1. Ongahelipi hatu dulu okukala efimbo naJehova?

OTU hole okukala efimbo novanhu ovo ve na ko nasha nafye. Ovalihomboli ohava hafele efimbo lokukala pamwe. Ovanyasha ohava hafele efimbo olo hava kala nookaume kavo kopofingo. Atushe ohatu hafele efimbo olo hatu kala novaitaveli vakwetu. Komesho yaaishe, ohatu hafele efimbo lokukala naKalunga ketu. Ohatu ningi ngaho mokupopya naye okupitila meilikano, mokulesha Eendjovo daye, mokudilonga komalalakano aye nosho yo komaukwatya aye mawa. Ihatu hafele tuu okukala efimbo la tya ngaho naJehova! — Eps. 139:17.

2. Eshongo lilipi twa taalela?

² Ope na eshongo olo twa taalela, nonande ohatu hafele okukala efimbo naJehova. Otwe lipyakidila neenghono, notashi dulika shi kale shidjuu kufye okumona efimbo lokuninga oinima yopamhepo. Ohatu longifa efimbo letu lihapu moilonga yokulikongela omboloto, moinakuwanifwa youkwaneumbo nosho yo momalipyakidilo amwe vali. Otashi dulika tu diladile kutya katu na efimbo lokwiilikana, lokukonakona, ile lokudilonga, molwaashi otwe lipyakidila unene.

3. Oshike vali hashi mane po efimbo letu?

³ Ope na vali oshinima shimwe osho hashi mane po efimbo letu. Ngeenge inatu lungama, otashi dulika tu pitike omalipyakidilo, oo inaa puka muo vene, a mane po efimbo letu, olo twa li tu na okulongifa tu pameke ekwatafano letu naJehova. Pashihopaenenwa, diladila kombinga yomalihafifo. Atushe ohatu hafele efimbo  lomalihafifo nolokufuda po. Omalihafifo a tya ngaho inaa puka, ashike ngeenge otwa kala twa pwila mo, itatu ka kala tu na efimbo lokuninga oinima yopamhepo. Otwa pumbwa okukaleka momadiladilo kutya omalihafifo kae li oshinima sha fimanenena. — Omayel. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Oshike hatu ka kundafana paife?

⁴ Moshitukulwa eshi, ohatu ka kundafana oshinima sha fimanenena osho twa pumbwa okukala twa pitifa komesho mokukalamwenyo kwetu. Ohatu ka kundafana yo nghee hatu dulu okulitulila po efimbo lokukala naJehova nosho yo ouwa oo hatu ka mona, ngeenge otwa kala hatu longifa efimbo letu pandunge.

5. Ongahelipi Ovaefeso 5:15-17 tava kwafele omunyasha a hoolole onghalamwenyo ya denga mbada?

⁵ Hoolola onghalamwenyo ya denga mbada. Luhapu ovanyasha ohava kala tave lipula shi na sha nanghee ve na okulongifa onghalamwenyo yavo monghedi ya denga mbada. Mepingafano naasho, ovahongi nosho ovapambele, ovo vehe fi Eendombwedi, otashi dulika ve va ladipike va ye koiputudilo yopombada, opo va ka mone oilonga iwa nosho yo oimaliwa ihapu. Ehongo la tya ngaho, otali ka mana po efimbo lavo lihapu. Ofimbo ovadali nosho yo ookaume kavo meongalo otashi dulika ve va ladipike va longife onghalamwenyo yavo moilonga yaJehova. Oshike tashi ka kwafela omunyasha, oo e hole Jehova, a ninge etokolo li li mondjila? Ota ka ninga etokolo li li mondjila, ngeenge okwa lesha Ovaefeso 5:15-17 nokudilonga kuvo. (Lesha.) Konima eshi omunyasha a lesha eevelishe odo, okwa pumbwa okulipula kutya: ‘Mbela “ehalo laJehova olilipi”? Etokolo lilipi tali ke mu hafifa? Olilipi tali ka kwafela nge ndi longife efimbo lange nawa?’ Dimbuluka kutya “omafiku omai,” nounyuni ou waSatana ou li pokuxula po. Onghee hano, oshi li pandunge okulongifa onghalamwenyo yetu moinima oyo tai hafifa Jehova.

