1, 2. (a) Ovadali vamwe ohave linyenge ngahelipi shimha ovana vavo ve va lombwele kutya ova hala okuninginifwa? (b) Omolwashike ovaninginifwa hava pulwa ngeenge ove liyapulila Jehova? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

OVADALI Ovakriste tava tale okamonakadona kavo okanyasha, oko hatu ka luku Maria, ka fikama pamwe novaninginifwa vakwao. Oka li ka nyamukula omapulo avali newi lopombada, la yela nawa, oo a li a pulwa komupopi. Diva konima yaasho oka li ka ninginifwa.

² Ovadali vaMaria ova li ve udite etumba omolwetokolo lokamonakadona kavo lokuliyapulila Jehova nokuninginifwa. Ndele nande ongaho, pehovelo ina okwa kala e na omapulo oule wefimbo. Okwa li e lipula a ti: ‘Mbela Maria omunini natango nokuninginifwa? Mbela okuudite ko ngoo kutya osho ta ningi osha kwata moiti? Mbela itashi ka kala pandunge ngeenge okwa teelele ko manga ina ninginifwa?’ Ovadali ovanahole vahapu ohave lipula omapulo oo shimha ovana ve va lombwele kutya ova hala okuninginifwa. (Omuud. 5:5) Komesho yaaishe, eliyapulo neninginifo odo eenghatu da fimanenena monghalamwenyo yOmukriste. — Tala oshimhungu “ Mbela owe liyapulila Jehova?”

3, 4. (a) Omuyapostoli Petrus okwa yelifa ngahelipi efimano lokuninginifwa? (b) Omolwashike eninginifo tali dulu okuyelekanifwa nokutunga onguluwato pefimbo laNoa?

 ³ Eshi omuyapostoli Petrus a li ta popi kombinga yeninginifo, okwa li e li yelekanifa nokutunga onguluwato kwaNoa, a ti: “Pafaneko eli paife nanye yo otamu xupifwa komeva, [ile “keninginifo,” NW].” (Lesha 1 Petrus 3:20, 21.) Onguluwato oya li oshinima sho venevene osho sha li sha yandja oumbangi uhe fi okupatanekwa kutya Noa okwa li e na ouladi wokulonga ehalo laKalunga. Noa okwa li a wanifa po noudiinini oshinakuwanifwa osho a li a pewa kuJehova. Oilonga yeitavelo i wetike oya li ya xupififa Noa noukwaneumbo waye kEyelu. Oshitwa shaPetrus mefaneko olo oshilipi?

⁴ Ngaashi ashike onguluwato ya li ya weda ko koumbangi kutya Noa oku na eitavelo, eninginifo nalo ohali yandje oumbangi wa yela kovatalinomesho. Mbela ohali yandje oumbangi washike? Ohali yandje oumbangi kutya Omukriste, oo e li omuhongwa, okwe liyapulila Jehova pakanghameno leitavelo muKristus omunyumunwa. Ngaashi Noa, ovo va ninginifwa ohava wanifa po noudiinini oilonga oyo Kalunga e va pa va longe. Ngaashi ashike Noa a li a xupifwa pEyelu, ovo va ninginifwa nove li ovadiinini otava ka xupifwa eshi ounyuni ou u yadi oukolokoshi tau ka xulifwa po. (Mark. 13:10; Eh. 7:9, 10) Osho osha ningifa eliyapulo neninginifo li kale la fimana unene. Omunhu oo ha ongaonga okuninginifwa oha tula moshiponga eteelelo laye loku ka mona omwenyo waalushe.

5. Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

⁵ Molwaashi eninginifo ola kwata moiti, osha etifa po omapulo atatu oo twa pumbwa okushiiva omanyamukulo ao. Ombiibeli otai ti shike kombinga yeninginifo? Eenghatu dilipi omunhu e na okukatuka ofimbo ina ninginifwa? Omolwashike Omukriste e na okukaleka efimano leninginifo momadiladilo eshi ta hongo omona ile omukonakonimbiibeli?

6, 7. (a) Yelifa kutya omolwashike ovanhu va li have uya okuninginifwa kuJohannes. (b) Eninginifo le likalekelwa lilipi Johannes a li a ninga?

