1. Atusheni otwa shitwa tu na eamo lilipi, nola kwatela mo shike?

OHO kala u udite ngahelipi ngeenge umwe oo u shii nowa fimaneka a dimbwa edina loye ile ite ku dimbulukwa? Oshinima sha tya ngaho otashi dulu oku ku teya omukumo. Omolwashike mbela? Omolwaashi keshe umwe womufye okwa shitwa e na eamo lokukala a hokiwa. Ihatu kala ashike twa hala okushiivika kutya ofye oolyelye, ndele ohatu kala yo twa hala vamwe va shiive kutya otwa tya ngahelipi notwa pondola shike. — Num. 11:16; Job 31:6.

2, 3. Ongahelipi eamo li na sha nokupandulwa tali dulu okukala la pitilila? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

² Ngaashi omahalo mahapu opaushitwe, eamo letu li na sha nokupandulwa otali dulu okukala la pitilila omolwokuhawanenena kwetu. Otali dulu oku tu ningifa tu kale twa hala okufimanekwa sha pitilila. Ounyuni waSatana ohau tu ningifa tu kale twa hala etumbalo nefimano olo tali dulu oku tu imba tuha yandje elitulemo kwaao a wana shili okufimanekwa nokulongelwa, Tate yetu womeulu, Jehova Kalunga. — Eh. 4:11.

 ³ Pefimbo laJesus, ovawiliki vamwe vomalongelokalunga ova li ve na etaleko la puka li na sha nokufimanekwa. Jesus okwa li a kunghilila ovashikuli vaye a ti: “Lungameni ovanongo vomishangwa ovo hava endaenda va djala oikutu ile, ndele ve hole okukundilwa pomalandelo, nopeenhele dokomesho moivilo, nomomalukalwa okombada omeeshinagoga.” Okwa weda ko a ti: “Ovo tuu tava ka mona etokolo lidjuu unene.” (Luk. 20:46, 47) Mepingafano naasho, Jesus okwa li a pandula omufiyekadi ohepele oo omayambidido aye tashi dulika a li a dinifa kuvamwe. (Luk. 21:1-4) Etaleko laJesus li na sha nokufimanekwa ola li la yooloka ko filufilu kulavamwe. Oshitukulwa eshi otashi ke tu kwafela tu kale tu na etaleko la yuka, etaleko olo Jehova Kalunga a hokwa.

4. Okufimanekwa kulipi kwa denga mbada, nomolwashike?

⁴ Okufimanekwa kulipi kwa denga mbada oko hatu dulu okukala twa hala? Ihatu kala twa hala okupewa elitulemo olo ovanhu hava kongo meefikola, meengeshefa nosho yo momalihafifo ounyuni. Ponhele yaasho, ohatu lalakanene okushiivika kuKalunga. Paulus okwa ti: “Paife, eshi mwa shiiva Kalunga, naunene tuu eshi mwa shiivika kuKalunga, otamu dulu ngahelipi okwaalukila vali keenghedi odo donale dihe noshilonga nodihe neenghono, nomwa hala mu ninge ovapika vado vali?” (Gal. 4:9) Kau fi tuu oufembanghenda munene ‘okushiivika kuKalunga,’ Omupangeli Munenenene weshito alishe! Jehova okwa hala okukala nekwatafano lopofingo nafye. Omuhongwanhu umwe okwa ti: “Ohatu dulu okukala twa hokiwa kuJehova.” Ngeenge Jehova okwe tu tala ko tu li ookaume kaye, kungaho otu li metwokumwe nelalakano laasho e tu shitila. — Omuud. 12:13, 14.

5. Ongahelipi hatu dulu okushiivika kuKalunga?

⁵ Moses okwa li a tala ko okukala kaume kaJehova ku li enangeko noupuna. Eshi Moses a li a ilikana kuJehova opo e mu kwafele a shiive eendjila daye nawa, Jehova okwa li e mu nyamukula a ti: “Eindilo eli yo loye Ame ohandi ke li wanifa, osheshi ove wa filwa onghenda momesho ange, ndele Ame ondi ku shii kedina loye.” (Ex. 33:12-17) Sha faafana, nafye ohatu dulu okumona omanangeko noupuna oo, ngeenge Jehova okwe tu shiiva nawanawa pauhandimwe. Ndele ongahelipi hatu dulu okushiivika kuJehova? Jehova ota dulu okukala e tu shii ngeenge otu mu hole notwe mu liyapulila onghalamwenyo yetu aishe. — Lesha 1 Ovakorinto 8:3.

