MO 1910 nasha, ovadali vange ova li va tembukila koCanada, va dja kuTbilisi, muGeorgia, nova ka kala hava di meumbo linini mofaalama i li popepi naPelly, Saskatchewan, kouninginino waCanada. Otwa dalwa tu li vahamano, ame onghelo, nonda dalwa mo 1928. Tate okwa fya ku na eemwedi hamano ndi dalwe, ofimbo meme a fya eshi nda li okahanana. Inapa pita olule, omumwamemekadona wetu woshiveli, Lucia, okwa fya e na eedula 17. Okudja opo, tatekulu Nick oye a kala te tu file oshisho.

Efiku limwe, ofimbo nda li okaana, ovanhu vambuletu ova li va mona nge handi nane onghambe yonghadi momushila. Ova li va tila neenghono molwaashi onghambe oya li tai dulu i lyate nge, nova li tava ingida opo ndi i efe ashike kanda li nda ninga po sha. Onda li nde va pilamena, nokanda li ndi va udite eshi tava ingida. Lao linene, inandi mona oshiponga, ashike okudja mefiku olo ovanhu vambuletu ove shi mona mo kutya ame ombolo.

Omulumenhu umwe oo a li a panga oukaume noukwaneumbo wetu, okwa li a ninga eetepo ndi ye kofikola younona veembolo. Tatekulu Nick okwa ka tambulifa nge mofikola yeembolo i li moSaskatoon, shaSaskatchewan. Onda li ndi li kokule neumbo letu, nonda li handi kala nda tila molwaashi onda li ashike ndi na omido nhano. Onda li ashike handi dulu okutalela po oukwaneumbo wetu momafudo. Mokweendela ko kwefimbo, onda li nde lihonga elaka lokuudika nonda li handi hafele okudanauka nounona vakwetu.

Mo 1939, omukulu wange, Marion, okwa li a hombolwa po kuBill Danylchuck, nova li ve tu kufa po ame nomumwamemekadona Frances ve ke tu file oshisho. Ovo va li votete movapambele vange okukala ve na ekwatafano nEendombwedi daJehova. Pomafimbo omafudo, ova li hava ningi ngaashi tava dulu opo va kundafane naame osho ve lihonga mOmbiibeli. Kasha li shipu  okupopya navo, molwaashi kava li ve shii elaka lokuudika. Ashike ova li va mona kutya ondi hole oinima yopamhepo neenghono. Onda li nda mona kutya ova li hava tula moilonga osho tave lihongo mOmbiibeli, nonda li handi i navo ngeenge tava ka udifa. Konima yefimbo lixupi onda li nda hala okuninginifwa, nomomafiku 5 Septemba 1941, Bill okwa li a ninginifa nge mokandama omo mwa li mwa tulwa omeva a dja mondungu. Omeva oo okwa li a talala neenghono.

Mo 1946 eshi nda li nda shuna keumbo pefimbo lokulombo, otwa li twa ya koshoongalele koCleveland, shaOhio, mo-U.S.A. Efiku lotete loshoongalele, omumwamemekadona okwa li ta ningile nge omadidilikoshango opo ndi dule okulandula moshoongalele. Mefiku etivali, onda li nda tunhukwa neenghono okumona kutya ope na ongudu yelaka lokuudika nomutoloki. Hauxuuninwa, onda ka hafela oshoongalele, nosha li shihafifa okuuda ko oshili yOmbiibeli nawa.

