Onda dalwa mo 1955; aame munini kovamwamememati vavali. Onda putukila komunghulofuta kolukadi laFinland, moshitukulwa osho paife hashi ifanwa Vantaa.

Meme okwa ninginifwa e li Ondombwedi yaJehova omido dinini, ofimbo inandi dalwa. Ashike tate ka li e hole oshili, noka li a pitika meme a konakone nafye tu li ounona, ile a ye pamwe nafye kokwoongala. Onghee meme okwa li he tu hongo omahovelohongo Ombiibeli, ngeenge tate ehe mo meumbo.

Okudja kounona wange okuyuka komesho, onda li nda tokola toko okudulika kuJehova. Pashihopaenenwa, eshi nda li ndi na omido heyali, omuhongi wange umwe okwa li a handukila nge, molwaashi inandi hala okulya verilättyjä (okamboloto kOshifinish ka longwa mohonde). Okwa li a kwata nge neke limwe kolupanda, opo a ekameke nge, ofimbo onyala ikwao i kwete ofoloko, i na okamboloto, te i fininike mokanya kange. Onda li nda dula okudenga ko ofoloko konyala yaye.

Tate okwa fya, eshi nda li ndi na eedula 12. Konima yaasho, onda li nda dula okukala handi i kokwoongala. Ovamwatate meongalo ova li va ulika kutya ove na ko nasha naame, naasho osha li sha twa nge omukumo, opo ndi ninge exumokomesho lopamhepo. Onda li nda hovela okulesha Ombiibeli efiku keshe nokukonakona oishangomwa yetu yopaKriste noukeka. Onghedindjikilile iwa yokukonakona ya tya ngaho oya li ya kwafela nge  ndi dule okuninginifwa, eshi nda li ndi na omido 14, mo 8 Auguste 1969.

Diva konima eshi nda mana ofikola, onda li nda ninga omukokolindjila wondjikilile. Moule ashike woivike inini, onda li nda tembuka ndi ka longe oko ku na omhumbwe inene yovaudifi, koPielavesi, popepi nondingandinga yaFinland.

MoPielavesi omo nda shakena naSirkka, okakadona oko ka ka ninga omukulukadi wange. Ondi mu hole unene, molwaashi omulininipiki noku hole Jehova neenghono. Ka li ta lalakanene onghalamwenyo youdjeko. Atushe otwa li twa halelela okulonga ngaashi hatu dulu moilonga yaJehova, notwa li twa halelela okulonga oshilonga keshe osho hatu pewa. Otwa li twa hombola mo 23 Marsa 1974. Ponhele yokuya mokafudo, eshi opo twa hombola, otwa li twa tembuka tu ka longe koKarttula, oko kwa li ku na omhumbwe inenenene yovaudifi vOuhamba.

Okudja ashike eshi opo twa hombola, Jehova okwa li e tu ulikila kutya ota ka fila oshisho eemhumbwe detu dopalutu, ngeenge otwa kongo tete Ouhamba waye. (Mat. 6:33) Pashihopaenenwa, eshi twa li moKarttula, katwa li tu na otuwa. Potete, otwa li tu na eembashikela. Ashike pokufu ohaku kala kwa talala neenghono. Opo tu udifile moshitukulwa shinene sheongalo, otwa li twa pumbwa otuwa. Ndele katwa li tu na oimaliwa yoku i landa.

Omukulu wange umwe okwa li e tu talela po inatu shi teelela. Okwa li e tu pa otuwa yaye. Ekwashilipaleko lotuwa ola li la futwa nale. Otwa li ashike twa pumbwa okutula mo omahooli. Kungaho, otwa li twa mona otuwa oyo twa li twa pumbwa.

Jehova okwa li a ulika kutya oku na oshinakuwanifwa shokufila oshisho eemhumbwe detu dopalutu. Fye oshilonga shetu okupitifa ashike komesho oinima yOuhamba.

