1, 2. (a) Jesus okwa li e linyenga ngahelipi komayele aPetrus eshi a ti osho nashi ku kale kokule? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Omolwashike Jesus a li e linyenga monghedi oyo?

OVAHONGWA vaJesus kava li tava dulu okwiitavela osho va li va uda. Jesus, oo va li va teelela a tungulule ouhamba waIsrael, okwa li a popya kutya mafiku ota ka hepekwa nokufya. Omuyapostoli Petrus okwa li a popya a ti: “Omwene, osho nashi ku kale kokule uha ningwe ngaha.” Jesus okwe mu nyamukula a ti: “Dja po pwaame, Satana. Oove omuhongauli wange, osheshi ove ito diladila osho shaKalunga, ndele osho oshovanhu.” — Mat. 16:​21-23; Oil. 1:⁠6.

² Meendjovo odo, Jesus okwa popya eyooloko olo li li pokati kokukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aKalunga nosho yo okudiladila ngaashi ounyuni ou tau pangelwa kuSatana. (1 Joh. 5:​19) Petrus okwa li a ulika oikala ya fa younyuni. Ashike Jesus okwa li e shii kutya okudiladila kwaXe okwa yooloka ko. Okwa li e shii kutya Kalunga okwa hala e lididimikile okuhepekwa nosho yo efyo. Eshi Jesus a nyamukula Petrus, okwa ulika kutya okwa hala okuhenuka okudiladila kwounyuni opo a hafife Jehova.

3. Omolwashike shidjuu okuhenuka okudiladila ngaashi ounyuni opo tu hafife Jehova?

 ³ Ongahelipi shi na sha nafye? Mbela ohatu kaleke ngoo omadiladilo etu metwokumwe naao aKalunga ile onaao ounyuni? Otashi dulika hatu lihumbata metwokumwe noiteelelwa yaKalunga. Ndele ongahelipi shi na sha nokudiladila kwetu? Mbela ohatu diladila ngoo nokukala tu na etaleko la fa laJehova? Okuninga ngaho otashi pula eenghendabala da wedwa po. Mepingafano naasho, ngeenge itatu ningi eenghendabala dasha, ohatu ka nwefwa mo noupu komhepo younyuni molwaashi oi li keshe pamwe. (Ef. 2:⁠2) Shikwao vali, omhepo younyuni ohai ningifa ovanhu va kale ve lihole vo vene, nokudiladila ngaashi ounyuni otaku dulu oku tu nana. Oshoshili kutya oshidjuu okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova ndele oshipu okudiladila ngaashi ounyuni.

4. (a) Oshike tashi ka ningwa po ngeenge otwa efa ounyuni u nwefe mo okudiladila kwetu? (b) Oshitukulwa eshi otashi ke tu kwafela ngahelipi?

⁴ Ngeenge otwa efa ounyuni u nwefe mo okudiladila kwetu, ohatu ka kala tu na oikala yokuliholamwene nokukala twa hala emanguluko. (Mark. 7:​21, 22) Onghee hano, osha fimana okukala hatu ‘diladila osho shaKalunga, ndele hashovanhu.’ Oshitukulwa eshi otashi ke tu kwafela. Osha yelifa omatomheno kutya omolwashike okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova inaku ngabekwa noku na ouwa. Osha yelifa yo nghee hatu dulu okukondjifa okudiladila ngaashi ounyuni. Moshitukulwa tashi landula ko ohatu ka mona nghee hatu dulu okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova moinima ya yoolokafana nokukala tu na omadiladilo a fa aye.

5. Omolwashike vamwe hava henuka okunwefwa mo komadiladilo avamwe?

⁵ Ovanhu vamwe ihava kala va hala okunwefwa mo kuvamwe. Ohava ti, “Ohandi diladila ame mwene.” Paulelalela, ova hala okutya, ohava ningi omatokolo kuvo vene, naasho oshi li mondjila okuninga ngaho. Inava hala okupangelwa; ova hala okukala ve lifikamena kuvo vene. *

6. (a) Jehova okwe tu pa emanguluko lashike? (b) Mbela emanguluko olo ola ngabekwa?

