Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

OSHITUKULWA SHOKUKONAKONWA 16

Pwilikina, lihonga nokuulika olukeno

Pwilikina, lihonga nokuulika olukeno

“Inamu tokola vali she likolelela keholokepo lokombada, ndele tokoleni etokolo la yuka.” — JOH. 7:24.

EIMBILO 101 Natu longeni moukumwe

EXUKU LOSHITUKULWAW *

1. Ombiibeli oya holola oshili ilipi tai hekeleke kombinga yaJehova?

MBELA oto ka kala wa hala ovanhu ve ku tokole she likolelela koluvala loye, kolupe loye lokoshipala, ile kounene wolutu loye? Hasho nandenande. Itashi hekeleke tuu okushiiva kutya Jehova ihe tu tokola she likolelela kwaasho vamwe ve wete! Pashihopaenenwa, eshi Samuel a li ta tale ovanamati vaIsai ka li e wete osho Jehova e wete. Jehova okwa li a lombwela Samuel kutya umwe womovanamati vaIsai ota ka ninga ohamba yaIsrael. Elipipo mbela? Eshi Samuel a mona Eliab, omonamati waIsai woshiveli, okwa ti: ‘Oshoshili kutya ou oye omuvaekwa waJehova.’ Eliab okwa li ta monika lela a fa ohamba. “Ndelenee Omwene ta lombwele Samuel: ‘Ino tala olupe laye nomufika waye, osheshi Ame inandi mu hokwa.’” Osho otashi tu hongo shike? Jehova okwa weda ko a ti: “Osheshi omunhu ta tale osho shokombada, ndelenee Omwene ta tale omutima.” — 1 Sam. 16:1, 6, 7.

2. Metwokumwe naJohannes 7:24, omolwashike tuhe na okutokola omunhu she likolelela keholokepo lokombada? Shi faneka.

2 Molwaashi otu li ovalunde, atusheni ohatu kwatwa keamo lokutokola vamwe she likolelela keholokepo lavo lokombada. (Lesha Johannes 7:24.) Ohatu kala ashike tu shii kanini kombinga yaumwe she likolelela kwaasho tu wete nomesho. Oku shi faneka, nokuli nandokotola oo e na owino ita dulu okushiiva shihapu kombinga yomunaudu mokutala ashike keholokepo laye. Opo ndokotola a shiive shihapu kombinga yomunaudu, oku na okupwilikina kuye nelitulemo eshi te mu lombwele kombinga youdu oo a li e na nale, omaliudo aye nosho yo omadidiliko oo e na. Otashi dulika nokuli ndokotola a tume omunaudu opo a ka minikilwe molutu komashina. Ngeenge ndokotola okwa dopa okuninga ngaho otashi dulika a ka pe omunaudu ouhaku wa puka. Sha faafana, nafye itatu dulu naanaa okushiiva ovamwatate novamwameme mokutala ashike keholokepo lavo lokombada. Otwa pumbwa okushiiva kutya ovanhu naanaa va tya ngahelipi momitima. Oshoshili kutya ihatu dulu okumona osho shi li momitima, onghee itatu dulu oku va shiiva nawa ngaashi Jehova e va shii. Ashike otu na okuninga eenghendabala tu hopaenene Jehova. Ngahelipi mbela?

3. Omahokololo opaMbiibeli aa e li moshitukulwa eshi otae tu kwafele ngahelipi tu hopaenene Jehova?

3 Jehova oha ungaunga ngahelipi novapiya vaye? Oha pwilikine kuvo. Oha kala e shii eenghalo adishe odo tava piti mudo. Nohe va udile olukeno. Eshi hatu konakona nghee Jehova a li a ungaunga naJona, Elia, Hagar naLot, natu tale nghee hatu dulu oku mu hopaenena eshi hatu ungaunga novamwatate novamwameme.

KALA HO PWILIKINE NELITULEMO

4. Omolwashike tashi dulika tu kale tu na etaleko lii li na sha naJona?

4 Molwaashi katu shii ashishe osho sha kwatelwa monghalo yaJona, otashi dulika tu mu tokole kutya ka li omulineekelwa ile omudiinini. Okwa li a lombwelwa kuJehova odikilila a twaalele Ovaninive etumwalaka letokolo. Ponhele Jona a dulike kuJehova, okwa li a londa oshikepa a finda kumwe ku lili, “a ye onhapo oshipala shOmwene.” (Jona 1:1-3) Mbela ngeno okwa li oove, mbela ngeno natango owa pa ngoo Jona omhito a wanife po oshinakuwanifwa osho? Otashi dulika ngeno hasho. Ashike Jehova okwa li e mu pa natango omhito a wanife po oshinakuwanifwa osho. — Jona 3:1, 2.

