1, 2. (a) Omolwashike ovanhu vopefimbo lomuyapostoli Paulus va li have lipula shi na sha noupika nosho yo nemanguluko? (b) Paulus okwa li a lombwela ovanhu va yandje elitulemo kulyelye opo va dule okumona emanguluko lashili?

OVANHU vomuRoma shonale, omo mwa li yo Ovakriste vomefelemudo lotete, ova li hava kala ve udite etumba kutya vo ove shii omhango, ovayuki nove na emanguluko. Ashike eenghonopangelo nosho yo efimano lOuhamba waRoma ola li po ashike omolwovapika ovo va li mo. Pomhito imwe, eepersenda 30 dovakalimo oda li ovapika. Kape na omalimbililo kutya oupika nosho yo emanguluko oyo ya li oikundafanwa yakeshe efiku mokati kovanhu vongaho, mwa kwatelwa Ovakriste.

² Eenhumwafo domuyapostoli Paulus oda popya shihapu kombinga yemanguluko. Ashike elalakano loukalele waye kala li okweetifa po omalunduluko opanghalafano ile okutota po ongudu yopapolotika, ngaashi ovanhu vopefimbo opo va li tava ningi. Paulus nOvakriste vakwao ova li hava longo noudiinini opo va kwafele vamwe ve lihonge onghundana iwa yOuhamba waKalunga nosho yo yekuliloyambo laKristus Jesus olo lihe fi okuyelekwa nasha, ponhele yokukonga emanguluko komupangeli wopanhu ile kehangano  lonhumba. Paulus okwa li a lombwela ovaitaveli vakwao Odjo yashili yemanguluko. Pashihopaenenwa, monhumwafo yaye onhivali oyo a li a shangela Ovakriste vokuKorinto, okwa popya a ti: “Omwene Oye Omhepo, naapa Omhepo yOmwene tai kala po, ope nemanguluko.” — 2 Kor. 3:17.

3, 4. (a) Oshike sha ningifa Paulus a shange eendjovo odo tadi hangwa mo 2 Ovakorinto 3:17? (b) Oshike osho tu na okuninga opo tu hafele emanguluko olo la dja kuJehova?

³ Pehovelo lonhumwafo oyo Paulus a li a shangela Ovakorinto, okwa popya kombinga yoshinge shaMoses eshi a londoloka kOmhunda yaSinai konima eshi a popya nomweengeli waJehova. Eshi ovanhu va mona Moses ova li va tila, na Moses okwa li a uvika oshipala shaye. (Ex. 34:29, 30, 33; 2 Kor. 3:7, 13) Paulus okwa yelifa a ti: “Ndelenee omitima davo ngeenge de liameke kOmwene, oshituviko otashi kufwa po.” (2 Kor. 3:16) Eendjovo daPaulus odo oda hala okutya ngahelipi?

⁴ Ngaashi twe lihonga moshitukulwa sha tetekela, Jehova, Omushiti woinima aishe, oye ashike omunhu ha hafele filufilu emanguluko inali ngabekwa. Osho otashi ulike kutya opo pe na Jehova nosho yo “Omhepo” yaye, ope na emanguluko. Ashike opo tu hafele notu mone ouwa memanguluko olo, otwa pumbwa ‘okuliameka’ kuJehova, sha hala kutya okukala tu na ekwatafano naye. Eshi Ovaisrael va li mombuwa kava li ve na etaleko la yuka li na sha nanghee Jehova a ungaunga navo pamhepo. Ova li va fa va uvika nova kukutika omitima nomadiladilo avo, nova kala ashike tava yandje elitulemo kokulongifa emanguluko lopambelela olo opo va li va mono eshi va dja muEgipti. — Heb. 3:8-10.

5. (a) Omhepo yaJehova ohai eta emanguluko la tya ngahelipi? (b) Otu shi shii ngahelipi kutya oupika wopambelela inau pumbwa okunyona po emanguluko olo Jehova ha yandje? (c) Omapulo elipi twa pumbwa okunyamukula?

⁵ Emanguluko olo tali endele pamwe nomhepo yaJehova, oli dulife filufilu emanguluko lopambelela. Omhepo yaJehova ohai mangulula ovanhu moupika woulunde nefyo nosho yo moupika womalongelokalunga oipupulu noilonga yao shi dulife eenghendabala odo ovanhu tava ningi. (Rom. 6:23; 8:2) Kali fi tuu emanguluko liwa olo! Omunhu ota dulu okuhafela emanguluko la tya ngaho nonande oku li modolongo ile moupika. (Gen. 39:20-23) Omumwameme Nancy Yuen nomumwatate Harold King ova li va mona ouwa wa tya ngaho, aveshe vavali ova li ve lididimikila omido dihapu modolongo omolweitavelo lavo. Oto dulu okutala nokupwilikina koimoniwa yavo ko-JW Broadcasting. (Inda opo pa shangwa OMAPULAPULO NOIMONIWA > OKULIDIDIMIKILA OMAYELEKO.) Otwa pumbwa okukundafana kutya, ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otwa lenga emanguluko letu? Oshike hatu dulu okuninga opo tu longife nawa emanguluko olo?

