Ombiibeli inai shi popya. Ashike oya yandja ouyelele muhokwifa oo tashi dulika we ve linyengifa va ninge ehoololo la tya ngaho.

Omweengeli okwa li a lombwela Maria kutya ota ka ninga oufimba, ndele ta dala okaana. Eshi omweengeli a li a yandja etumwalaka olo, Maria naJosef ova li hava di muNasaret, moshilando shooJosef muGalilea. (Luk. 1:26-31; 2:4) Lwanima, eshi va ka aluka kuEgipiti, ova li va shuna kuNasaret. Oko oko Jesus a kulila nokwa ninga Omunasaret. (Mat. 2:19-23) Nomolwaasho hatu diladila kombinga yaNasaret, ngeenge hatu popi Jesus, Josef naMaria.

Maria okwa li e na omupambele wedina Elisabet, oo a li ha di muJuda. Elisabet okwa li omukulukadi womupristeri Sakaria nokwa ka ninga ina yaJohannes Omuninginifi. (Luk. 1:5, 9, 13, 36) Maria okwa li a talela po Elisabet nokwa kala muJuda oule weemwedi nhatu. Opo nee Maria okwa ka shuna kuNasaret. (Luk. 1:39, 40, 56) Nomolwaashi Maria a li e shii nawa oshitukulwa shaJuda.

Lwanima, Josef okwa li a dulika kelombwelo ‘lokulishangifa.’ Nomolwaasho Josef a li a ya kuBetlehem a dja kuNasaret, osho sha li ‘oshilando shaDavid’ nosha li sha xunganekwa kutya omo tamu ka dalelwa Messias. (Luk. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mika 5:2) Konima eshi Maria a dala Jesus, Josef ka li e mu endifa oshinano shile okushuna kuNasaret pamwe nokahanana. Ova kala muBetlehem, osho sha li kokule naJerusalem oule weekilometa omuwoi lwaapo. Onghee osha li tashi wapalele kuvo okutwala okaana kotembeli noku ka yamba eyambo tali wapalele. — Lev. 12:2, 6-8; Luk. 2:22-24.

Omweengeli waKalunga okwa hangwa opo a lombwele Maria kutya omonamati waye ota ka pewa ‘olukalwapangelo laDavid’ nota ka “pangela e li Ohamba.” Mbela otashi dulika Josef naMaria va li va mona shididilikwedi, eshi Jesus a li a dalelwa moshilando shaDavid? (Luk. 1:32, 33; 2:11, 17) Otashi dulika va li va diladila kutya oshiwa okutwikila okukala omo fiyo osheshi va mona kutya oshike vali Kalunga a hala va ninge.

Katu shii kutya muBetlehem ova kala mo efimbo li fike peni, eshi ovanyanekeli veenyofi vamwe va li va fika. Ashike pefimbo opo, oukwaneumbo oo owa li hau di meumbo lonhumba, nomonamati wavo okwa li “okaana” ka kula, ndele ke fi vali ohanana. (Mat. 2:11) Osha fa shi li ngaha kutya ponhele va shune kuNasaret, ova kala muBetlehem oule wefimbo noinava dja mo manga.

Herodes okwa li a yandja elombwelo, opo ‘ounona aveshe voumati okudja pomido mbali okuyuka pedu muBetlehem’ va dipawe. (Mat. 2:16) Omweengeli okwa li a londwela Josef shi na sha naasho, onghee ye naMaria nosho yo Jesus ova li va ya onhapo kuEgipiti noko va kala fiyo osheshi Herodes a fya. Lwanima, Josef okwa li a twala oukwaneumbo waye kuNasaret. Omolwashike inava shuna kuBetlehem? Omolwaashi pefimbo opo omonamati waHerodes, Arkelaus, oye a li ta pangele muJudea. Shikwao vali, omweengeli okwa li a londwela Josef kutya osha nyika oshiponga okuya ko. MuNasaret, oyo ya li onhele ya amenwa omo Josef a li ta dulu okutekulila Jesus e li omulongelikalunga washili. — Mat. 2:19-22; 13:55; Luk. 2:39, 52.

Osha fa shi li ngaha kutya Josef okwa fya, ofimbo Jesus a li ina yeulula omhito yoku ka kala nomwenyo meulu. Nomolwaasho Josef ota ka nyumuninwa kombada yedu. Vahapu otave ke mu mona nokulihonga shihapu kuye kutya omolwashike vo naMaria va kala muBetlehem konima eshi Jesus a dalwa.