Bibilia Yugaga Atĩa Igũrũ Rĩgiĩ Dinosaur?
Macokio ma Bibilia
Hatirĩ handũ Bibilia ĩgwetete dinosaur ĩmwe kwa ĩmwe. O na kũrĩ ũguo, Bibilia yugaga atĩ Ngai nĩwe “wombire indo ciothe,” kwoguo hatarĩ nganja ciarĩ gatagatĩ-inĩ ka indo iria oombire. a (Kũguũrĩrio 4:11) O na ĩtekũgweta dinosaur ĩmwe kwa ĩmwe, Bibilia nĩ ĩgwetete ikundi cia ciũmbe iria ingĩkorũo ihutĩtie nyamũ icio:
“Ciũmbe nene cia iria-inĩ.”—Kĩambĩrĩria 1:21.
“Nyamũ iria itambaga thĩ.”—Kĩambĩrĩria 1:25.
“Nyamũ cia gĩthaka.”—Kĩambĩrĩria 1:25.
Hihi dinosaur cioimanire na nyamũ ingĩ?
Matigari ma indo cia tene marĩa mathikũrĩtio mationanagia atĩ nyamũ icio ciaambĩrĩirie gũkorũo kuo kahora o kahora, no monanagia atĩ cioimĩrire o rĩmwe. Ũndũ ũcio nĩ ũtwaranaga na ciugo cia Bibilia iria cionanagia atĩ Ngai nĩwe wombire nyamũ ciothe. Kwa ngerekano, Thaburi 146:6 yugaga atĩ Ngai nĩwe “Mũũmbi wa igũrũ na thĩ, wa iria, na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ thĩinĩ wacio.”
Dinosaur ciarĩ kuo rĩ?
Bibilia yonanagia atĩ nyamũ cia iria-inĩ na cia thĩ nyũmũ ciombirũo mũthenya wa gatano na wa gatandatũ wa ũũmbi. b (Kĩambĩrĩria 1:20-25, 31) Kwoguo Bibilia nĩ yonanagia atĩ dinosaur nĩ ciatũũrire ihinda iraihu.
Hihi Behemothu na Leviathani nĩcio ciarĩ dinosaur?
Aca. O na gũtuĩka nyamũ icio igwetetwo thĩinĩ wa ibuku rĩa Ayubu itimenyekaga wega nĩ irĩkũ, gũtuĩkaga atĩ Behemothu nĩ nguuũ nayo Leviathani nĩ mamba. Ũndũ ũcio nĩ ũringaine na ũrĩa nyamũ icio itaarĩirio Maandĩko-inĩ. (Ayubu 40:15-23; 41:1, 14-17, 31) O ũrĩa kũngĩkorũo kũrĩ, ciugo “Behemothu” na “Leviathani” itingĩkorũo ikĩaria ũhoro wa dinosaur. Ngai eerire Ayubu arore nyamũ icio we mwene, na Ayubu aatũũraga ihinda iraihu thutha wa dinosaur gũthira.—Ayubu 40:16; 41:8.
Gwathiire atĩa harĩ dinosaur?
Bibilia ndĩgwetete ũndũ wĩgiĩ gũthira gwacio. No nĩ yugaga atĩ indo ciothe ciombirũo nĩ “tondũ wa wendi [wa Ngai],” kwoguo hatarĩ nganja Ngai aarĩ na muoroto mũna akĩũmba dinosaur. (Kũguũrĩrio 4:11) Rĩrĩa muoroto ũcio wahingire, Ngai nĩ aarekire dinosaur ithire.
a Matigari ma indo cia tene marĩa mathikũrĩtio nĩ monanagia atĩ nĩ kwarĩ dinosaur. O na nĩ monanagia atĩ kũrĩ hĩndĩ dinosaur ciarĩ nyingĩ, cia mĩthemba ngũrani na ũnene ũtiganĩte.
b Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo “mũthenya” no gĩkorũo gĩkĩarĩrĩria ihinda rĩrĩ na ũraihu wa mĩaka ngiri nyingĩ.—Kĩambĩrĩria 1:31; 2:1-4; Ahibirania 4:4, 11.