⁶ Ohatu dulu okukala noushili kutya okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova inashi hala okutya otu na okweefa po omadiladilo etu ile osho tu hole. 2 Ovakorinto 3:​17 ova ti: “Naapa [omhepo] yOmwene tai kala po, ope nemanguluko.” Otu na emanguluko lokukulika omaukwatya etu vene. Ohatu dulu okukala tu na oinima yopaumwene oyo tu hole nokuhoolola oyo tu na ohokwe muyo. Jehova okwe tu shita tu kale hatu ningi ngaho. Ashike nande ongaho, itatu dulu okulongifa emanguluko letu nopehena engabeko. (Lesha 1 Petrus 2:​16.) Shi na sha nokuninga osho shili mondjila naasho sha puka, Jehova okwa hala tu kale hatu wilikwa kokudiladila kwaye ngaashi sha hololwa mEendjovo daye. Mbela osho oshi li engabeko, ile oshi na ouwa?

7, 8. Omolwashike okukala tu na etaleko la fa laJehova inaku ngabekwa? Shi yelifa.

⁷ Diladila kefaneko e li. Ovadali ohava kendabala okuhonga ovana vavo eenghedi diwa. Otashi dulika ve va honge okukala ovanashili, hava longo noudiinini nokukala ve na ko nasha navamwe. Osho kashi fi engabeko. Ponhele yaasho, ovadali otave va kwafele va ka kale nonghalamwenyo tai pondola eshi tava ka kala kuvo vene shimha va kulu. Ngeenge ovana ova kulu ndele tava di mo meumbo, otava ka kala va manguluka okuninga omatokolo kuvo vene. Ngeenge ova kala metwokumwe neenghedi odo va hongwa kovadali vavo, otava ka dula okuninga  omatokolo oo lwanima itave ke lipa oushima. Oshidjemo, itava ka kala ve na omaupyakadi nosho yo oisho ihapu.

⁸ Ngaashi omudali muwa, Jehova naye okwa hala ovana vaye va kale nonghalamwenyo tai pondola. (Jes. 48:​17, 18) Onghee hano, okwe tu pa omafinamhango e na sha nelihumbato lopaenghedi nosho yo nghee tu na okuungaunga navamwe. Kungaho ote tu shivi tu kale hatu diladila ngaashi ye nokulombwela vamwe omafinamhango aye. Ponhele yoku tu ngabeka, okwa hala tu xwepopaleke onghedi yetu yokudiladila, tu i kulike nokukala hatu diladila moule. (Eps. 92:⁠5; Omayel. 2:​1-⁠5; Jes. 55:⁠9) Osho otashi tu kwafele tu ninge omatokolo oo tae tu etele ehafo notashi tu kwafele natango tu kale twa shambukwa pauhandimwe. (Eps. 1:​2, 3) Oshoshili kutya okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova oku na ouwa nokwa pumbiwa.

9, 10. Okudiladila kwaJehova okwa ulika ngahelipi kutya oku dule kwounyuni?

⁹ Etomheno vali limwe molwaashi ovalongeli vaJehova va hala okukaleka omadiladilo avo metwokumwe naao aKalunga ololo kutya omadiladilo aye oku dule kokule omadiladilo ounyuni. Ovanhu mounyuni ohava yandje omayele e na sha nelihumbato lopaenghedi, ekwatafano momaukwaneumbo, oilonga tai futu nawa nosho yo moinima vali imwe. Omayele mahapu omuo kae li metwokumwe nokudiladila kwaJehova. Pashihopaenenwa, luhapu ohava ladipike ovanhu ve litumbalekife. Ova tambula ko oluhaelo. Omafimbo amwe ohava ladipike ovanhu va tukauke nova teye ohombo omolwomatomheno ahafele opo vati va mone ehafo linene. Omayele a tya ngaho kae li metwokumwe nOmishangwa. Natango, otashi dulika amwe omuo haa longifwa unene pefimbo letu.