Pefimbo opo, Oita Itivali yOunyuni opo ashike ya hangika ya xulu noukwamuhoko owa li tau hapupala. Koshoongalele osho onda dja ko nda tokola toko ndi ka popile eitavelo lange kofikola . Onda li nda efa po okusalutila epandela nokwiimba eimbilo lopashiwana. Onda li yo nda efa po okudana omafiku omafudo nosho yo okuya kongeleka oko kwa li handi fininikilwa ko. Ovahongifikola kava li va hafa nova li va kendabala okuningila nge omatilifo nokupopya oipupulu opo ngeno ndi lundulule omadiladilo ange. Oinima aishe oyo oya li ya etifa omapiyaano mokati kovanafikola vakwetu, ashike osha li sha yeululila nge eemhito dokuyandja oundombwedi. Ovanafikola vakwetu ngaashi Larry Androsoff, Norman Dittrick, naEmil Schneider ova li va tambula ko oshili, notava longele Jehova noudiinini fiyo okunena.

Ngeenge handi talele po oilando imwe, ohandi shilipaleke alushe kutya onda udifila eembolo. Pashihopaenenwa, moMontreal pongudu yonhumba yeembolo onda li nda yandja oundombwedi kuEddie Taeger, omulumenhu omunyasha oo a li mongudu oyo hai longo ominyonena. Okwa kala meongalo lelaka lokuudika moLaval, moQuebec fiyo osheshi a fya odula yandja ko. Onda li yo nda shakena nomunyasha Juan Ardanez oo a li a halelela okuninga omapekapeko a shilipaleke kombinga youshili wetumwalaka lOmbiibeli ngaashi Ovaberea va li hava ningi. (Oil. 17:10, 11) Naye okwe uya moshili nokwa kala e li omukulunhuongalo omudiinini meongalo laOttawa, mo-Ontario, fiyo osheshi a fya.

Mo 1950, onda li nda tembukila koVancouver. Nonande ondi hole okuudifila eembolo, ihandi dimbwa nande oshimoniwa shimwe eshi nda li nda shakena mepandavanda nomukainhu oo ehe fi ombolo, wedina Chris Spicer ndele handi mu udifile. Okwa li a tambula ko oshifo nokwa li a hala ndi shakene nomushamane waye, Gary. Onda li nde ke va talela po notwa li twa kundafana oule wefimbo hatu longifa omadidilikoshango. Osho  ashike oshikando nda li nda kwatafana navo, fiyo osheshi twa ka shakena navo poshoongalele moToronto, shaOntario, nosha li sha kumwifa nge neenghono. Efiku olo Gary okwa li ta ka ninginifwa. Oshimoniwa osho shi tunhula osha dimbulukifa nge nghee sha fimana okukala hatu udifa molwaashi katu shii kutya onaini oshili tai ka mena omidi momitima dovanhu.

Lwanima, onda ka shuna koSaskatoon. Onda li nda shakena ko nomukulukadi oo a li a pula nge ndi konakone Ombiibeli novanakadona vaye veembolo ovo va dalwa eehamba, Jean naJoan Rothenberger, ovo va li hava i kofikola yeembolo oko nda fikola. Inapa pita efimbo lile, oukadona ovo ova li va hovela okukundafana novanafikola vakwao osho tave lihongo. Mokweendelako kwefimbo, vatano vomongudu yavo ova ninga Eendombwedi daJehova. Umwe okwa li Eunice Colin oo nda li nda shakena naye tete kofikola yeembolo eshi nda li ndi li mongudu yaxuuninwa. Pefimbo opo, okwa li a pange okapambu kokaleke ndele ta pula nge ngeenge ohatu dulu okupanga oukaume naye. Lwanima, okwa ka ninga po omukulukadi wange.

Eshi ina yaEunice a mona kutya okwa li ta konakona Ombiibeli, okwa li a ya komukulunhu wofikola opo e mu shololife. Okwa li nokuli a kufa po oishangomwa yaye. Ndele nande ongaho, Eunice okwa li a tokola toko okukala ta yandje elitulemo kuJehova. Eshi a li a hala okuninginifwa, ovadali vaye ova li ve mu lombwela, va ti: “Ngeenge owa ningi Ondombwedi yaJehova, ou na okufiya po eumbo letu!” Eshi Eunice a li e na omido 17, okwa li a dja mo meumbo, ndele oukwaneumbo wEendombwedi moshitukulwa shavo owa ka kala tau mu file oshisho pahole. Okwa ka twikila okukonakona nokonima yefimbo okwa ka ninginifwa. Eshi twa hombola mo 1960, ovadali vaye inave uya ko kohango yetu. Ashike, mokweendela ko kwomido, ova ka kala ve tu fimaneka omolweitavelo letu nosho yo onghedi omo twa tekula ounona vetu.