⁶ Johannes Omuninginifi oye omunhu wotete twa lesha mOmbiibeli a li a ninginifa vamwe. (Mat. 3:1-6) Ovanhu ovo va li have uya okuninginifwa kuJohannes ova li have shi ningi opo va ulike kutya ove lidilulula eshi va nyona Omhango yaMoses. Eninginifo limwe lididilikwedi nola fimanenena olo Johannes a li a ninga kala li li na sha nelidilululo. Johannes okwa li e na oufembanghenda we likalekelwa wokuninginifa Jesus, Omona waKalunga a wanenena. (Mat. 3:13-17) Jesus ka li e na etimba nandenande, onghee ka li a pumbwa okulidilulula. (1 Pet. 2:22) Eninginifo laye ola li tali faneke kutya ota longo ehalo laKalunga. — Heb. 10:7.

⁷ Pefimbo loukalele waJesus kombada yedu, ovahongwa vaye navo ova li va ninginifa. (Joh. 3:22; 4:1, 2) Ngaashi ashike omaninginifo oo a li a ningwa kuJohannes, omaninginifo oo a li a ningwa kovahongwa okwa li taa faneke elidilululo lavamwe ovo va nyona Omhango yaMoses. Ashike eninginifo ola li tali ka kala li na eityo la yooloka ko kwaalo konima yefyo nenyumuko laJesus.

8. (a) Jesus okwa li a yandja oshipango shilipi kovashikuli vaye konima yenyumuko laye? (b) Yelifa kutya eninginifo lOvakriste otali ti shike.

⁸ Mo 33 O. P., omunyumunwa Jesus okwa li e lihololela ongudu yovanhu ve dulife 500, tashi dulika mwa kwatelwa nokuli nounona. Otashi dulika pomhito oyo opo a li a popya a ti: “Indeni hano ka ningeni ovanhu aveshe ovalongwa vange, noku va [ninginifa, NW] medina laXe nolOmona nolOmhepo Iyapuki, noku va longa okudiinina aishe ei nde i mu lombwela.” (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Osha fa shi li ngaha kutya ovashikuli vaJesus omafele opo va li eshi a li ta yandje oshipango osho shokuninga ovanhu ovahongwa. Opo nee, Jesus okwa li a holola kutya eninginifo otali ka kala li li oshiteelelwa kwaavo va tambula ko ondjoko yokukala Omukriste. (Mat. 11:29, 30) Keshe umwe oo a hala okulongela Kalunga oku na okukala e na eshiivo nokudimina kutya Jesus ota dana onghandangala ya fimana mokuwanifwa kwelalakano laJehova. Konima yaasho, opo nee omunhu ta dulu okuninginifwa. Olo olo ashike eninginifo lomomeva Kalunga a hokwa. Omahokololo Ombiibeli otaa yandje oumbangi muhapu kutya mefelemudo lotete, ovahongwa vape vaKristus ova li ve udite ko eityo lokuninginifwa, nokava li va ongaonga okuninginifwa. — Oil. 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33.

9, 10. Oshike hatu lihongo shi na sha neninginifo lelenga lOmuetiopia nolomuyapostoli Paulus?

⁹ Lesha Oilonga 8:35, 36. Diladila koshihopaenenwa shelenga lOmuetiopia olo la li tali shuna keumbo konima eshi la li tali di kuJerusalem oko la ile la ka longela Kalunga. Omweengeli waJehova okwa li a tuma Filippus a ka popye nOmuetiopia oo e ke mu ‘udifile evaengeli laJesus.’ Omuetiopia okwa li e linyenga ngahelipi? Osho a li a ninga osha yandja oumbangi wa yela shi na sha nolupandu laye lokomutima li na sha noshili oyo e lihonga. Okwa li a ninginifwa nopehe na okwoongaonga, molwaashi okwa li a halelela okukala metwokumwe nelongekido laJehova.