¹⁰ Jesus okwa ti: “Ounongo wa hololwa koilonga yavo kufye, owa yuka.” (Mat. 11:​19) Ounyuni owa xuma unene komesho mouteknologi, ndele owa nyengwa okuxulifa po omaupyakadi manene oo haa i moshipala ehafo, ngaashi oita, okatongo nosho yo ekaulonyanga. Ndele ongahelipi shi na sha netaleko lao li na sha noukoshoki? Ovanhu vahapu ova dimina kutya osho kashi fi ekandulepo lomaupyakadi, ndele otashi xwaxwameke etukauko momaukwaneumbo, omikifi nosho yo omaupyakadi vali amwe. Mepingafano naasho, Ovakriste ovo ve na etaleko la fa laKalunga otava hafele ekwatafano liwa momaukwaneumbo, oukolele u na sha noukoshoki wopaenghedi nosho yo ombili mokati kovaitaveli vakwao mounyuni aushe. (Jes. 2:⁠4; Oil. 10:​34, 35; 1 Kor. 6:​9-11) Mbela osho itashi ulike kutya omadiladilo aJehova oku dule kokule omadiladilo ounyuni?

11. Moses okwa li a wilikwa komadiladilo alyelye, noshidjemo osha li shike?

¹¹ Ovalongelikalunga vashili ovo va popiwa mOmbiibeli ova li va mona kutya okudiladila kwaJehova okwa denga mbada. Pashihopaenenwa, nonande Moses okwa li a hongwa “ounongo aushe wOvaegipiti,” okwa li a pula Kalunga a “pewe omutima wa nongopala.” (Oil. 7:​22; Eps. 90:​12) Okwa li yo a ilikana kuJehova a ti: “Shiivifile nge eendjila doye.” (Ex. 33:​13) Molwaashi okwa li a wilikwa komadiladilo aJehova, okwa li a kufa ombinga nondjungu mokuwanifwa po kwelalakano laYe nokwa tumbulwa mOmbiibeli kutya omulumenhu e na eitavelo. — Heb. 11:​24-⁠27.

12. Omuyapostoli Paulus okwa li ha tomhafana ta longifa shike?

¹² Omuyapostoli Paulus okwa li omulumenhu omunaendunge nokwa likola eshiivo, nokwa li nokuli e shii okupopya omalaka avali. (Oil. 5:​34; 21:​37, 39; 22:​2, 3) Molwaashi okwa li e shii omafinamhango, okwa li a henuka ounongo womounyuni. Okwa li ha tomhafana ta longifa Omishangwa. (Lesha Oilonga 17:⁠2; 1 Ovakorinto 2:​6, 7, 13.) Oshidjemo, Paulus okwa li ha hafele  oukalele tau pondola nokwa li a teelela oku ka pewa ondjabi yomwenyo waalushe. — 2 Tim. 4:⁠8.

13. Olyelye e na oshinakuwanifwa shoku tu kwafela tu kaleke omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova?

¹³ Omadiladilo aKalunga oku dule filufilu oo ounyuni ou. Okukala metwokumwe nokudiladila kwaye otashi ke tu etela ehafo nohatu ka pondola. Ashike Jehova ite ke tu fininika tu kaleke omadiladilo etu metwokumwe naao aye. “Omupiya omudiinini nomunaendunge” nosho yo ovakulunhuongalo ihava pangele omadiladilo avamwe. (Mat. 24:​45; 2 Kor. 1:​24) Ponhele yaasho, Omukriste keshe oye e na oshinakuwanifwa shokukaleka omadiladilo aye metwokumwe nomadiladilo aKalunga. Ongahelipi hatu dulu okuninga ngaho?