6. Etokolo lilipi Maria a ninga, nomolwashike li li pandunge?

⁶ Pitifa komesho oinima oyo ya fimanenena. Omafimbo amwe, ngeenge tashi uya pokulongifa efimbo letu nawa, otwa pumbwa okuhoolola pokati komalipyakidilo opavali, oo inaa puka muo vene. Osho ohatu dulu oku shi mona mwaasho sha ka ningwa po, eshi Jesus a talela po keumbo looMaria naMarta. Marta okwa li a halelela okuyakula nawa Jesus e li omweenda mokulongekida oikulya ihapu. Mepingafano naasho, mumwaina Maria okwa li a hoolola okukala omutumba popepi nOmwene waye nokupwilikina komahongo aye. Nonande osho Marta a li ta ningi inashi puka, Jesus okwa popya kutya Maria okwe “lihoololela oshinima sha denga mbada.” (Luk. 10:38-42, esh.) Maria otashi dulika a li a dimbwa oikulya oyo ya lilwe efiku olo. Ashike ohatu dulu okukala noushili kutya ka li a dimbwa osho e lihonga kuJesus. Ohatu hafele efimbo lokukala naJehova, ngaashi ashike Maria a li a hafela okukala naJesus efimbo olo la ngabekwa. Ongahelipi hatu dulu okulongifa efimbo olo nawanawa?

7. Omolwashike sha fimana okwiilikana, okukonakona nokudilonga?

⁷ Natu kale tu shii kutya eilikano, okukonakona nokudilonga oku li oshitukulwa shetu shelongelokalunga. Ngeenge hatu ilikana, ohatu popi naTate yetu womeulu, oo e tu hole tashi di komutima. (Eps. 5:7) Ngeenge hatu konakona Ombiibeli, ohatu mono “eshiivo lokushiiva Kalunga,” oo e li Odjo younongo aushe. (Omayel. 2:1-5) Ngeenge hatu dilonga kombinga yoinima oyo twa lesha kombinga yaJehova, ohatu kala hatu diladila komaukwatya aye mawa nohashi tu  dimbulukifa kombinga yoinima itunhula oyo e tu udanekela. Ngeenge hatu ningi oinima aishe oyo, ohatu longifa efimbo letu nawanawa. Ndele mbela oshike tashi tu kwafele tu dule okuninga ngaho?

8. Oshike hatu lihongo kuJesus shi na sha nefimbo olo a longifa, eshi a li mombuwa?

⁸ Ngeenge otashi shiiva, hoolola onhele ye limwenenena. Diladila koshihopaenenwa shaJesus. Ofimbo Jesus ina hovela oukalele waye wokombada yedu, okwa kala mombuwa oule womafiku 40. (Luk. 4:1, 2) Oule womafiku oo, Jesus okwa kala ta popi naJehova okupitila meilikano nokudilonga kwaasho Xe a hala a ninge. Kape na omalimbililo kutya osho osha li sha pameka Jesus, opo e lilongekidile omashongo oo a li ta ka shakeneka diva. Ongahelipi to dulu okumona ouwa moshihopaenenwa shaJesus? Ngeenge meumbo leni omu yadi movanhu, otashi dulika shi kale shidjuu okumona onhele ye limwenenena. Ngeenge onghalo osho i li ngaho, otashi dulika wa pumbwa oku ka konga onhele ye limwenenena kumwe ku lili. Julie osho ha ningi ngaho, ngeenge a hala oku ka popya naJehova oule wefimbo okupitila meilikano. Ye nomushamane waye ohava di monhele inini moFrance, nohashi kala shidjuu kuye okukala oye aeke, ita piyaanekwa. Julie okwa ti: “Ohandi ka enda moparka efiku keshe. Ohandi mono omhito yokukala aame andike, okuyandja elitulemo nokupopya naJehova tashi di komutima.”