6, 7. Oshike tashi dulu oku tu ningifa tu nyone po ekwatafano letu naJehova?

⁶ Otwa pumbwa okukala twa lenga ekwatafano letu naTate yetu womeulu. Ngaashi Ovakriste Ovagalati ovo Paulus a li a shangela, nafye ohatu dulu okuhenuka okuninga ovapika ‘veenghedi odo donale dihe noshilonga nodihe neenghono’ mounyuni ou, mwa kwatelwa efimano lao. (Gal. 4:9) Ovakriste ovo vomefelemudo lotete ova li va ninga eenghendabala fiyo osheshi va shiivika kuKalunga. Ashike Paulus okwa li a popya kutya ovamwatate ovo tuu ovo ova li ‘va shuna’ keenghedi donale dihe na oshilonga. Paulelalela, Paulus okwa li ta ti: “Konima eshi mwa ninga eenghendabala adishe odo, omolwashike mwa hala okushuna keenghedi donale, koinima ihe na oshilonga oyo mwa li mwa fiya po?”

⁷ Mbela ohatu lihange meenghalo da fa odo kunena? Heeno. Eshi twa shiiva Jehova oshikando shotete, ngaashi Paulus, otashi dulika twa efa po okuwapalela ovo va fimana mounyuni waSatana. (Lesha Ovafilippi 3:7, 8.) Otashi dulika twa efa po ehongo lopombada, twa anya eemhito dokuyelwayelwa moilonga ile  dokulikola oimaliwa ihapu mongeshefa. Ounghulungu wetu meemusika ile momaudano owa li tau dulu oku tu etela etumbalo nosho yo oupuna, ashike otwa efa po oinima aishe oyo. (Heb. 11:24-27) Kashi li pandunge okulipa oushima omolwomatokolo opandunge oo twa ninga. Ngeenge otwa kala hatu lipe oushima, otashi ke tu ningifa tu shune keenghedi dounyuni ou odo twa tala ko “dihe noshilonga nodihe neenghono.” *

8. Oshike tashi ke tu kwafela tu kale twa hokiwa kuJehova?

⁸ Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu kale twa fimana momesho aJehova ponhele yokukala twa fimana mounyuni? Opo tu ninge ngaho, otwa pumbwa okudimbuluka oinima ivali ya fimana. Shotete, Jehova oha kala alushe a lenga ovo have mu longele noudiinini. (Lesha Ovaheberi 6:10; 11:6) Oha pandula ovapiya vaye aveshe ovadiinini, nohe shi tale ko ‘shihe li pauyuki’ okulidimbika ovo ovadiinini kuye. Jehova “ava vaye oku va shii.” (2 Tim. 2:19) “Ondjila yovayuki oku i shii” nota dulu oku va xupifa momayeleko. — Eps. 1:6; 2 Pet. 2:9.

9. Yandja oihopaenenwa yanghee Jehova a li a ulika kutya okwa hokwa oshiwana shaye.

⁹ Omafimbo amwe, Jehova oha ulike kutya okwa hokwa ovapiya vaye meenghedi didilikwedi. (2 Omaf. 20:20, 29) Pashihopaenenwa, diladila kunghee Jehova a li a xupifa oshiwana shaye pEfuta Litilyana eshi etangakwaita laFarao la li le uya oku shi homona. (Ex. 14:21-30; Eps. 106:9-11) Oshiningwanima osho osha li shididilikwedi, novanhu vokoilongo oyo ova kala tava popi kombinga yasho nokonima eshi pa pita omido 40 lwaapo. (Jos. 2:9-11) Osho itashi tu tu tuu omukumo okudimbulukwa omaukwatya oo Jehova a li a ulika, ngaashi ohole neenghono, eshi twa teelela eponokelo laGog yaMagog olo la kala nale la xunganekwa! (Hes. 38:8-12) Pefimbo opo, ohatu ka kala twa hafa eshi twa kala hatu lalakanene okukala twa hokiwa kuJehova, ndele hakounyuni.