5. Oshike hatu lihongo kuJona meendjovo daye odo tadi hangwa muJona 2:1, 2, 9?

5 Jona okwa li a holola kutya ye omunhu naanaa a tya ngahelipi meilikano laye. (Lesha Jona 2:1, 2, 9.) Jona okwa li a ilikana luhapu kuJehova, ashike eilikano olo a ilikana eshi a li medimo loshi otali tu kwafele tu mone kutya omunhu naanaa a tya ngahelipi ponhele ashike yoku mu tala ko e li omulumenhu oo a faduka po oshinakuwanifwa. Eendjovo daye otadi ulike kutya okwa li omulininipiki, ha pandula nokwa li a tokola toko okudulika kuJehova. Itashi kumwifa eshi Jehova ina yandja elitulemo kepuko laJona, ponhele yaasho, okwa li a nyamukula omailikano aye nokwa twikila oku mu longifa e li omuprofeti.

Ngeenge otwa kala tu shii ashishe osho sha kwatelwa mo, otashi ke tu kwafela tu ulike olukeno (Tala okatendo 6) *

6. Omolwashike twa pumbwa okuninga eenghendabala da mana mo opo tu kale hatu pwilikine nelitulemo?

6 Opo tu dule okupwilikina kuvamwe nelitulemo, otwa pumbwa okukala ovalininipiki novalididimiki. Otu na omatomheno atatu okuninga ngaho. Lotete, itatu ka endelela okufika pexulifodiladilo la puka li na sha novanhu vakwetu. Etivali, ohatu ka uda ko omaliudo nomalinyengotomheno omumwatate, naasho otashi ke tu kwafela tu mu udile oukwao wananghali. Etitatu, otashi dulika tu mu kwafele e lihonge sha kombinga yaye mwene. Omafimbo amwe otashi dulika nafye tuha kale tu udite ko omaliudo etu vene fiyo osheshi nokuli twe a lombwela umwe. (Omayel. 20:5) Omukulunhuongalo umwe wokuAsia okwa popya a ti: “Oshikando shimwe onda li nda ninga epuko eshi nda hovela okupopya ofimbo inandi uda ashishe osho sha kwatelwa mo. Onda li nda lombwela omumwameme umwe kutya okwa pumbwa okuxwepopaleka onghedi yaye yokuyandja omatyekosha pokwoongala. Lwanima, onda ka uda kutya omumwameme oo ke shii okulesha nawa nohashi mu pula eenghendabala dihapu opo a dule okuyandja omatyekosha pokwoongala.” Osha fimanenena komukulunhuongalo keshe a kale ha ‘udu ko’ ile tu tye ha pwilikine ofimbo ina yandja omayele. — Omayel. 18:13.

7. Oshike hatu lihongo konghedi omo Jehova a ungaunga naElia?

7 Ovamwatate novamwameme vamwe ohava mono shidjuu okupopya kombinga yomaliudo avo omolwonakudiwa yavo, eputuko, ile omaukwatya avo. Mbela ongahelipi hatu dulu oku shi ningifa shipu kuvo okukala va manguluka oku tu lombwela omaliudo avo? Diladila konghedi omo Jehova a li a ungaunga naElia eshi a li ta i onhapo Isabel. Opa pita lela omafiku mahapu ofimbo Elia ina lombwela Xe womeulu nghee e udite. Jehova okwa li a pwilikina nelitulemo. Jehova okwa li a twa omukumo Elia nokwa li e mu pa oshilonga sha fimana. (1 Eeh. 19:1-18) Otashi dulika shi pule efimbo opo ovamwatate novamwameme va kale va manguluka oku tu lombwela omaliudo avo, nohatu ka dula ashike okuuda ko omaliudo avo ngeenge ove tu lombwele. Ashike ngeenge otwa hopaenene Jehova mokukala ovalididimiki, otave ke tu lombwela omaliudo avo. Opo nee ngeenge tave tu lombwele osho ve udite, natu kale hatu pwilikine nelitulemo.

