“Kanda li ndi shii ngeenge ohandi dulu okulongela Jehova shihapu.” Gwen, oo a dja koEngland, osho a li e udite ngaho eshi a li ta longo oko ku na omhumbwe inene koAlbania. *

 Gwen oku li umwe womEendombwedi daJehova odo da tembukila koAlbania di ka kwafele mokwoongela “omamona oiwana aishe.” (Haggai 2:7) Oshike she linyengifa ovaudifi ovo? Omalunduluko elipi va ninga, opo va tembuke? Oshike she va kwafela ve lididimikile omashongo oo va taalela?

 Ovaudifi aveshe ovo va tembukila koAlbania ove linyengifwa koshinima shimwe: Ove hole Jehova nova hala okukwafela ovanhu ve mu shiive.

 Ofimbo inava tembuka, ova li va katuka eenghatu, opo va tamunune mo oukalele wavo, naasho oshe va kwafela nomashongo oo va ka shakeneka eshi tava longele koshitukulwa oko. Gwen okwa ti: “Onda li nda waimina ongudu yelaka lOshialbania moshitukulwa shetu. Opo nee onda ka talela po koAlbania pefimbo loshoongalele. Lwanima, onda ka shuna ko oule wokafimbo, opo ndi lihonge elaka.”

 Eshi Manuela a li e na omido 23 okwa li a tembukila koshitukulwa shimwe shi li moshilongo shavo, Italy, opo a ka kwafele eongalo olo li li mo linini. Okwa ti: “Onda longela ko oule womido nhe. Opo nee onda li nda didilika kutya moAlbania omu na oilonga ihapu. Onghee onda li nda ninga omalongekido ndi ye ko ndi ka kokole ondjila.”

 Federica okwa li ashike e na omido heyali eshi a uda olaporta poshoongalele i na sha naAlbania. Okwa ti: “Ovamwatate ova li va popya kutya ovaudifi moAlbania ova li tava hovele nomakonakonombiibeli mahapu nosho yo kutya ovo ve na ohokwe ohave uya kokwoongala. Onda li nda lombwela ovadali vange kutya onda hala okutembukila koAlbania. Ova li va kumwa, ashike tate okwa ti; ‘Ilikana kombinga yasho, nongeenge oshi li ehalo laJehova ote ke ku nyamukula.’ Konima yeemwedi dinini, otwa li twa shivwa tu li oukwaneumbo tu ka longele koAlbania.” Opa pita omido dihapu paife, na Federica okwa hombola naOrges. Otava longo ve li pamwe, ve li ovalongi ve fimbo liyadi moAlbania.

 Konima eshi Gianpiero a efa oilonga, ova tembukila koAlbania nomukulukadi waye, Gloria. Okwa ti: “Otwa tekulila ovanamati vetu moItaly. Vatatu vomuvo ova tembukila oko ku na omhumbwe. Otwa li twe linyengifwa koshitukulwa shi li mOshungonangelo shi na oshipalanyole ‘Mbela ito dulu “okuyaukila kuMakedonia”?’ Otwa li twa kala omutumba tu tale nghee hatu dulu okulongifa oimaliwa oyo nda li nda pewa koilonga, opo tu ka longele koAlbania.”

 Ovo hava ka longa oko ku na omhumbwe ohave liunganeke komesho yefimbo nokuninga omalunduluko, opo va tembuke. (Lukas 14:28) Natango ove na okukala ve na oimaliwa ya wana okulifila oshisho. Gwen, oo a tumbulwa metetekelo, ofimbo a li moEngland okwa li a tembuka a ka kale nokamwainakadona, opo a xupife oshimaliwa. Sophia naChristopher, navo va dja koEngland, ova ti: “Otwa landifa po otuwa yetu noinima yetu imwe. Otwa li twa hala okukala moAlbania ngeno oule womudo.” Shitunhula oshosho kutya ova li va kala mo shi dulife opo.