10. Oshike twa pumbwa okukaleka momadiladilo kombinga yaJehova?

¹⁰ Otwa pumbwa yo okukaleka momadiladilo oshinima oshitivali sha fimana: Jehova otashi dulika e tu ulikile kutya okwe tu fimaneka monghedi omo inatu shi teelela. Ovo hava longo ouwa opo va monike kovanhu okwa tiwa kutya Jehova ite ke va pa ondjabi. Omolwashike mbela? Omolwaashi ondjabi yavo oya futwa nale eshi va kala hava pandulwa kuvamwe. (Lesha Mateus 6:1-5.) Ashike Jesus okwa popya kutya Xe ‘oha mono meholeko’ ovo ihava pandulwa sha wana omolwouwa oo va ningila vamwe. Oha didilike eenghatu davo nohe va pe ondjabi she likolelela koilonga yavo. Ashike omafimbo amwe, Jehova ohe tu pe ondjabi meenghedi omo inatu shi teelela. Natu ka konakoneni oihopaenenwa imwe.

11. Jehova okwa ulika ngahelipi kutya okwa fimaneka omukainhu omunyasha Maria?

¹¹ Eshi efimbo la fika opo Omona waKalunga a dalwe e li omunhu, Kalunga okwa li a hoolola okakadona okalininipiki, Maria, ka ninge ina yokaana oko ke likalekelwa. Maria okwa li ha di moshilando shinini shedina Nasaret, osho sha li kokule naJerusalem omo mu na otembeli ya denga mbada. (Lesha Lukas 1:26-33.) Omolwashike Maria a li a pewa oufembanghenda oo? Okwa li a lombwelwa komweengeli Gabriel kutya okwa “mona onghenda kuKalunga.”  Maria okwa li a ulika kutya oku na oupamhepo muwa eshi a li a ka talela po omupambele waye Elisabet. (Luk. 1:46-55) Jehova okwa kala ta tale Maria, nokwa li e mu pa oshinakuwanifwa inashi teelelwa omolwoudiinini waye.

12, 13. Omonghedi ilipi Jesus a li a fimanekwa eshi a dalwa nosho yo eshi a li a twalwa kotembeli konima yomafiku 40?

¹² Eshi Maria opo a mono Jesus, Jehova ka li a shiivifila ovanambelewa ovo va tumbala ile ovapangeli vomuJerusalem novomuBetlehem osho sha ningwa po. Ovaengeli ova li ve uya kovafita ovo va li va nangela eedi kondje yaBetlehem. (Luk. 2:8-14) Ovafita ovo ova li va ka talela po okaana oko eshi opo ka dalwa. (Luk. 2:15-17) Maria naJosef kava li tuu va kumwa eshi va mona Jesus a fimanekwa monghedi ya tya ngaho! Onghedi omo Jehova ha ningi oinima oya yooloka ko kwaayo yaSatana. Eshi Satana a tuma ovanongo vokoushilo va ka talele po Jesus novadali vaye, ovanhu aveshe muJerusalem ova li va haluka konghundana i na sha nokudalwa kwaJesus. (Mat. 2:3) Oshinima osho osha li sha etifa edipao lounona vahapu vehe na ondjo. — Mat. 2:16.

¹³ Konima yomafiku omilongo nhe eshi Jesus a dalwa, paMhango, Maria okwa li e na oku ka yandja eyambo kuJehova kotembeli yaJerusalem, oyo ya li eekilometa 9 okudja muBetlehem. (Luk. 2:22-24) Eshi Maria va li tava ende naJosef nosho yo Jesus, otashi dulika a li te lipula ngeenge omupristeri okwa li ta ka ninga sha opo a fimaneke Jesus omolwonghandangala oyo a li ta ka dana monakwiiwa. Jesus okwa ka fimanekwa, ndele hamonghedi omo Maria a li a teelela. Ponhele yaasho, Jehova okwa li a longifa omulumenhu ‘omuyuki noha tila Kalunga’ wedina Simeon nosho yo omufiyekadi womido 84, omuprofeti Anna, opo va shiivife kutya okaana oko otaka ka ninga Messias ile Kristus. — Luk. 2:25-38.

