Ovatalelipo vahapu ohave uya okutala ewo lomeva popepi nodoolopa yaPagsanjan muPhilippine. Tate, Nardo Leron, oko va putukila koshitukulwa osho nova li va hepa. Konima eshi a didilika oulingilingi mepangelo, metanga lopolifi nosho yo moilonga yavo, osho oshe mu ningifa a kale a fula onya nokwa twiyala.

Ovadali vange ova li hava longo noudiinini opo va tekule ounona vavo vahetatu. Keumbo ova li ashike have uya ko omalufe molwaashi ova li hava kala tava kelele epya koshitukulwa osho shi li keemhunda. Onghee, ame nomukulu wange, Rodelio, otwa li tu na okulifila oshisho fye vene, naluhapu otwa li hatu kala twa fya ondjala. Nonande otwa li ounona, katwa li naanaa hatu mono omhito yokudanauka. Otwa hovela okulonga moshikunino ofimbo twa li tu na omido heyali, notwa li tu na okuhumbata eecoconata, hatu kikimba meendjila odo di li meemhunda. Ngeenge oshako oya li idjuu okuhumbata, otwa li tu na oku i kokolola.

Tate okwa li he tu denge shimwe to nyengwa, naashi shi yahameka, osheshi a li ha denge meme. Otwa li hatu kendabala oku mu kelela, ashike kemanya kudja ondwi. Ame naRodelio otwa li nokuli twa pangela omhangela yoku mu dipaa ngeenge otwa kulu. Onda li nda halelela okukala ndi na tate oo e tu hole!

Molwaashi onda li nda lulilwa okuhepekwa kutate, onda fiya po eumbo ofimbo nda li ndi na omido 14. Onda kala handi di momapandavanda oule wefimbo nonda ka hovela okushila epangwe. Lwanima, onda ka mona po oilonga yokushinga ombautu, handi twala ovatalelipo kewo lomeva.

Konima yomido dinini, onde ke lihonga kounivesiti koManila. Ndele molwaashi onda li nda shuna koPagsanjan opo ndi ka longe momaxuliloshivike, kanda li naanaa ndi na efimbo la wana lokulihonga. Onghalamwenyo yange oya li ashike ya fa olweendo la tumba lihe na oku la finda, nepangwe kala li hali dimbwifa nge vali oisho yange. Onda ka hovela okulongifa oingangamifi ya nyika oshiponga, ngaashi o-cocaine no-heroin. Okulongifa oingangamifi luhapu ohashi twaalele fiyo omomilele. Onda li moluhepo lovenevene, okuhenouyuki nokumona oixuna kwinya ihaku popiwa nee vali nokuli. Onda li ndi tonde epangelo noku li pa ombedi omolwoinima aishe tai ningwa. Osho nda pula Kalunga nda ti, “Omolwashike onghalamwenyo i li ngaha?” Ashike kanda li nda mona enyamukulo keengeleka adishe oko nda li handi i. Onghee onda li handi longifa oingangamifi opo ndi pepelelwe.

Mo 1972, ovahongwa vomoPhilippines ova li va tulila mo epangelo ekangha. Naame onda li nde va waimina, ashike osho osha li sha twala fiyo omelongifo leenghono. Ovanhu vahapu ova li va mangwa po, nokonima yeemwedi donhumba, opa ka totwa etanga lopolifi la homata nokomayoo moshilongo ashishe.

Natango onde ke lihanga handi di momapandavanda omolwoumbada wokutila epangelo eshi nda kufa ombinga mekangha. Opo ndi dule okulanda oingangamifi, onda li hovela okuvaka, nolwanima onda ka kala handi lilandifa po kovakengeli nokovanailongo opo va pe nge oimaliwa. Kanda li ndi na ko nasha, onda li ndi udite kutya okufya nokukala nomwenyo ashishe shimwe ashike.

Pefimbo opo mboli meme nosho yo ondenge yange ova li va hovela okukonakona Ombiibeli nEendombwedi daJehova. Tate okwa li a lya meenyandi, nokwa li a nokuli a xwika po omambo avo. Ashike ova li ve lididimika, nolwanima ova ka ninginifwa.

Efiku limwe Ondombwedi imwe oya li ya kundafana natate kombinga yexunganeko lOmbiibeli kutya kombada yedu otaku ka kala ouyuki. (Epsalme 72:12-14) Ouyelele oo owa li we mu linyengifa e shi konakone ye mwene. Eshi a ka konakona mOmbiibeli, okwe ke lihonga mo kutya Kalunga okwa udaneka epangelo louyuki nosho yo nghee a teelela ovashamane va ungaunge novakulukadi vavo. (Ovaefeso 5:28; 6:4) Inapa pita efimbo lile, tate nosho yo ovamwameme aveshe, ova ninga Eendombwedi daJehova. Molwaashi onda li kokule neumbo, kanda li ndi na osho ndi shii kombinga yaasho.