14, 15. (a) Opo tu kaleke omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova, otu na okukala hatu dilonga kushike? (b) Metwokumwe nOvaroma 12:​2, omolwashike tu na okuhenuka okudiladila ngaashi ounyuni? Shi yelifa.

¹⁴ Ovaroma 12:⁠2 ove tu londwela vati: “Nye inamu faafana nounyuni ou, ndelenee shitukeni vape momadiladilo eni, opo mu shiive okukonakona ehalo laKalunga olilipi, naashi shiwa, sha wapalela nosha wana.” Eendjovo odo da nwefwa mo otadi ulike kutya kashi na nee mbudi kutya oshike sha li sha nwefa mo omadiladilo etu fimbo inatu shiiva oshili, ohatu dulu okukala tu na omadiladilo e li metwokumwe naao aKalunga. Oshoshili kutya omadiladilo etu otashi dulika a kale a nwefwa mo komaufyuululwakwatya nosho yo koimoniwa yomonakudiwa fiyo oposhitwa shonhumba. Ashike omadiladilo etu otaa dulu okulunduluka noupu. Nomalunduluko a tya ngaho otaa ka kala e likolelela kwaasho hatu diladila nosho yo osho hatu dilonga kusho. Ngeenge otwa kala hatu dilonga konghedi yaJehova yokudiladila, ohatu ka kala twa tomhwa kutya etaleko laye ola yuka. Nohatu ka kala twa halelela okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aye.

¹⁵ Didilika kutya opo tu kaleke omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova, inatu pumbwa ‘okufaafana nounyuni ou.’ Natu efe okukala hatu diladila oinima oyo i li omhinge nokudiladila kwaKalunga. Onghatu ya fimana ya tya ngaho otai dulu okufaafanifwa noikulya. Otashi dulika omunhu a pumbwa okuxwepopaleka oukolele waye mokulya oikulya oyo i na oitungifi. Ndele mbela oshi na ngoo ouwa washa ngeenge okwa kala ha li natango pandjikilile oikulya inai koshoka? Sha faafana, okukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova otaku kala kwa ngabekwa ngeenge otwa efa omadiladilo ounyuni a nwefe mo omadiladilo etu.

16. Otwa pumbwa okuliamena kushike?

¹⁶ Mbela ohatu dulu ngoo okuhenuka okukwatafana nounyuni? Ahowe, paulelalela itatu dulu okudja mo mounyuni. Oinima imwe itatu dulu oku i henuka. (1 Kor. 5:​9, 10) Ngeenge hatu udifa ohatu dulu okuuda omaitavelo a puka. Ashike ngeenge oinima oyo ihe fi yopakalunga itai dulu okuhenukwa, inatu pumbwa oku va hafifa ile oku va pwilikina. Ngaashi Jesus, natu kale hatu henuka diva omadiladilo e na sha nelalakano laSatana. Shikwao vali, ohatu dulu okuliamena koinima oyo i li pongalangala i na sha nokudiladila kwounyuni. — Lesha Omayeletumbulo 4:⁠23.

17. Omeenghedi dimwe dilipi hatu dulu okuhenuka oinima oyo i li pongalangala i na sha nokudiladila kwounyuni?

¹⁷ Pashihopaenenwa, otu na okukala twa lungama ngeenge hatu hoolola ookaume kopofingo. Ombiibeli oye tu londwela kutya ngeenge otwa kala hatu endafana novanhu ovo ihava longele Jehova, ohatu ka nwefwa mo komadiladilo avo. (Omayel. 13:​20; 1 Kor. 15:​12, 32, 33) Otu na yo okukala twa lungama ngeenge hatu hoolola omalihafifo. Ngeenge otwa henuka omalihafifo oo haa xumifa komesho ehongo loevolusi, elongifo leenghono ile oluhaelo, ohatu ka henuka okunwefa mo omadiladilo etu  nomadiladilo oo e li omhinge ‘nokushiiva kwaKalunga.’ — 2 Kor. 10:⁠5.