¹⁰ Oshihopaenenwa oshitivali oshosho shomulumenhu Omujuda oo a li ha hepeke Ovakriste. Okwa dalelwa moshiwana osho sha li she liyapulila Kalunga. Ashike Ovajuda ova li va kanifa ekwatafano lavo le likalekelwa naJehova. Omulumenhu oo okwa li ha diinine eenghulunghedi delongelokalunga lOvajuda, ashike okwa li e lihonga oshinima shimwe sha fimana. Okwa li a pewa oundombwedi kuJesus Kristus omunyumunwa nomutumbalekwa. Omulumenhu oo okwa li e linyenga ngahelipi? Okwa li a tambula ko ekwafo lOmukriste Ananias. Ombiibeli oye tu lombwela shi na sha nomulumenhu oo ya ti:  ‘Okwa fikama ndele ta ninginifwa.’ (Oil. 9:17, 18; Gal. 1:14) Otashi dulika wa mona kutya omulumenhu Omujuda oo oyoo a ka shiivika e li omuyapostoli Paulus. Ashike diladila koushili oo kutya, okudja ashike eshi Paulus a kulika olupandu li na sha noshili kombinga yonghandangala oyo Jesus ta dana mokuwanifwa kwelalakano laKalunga, okwa li a tula moilonga osho e lihonga. Okwa li a ninginifwa nopehe na okwoongaonga. — Lesha Oilonga 22:12-16.

11. (a) Oshike hashi linyengifa ovakonakonimbiibeli kunena va ninginifwe? (b) Ohashi tu kumu ngahelipi ngeenge tu wete ovo ve liyapulila Jehova tava ninginifwa?

¹¹ Osho osha faafana unene novakonakonimbiibeli vokunena, kashi na nee mbudi kutya ovanyasha ile ovakulunhu. Ovo ve na eitavelo nosho yo olupandu lashili li na sha noshili yOmbiibeli ova halelela okuliyapulila Jehova nokuninginifwa. Oshipopiwa sheninginifo, osho hashi kala sha nuninwa unene tuu ovaninginifwa, oshimwe shomoipopiwa ya fimana poyoongalele. Eendombwedi daJehova ohadi kala da hafa ngeenge omukonakonimbiibeli okwa tambula ko oshili nokuninga exumokomesho fiyo osheshi a ninginifwa. Mbela ovadali Ovakriste ihava kala tuu va hafa okumona ovana vavo ve li mokati kovahongwa vakwao vape ovo tava ninginifwa? Momudo woilonga 2017 omwa ninginifwa ovanhu ve dulife 284 000, ovo ve liyapulila Jehova nova “halelela oku ka mona omwenyo waalushe.” (Oil. 13:48, NW) Osha yela kutya ovahongwa ovo vape ova li ve udite ko kutya eninginifo oli li oshiteelelwa kOvakriste. Eenghatu dilipi da twala fiyo opokuninginifwa kwavo?

12. Eenghatu dilipi omukonakonimbiibeli e na okukatuka ofimbo ina ninginifwa?

¹² Ofimbo omukonakonimbiibeli ina ninginifwa, oku na okukulika eitavelo la kanghamena keshiivo lashili li na sha naKalunga, nelalakano laye nosho yo nelongekido laye li na sha nexupifo. (1 Tim. 2:3-6) Eitavelo la tya ngaho ohali linyengifa omukonakonimbiibeli a henuke elihumbato olo itali hafifa Kalunga noha kala metwokumwe nomifikamhango daye douyuki. (Oil. 3:19) Omunhu ita ka dula okuliyapulila Kalunga ngeenge oku na elihumbato olo tali mu imbi a ye mOuhamba waye. (1 Kor. 6:9, 10) Ashike shihapu osha pumbiwa shi dulife ashike okudulika komifikamhango daJehova dopaenghedi. Omunhu oo ta lalakanene ouyuki oku na yo okukala ha kala pokwoongala keshe kweongalo noha kufa ombinga moilonga yokuxupifa eemwenyo noyokuninga ovanhu ovahongwa. Jesus okwa ti kutya oilonga oyo otai ka wanifwa po ashike kovahongwa vaye vashili. (Oil. 1:8) Okonima ashike eshi omunhu a katuka eenghatu odo ta dulu okuliyapulila Jehova okupitila meilikano te shi ningi meholamo opo nee ta ulike moipafi eliyapulo olo eshi ta ninginifwa komesho yovatalinomesho.

13. Omolwashike ovahongi vOmbiibeli ve na okukaleka momadiladilo kutya eninginifo oli li oshiteelelwa shOmukriste?

¹³ Eshi hatu kwafele ovana vetu novakonakonimbiibeli va katuke eenghatu, natu kaleke momadiladilo kutya okukala omuhongwa washili osha kwatela mo eninginifo. Ngeenge otwa kaleke oshinima osho momadiladilo, ohatu ka ninga eenghundafana tadi ti sha novakonakonimbiibeli vetu. Itatu ka ongaonga nande okukundafana navo efimano leliyapulo neninginifo pefimbo la wapala. Otwa hala ovana vetu novakonakonimbiibeli va ninge exumokomesho fiyo osheshi va ninginifwa.