Mo 1978, onda li nda tembukila koAustralia. Ashike nonande oshilongo osho osha li sha punapala nomu na ombili, natango kanda li ndi na ombili yopamadiladilo. Onda li nda twikila ashike handi likomangele noingangamifi. Efiku limwe onda li nda talelwa po kEendombwedi daJehova. Onda li nda hokwa osho va ulikila nge mOmbiibeli kutya kombada yedu otaku ka kala ombili, ashike onda li nda tila oku va waimina.

Onda ka shuna koPhilippines oule woivike inini. Ovamwameme ova lombwela nge kutya tate okwa ninga lela eenghendabala opo a xwepopale, ashike kanda li nda hala oku mu mona molwaashi onda li natango ndi mu kwetele onghone.

Okandenge kange kokakadona oka ulikila nge mOmbiibeli kutya omolwashike mounyuni mu yadi okumona oixuna nosho yo okuhenouyuki. Onda li nda kumwa okumona okaana kashona taka nyamukula omapulo ange. Ofimbo inandi shuna, tate okwa pa nge embo Ove oto Dulu Okukala nOmwenyo Fiyo Alushe mOparadisa kombada yEdu. a Okwa lombwela nge a ti: “Kanghama, ino tondoka vali. Embo eli otali ku kwafele u mone osho wa kala to kongo.” Okwa ladipika nge ndi kwatafane nEendombwedi daJehova moAustralia.

Onda tambula ko ekumaido latate ndele handi i kOlupale lOuhamba olo li li popepi neumbo lange moBrisbane. Onda li nda dimina ekonakonombiibeli. Omaxunganeko Ombiibeli, ngaashi olo li li muDaniel etukulwa 7 nosho yo muJesaja etukulwa 9, okwa tomha nge kutya epangelo laKalunga, olo lihe na nande oulingilingi, otali ke tu pangela monakwiiwa. Onde lihonga yo kutya ohatu ka kala mOparadisa kombada yedu. Onda li nda hala okukala nda hokiwa kuKalunga, onghee onda mona kutya onda li ndi na okukala handi pangele ehandu lange, ndi na okweefa po okulongifa oingangamifi, okunwa oikolwifa sha pitililwa nosho yo onghalamwenyo ya nyata. Onda xulifa po ekwatafano nohonda yange nosho yo oingangamifi. Eshi nda enda handi lihongo shihapu kombinga yaJehova, onda kala handi ilikana a kwafele nge ndi twikile okuninga omalunduluko.

Lwanima, onda ka tomhwa lela kutya osho nde lihonga otashi dulu lela okulundulula omunhu. Ombiibeli oya ti ohatu dulu okudjala “omunhu mupe” ngeenge otwa ningi eenghendabala.” (Ovakolossi 3:9, 10) Eshi nda hovela okuninga eenghendabala, onda ka didilika kutya osho nda uda sha kwafela tate a ninge omalunduluko oshoshili. Ponhele yokukala nda fula onya nokukala ndi mu kwetele onghone, onda li nda hala okupanga ombili naye. Hauxuuninwa, onde mu dimina po, nokandi mu kwetele vali onghone oyo nda kala ndi mu nine okudja kounona wange.

Pefimbo lounyasha wange, onda kala ashike handi hopaenene oomakula vange, nokuli nomoinima oyo inyanyalifa. Eshi Ombiibeli tai londwele kutya ookaume vai ohava nyono po eenghedi diwa, oshoshili. (1 Ovakorinto 15:33) Paife ondi na ookaume ve shii okulineekelwa mehangano laJehova, nova kwafela nge ndi ninge omalunduluko. Mokati kavo omo ngoo nda mona omukulukadi wange, Loretta. Paife ohatu hongo pamwe ovanhu nghee Ombiibeli tai dulu oku va kwafela.

Onda mona nghee Ombiibeli ya kwafela tate a ninge omushamane Omukriste omunahole nomulininipiki, osho nda li ndihe shii ngeenge ona shi ka ningwe. Eshi nda ninginifwa mo 1987, tate okwa li a papatela nge oshikando shotete!

Tate okwa kala tava longo pamwe nameme oule womido 35 tava hongo ovanhu osho Ombiibeli tai ti. Okwa ka shiivika e li omulumenhu ha longo noudiinini noha kwafele vamwe. Onda li nde lihonga okukala nde mu fimaneka nondi mu hole. Ondi udite etumba eshi ndi shiivike ndi li omona waye! Okwa fya mo 2016, ashike ohandi mu lipula unene omafimbo amwe, nondi shii kutya fye naye otwa ninga omalunduluko eshi twa tula moilonga omafinamhango Ombiibeli monghalamwenyo yetu. Paife kandi na vali outondwe momutima wange. Nonda pandula eshi nda shiiva Jehova Kalunga, oo a udaneka okuxulifa po outondwe momaukwaneumbo nosho yo keshe pamwe.