Kũringana na ibuku rĩa mũthia rĩa Bibilia, 666 nĩ namba kana rĩĩtwa rĩa nyamũ ĩrĩ na mĩtwe mũgwanja na hĩa ikũmi yaambatire kuuma iria-inĩ. (Kũguũrĩrio 13:1, 17, 18) Nyamũ ĩyo ĩrũgamĩrĩire mathondeka ma gĩũteti ma thĩ yothe marĩa makoragwo na wathani igũrũ rĩa “mĩhĩrĩga yothe na iruka na thiomi na ndũrĩrĩ.” (Kũguũrĩrio 13:7) Rĩĩtwa rĩu 666 rĩonanagia atĩ Ngai onaga mathondeka macio ma gĩũteti maremereirũo biũ. Na njĩra ĩrĩkũ?

  To rĩĩtwa tu. Marĩĩtwa marĩa Ngai aheanaga nĩ makoragwo na ũrĩa moigĩte. Kwa ngerekano, Ngai aaheire mũndũ wetagwo Aburamu, (ũguo nĩ kuuga “Ithe wa Gũtũũgĩrio”), rĩĩtwa Iburahimu rĩrĩa riugĩte “Ithe wa Kĩrĩndĩ (Mũingĩ),” rĩrĩa Ngai eeranĩire atĩ nĩ angĩatuire Iburahimu “ithe wa ndũrĩrĩ nyingĩ mũno.” (Kĩambĩrĩria 17:5) O ũndũ ũmwe na ũcio, Ngai aaheire nyamũ ĩyo rĩĩtwa rĩu 666 rĩrĩ rĩa kuonania ũrĩa ĩtariĩ.

  Namba ithathatũ yonanagia kĩndũ gĩtarĩ gĩkinyanĩru. Kaingĩ thĩinĩ wa Bibilia namba ihũthagĩrũo kũrũgamĩrĩra ũndũ mũna. Namba mũgwanja ĩrũgamagĩrĩra kĩndũ gĩkinyanĩru. Nayo namba ithathatũ tondũ ĩkoragwo ĩnyihĩire mũgwanja na ĩmwe, yonanagia kĩndũ gĩtarĩ gĩkinyanĩru kana gĩtetĩkĩrĩkĩte maitho-inĩ ma Ngai, na no ĩkorũo ĩkonainie na thũ cia Ngai.—1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 20:6; Danieli 3:1.

 Maita matatũ nĩ ũndũ wa gũtĩtĩrithia. Rĩmwe Bibilia nĩ ĩtĩtĩrithagia ũndũ na njĩra ya kũũgweta maita matatũ. (Kũguũrĩrio 4:8; 8:13) Kwoguo rĩĩtwa rĩu 666 rĩkoragwo rĩgĩtĩtĩrithia atĩ Ngai onaga mathondeka ma andũ ma gĩũteti maremereirũo biũ. Mathondeka macio nĩ maremetwo kũrehe thayũ na ũgitĩri wa gũtũũra, maũndũ marĩa arĩ o ũthamaki wa Ngai tu ũngĩhota kũhingia.

Rũũri rwa nyamũ ĩyo

 Bibilia yugaga atĩ andũ mekĩragwo “rũũri rwa nyamũ” ĩyo nĩ ũndũ wa kũmĩrũmĩrĩra ‘makenetio’ nĩyo nginya makamĩthathaiya. (Kũguũrĩrio 13:3, 4; 16:2) Mekaga ũguo na njĩra ya gũtĩa bũrũri wao, marũũri maguo, kana hinya wa mbũtũ cia bũrũri wao ta arĩ ũthathaiya. Ibuku rĩa The Encyclopedia of Religion riugaga ũũ: “Mahinda-inĩ maya maũndũ megiĩ kũgathĩrĩria bũrũri matuĩkĩte ta ndini.”

 Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mũndũ ekĩragwo rũũri rwa nyamũ ĩyo guoko-inĩ kwa ũrĩo kana thiithi-inĩ? (Kũguũrĩrio 13:16) Ngai eerire rũrĩrĩ rwa Isiraeli ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ mawatho make: “Mũmohagĩrĩre moko-inĩ manyu nĩguo matuĩkage kĩmenyithia marĩ ho, o na mũmekagĩre mathiithi manyu nĩguo matuĩkage kĩririkania gĩĩkĩrĩtwo gatagatĩ-inĩ ka maitho manyu.” (Gũcokerithia Maathani 11:18) Ũguo ti kuuga atĩ Aisiraeli maagĩrĩirũo gwĩkĩra mawatho macio ĩmwe kwa ĩmwe moko-inĩ na mathiithi-inĩ mao, ĩndĩ nĩ kuuga maagĩrĩirũo kũreka ciugo cia Ngai itongoragie meciria na ciĩko ciao ciothe. O ũndũ ũmwe na ũcio, namba ĩyo 666 ndĩkĩragwo ĩmwe kwa ĩmwe ta rũũri mwĩrĩ-inĩ, ĩndĩ ĩkoragwo ĩrĩ rũũri rwa mũhaano rwa nyamũ ĩyo rwa kũmenyithania andũ arĩa metĩkagĩra ũtũũro wao ũtongorio nĩ mathondeka ma gĩũteti. Andũ arĩa marĩ na rũũri rũu rwa nyamũ ĩyo, makoragwo makĩregana na Ngai.—Kũguũrĩrio 14:9, 10; 19:19-21.