NATU KALE TU SHII NAWA OVAMWATATE NOVAMWAMEME

8. Metwokumwe naGenesis 16:7-13, ongahelipi Jehova a kwafela Hagar?

8 Hagar okwa kala omupiya waSarai, noina katuka pandunge eshi a ninga omukulukadi waAbram. Hagar okwa ka ninga eteelelo nokwa ka hovela okukala a dina Sarai molwaashi a li ehe na ounona. Hagar okwa ka ya onhapo eshi Sarai a li a hovela okuungaunga naye nai. (Gen. 16:4-6) Molwaashi otu li ovalunde, otashi dulika tu diladile kutya Hagar omukainhu oo a li e na ounhwa nokwa li a pumbwa okuhandukilwa. Ashike Jehova hasho a li e udite ngaho shi na sha naHagar. Jehova okwa li e mu tumina omweengeli. Eshi omweengeli e uya kuHagar, okwe mu kwafela a lundulule etaleko laye nokwe mu nangeka noupuna. Osho osha li sha kwafela Hagar a mone kutya Jehova oku mu wete noku shii onghalo oyo ta piti muyo. Osho osha li she linyengifa Hagar a popye kutya, “Oove Kalunga u wete nge.” — Lesha Genesis 16:7-13.

9. Omolwashike Kalunga a li a ungaunga naHagar monghedi ya tya ngaho?

9 Oshike osho Jehova a mona muHagar? Jehova okwa li e shii onakudiwa yaHagar nosho yo onghalo oyo a li ta piti muyo. (Omayel. 15:3) Hagar okwa li Omuegipiti, oo a li ha di meumbo lOmuheberi. Mbela omafimbo amwe okwa li ha kala e udite e li omuyeni? Mbela okwa li a djuulukwa oukwaneumbo wavo nosho yo koshilongo shavo? Hagar haye ashike a li omukulukadi waAbram. Pefimbo opo, ovalumenhu vamwe ovadiinini ova li hava kala ve na ovakulukadi ve dulife puumwe. Ashike osho hasho sha li elalakano laJehova lopehovelo li na sha nohombo. (Mat. 19:4-6) Nomolwaasho itashi kumwifa eshi okuhombola ombada haku eta omaupyakadi mahapu moukwaneumbo ngaashi ondubo noutondwe. Jehova okwa li e shii kutya osha puka eshi Hagar iha ungaunga nefimaneko naSarai, ashike nande ongaho, Jehova okwa li e udite ko omaliudo aHagar neenghalo adishe odo a li ta piti mudo, nomolwaasho a ungaunga naye nolukeno.

Shiiva nawa ovamwaxo (Tala okatendo 10-12) *

10. Ongahelipi hatu dulu okushiiva nawa ovamwatate novamwameme?

10 Ohatu dulu okuhopaenena Jehova mokukala hatu kendabala okuuda ko ovamwatate novamwameme. Kendabala okushiiva ovamwaxo nawanawa. Kala ho popi navo ngeenge mwa shakena pokwoongala ofimbo inaku hovela nokonima eshi kwa dja mo, kala ho longo pamwe navo moukalele, nongeenge otashi shiiva kala ho va shivi komusha. Ngeenge owa ningi ngaho, oto ka mona kutya omumwameme oo ha monika ehe na ohamu oku na eehoni, ile omumwatate oo ta monika a fa e hole oinima yopamaliko oha yandje, ile oukwaneumbo oo hau uya luhapu pokwoongala wa shelelelwa otau lididimikile omapataneko. (Job 6:29) Oshoshili kutya inatu hala okukala hatu “lidopo moinima yavamwe.” (1 Tim. 5:13) Onghee hano, osha fimana okukala tu shii oinima ile eenghalo odo da ningifa ovamwatate novamwameme va kale ve na omaukwatya a tya ngaho.