Ofimbo twa li kOfikola yOkudeula Ovakokolindjila mo 1978, Raimo Kuokkanen, a umwe womovahongi vetu, okwa li e tu ladipika tu ninge eindilo kOfikola yaGilead. Onghee otwa li twa hovela okulihonga Oshiingilisha, opo tu kale twa wana okuya ko. Ashike mo 1980, ofimbo inatu ninga eindilo, otwa li twa shivwa tu ka longe koshitaimbelewa shaFinland. Pefimbo opo, Ovabetel kava li tava dulu okuninga eindilo koGilead. Ashike otwa li twa hala okulonga opo Jehova e wete kutya opo  pa denga mbada, ndele hapoopo tu wete kutya opo pa denga mbada. Onghee otwa li twa tambula ko eshivo olo. Kakele kaasho, otwa li twa twikila okulihonga Oshiingilisha twa ningila ngeenge opa ka holoka omhito yokuninga eindilo koGilead.

Omido dinini lwanima, Olutuwiliki ola li la popya kutya Ovabetel otava dulu okuninga eindilo koGilead. Otwa li twa tula mo eindilo letu diva, ndele hamolwaashi twa li inatu hafela mObetel. Mepingafano naasho, otwa li ashike twa hala oku ka longa oko ku na omhumbwe inene, ngeenge otwa wana. Otwa li twa tambulwa koGilead notwa li twa pita ondodo onhi-79 muSeptemba 1985. Okudja opo, otwa li twa tuminwa koColombia.

MoColombia, tete otwa li twa tuminwa koshitaimbelewa. Onda kendabala okulonga ngaashi handi dulu moshilonga shange. Ashike konima yomudo, oo twa kala moshitaimbelewa, otwa li tu udite kutya otwa pumbwa okuninga po elunduluko. Osha li oshikando shotete monghalamwenyo yange handi pula ndi pewe oshinakuwanifwa shimwe shi lili. Konima yaasho, otwa li twa nangekwa po tu li ovatumwa moNeiva, moshitukulwa shaHuila.

Onda kala alushe handi hafele oukalele. Eshi nda li omukokolindjila inandi hombola moFinland, omafimbo amwe onda li handi i moilonga yokuudifa ongula inene fiyo okomatango. Eshi opo twa hombola, ame naSirkka, otwa li hatu kala moilonga yokuudifa efimbo lihapu. Ngeenge twa li hatu udifile meenhele odo di li kokule neumbo letu, omafimbo amwe otwa li hatu nangala motuwa yetu. Osho osha li hashi xupifa efimbo, nosha li hashi tu pitike, opo tu hovele efimbo longula mefiku tali shikula ko.

Tu li ovatumwa, otwa li vali tu na ondjungu youkalele ngaashi oyo twa li tu na nale. Eongalo letu ola enda tali kulu, novamwatate novamwameme moColombia ove na efimaneko, ovanahole nove na olupandu.

Meedoolopa odo da li popepi naNeiva, oko twa li twa tuminwa, kamwa li mu na Eendombwedi. Onghee onda li handi lipula neenghono kutya ongahelipi onghundana iwa tai ka udifilwa oitukulwa oyo. Omolwoita yovatwindubo nepangelo oyo ya li mo, kasha li eameno mu kale ovanhu ovo vehe fi vomeedoolopa odo. Onghee onda li nda ilikana, opo umwe womeedoolopa odo a ninge Ondombwedi. Onda li handi diladila kutya omunhu oo oku na okuuya koNeiva e lihonge oshili. Onda li yo nda ilikana kutya konima ngeenge a ninginifwa, ndele ta pyokoka pamhepo ota shuna a ka udifile koshitukulwa shavo. Kanda li ndi shii ngeenge Jehova oku na po ekandulepo lomukundu li dulife olo ndi na.

Diva konima yaasho, onda li nda hovela okukonakona Ombiibeli nomulumenhu omunyasha wedina Fernando González. Okwa li ha di moAlgeciras, imwe yomeedoolopa omo mwa li muhe na Eendombwedi. Fernando okwa li ha ende eekilometa di dulife po 50 te uya okulonga koNeiva. Okwa li he lilongekidile nawa ekonakonombiibeli laye keshe, nokwa li a hovela diva okukala pokwoongala. Oshivike shotete okudja eshi a hovela okukonakona, Fernando okwa li ha ongele ovanhu vonhumba moshitukulwa shavo noku va honga osho e lihonga mekonakonombiibeli laye.