6. Ongahelipi Ovaisrael va li va ulika okuhenolupandu li na sha nemanguluko olo Jehova a li e va pa?

⁶ Ngeenge otwa mono kutya oshali oi na ongushu i fike peni, ohashi tu linyengifa tu pandule oo e i tu pa. Ovaisrael kava li va pandula emanguluko olo Jehova a li e va pa eshi a li e va mangulula moupika waEgipti. Konima yeemwedi dinini eshi va mangululwa, ova li va hovela okulipula shi na sha noikulya nosho yo noikunwa oyo va li hava mono muEgipti nova li tava ngongota shi na sha nefiloshisho laJehova, nova li va hala okushuna kuEgipti. Diladila ashike kunghee va li va pitifa komesho ‘eeshi, oihenda yomatanga, omanuwa, ombidi, eenyanga nomakunde’ ponhele yokupitifa komesho emanguluko olo va li va pewa lokulongela Kalunga kashili, Jehova. Kape na omalimbililo, Jehova okwa li e va handukila. (Num. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Kashi fi tuu oshilihongomwa kufye!

7. Ongahelipi Paulus a li ha katuka metwokumwe nomayele aye oo e li mo 2 Ovakorinto 6:1, nongahelipi hatu dulu okuninga sha faafana?

 ⁷ Omuyapostoli Paulus okwa londwela Ovakriste aveshe vaha longife nai emanguluko olo va pewa kuJehova okupitila mOmona waye, Jesus Kristus. (Lesha 2 Ovakorinto 6:1.) Diladila nghee Paulus a li a nyika oluhodi noku na eliudo tali mu nyenyetele eshi a li moupika woulunde nefyo. Okwa popya nolupandu a ti: “Kalunga na pandulwe omolwaJesus Kristus, Omwene wetu!” Omolwashike mbela? Okwa yelifila Ovakriste vakwao a ti: “Osheshi omhango yOmhepo yomwenyo muKristus Jesus oya mangulula nge momhango youlunde noyefyo.” (Rom. 7:24, 25; 8:2) Ngeenge otwa landula oshihopaenenwa shaPaulus, itatu ka kala tu na etaleko la puka li na sha nanghee Jehova e tu mangulula moupika woulunde nefyo. Omolwekuliloyambo, ohatu dulu okulongela Kalunga tu na eliudo la koshoka nohatu dulu okumona ehafo lashili mokuninga ngaho. — Eps. 40:8.

8, 9. (a) Elondwelo lilipi omuyapostoli Petrus a yandja shi na sha nokulongifa emanguluko letu? (b) Omaupyakadi elipi hatu shakeneke kunena?

⁸ Opo tu ulike olupandu, otu na okukala twa lungama tuha longife nai emanguluko letu. Omuyapostoli Petrus okwe tu londwela tuha longife emanguluko letu li li epopilo lokuliyandja komahalo etu opambelela. (Lesha 1 Petrus 2:16.) Mbela elondwelo olo itali ku dimbulukifa osho sha li sha ningilwa Ovaisrael mombuwa? Ashike otu li natango moshiponga shi dulife nale. Satana nosho yo ounyuni waye ohau tu ulikile oinima oyo tai monika ya fa iwa, ngaashi okudjala nokuliwapeka, oikulya noikunwa, omalihafifo noinima imwe i lili. Ovashiivifi voipindi luhapu ohava longifa ovo ve na ondjelo iwa opo va diladilife ovanhu kutya ova pumbwa oinima oyo tai ulikwa moipindi nonande inave i pumbwa shili. Ohatu dulu okuyulwa noupu keemwiyo da tya ngaho nokulongifa nai emanguluko letu.