9. Jesus okwa ulika ngahelipi kutya okwa lenga ekwatafano laye naJehova, nonande okwa li ha kala e lipyakidila neenghono?

⁹ Jesus okwa li ha kala e lipyakidila neenghono. Pefimbo loukalele waye, okwa li ha kala a shikulwa kovanhu, eshi ta talele po eenhele. Ovanhu va tya ngaho ova li hava kala va pumbwa okukala naye efimbo. Pomhito imwe, ‘ovanhu aveshe vomoshilando ova li va ongala poshivelo sheumbo’ va hala oku mu mona. Ndele nande ongaho, Jesus okwa li e litulila po efimbo lokupameka ekwatafano laye naJehova. Ofimbo etango inali pita, Jesus okwa li ha i “konhele ye likalela” oye aeke, opo a ka kale efimbo naXe. — Mark. 1:32-35.

10-11. Metwokumwe naMateus 26:40, 41, Jesus okwa li a ladipika ovahongwa vaye va ninge shike moshikunino shaGetsemane, noshike sha ningwa po?

¹⁰ Jesus okwa li a konga onhele ye limwenenena, opo a dilonge nokwiilikana moufiku waxuuninwa wokukalamwenyo kwaye kwokombada yedu noukalele waye. Okwa li a mona onhele tai wapalele moshikunino shaGetsemane. (Mat. 26:36) Pomhito opo, okwa li a lombwela ovahongwa vaye nghee sha fimana okwiilikana.

¹¹ Natu ka taleni osho sha ningwa po. Eshi va fika moshikunino shaGetsemane, okwa li kwa toka neenghono, tashi dulika mokati koufiku. Jesus okwa lombwela ovayapostoli vaye va ‘kale oupafi.’ Opo nee okwa ya kanini kokule a ka ilikane. (Mat. 26:37-39) Ofimbo a li ta ilikana, ovayapostoli ova kofa. Eshi Jesus a ka aluka,  okwa hanga va kofa, ashike okwe va ladipika natango va ‘kale oupafi nokwiilikana.’ (Lesha Mateus 26:40, 41.) Okwa li e shii kutya ove na okukala va polimana nova loloka neenghono. Okwa li e shii kutya “ombelela oi na ounghundi,” molwaashi okwa li e na onghenda. Jesus okwa li a ya vali oikando ivali a ka ilikana, ndele e shi a ka aluka, natango okwa hanga va kofa, ponhele yokukala tava ilikana. — Mat. 26:42-45.

12. Oshike tu na okuninga po, ngeenge otu wete itatu dulu okwiilikana omafimbo amwe, molwaashi twa polimana, ile twa loloka unene?

¹² Hoolola efimbo tali wapalele. Omafimbo amwe otashi dulika tu kale tu udite kutya itatu dulu okwiilikana, molwaashi otwa polimana, ile twa loloka unene. Ngeenge osho ho kala u udite ngaho, haave auke. Oshike wa pumbwa okuninga? Vamwe, ovo ve na onghedindjikilile yokupopya naJehova alushe pexulilo lefiku, ohava mono hashi kala shiwa okupopya naye konguloshi, konima eshi va fuda po. Vamwe ohava kala tava yandje elitulemo, ngeenge tava ilikana ve li monghedi yonhumba. Pashihopaenenwa, ohava ilikana va fikama, ile va twa eengolo. Ndele ongahelipi ngeenge ou wete kutya ito dulu okwiilikana, molwaashi u na oshisho sha pitilila, ile wa teka omukumo? Lombwela Jehova nghee u udite. Oto dulu okukala noushili kutya ota ka uda ko onghalo yoye, molwaashi omunanghenda. — Eps. 139:4.