14. Omolwashike ihatu fininike ovanhu va ninginifwe?

¹⁴ Kape na umwe e na okukala e udite kutya ota fininikwa a ninginifwe kutya nee okomudali, kwaao ha konakona naye Ombiibeli, ile kuumwe meongalo. Osho kashi li metwokumwe nehalo laJehova. (1 Joh. 4:8) Ponhele yaasho, eshi hatu hongo ovanhu va tya ngaho, natu kendabale okudivilika efimano lokukala nekwatafano la kola pauhandimwe naKalunga. Olupandu tali di komutima lomukonakonimbiibeli  li na sha noshili nosho yo ehalo laye lokuhumbata ondjoko yokukala Omukriste olo tali ke mu linyengifa a ninginifwe. — 2 Kor. 5:14, 15.

15, 16. (a) Mbela ope na omido dokondadalunde odo tadi ulike kutya omunhu okwa fika okuninginifwa? Shi yelifa. (b) Omolwashike omukonakonimbiibeli e na okuninginifwa e li Ondombwedi yaJehova nonande okwa li a ninginifwa nale melongelokalunga limwe li lili?

¹⁵ Kape na omido dokondadalunde odo tadi ulike kutya omunhu oku na okuninginifwa. Ovahongwa ova yoolokafana noihava kala ve na eudeko li fike pamwe. Vahapu ohava ninginifwa fimbo ve li ovanyasha, nohava twikile okukala ovadiinini kuJehova. Vamwe ohava ka mona ashike kutya ova pumbwa okuninginifwa konima eshi ve lihonga oshili yOmbiibeli ve li ovanamido, tashi dulika va konda nokuli pomido 100.

¹⁶ Omukonakonimbiibeli umwe omunamido okwa li a pula oo ha konakona naye ngeenge osha li ngoo sha pumbiwa a ninginifwe vali, molwaashi okwa li nale a ninginifwa momalongelokalunga amwe e lili oule womido da pita. Omukonakonimbiibeli nosho yo oo ha konakona naye ova li va tala vali omishangwa dimwe da pambafana mOmbiibeli. Omukonakonimbiibeli okwa li a uda ko oshiteelelwa shopaMbiibeli, nokudja opo okwa li a ninginifwa diva. Nonande okwa li e na omido 70 nasha, ka li e udite kutya eninginifo itali ti sha kuye. Eninginifo lashili ola kanghamena keshiivo lashili li na sha nehalo laJehova. Onghee hano, ovahongwa vape ove na okuninginifwa nonande ova li va ninginifwa nale komalongelokalunga amwe e lili. — Lesha Oilonga 19:3-5.

17. Oshike osho umwe e na okudiladila kusho efiku ta ninginifwa?

¹⁷ Efiku leninginifo laumwe ohali kala li li omhito yehafo lashili. Ohali kala efimbo lokudiladila moule kutya eliyapulo neninginifo ola kwatela mo shike. Okukala metwokumwe neliyapulo loye osha kwatela mo okulonga noudiinini. Nomolwaasho Jesus a yelekanifa Omukriste nondjoko. Ovahongwa vaJesus ihave “likalele vali voovene, ndelenee Oye ou e va fila nokwe va nyumukila.” — 2 Kor. 5:15; Mat. 16:24.

18. Omapulo elipi hatu ka kundafana moshitukulwa tashi landula ko?

¹⁸ Ina yaMaria okwa kala ta diladila ngaho eshi a li te lipula omapulo oo a tumbulwa pehovelo loshitukulwa eshi. Ngeenge ou li omudali, otashi dulika we lipula kutya, ‘Mbela okaana kange oke lilongekida ngoo okuninginifwa? Mbela oke na ngoo eshiivo la wana olo tali ka kwafele ka ninge eliyapulo tali ti sha? Ongahelipi shi na sha nomalalakano omounyuni e na sha nehongo nosho yo neifano? Ongahelipi ngeenge okaana kange oka ninginifwa ndele taka nyono enyono la kwata moiti?’ Moshitukulwa tashi landula ko, ohatu ka nyamukula omapulo oo, nohatu ka kundafana nghee ovadali Ovakriste tava dulu okukala ve na etaleko la yuka li na sha neninginifo.