⁹ Omayele aPetrus otaa longo yo unene meenghalo da kwata moiti monghalamwenyo yomunhu, ngaashi ehoololo li na sha nehongo, oilonga, ile eifano. Pashihopaenenwa, ovanyasha meefikola kunena ohava fininikwa unene va ye koiputudilo yopombada opo va ka mone ehongo la denga mbada. Ova itavelifwa kutya ehongo lopombada ohali pefa ovanhu oilonga iwa oyo tai futu eendjabi da ondoka. Ovakonakoni veendjabi luhapu ove hole okudivilika omwaka oo u li pokati kaavo va mona ehongo lopombada naavo inava ya kehongo la tya ngaho. Ovanyasha otashi dulika va yelekwe eshi tava ningi omatokolo oo taa dulu okukuma onghalamwenyo yavo aishe. Oshike vo nosho yo ovadali vavo ve na okukaleka momadiladilo?

10. Oshike tu na okukaleka momadiladilo ngeenge hatu longifa emanguluko letu mokuninga omatokolo opaumwene?

¹⁰ Ovanhu vamwe ohava kala ve udite kutya molwaashi okuninga omatokolo oshinima shopaumwene, ove na emanguluko lokuhoolola osho tashi va hafifa shimha ashike eliudo lavo tali va pitike. Otashi dulika ve na momadiladilo eendjovo odo Paulus a li a shangela Ovakriste vomuKorinto kombinga yoikulya a ti: “Elipangelo lange oshike li tokolwe keliudo lamukwetu?” (1 Kor. 10:29) Molwaashi otu na emanguluko lokuninga omatokolo opaumwene shi na sha nehongo nosho yo neifano letu, otwa pumbwa okudimbuluka kutya emanguluko letu ola ngabekwa nosho yo kutya omatokolo aeshe oo hatu ningi oku na oilanduliko. Omolwetomheno olo, Paulus okwa hovela neendjovo daye a ti: “Aishe ohai ningwa, ndele haaishe i nekwafo. Aishe ohai ningwa, ndele haaishe tai tungu.” (1 Kor. 10:23) Osho otashi tu kwafele tu mone kutya ope na oinima imwe ya fimanenena tu na okukaleka momadiladilo ponhele yokuyandja elitulemo komahalo etu ngeenge tashi uya pokulongifa emanguluko lopaumwene monghalamwenyo yetu yakeshe efiku.

11. Onelalakano lashike twa mangululwa?

¹¹ Petrus okwe tu londwela shi na sha nokulongifa nai emanguluko letu nokwa popya yo osho sha fimana. Okwe tu ladipika tu longife emanguluko letu “ngaashi ovapiya vaKalunga.” Elalakano laJehova eshi e tu mangulula momhango youlunde noyefyo okupitila muJesus, okwa hala tu kale ‘ngaashi ovapiya vaye.’

12. Oshihopaenenwa shilipi Noa noukwaneumbo waye ve tu tulila po?

¹² Onghedi imwe ya denga mbada omo hatu dulu okuliamena opo tuha longife nai emanguluko letu nokunwefwa mo komhepo younyuni nosho yo komahalo etu oyo okukala hatu lipalula neendja dopamhepo. (Gal. 5:16) Pashihopaenenwa, diladila kombinga yatatekulululwa Noa nosho yo youkwaneumbo waye. Ova li mounyuni oo uyadi elongifo leenghono nowa xutuka paenghedi. Oshike sha li she va kwafela va pondole? Ova li va hoolola okukala ve lipyakidila noilonga oyo Jehova a li e va pa yokutunga onguluwato, yokutuvikila oikulya yavo noyoinamwenyo nosho yo yokulondwela vamwe. “Noa osho a ninga. Naanaa ngaashi Kalunga a tonga, osho a ninga.” (Gen. 6:22) Oshidjemo osha li shike? Noa noukwaneumbo waye ova li va xupa eshi ounyuni oo wa hanaunwa po. — Heb. 11:7.

13. Oshilonga shilipi Jesus a li a pewa, ndele te ke shi pa ovahongwa vaye?

¹³ Jehova okwe tu pa oshilonga shokuninga shike kunena? Otu shii kutya Kalunga okwa li a pa Jesus oshilonga shokuudifa, na Jesus okwe ke shi pa ovahongwa vaye ve shi wanife po. (Lesha Lukas 4:18, 19.) Kunena ovanhu vahapu ova pukifwa kukalunga kefimbo lounyuni ou nove li meemhango domalongelokalunga, doinima yopamaliko nosho yo dopanghalafano. (2 Kor. 4:4) Oshi li oufembanghenda kufye okushikula oshihopaenenwa shaJesus shokukwafela ovanhu va shiive nova longele Jehova, Kalunga kemanguluko. (Mat. 28:19, 20) Oilonga oyo kai fi ipu noi na omashongo mahapu. Moilongo imwe, ovanhu kave na ko nasha vali, navamwe ova ninga ovakwanyanya. Keshe umwe womufye oku na okulipula kutya, ‘Mbela  ohandi dulu okulongifa emanguluko lange ndi yambidide oilonga yOuhamba ngaashi tashi dulika?’