18, 19. (a) Omolwashike tu na okukala twa lungama shi na sha netaleko lounyuni olo hali xwaxwamekwa meenghedi da yoolokafana? (b) Omapulo elipi tu na okulipula, nomolwashike?

¹⁸ Natango otwa pumbwa okudidilika mo nokuhenuka omadiladilo ounyuni oo haa xumifwa komesho monangumika. Pashihopaenenwa, otashi dulika oifokundaneki i kundaneke omauyelele onhumba monghedi oyo tai xumifa komesho eemhangela donhumba dopapolotika. Omahokololo ovanhu ovo va pondola moinima yonhumba otashi dulika a kale a nuninwa okuxwaxwameka ovanhu va kale ve na etaleko lounyuni li na sha nokupondola. Eemuvi nosho yo omambo amwe ohaa xumifa komesho oikala yokuliholamwene nokukala u hole oukwaneumbo weni sha pitilila, naasho ohashi ningifa ovo ve na oikala oyo va talike ko ve na ondjele, ve li nawa notava katuka pandunge. Etaleko la tya ngaho oli li omhinge netaleko lopamishangwa olo kutya ovanhu pauhandimwe nosho yo omaukwaneumbo etu ohatu ka kala ashike tu na onghalamwenyo i na eityo ngeenge otu hole Jehova komesho yaaishe. (Mat. 22:​36-39) Navali, omahokololo amwe ounona, nande muo vene kemai, otaa dulu okukala e na oinima inai koshoka, oyo tai dulu okuningifa ovanhu va tambule ko eenghedi inadi koshoka.

¹⁹ Osho inashi hala kutya osha puka okuhafela omalihafifo e li pandjele. Ashike otashi ka kala shiwa okulipula omapulo aa: ‘Mbela ohatu didilike mo ngoo omahongo ounyuni oo taa xumifwa komesho monangumika? Ngeenge tashi uya pokutala eeprograma donhumba ile okulesha oinima yonhumba, mbela ohatu ngabeke ngoo ovana vetu ile nokuli fye vene? Mbela ohatu kwafele ngoo ovana vetu va kondjife omadiladilo ounyuni oo hava udu ile hava mono mokukala hava tale ko oinima ngaashi Jehova?’ Ngeenge otwa didilike eyooloko pokati komadiladilo aKalunga naao ounyuni, ohatu ka henuka ‘okufaafana nounyuni ou.’

20. Oshike tashi ka ulika kutya otwa nwefwa mo komadiladilo aKalunga ile okomadiladilo ounyuni?

²⁰ Dimbuluka kutya oku na ashike eedjo mbali douyelele, Jehova nosho yo ounyuni oo tau pangelwa kuSatana. Mbela odjo ilipi po hai tu nwefa mo? Enyamukulo, odjo oko hatu mono ouyelele. Ngeenge ohatu pwilikine komadiladilo ounyuni, otashi ka nwefa mo okudiladila kwetu, naasho otashi ke tu ningifa tu kale tu na etaleko lopanhu nosho yo elihumbato inali koshoka. Nomolwaasho twa pumbwa okulungamena osho hatu diladila kusho.

21. Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa tashi landula ko?

²¹ Ngaashi sha tumbulwa pehovelo, opo tu kaleke omadiladilo etu metwokumwe naao aJehova, otwa pumbwa okuninga shihapu shihe fi ashike okwaamena omadiladilo etu aha nwefwe mo koinima inai koshoka. Otwa pumbwa yo okukala hatu lipalula nomadiladilo aKalunga nelalakano lokukaleka omadiladilo etu metwokumwe naao aye. Oshitukulwa tashi landula ko otashi ka kundafana nghee hatu dulu okuninga ngaho.