11. Omolwashike sha fimana kovakulunhuongalo va kale ve shii nawanawa eedi daJehova?

11 Ovakulunhuongalo ova pumbwa okukala ve shii onakudiwa yovamwatate novamwameme ovo ve li koshi yepashukilo lavo. Diladila koshihopaenenwa shomumwatate wedina Artur oo a li omupashukilishikandjo. Ye nomukulunhuongalo umwe ova li va ka talela po omumwameme oo a li ta monika e na eehoni. Omumwatate Artur okwa ti: “Otwa ka mona kutya omushamane waye okwa li a fya diva konima eshi opo va hombola. Nonande onghalo oya li idjuu neenghono kuye, okwa honga ovanakadona vavo vavali va kale ve hole Jehova nova ninge ovapiya vaJehova ovadiinini. Paife omesho aye otaa ende tae mu fiye po noku na omukifi wepolimano. Ashike nande ongaho, oku hole Jehova noku na eitavelo la kola. Otwa mona kutya ohatu dulu okulihonga shihapu koshihopaenenwa shiwa shomumwameme oo.” (Fil. 2:3) Omupashukilishikandjo oo okwa li ta shikula oshihopaenenwa shaJehova. Jehova oku shii eedi daye noku shii omaupyakadi oo tadi piti muo. (Ex. 3:7) Ovakulunhuongalo ohava kwafele eedi nawanawa ngeenge ove di shii.

12. Ongahelipi omumwameme Yip Yee a mona ouwa eshi a shiiva nawanawa omumwameme umwe womeongalo lavo?

12 Ngeenge owa shiiva nawanawa onakudiwa yOmukriste mukweni oo tashi dulika he ku ningile nai, otashi dulika u ke mu ulikile oukwao wananghali. Diladila koshihopaenenwa tashi shikula. Yip Yee wokuAsia okwa popya a ti: “Omumwameme umwe womeongalo letu okwa li ha popi ta ingida. Nonda li handi diladila kutya ke na omikalo. Ashike eshi nda longa naye moukalele onda ka mona kutya okwa li ha kwafele ovadali vaye ovo va li hava landifa eeshi pomatala. Okwa li e na okupopya mokule opo a nane ovalandi.” Yip Yee okwa weda ko a ti: “Onde lihonga kutya opo ndi shiive nawanawa ovamwatate novamwameme, onda pumbwa okushiiva onakudiwa yavo.” Otashi pula eenghendabala opo tu shiive nawa ovamwatate novamwameme. Ngeenge otwa shikula omayele Ombiibeli e na sha nokumbwalangadjeka omitima detu, ohatu ka hopaenena Jehova, oo e hole “ovanhu vomaludi aeshe.” — 1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

KALA HO ULIKE OLUKENO

13. Metwokumwe naGenesis 19:15, 16, oshike ovaengeli va li va ninga po eshi Lot a li ta ongaonga, nomolwashike?

13 Lot okwa li ta ongaonga okudulika komalombwelo aJehova pefimbo olo la li lidjuu neenghono. Ovaengeli vavali ova li ve uya kuLot noku mu lombwela kutya na dje mo muSodom pamwe noukwaneumbo waye. Omolwashike mbela? Ova ti: “Osheshi fye hatu ka hanauna po onhele ei.” (Gen. 19:12, 13) Ngomongula eshi kwasha, Lot noukwaneumbo waye natango omo ashike va li meumbo. Opo nee ovaengeli ova londwela vali Lot. Ashike Lot “okwa li ta ongaonga natango.” Otashi dulika tu diladile kutya Lot ka li e na ko nasha naasho a li ta lombwelwa kuJehova, ile kutya okwa li hamutwemukukutu. Ashike Jehova ka li a efa oku mu kwafela. Molwaashi Jehova okwa li a hala “oku mu fila onghenda,” ovaengeli ova li va kwata oukwaneumbo waye momaoko, ndele tave va shilile kondje yoshilando. — Lesha Genesis 19:15, 16.

14. Omolwashike Jehova a udila Lot olukeno?

14 Otashi dulika Jehova a li a udila Lot olukeno omolwomatomheno onhumba. Lot otashi dulika a li ta ongaonga okudja mo meumbo molwaashi okwa li a tila ovanhu ovo ve li kondje yoshilando. Opa li yo pe na oshinima shimwe sha nyika oshiponga. Lot otashi dulika yo a li e shii eehamba mbali odo da wila mefilu olo la li li yadi omalambo eka ledu. (Gen. 14:8-12) E li omushamane nosho yo omudali, otashi dulika a li te lipula shi na sha noukwaneumbo waye. Shikwao vali, Lot okwa li a punapala nokwa li e na eumbo loudjeko muSodom. (Gen. 13:5, 6) Oshoshili kutya Lot ka li ta dulu okuninga omalipopilo aha dulike kuJehova omolwoinima oyo. Ashike nande ongaho, Jehova ka li a tala kepuko laLot, nokwa li e mu tala ko e li “omulumenhu oo omuyuki.” — 2 Pet. 2:7, 8.