13. Oikwaelektronika ohai tu piyaaneke ngahelipi, ngeenge hatu ilikana, hatu konakona, ile tu li pokwoongala?

¹³ Henuka okupiyaanekwa eshi to konakona. Eilikano halo ashike hali tu kwafele tu pameke ekwatafano letu naJehova. Okukonakona Ombiibeli nosho yo okukala pokwoongala kwopaKriste ohaku tu kwafele yo tu ehene popepi elela naKalunga. Mbela ope na oshinima shimwe osho wa pumbwa okuninga, opo u kale to yandje elitulemo eshi to konakona naashi u li pokwoongala kwopaKriste? Lipula kutya, ‘Oshike hashi kala tashi piyaaneke nge, ngeenge ndi li pokwoongala, ile handi ningi ekonakono?’ Mbela oho piyaanekwa kwaavo tava denge eengodi, kee-email, ile komatumwalaka, oo tae uya kongodi yoye, ile okoshinima shimwe vali? Kunena, ovanhu omabiliyona ohava mono ouwa mokulongifa oikwaelektronika nawa. Ashike ovanongononi vamwe ova popya kutya ihatu dulu okukala hatu yandje elitulemo filufilu, ngeenge ope na oikwaelektronika yoshinanena i li popepi nafye. Omunawino umwe okwa popya a ti: “Iho kala to yandje elitulemo alishe koshinima osho to ningi. Omadiladilo oye ohaa kala  taa twalwatwalwa.” Ohatu lombwelwa poyoongalele inini naai ya kula tule oikwaelektronika yetu monghedi omo itai dulu okupiyaaneka vakwetu. Mbela itatu dulu okuninga sha faafana, opo oikwaelektronika yetu ihe tu piyaaneke pefimbo opo hatu konakona, ile tu li pokwoongala?

14. Metwokumwe nOvafilippi 4:6, 7, Jehova ohe tu kwafele ngahelipi tu yandje elitulemo?

¹⁴ Pula Jehova e ku kwafele u yandje elitulemo. Pula Jehova e ku kwafele u yandje elitulemo, ngeenge owa didilike kutya omadiladilo oye otaa twalwatwalwa eshi to ningi ekonakono, ile u li pokwoongala. Ngeenge oto lipula nasha, ile u na oisho, ohashi kala shidjuu okweefa okudiladila kombinga yoinima oyo, ndele to yandje elitulemo koinima yopamhepo. Ashike osha fimana okuninga ngaho. Pula Jehova okupitila meilikano e ku pe ombili oyo i dule “eendunge adishe,” opo i amene omutima nomadiladilo oye. — Lesha Ovafilippi 4:6, 7.

15. Ouwa ulipi hatu mono, ngeenge hatu ningi oinima yopamhepo?

¹⁵ Oto ka mona ouwa, ngeenge owa kala ho kongo efimbo lokupopya naJehova, okupwilikina kuye nokudilonga kombinga yaye. Ngahelipi mbela? Shotete, oto ka ninga omatokolo e li pandunge. Ombiibeli oye tu lombwela ya ti: “Kala nokweenda novanongo, opo nee naave yo u ninge omunongo.” (Omayel. 13:20) Onghee hano, oto ka ninga omunongo, ngeenge owa kala ho kongo efimbo lokukala naJehova, oo e li Odjo younongo. Oto ka mona nghee to dulu oku mu hafifa, nomatokolo oo u na okuhenuka, opo uhe mu udife nai.

16. Oinima yopamhepo ohai tu kwafele ngahelipi tu xwepopaleke okuhonga kwetu?

¹⁶ Oshitivali, oto ka kala omuhongi muwa. Ngeenge hatu konakona Ombiibeli naumwe otwa hala oku mu kwafela a ehene popepi elela naJehova. Olo olimwe lomomalalakano etu a fimanenena. Eshi ngoo hatu kala hatu popi naTate yetu womeulu oule wefimbo, osho ngoo ohole yetu yoku mu hola tai ende tai kulu. Ohatu ka kala ovahongi hava pondola. Ohatu ka dula okuhonga omukonakoni wetu a kale e mu hole. Diladila koshihopaenenwa shaJesus. Okwa popya kombinga yaXe monghedi itunhula noyopahole. Okwa kwafela ovahongwa vaye va kale ve hole Jehova. — Joh. 17:25, 26.

