩraga tene na magakoma macereirũo, thĩna ũrĩa wonekaga ta ũtarĩ na kĩhonia. Ũndũ ũcio ũtũmaga mũndũ akinyĩrĩre kũnoga gũkĩria gĩthimi.

 Bibilia nĩ ĩgathagĩrĩria kũruta wĩra na kĩyo. (Thimo 6:6-8; Aroma 12:11) No ndĩnyitaga mbaru kũruta wĩra nginya maũndũ marĩa mangĩ ma ũtũũro, ta ũgima witũ wa mwĩrĩ, magathũka.

 “Hĩndĩ ĩmwe nĩ ndagire kũrĩa irio mũthenya mũgima tondũ ndaigĩte meciria makwa o mawĩra-inĩ maingĩ marĩa ndehokeirũo. Ũndũ ũcio nĩ wandutire atĩ ti wega gũtengʼagĩrĩra gwĩtĩkĩra mawĩra mothe, nginya ũndũ ũcio ũgathũkia ũgima wakwa wa mwĩrĩ.”—Ashley.

 Bibilia nĩ ĩkoragwo na gĩtũmi kĩega gĩa kuuga ũũ: “Nĩ kaba ngui ĩrĩ muoyo gũkĩra mũrũthi mũkuũ.” (Kohelethu 9:4) Kwĩhinyanĩrĩria mũno no gũtũme wĩcirie atĩ ũrĩ na hinya ta wa mũrũthi—kwa ihinda o inini. Ĩndĩ kwĩnogia gũkĩria gĩthimi no gũkorũo na moimĩrĩro moru harĩ ũgima waku wa mwĩrĩ.

•   Wĩrute kũrega ũndũ. Bibilia yugaga ũũ: “Ũũgĩ ũkoragwo na andũ arĩa enyihia.” (Thimo 11:2) Andũ enyihia nĩ moĩ ũhoti wao na matiĩtĩkagĩra gwĩka maũndũ makĩrĩte ũhoti wao.

   “Mũndũ ũrĩa ũrĩ ũgwati-inĩ mũnene wa kũnoga gũkĩria gĩthimi nĩ ũrĩa ũtahotaga kũrega ũndũ, ũrĩa ũgeragia kũruta mawĩra mothe marĩa araheo. Kũu nĩ kwaga wĩnyihia. Na thutha wa ihinda, ũndũ ũcio ũtũmaga mũndũ anoge gũkĩria gĩthimi.”—Jordan.

•   Hurũka wega. Bibilia yugaga ũũ: “Nĩ kaba rũhĩ rũmwe rwa kũhurũka gũkĩra hĩ igĩrĩ cia wĩra mũritũ na gũtengʼerania na rũhuho.” (Kohelethu 4:6) Toro nĩ wĩtagwo “irio cia tombo,” ĩndĩ tinĩnja aingĩ matikomaga mathaa manana nginya ikũmi o ũtukũ ta ũrĩa magĩrĩirũo.

   “Rĩrĩa ndakoragwo na maũndũ maingĩ mũno ma gwĩka, nĩ ndekoraga ngĩaga gũkoma toro wa kũigana. No rĩmwe ngoragwo ngĩbatara o gũkoma mathaa ma kũigana nĩguo mũthenya ũyũ ũngĩ ngorũo na moimĩrĩro mega wĩra-inĩ na ngenere.”—Brooklyn.

•   Koragwo na mĩbango mĩega. Bibilia yugaga ũũ: “Mĩbango ya mũndũ ũrĩ kĩyo hatarĩ nganja nĩ ĩrehaga ũgaacĩru.” (Thimo 21:5) Kwĩruta kũbanga mahinda na mawĩra maku wega nĩ ũndũ ũngĩgũteithia ũtũũro-inĩ waku wothe.

   “Kũbanga maũndũ no gũteithie mũndũ gwĩthema kwĩreherera mĩtangĩko. Rĩrĩa wandĩka mũtaratara wa maũndũ marĩa ũrenda gwĩka, nĩ ũndũ mũhũthũ kuona harĩa ũngĩka mogarũrũku nĩguo wĩtheme kũnoga gũkĩria gĩthimi.”—Vanessa.