Fernando okwa ninginifwa muJanuali 1990, konima yeemwedi hamano okudja eshi a hovela okukonakona Ombiibeli. Okudja opo, okwa li a ninga  omukokolindjila wondjikilile. Molwaashi paife moAlgeciras omwa li mu na Ondombwedi yomoshitukulwa, oshitaimbelewa osha li sha dula okutumina ko ovakokolindjila ve likalekelwa. MuFebruali 1992, modoolopa oyo omwa li mwa totwa eongalo.

Mbela Fernando okwa li ashike a udifila moshitukulwa shavo? Hasho! Konima eshi a hombola, ye nomukulukadi waye ova li va tembukila koSan Vicente del Caguán, odoolopa vali imwe omo mwa li muhe na Eendombwedi. Ova li va kwafela pa totwe eongalo. Mo 2002, Fernando okwa li a nangekwa po e li omupashukilishikandjo. Ye nomukulukadi waye Olga, otava twikile moilonga youpashukili fiyo okunena.

Moshimoniwa eshi, onde lihonga mo nghee sha fimana okwiilikana kombinga yoinima yokondadalunde oyo ya kuma oinakuwanifwa yetu. Jehova oha ningi osho itatu dulu okuninga. Komesho yaaishe, eteyo olaye, ndele kali fi letu. — Mat. 9:38.

Mo 1990, otwa li twa pewa tu longe tu li ovapashukilishikandjo. Oshikandjo shetu shotete osha li oshilandopangelo, Bogotá. Otwa li hatu lipula ngeenge ohatu ke shi endifa ngoo nawa moshinakuwanifwa osho. Ame nomukulukadi wange ovanhu vongaho tuhe na nande ounghulungu washa we likalekelwa. Katwa li yo twa ikilila okukala moshilando she lipyakidila. Ashike Jehova okwa li a wanifa po eudaneko olo tali hangwa mOvafilippi 2:​13, tali ti: “Kalunga oye te mu pameke, te mu pe eenghono noku mu kwafela mu kale mwa hala okulonga ehalo laye.”

Lwanima, otwa li twa pewa tu longe tu li ovapashukilishikandjo moshitukulwa shaMedellín, oshilando osho nda tumbula metetekelo. Ovanhu ova li va ikilila elongifo leenghono mepandavanda nokala li vali hali va tilifa. Pashihopaenenwa, efiku limwe ofimbo nda li handi ningi ekonakonombiibeli, otwa uda ovanhu tave liumbu neendjebo pondje yeumbo olo nda li handi talele po. Onda li nda tila neenghono, ashike omukonakoni okwa twikila okulesha okatendo a ngungumana. Eshi a mana oku ka lesha, okwa pula a dje po, ndele ta i pondje. Konima yokafimbo, okwa aluka e na ounona vavali, ndele ta popi a ngungumana, ta ti: “Ombili, onda li nda ka tala po ounona vange.”

Ope na peemhito dimwe twa li moshiponga. Pomhito imwe, ofimbo twa li hatu udifa eumbo neumbo, omukulukadi wange okwe uya kwaame ta tondoka, ta monika a tila neenghono. Okwa ti kutya opa li pe na umwe te mu umbu nondjebo. Osho osha li sha tilifa nge. Ashike lwanima, otwa ka mona kutya omulumenhu oo a li e na ondjebo ka li ta umbu Sirkka, ndele okwa li ta umbu omulumenhu umwe oo a pita popepi naSirkka.

Mokweendela ko kwefimbo, elongifo leenghono lomepandavanda kala li vali hali tu tilifa. Okwa li twa tuwa omukumo kouladi wovamwatate vomoshitukulwa ovo va li va taalela eenghalo ngaashi odo nosho yo dimwe dii di dulife opo. Otwa li twa fika pexulifodiladilo kutya ngeenge Jehova ohe va kwafele, nafye ote ke tu kwafela yo. Otwa li alushe hatu tambula ko omayele ovakulunhuongalo vomoshitukulwa, hatu kala okamutwevandu nokweefela aishe momake aJehova.