17. Eilikano nokukonakona ohai tu kwafele ngahelipi tu pameke eitavelo letu?

¹⁷ Oshititatu, eitavelo loye otali ka kala la pama. Diladila ashike osho hashi ningwa po, ngeenge owa pula Kalunga e ku wilike, e ku hekeleke, ile e ku yambidide. Eitavelo loye ohali pame, efimbo keshe Jehova ta nyamukula eilikano loye. (1 Joh. 5:15) Oshike vali tashi ke ku kwafela u pameke eitavelo loye? Ekonakonombiibeli lopaumwene. Alushe, “omunhu oha itavele osho a uda.” (Rom. 10:17) Onghee hano, opo tu pameke eitavelo letu otwa pumbwa okuninga  shihapu, shihe fi ashike okulihonga. Oshike vali twa pumbwa okuninga?

18. Yelifa nghee sha fimana okukala hatu dilonga.

¹⁸ Otwa pumbwa okukala hatu dilonga kwaasho twe lihonga. Natu ka kundafaneni oshimoniwa shomushangi wEpsalme 77. Okwa li a polimana, molwaashi okwa li ta diladila kutya ye nOvaisrael vakwao inava hokiwa vali kuJehova. Oisho ya tya ngaho, oya kala hai mu imbi eemhofi fiyo otaku shi. (Ovelishe 2-8) Mbela oshike a ninga po? Okwa lombwela Jehova a ti: “Onda hala ndi diladile okulonga kwoye nokufekafeka oiningwa yoye inene.” (Ovelishe 12) Omupsalme oo okwa li e shii osho Jehova a ningila oshiwana shaye monakudiwa. Ndele molwaashi okwa li e na oisho, okwa li te lipula ta ti: “Kalunga a dimbwa tuu mbela okufya onghenda, ile olukeno laye la fitikwa kehandu laye?” (Ovelishe 9) Omupsalme oo okwa li a dilonga koilonga yaJehova nanghee a li a fila onghenda ovanhu noku va ulikila olukeno monakudiwa. (Ovelishe 11) Oshidjemo? Osho oshe mu kwafela a mone kutya Jehova ke na efiku a efe oshiwana shaye. (Ovelishe 15) Sha faafana, naave eitavelo loye otali ka kala la kola, ngeenge owa kala ho dilonga kwaasho Jehova a ningila oshiwana shaye nosho yo osho e ku ningila pauhandimwe.

19. Ouwa vali ulipi ho mono, ngeenge to ningi oinima yopamhepo?

¹⁹ Oshitine nosha fimanenena, ohole yoye yokuhola Jehova otai ka enda tai kulu. Ohole, oyo i dule omaukwatya aeshe, otai ke ku linyengifa u dulike kuJehova, u ninge omaliyambo, opo u mu hafife nou lididimikile eshongo keshe. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Joh. 5:3) Kape na nande oshinima shimwe sha fimanenena shi na ondilo, shi dulife okukala u na ekwatafano lopofingo naJehova. — Eps. 63:1-8.

20. Ongahelipi to dulu okulitulila po efimbo lokuninga oinima yopamhepo?

²⁰ Natu kale tu shii kutya eilikano, okukonakona nokudilonga oku li oshitukulwa shelongelokalunga letu. Ngaashi Jesus a li ha ningi, naave kala ho kongo eenhele de limwenenena, opo to dulu okuninga oinima yopamhepo. Henuka oinima oyo tai dulu oku ku piyaaneka. Pula Jehova e ku kwafele u dule okuyandja elitulemo koinima yopamhepo. Ngeenge owa kala ho longifa efimbo loye nawa paife, Jehova ote ke ku pa omwenyo waalushe mounyuni waye mupe. — Mark. 4:24.