14, 15. Ovapiya vaJehova ohave linyenge ngahelipi koilonga yokuudifa? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

¹⁴ Otashi tu unene omukumo eshi vahapu va mona kutya efimbo eli tu li mulo ola endelela, nova nangwafapaleka eenghalamwenyo davo opo va ye moilonga yefimbo li yadi. (1 Kor. 9:19, 23) Vamwe vomuvo ohava longele moitukulwa yavo; vamwe ova tembukila oko ku na omhumbwe inene. Eelaporta otadi ulike kutya momido nhano da pita, omuvalu wovakokolindjila vondjikilile owa enda tau hapupala fiyo wa konda pemiliyona 1,1, sha hala okutya ope na ovanhu ve dulife pomayovi 250 mounyuni aushe ovo va ninga ovaudifi vefimbo li yadi. Kashi fi tuu oshidjemo shiwa osho sha etifwa kokulongifa nawa emanguluko letu lokulongela Jehova! — Eps. 110:3.

¹⁵ Oshike sha li sha kwafela ovamwatate novamwameme ovo va longife nawa emanguluko lavo? Diladila kuJohn naJudith, ovo va longela koilongo i lili noku lili moule womido 30 da pita. Otava dimbuluka kutya eshi Ofikola yOkudeula Ovakokolindjila ya hovela mo 1977, ova li tava ladipikwa va kale ve na ehalo loku ka longela oko ku na omhumbwe inene. John okwa ti kutya, opo va yandje elitulemo kelalakano lavo okwa kala ha lundulula oilonga oikando ihapu opo va kale ve na onghalamwenyo yanafangwa. Lwanima, eshi va fika koshilongo shimwe, ova li va mona kutya okwiilikana kuJehova nokukala ve mu lineekela oshe va kwafela va finde omashongo ngaashi okulihonga elaka lipe, okwiikilila eputuko lipe nosho yo okulididimikila onghalo yomhepo idjuu. Oshe va kuma ngahelipi eshi va kala tava longele Jehova omido adishe odo? John okwa ti: “Ondi udite kutya oilonga oyo nda longa oya denga mbada kuhe na vali. Jehova okwa ninga omunhu wolela kwaame, ngaashi ashike xe omudali ha kala. Paife ondi udite ko nawa Jakob 4:8 oo ta ti: ‘Eheneni kuKalunga, opo nee Ye ta ehene kunye.’ Ondi shii kutya onda mona osho nda li handi kongo, onghalamwenyo i na eityo.”

16. Ongahelipi ovamwatate novamwameme omayovi va longifa nawa emanguluko lavo nonande eenghalo davo oda li da ngabekwa?

¹⁶ Mepingafano naJohn naJudith, vamwe eenghalo davo ohadi va pitike va ye moilonga yefimbo li yadi oule wefimbo lixupi. Kakele kaasho, vahapu ohava kongo eemhito opo ve liyambe va ye moilonga yokutunga mounyuni aushe. Pashihopaenenwa, eshi eembelewa detu da kula da li tadi tungwa moWarwick, New York, ovamwatate novamwameme 27 000 lwaapo, ova li ve liyamba va kwafele oivike ivali, oule wodula ile efimbo lile. Vahapu vomuvo ova li va ninga omalunduluko meenghalamwenyo davo opo va ka kwafele. Kashi fi tuu oshihopaenenwa shiwa shokulongifa emanguluko olo twa pewa kuJehova tu mu fimaneke, e li Kalunga kemanguluko!

17. Ovo hava longifa nawa emanguluko lavo olo va pewa kuKalunga ova teelela onakwiiwa ya tya ngahelipi?

¹⁷ Otwa pandula eshi twa shiiva Jehova nohatu dulu okuhafela emanguluko olo hatu mono melongelokalunga lashili. Ohatu dulu okuulika momatokolo oo hatu ningi kutya otwa lenga emanguluko la tya ngaho. Natu longifeni emanguluko letu nosho yo eemhito odo hatu mono opo tu longele Jehova pauyadi ngaashi tashi dulika, ponhele yoku li longifa nai. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka dula okuhafela omanangekonoupuna oo Jehova a udaneka eshi eendjovo daye tadi ka wanifwa odo tadi ti: “Oishitwa yoovene otai ka mangululwa moupika wenyonauko i ye memanguluko loshinge shovana vaKalunga.” — Rom. 8:21.