Ohatu ka kenukila ovanhu ngeenge otwa kala hatu pwilikine kuvo nelitulemo (Tala okatendo 15-16) *

15. Oshike tu na okuninga po ponhele yokutokola ovanhu she likolelela keenghatu davo?

15 Ponhele yokutokola ovanhu she likolelela keenghatu davo, natu kendabale ngaashi hatu dulu tu mone nghee ve udite. Omumwameme wokuEuropa wedina Veronica oha kendabala okuninga ngaho. Okwa ti, “Omumwameme umwe oha kala ashike e na oshipala shalula efimbo keshe. Oha kala alushe e likalela. Omafimbo amwe ohandi kala nda tila okupopya naye. Opo nee onde lipopila nda ti, ‘Ngeno aame nda li monghalo oyo, ngeno onda pumbwa kahewa.’ Onghee onda li nda tokola ndi ke mu pule nghee e udite. Okwa li a hovela okumbubulila nge omutima waye. Paife ondi shii shihapu shi na sha naye.”

16. Omolwashike twa pumbwa okwiilikana tu kulike oukwao wananghali?

16 Jehova oye aeke e tu shii nawa filufilu. (Omayel. 15:11) Pula Jehova e ku kwafele u kale ho tale ko ovanhu ngaashi he va tale ko noku va kenukila. Eilikano ola kwafela omumwameme Anzhela a kale ha udile ovanhu oukwao wananghali. Kava li hava tu va fife nomumwameme umwe womeongalo lavo. Anzhela okwa ti: “Osha li shipu kwaame alushe okukembaula omumwameme oo, nonda li handi mu henuka. Ashike onda li nda pula Jehova meilikano a kwafele nge ndi udile omumwameme oo oukwao wananghali.” Mbela Jehova okwa li ngoo a nyamukula omailikano aye? Anzhela okwa twikila ko a ti: “Otwa li twa ya moukalele pamwe, nokonima youkalele otwa popya oule wefimbo. Onda li nda pwilikina kuye nolukeno. Paife ondi mu hole neenghono nonda tokola toko oku mu kwafela.”

17. Oshike twa tokola toko okuninga?

17 Katu na okuhoolola kutya ovamwatate novamwameme velipi twa pumbwa okuulikila olukeno. Vamwe vomuvo otashi dulika ve lietela omaupyakadi vo vene ngaashi Jona, Elia, Hagar naLot. Oushili oyoo kutya atusheni omafimbo amwe otashi dulika tu lietele omaupyakadi. Oshi shii okuudiwa ko, nomolwaashi Jehova e tu lombwela tu kale hatu udilafana oukwao wanangali. (1 Pet. 3:8) Ngeenge otwa dulika kuJehova, ohatu ka pameka oukumwe wetu mounyuni aushe. Onghee hano, natu kale twa tokola toko okupwilikina nawa, okulihonga nokuulikilafana olukeno eshi hatu ungaungafana.

EIMBILO 87 Ileni mu tulumukifwe

^ okat. 5 Molwaashi otu li ovalunde, otu na eamo lokweendelela okutokola ovanhu nosho yo omalinyengotomheno avo. Mepingafano naasho, Jehova ‘oha tale momutima.’ (1 Sam. 16:7) Moshitukulwa eshi ohatu ka kundafana nghee Jehova a li a ungaunga pahole naJona, Elia, Hagar naLot. Otashi ke tu kwafela yo tu mone nghee hatu dulu okuhopaenena Jehova eshi hatu ungaunga novamwatate novamwameme.

^ okat. 52 OMASHANGELO OMAFANO: Omumwatate omunamido a piyaanekwa komumwatate omunyasha oo e uya mokwoongala a shelelelwa, ashike lwanima okwa ka mona kutya omumwatate oo okwe uya a shelelelwa omolwoshiponga osho sha li sha holoka po.

^ okat. 54 OMASHANGELO OMAFANO: Nonande omukwateli komesho wongudu yoilonga yomomapya pehovelo okwa li ta diladila kutya omumwameme oo ke hole ovanhu, lwanima okwa ka mona kutya omumwameme oo okwa li e na eehoni noiha kala a mangulukila ovanhu ovo a li ehe shii.

^ okat. 56 OMASHANGELO OMAFANO: Eshi omumwameme umwe a konga efimbo a shiive nawa omumwameme mukwao, okwa li a mona kutya omumwameme oo ke na oshipala shilula ngaashi a li ta diladila oshikando shotete eshi e mu mona kOlupale lOuhamba.