Eenghalo dimwe kada li hadi kala da nyika oshiponga, ngaashi twa li hatu diladila. Efiku limwe, onda li ndi udite omawi a fa ovakainhu vavali tava  tanguna pondje yeumbo olo nda li handi talele po. Kanda li nda hala oku ka tala ovo tava tanguna, ashike omuneumbo okwa li a ifana nge tu ye pondje. Eshi twa ka tala, eenhangu odo oda li doudila vavali, ovo hava hopaenene omawi ovanhu, ou-parrot, tava hopaenene ovashiinda.

Mo 1997, onda li nda nangekwa po ndi li omuhongi wOfikola yOkudeula mOukalele. b Onda kala alushe handi hafele okukala peefikola dehangano, ashike kandi na efiku nda diladilile okukala ndi na oufembanghenda wokuhonga imwe yomudo.

Lwanima, onda ka longa ndi li omupashukili woshitukulwa. Eshi elongekido olo la ka kufwa po, onda shuna moilonga youpashukilishikandjo. Onghee oule womido di dulife po 30, onda kala handi hafele okulonga ndi li omuhongi nosho yo omupashukili omweendi. Oinakuwanifwa oyo oya li ya etela nge omanangeko noupuna mahapu. Ashike oinima aishe inai kala ipu. Handi uya ndi yelife kutya onda hala okutya ngahelipi.

Ame omunhu oo ndi na omukumo neenghono. Osho osha kwafela nge ndi taalele eenghalo didjuu. Ashike omafimbo amwe, onda li handi kala ndi na ouladi unene nohandi kendabala okuyukifa oinima momaongalo. Pomhito imwe, onda ladipika vamwe va ulike ohole nosho yo ondjele, eshi tava ungaunga navamwe. Ndele pefimbo opo tuu opo naame kanda li handi ulike omaukwatya oo. — Rom. 7:​21-23.

Omolwomaunghundi ange, omafimbo amwe onda li handi kala nda teka omukumo neenghono. (Rom. 7:24) Pomhito imwe, onda li nda lombwela Jehova meilikano kutya oshixwepo ndi fiye po oilonga youtumwa nokushuna koFinland. Onguloshi oyo, onda li nda ya kokwoongala. Etwomukumo olo nda mona ko ola tomha nge kutya ondi na okukala moshinakuwanifwa shange nokutwikila okuxwepopaleka omaukwatya ange. Fiyo okunena, onda kumwa kunghee Jehova a li a nyamukula eilikano lange monghedi ya yela. Shikwao vali, onda pandula neenghono, eshi a kwafela nge pahole ndi finde omaunghundi ange.

Ame naSirkka otwa pandula Jehova neenghono omolwoufembanghenda wokulongifa hanga onghalamwenyo yetu aishe moilonga yefimbo li yadi. Onda pandula yo Jehova neenghono, eshi a pa nge omukulukadi omunahole nomudiinini omido adishe odo.

Mafiku, ondi li pokuwanifa omido 70, nohandi ka efa po oufembanghenda wokuhonga eefikola di lili noku lili nosho yo oilonga youpashukili omweendi. Ashike osho itashi tulifa nge omutwe kepepe. Omolwashike? Omolwaashi onda itavela kutya osho tashi fimanekifa Jehova unene oku mu longela nelininipiko noku mu tanga nomutima tau xunga ohole nosho yo olupandu. (Mika 6:8; Mark. 12:​32-34) Opo tu fimanekife Jehova, inatu pumbwa okukala tu na oinakuwanifwa ya fimana.

Ngeenge handi tale koinakuwanifwa oyo nda hafela, onda didilika kutya inandi i pewa molwaashi ndi li xwepo ndi dule vakwetu, ile kutya onde i pewa molwaashi ndi na okudula kwa tongomana. Ponhele yaasho, Jehova okwa pa nge oinakuwanifwa oyo omolwefilonghenda laye. Okwa pa nge oinakuwanifwa oyo, nonande ondi na omaunghundi. Ondi shii kutya onda dula ashike okuwanifwa po oinakuwanifwa oyo kekwafo laJehova. Kungaho, omaunghundi ange okwa ulika eenghono daKalunga. — 2 Kor. 12:9.