 Ovaudifi vamwe ova li va kala moAlbania oule weemwedi dinini, ndele tava shuna koshilongo shavo va ka longe nokutuvikila oimaliwa, ndele tava shuna koAlbania. Eliseo naMiriam osho va li va ninga ngaho. Eliseo okwa ti: “Miriam okwa dja koshitukulwa shaItaly oko haku uya ovatalelipo vahapu, oho dulu okumona oilonga yopakafimbo koshitukulwa oko. Otwa li hatu i konhele oko, ndele hatu longo ko eemwedi nhatu pokwenye, ndele hatu shuna koAlbania hatu kala ko oule weemwedi omuwoi. Otwa ninga ngaho oule weedula nhano.”

 Konima ngeenge ovo hava ka longa oko ku na omhumbwe ova tembuka, ohava tambula ko eenghalo dipe, ashike oihopaenenwa yovamwatate vomoshitukulwa ohai va kwafele va finde omashongo. Sophia, oo a tumbulwa metetekelo, okwa ti: “Pefimbo loutalala moAlbania, omaumbo ohaa talala neenghono shi dulife osho nda li nda ikilila keumbo. Onde lihonga okudjala oikutu youtalala kovamwameme vomoshitukulwa.” Grzegorz nomukulukadi waye, Sona, ova dja koPoland va ka kwafela modoolopa iwa yaPrizren, moKosovo. * Grzegorz okwa ti: “Ovaudifi vomoshitukulwa ovalininipiki, ve na olune nosho yo onheni! Ohave tu kwafele tu lihonge elaka nosho yo oinima imwe. Pashihopaenenwa, ove tu ulikila eefitola odo di na ombilixa, nove tu kwafela nghee hatu dulu okulanda oipumbiwa yetu komatala.”

 Ovo va tembukila koilongo imwe ohava mono ouwa mokupanga oukaume wopofingo nEendombwedi domoshitukulwa nohave lihongo kombinga yonakudiwa yado. Sona okwa ti: “Onda mona nghee ohole yaJehova tai dulu okulundulula onghalamwenyo yovanhu. Ovamwatate ova pameka eitavelo lange, molwaashi onda mona nghee va lundulula filufilu eitavelo lavo nosho yo eenghalamwenyo davo, eshi ve lihonga kombinga yaJehova. Otu udite twa pumbiwa meongalo, notu wete nghee hatu dulu okukwafela. Ohatu longo pamwe novamwatate nosho yo ovamwameme ovo va ninga oo kaume ketu.” (Markus 10:29, 30) Gloria okwa ti: “Ondi shii ovamwameme ovo ve lididimikila omahepeko okudja kovanhu vomoshitukulwa ovo vehe fi Eendombwedi. Osha kuma nge neenghono, okumona nghee ve hole Jehova.”

 Ovo va tembukila koilongo imwe, navo ove na omhito yokulihonga oilihongomwa ya fimana oyo inave lihonga koilongo yavo. Pashihopaenenwa, ova mona kutya okulonga oilonga oyo inave i kilila, opo va dule okulongela Jehova shihapu, ohashi va etele ehafo. Stefano okwa ti: “Koshilongo oko nda dja, luhapu ohandi udifa okupitila mo-intercom, eenghundafana di li pauxupi lela. Ashike Ovaalbania ove hole okupopya efimbo li le, unene tuu ngeenge tava nu okoofi. Molwaashi ondi na eehoni, potete onda li handi kala nda fya ohoni, nokanda li ndi shii osho handi dulu okupopya. Ashike, mokweendela ko kwefimbo, onda li nde lihonga okukala handi pwilikine kovanhu, nopaife ohandi hafele eenghundafana navo. Paife ohandi mono ehafo mokuudifa.”