14. Omanangekonoupuna elipi Maria a li a pewa kuJehova?

¹⁴ Ongahelipi shi na sha naMaria? Mbela Jehova okwa li ngoo a twikila okuulika kutya okwe mu fimaneka eshi a fila oshisho nokutekula Omona waye noudiinini? Heeno. Kalunga okwa shangifa oinima oyo a ninga nosho yo eendjovo daye mOmbiibeli. Osha fa shi li ngaha kutya Maria ka li ta dulu okweenda pamwe naJesus momukokomoko womido nhatu netata odo a li moukalele waye. Molwaashi Maria okwa li omufiyekadi, okwa li e na okukala muNasaret. Nonande okwa li a pitililwa po komaufembanghenda mahapu, okwa li a dula okukala pamwe naJesus pefimbo lefyo laye. (Joh. 19:26) Lwanima, Maria okwa li muJerusalem pamwe novahongwa eshi va tililwa omhepo iyapuki pOpentekoste. (Oil. 1:13, 14) Otashi dulika a li a vaekwa pamwe naavo va li po. Ngeenge osho, osho osha hala okutya okwa pewa omhito yoku ka kala meulu pamwe naJesus fiyo alushe. Oyo kaya li tuu ondjabi iwa omolwoilonga yaye youdiinini!

15. Jehova okwa li a ulika ngahelipi kutya okwa hokwa Omona waye eshi a li kombada yedu?

¹⁵ Jesus ka li a hala okukala a fimanekwa kovawiliki vomalongelokalunga ile vopapolotika vopefimbo laye. Ndele mbela ka li tuu a tuwa omukumo eshi a uda ondaka yaJehova okudja meulu lwoikando itatu ya yoolokafana, tashi ulike kutya okwe mu hokwa! Konima ashike eshi Jesus a ninginifwa momulonga waJordan, Jehova okwa popya a ti: “Ou Omona wange omuholike, onde mu hokwa.” (Mat. 3:17) Osha yela kutya, Johannes Omuninginifi naye okwa li a uda eendjovo odo. Ndele omudo umwe lwaapo ofimbo Jesus ina fya, vatatu vomovayapostoli vaye ova li va uda eshi Jehova a popya kombinga yaJesus a ti: “Ou Omona wange omuholike, onde mu hokwa; mu  udeni.” (Mat. 17:5) Xuuninwa, omafiku manini ofimbo Jesus ina fya, Jehova okwa li vali a popya nOmona waye okudja meulu. — Joh. 12:28.

16, 17. Jehova okwa li a fimanekifa ngahelipi Jesus monghedi inai teelelwa?

¹⁶ Nonande Jesus okwa li e shii kutya ota ka ulwa omusheki nota ka fya efyo linyanyalifi, okwa li a ilikana ehalo laJehova li longwe, ndele halaye. (Mat. 26:39, 42) Okwa li “a hepekelwa [komuti womahepeko, NW] . . . nokwa li ehe na ko nasha nomasheko,” molwaashi okwa li a hala okuwapalela Xe, ndele havanhu vomounyuni. (Heb. 12:2) Jehova okwa li a ulika ngahelipi kutya okwe mu fimaneka?

¹⁷ Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa li a ulika kutya okwa hala okukala e na efimano olo a li e na eshi a li puXe meulu. (Joh. 17:5) Kape na osho tashi ulike kutya Jesus okwa li a hala efimano la wedwa po. Ka li a teelela oku ka pewa ondjabi ye likalekelwa eshi a li kombada yedu. Ndele mbela Jehova okwa li a ninga po shike? Okwa li a fimanekifa Jesus monghedi omo inashi teelelwa eshi e mu nyumunina “ondodo yopombada” nosho yo olutu lopamhepo ihali fi. * (Fil. 2:9, NW; 1 Tim. 6:16) Kai fi tuu ondjabi ya denga mbada oyo tai ulike kutya Jehova okwa hokwa shili Jesus omolwoudiinini waye!

18. Oshike tashi ke tu kwafela tu henuke okukonga efimano mounyuni ou?

¹⁸ Oshike tashi ke tu kwafela tu henuke okulalakanena efimano mounyuni ou? Kaleka momadiladilo alushe kutya Jehova oha fimaneke ovapiya vaye ovadiinini naluhapu ohe va pe ondjabi monghedi omo inave shi teelela. Olyelye e shii kutya omanangeko noupuna elipi inaa teelelwa hatu ka mona monakwiiwa? Ashike paife eshi hatu lididimikile omaudjuu nosho yo omayeleko mounyuni ou wa kolokosha, natu dimbulukwe kutya ounyuni ou otau xulu po pamwe nefimano lao. (1 Joh. 2:17) Tate yetu omunahole, Jehova, ‘ke fi omuhenouyuki a dimbwe ngeno oilonga yetu nohole yetu mokufimanekifa edina laye.’ (Heb. 6:10) Ote ke tu ulikila kutya okwe tu hokwa, tashi dulika nokuli monghedi oyo inatu diladila nande onale.