Kwa ihinda iraihu, athomi a sayansi nĩ makoretwo makĩgegio nĩ maĩ mamirũku na manyitanu marĩa marutagwo nĩ thamaki ĩtagwo hagfish. Nĩkĩ hihi? Maĩ macio ma thamaki ĩyo mataaragĩrio atĩ nĩ mamwe ma “indo iria ciũĩkaine nyoroku mũno ingĩgucũka.”

 Ta wĩcirie: Thamaki ya hagfish ĩikaraga rungu rwa iria. Rĩrĩa nyamũ ĩngĩ yathiĩ kũmĩrĩa, thamaki ĩyo ĩrutaga maĩ mamirũku kuuma mwĩrĩ-inĩ wayo. Maĩ macio makoragwo na proteini ihaana kĩmira na ingĩ nyingĩ ihaana ndigi ndaihu. Proteini icio inyitanaga igatũma maĩ marĩa mathiũrũrũkĩirie thamaki ĩyo mamirũke na manyitane. Maĩ macio maingĩraga huhĩrio-inĩ cia nyamũ ĩyo ĩkwendaga kũmĩrĩa magacihingĩrĩria, na kwoguo ĩgatigana na thamaki ĩyo na ihenya na ĩkora.

 Maĩ macio mamirũku ma thamaki ĩyo makoragwo marĩ ma mwanya mũno. Wariĩ wa rũrigi rũmwe rwa proteini ciayo ũnyihĩire wariĩ wa rũcuĩrĩ rũmwe rwa mũndũ na maita igana rĩmwe, na rwĩ na hinya maita ikũmi gũkĩra naironi. Rĩrĩa thamaki ĩyo yarekereria mũtukanio wa kĩmira na ndigi maĩ-inĩ, ithondekaga kĩndũ kĩhaana gĩcungi kĩhũthũ. Kĩndũ kĩu no gĩkuue maĩ maritũ maita 26,000 gũkĩra ũritũ wakĩo. Ũndũ wa kũgegania nĩ atĩ hakuhĩ gĩcunjĩ kĩa 100 gĩa kĩndũ kĩu kĩmirũku gĩkoragwo gĩthondeketwo nĩ maĩ matheri!

 Athomi a sayansi matirĩ mahota gũthondeka kĩndũ kĩhaana maĩ mamirũku ma thamaki ya hagfish. Mũthuthuria ũmwe aaugire atĩ “mũthondekere wa maĩ macio ũkoragwo ũrĩ wa magegania mũno.” Athomi a sayansi nĩ marabanga gũthondeka ndigi cia proteini ta cia thamaki ĩyo makĩhũthĩra bakteria. Muoroto wao nĩ gũthondeka kĩndũ kĩhũthũ, gĩtangĩtarũka, kĩgucũku, na kĩngĩbutha. Ndigi icio cia proteini no ihũthĩrũo gũthondeka ngora na indo cia kũhũthĩrũo ũrigitani-inĩ. No ihũthĩrũo gũthondeka indo nyingĩ mũno.

 Ũgwĩciria atĩa? Hihi mũthondekere wa magegania wa maĩ mamirũku ma hagfish nĩ kwĩyumĩria weyumĩririe-ĩ, kana nĩ kũũmbwo wombirũo?