 Leah nomushamane waye, William, ova tembukila koAlbania okudja koUnited States. Okwa ti: “Okulongela oku oshe tu honga onghedi ipe yokudiladila nosho yo yokukala. Otwe lihonga shihapu shi na sha nokuyakula vamwe, okufimaneka vamwe nosho yo oukaume! Otwe lihonga eenghedi dipe dokuudifa, okutomhafana hatu longifa omishangwa nokuholola omaliudo etu.” William okwa ti: “Ovanhu vahapu ovo hava talele po Albania ohava hafele omunghulofuta. Ame ondi hole okulonda keendudu daAlbanian. Ovanhu ovo va ningifa nge ndi kale ndi hole ko oku unene! Ovanhu vahapu moshitukulwa shetu inava unda naanaa shihapu kombinga yoshili pefimbo loikonga ye likalekelwa. Ngeenge otwa shuna, omafimbo amwe ohatu kala moukalele efiku alishe hatu popi ashike nomaukwaneumbo onhumba.”

 Ovo hava ka longa oko ku na omhumbwe ohava kala va hafa ngeenge ovanhu tava tambula ko onghundana iwa. (1 Ovatessalonika 2:19, 20) Laura, oo a tembukila koAlbania e li omumwameme omunyasha ina hombolwa, okwa yandja oshihopaenenwa a ti: “Onda longela koFier oule womido dinini. Meni ashike lomido mbali netata, ovanhu 120 ova li va ninga ovaudifi! Onda konakona 16 vomuvo!” Omumwameme umwe, Sandra, okwa ti: “Onda li nda udifila omukainhu umwe oo ha longo mofitola. Okwa ninga omumwameme nokwa li a shuna komukunda wavo. Oshikando shaxuuninwa nda popya naye, okwa ti okwa hovela okukonakona Ombiibeli novanhu 15!”

 Ovo va tembukila koAlbania omido da ka lupuka natango oko ve li notava hafele oilonga yavo neenghono. Omafimbo amwe ohava kala va hafa, ngeenge va didilike kutya ovanhu ovo va udifila omido da ka lupuka lwanima ova ka tambula ko oshili. (Omuudifi 11:6) Christopher, oo a tumbulwa metetekelo, okwa ti: “Onda li nda shakena nomulumenhu oo nda li nda hovela naye ekonakonombiibeli, eshi nda tembukila moAlbania oshikando shotete. Onda li nda kumwa eshi omulumenhu oo a dimbuluka eenghundafana detu dotete kombinga yOmbiibeli. Paife ye nomukulukadi waye ove li ovapiya vaJehova va ninginifwa.” Federica, oo a tumbulwa nale, okwa ti: “Meongalo limwe, omumwameme okwa li e uya kwaame ta pula nge ngeenge ohandi mu dimbuluka. Okwa lombwela nge a ti kutya onde mu udifila konima yomido omuwoi da pita. Konima eshi nda tembukila kodoolopa imwe, okwa li a hovela okukonakona Ombiibeli, ndele ta ningi exumokomesho fiyo a ninginifwa. Onda li handi diladila kutya omido dotete odo twa kala moAlbania inadi e ta oidjemo yasha. Osho mboli nda li handi diladila osha puka!”

 Ovamwatate novamwameme ovo va tembukila koAlbania, ile koKosovo ova pandula neenghono eshi va mona nghee Jehova a nangeka noupuna eenghendabala davo nokwe va pa onghalamwenyo ya denga mbada. Konima eshi Eliseo a longela moAlbania omido dihapu, okwa popya kombinga yoshimoniwa shaye a ti: “Tu li ovanhu, luhapu ohatu kwatwa keamo lokudiladila kutya onghalamwenyo yetu otai dulu okukala ya amenwa ngeenge otwe lineekele eameno lomounyuni. Ashike osho kashi fi shoshili. Omafinamhango aJehova okwe tu pa eteelelo nosho yo eameno. Eshi nda ka longa oko ku na omhumbwe osha kwafela nge ndi dimbuluke oshinima osho. Ondi udite ndi na oshilonga nonda tambulwa ko. Ondi na ookaume kashili, ovo ve na omalalakano a fa ange.” Sandra okwa ti: “Eshi nda tembukila oko ku na omhumbwe inene, onda li ndi wete Jehova a pange omhito ndi hange elalakano olo nda li nda hala, loutumwa. Inandi lipa nande oushima eshi nda tembukila koAlbania. Inandi kala nande onale nda hafa ngaashi ngaha.”