Nonande fye eembolo, otwa tekula ovanamati vetu vaheyali ovo vehe fi eembolo. Osho osha li eshongo, ashike otwa shilipaleka kutya ove shii elaka lokuudika opo tu kale hatu popi navo noku va honga oshili. Ovamwatate novamwameme meongalo ova kala ekwafo linene kufye. Pashihopaenenwa, omudali umwe okwa li e tu shangela ombapila kutya omonamati wetu umwe okwa li ta popi oitya ii pOlupale lOuhamba. Otwa li twa dula okupongolola po oshinima osho pefimbo opo tuu opo. Ovanamati vetu vane, James, Jerry, Nicholas naSteven, otava longele Jehova noudiinini pamwe novakulukadi vavo nosho yo omaukwaneumbo avo. Aveshe vane ove li ovakulunhuongalo. Natango, Nicholas nomukulukadi waye, Deborah, ohava kwafele okutoloka elaka lokuudika koshitaimbelewa shaBritain ofimbo Steven nomukulukadi waye, Shannan, hava kwafele mokutoloka elaka lokuudika koshitaimbelewa shaUnited States.

Fimbo ku na omwedi tu wanife eedula 40 mohombo, Eunice okwa xulifa omolwoudu wokankela. Okwa kala e na eenghono pefimbo olo lidjuu. Eitavelo laye menyumuko ole mu kwafela a kale a pama. Onda teelela nodjuulufi efiku olo handi ke mu mona vali.

MuFebruali 2012, onda li nde li denga po ndele handi teka onho, nonda li handi ka kala nda pumbwa ekwafo. Onda li nda tembukila keumbo lomonamati wange umwe. Paife otu li oilyo yeongalo laCalgary lelaka lokuudika, omo natango handi twikile okulonga ndi li omukulunhuongalo. Osho osho oshikando shange shotete ndi li meongalo lelaka lokuudika. Mbela onda kala handi lipalula ngahelipi pamhepo eshi nda kala meongalo lOshiingilisha eedula adishe odo okudja 1946? Jehova okwa wanifa eudaneko laye lokukwafa eefiye. (Eps. 10:14) Onda pandula neenghono eenghendabala daaveshe ovo va kala nokuninga omadidilikoshango, tave lihongo elaka lokuudika nokutolokela nge nawa shi fike pwaasho tava dulu.

Oshoshili kutya omafimbo amwe onda li handi kala nda nyemata nonda li nda hala okusholola molwaashi kanda li handi kala ndi udite ko osho tashi kundafanwa ile molwaashi ndi wete kutya eemhumbwe deembolo kada li di uditiwe ko. Ashike, peemhito odo onda li handi diladila keendjovo daPetrus odo a lombwela Jesus a ti: “Omwene, otu ye kulyelye ngeno? Oove u neendjovo domwenyo waalushe.” (Joh. 6:66-68) Ngaashi ovamwatate novamwameme veembolo vepupi lange, naame onde lihonga oukwatya welididimiko. Onde lihonga okuteelela kuJehova nokehangano laye, nonda mona mo ouwa mokuninga ngaho. Paife ondi na eendja dopamhepo da henena melaka lange, nohandi hafele eendafano pokwoongala nopoyoongalele ya kula melaka lokuudika lomoAmerica. Oshoshili kutya ondi na onghalamwenyo i na elao notai ti sha moilonga yaJehova, Kalunga ketu Munenenene.