1. Jehova okwe tu pa eteelelo lilipi?

 JEHOVA okwe tu pa eteelelo la denga mbada lomwenyo waalushe. Vamwe ove na eteelelo loku ka kala nomwenyo fiyo alushe meulu ve li oishitwa yopamhepo ihai fi. (1 Kor. 15:50, 53) Ofimbo vahapu, ve na eteelelo loku ka kala nomwenyo fiyo alushe kombada yedu ve na oukolele muwa nova hafa. (Eh. 21:3, 4) Kashi na nee mbudi kutya otu na eteelelo loku ka kala nomwenyo fiyo alushe meulu, ile okombada yedu, eteelelo letu ola fimanenena kufye.

2. Eteelelo letu ola kanghamena kushike, nomolwashike hatu dulu okutya ngaho?

² Oshitya “eteelelo,” osho sha longifwa mOmbiibeli, otashi dulu okutolokwa “okukala neteelelo kutya oinima iwa otai ka ningwa.” Eteelelo letu li na sha nonakwiiwa oli shii okulineekelwa, molwaashi ola dja kuJehova. (Rom. 15:13) Otu shii osho a udaneka, notu shii kutya oha wanifa po alushe osho a popya. (Num. 23:19) Otu shi shii kutya Jehova oku na ehalo nosho yo eenghono dokuwanifa po ashishe osho a popya kutya ota ka ninga. Onghee eteelelo letu inali kanghamena kwaasho hatu diladila, ile kwaasho twa hala shi ningwe, ndele okoumbangi washili.

3. Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi? (Epsalme 27:14)

³ Tate yetu womeulu oku tu hole, nokwa hala tu kale twe mu lineekela. (Lesha Epsalme 27:14.) Ngeenge eteelelo letu muJehova ola twa, ohatu ka dula okulididimikila omayeleko nokutaalela onakwiiwa nomukumo nonehafo. Paife natu ka kundafaneni nghee eteelelo letu hali tu amene. Tete, ohatu ka tala nghee eteelelo la fa ekanghamifo nosho yo embale. Opo nee ohatu ka  kundafana nghee hatu dulu okupameka eteelelo letu.

4. Ongahelipi eteelelo la fa ekanghamifo? (Ovaheberi 6:19)

⁴ Monhumwafo oyo omuyapostoli Paulus a shangela Ovaheberi, okwa faafanifa eteelelo letu nekanghamifo. (Lesha Ovaheberi 6:19.) Molwaashi Paulus okwa li ha i momalweendo luhapu ta ende mefuta, okwa li e shii kutya omakanghamifo okwa li haa longifwa okukwafela oshikepa iha twalwaatwalwe. Pomhito imwe, eshi a li omutwaalelwa moshikepa imwe, ova li va hangwa koshikungulu shinene. Pefimbo loshikungulu osho, okwa li a mona ovaendifuta tava umbile omakanghamifo momeva, opo va amene oshikepa ihe lidenge momamanya a nyika oshiponga. (Oil. 27:29, 39-41) Ngaashi ekanghamifo hali kanghamifa oshikepa, eteelelo letu nalo ohali tu ngungumaneke, opo tuha fiye po Jehova, ngeenge twa taalela eenghalo didjuu. Eteelelo letu ihali tengauka ohali tu kwafele tu pite momayeleko a kwata moiti, molwaashi otwa tomhwa kutya omafimbo mawa oku li komesho. Dimbuluka kutya Jesus okwa londwela kutya ohatu ka hepekwa. (Joh. 15:20) Onghee okudilonga kondjabi yomonakwiiwa, oyo twa udanekelwa, otaku tu kwafele tu twikile okulongela Jehova.

5. Ongahelipi eteelelo la li la kwafela Jesus a kale a ngungumana, eshi a li a taalela efyo?

⁵ Natu ka taleni nghee eteelelo la li la kwafela Jesus a kale omudiinini, nonande okwa li a taalela efyo linyanyalifi. Mefiku lOpentekoste 33 O.P., omuyapostoli Petrus okwa li a tofa exunganeko membo lEpsalme, olo la ulika nghee Jesus a li a ngungumana noku na omukumo, a ti: ‘Onghee ohandi kala ndi na eteelelo, molwaashi ito ka efa nge ndi kale mOmbila noito ka efa omudiinini woye a olele mo. Oto ka hafifa nge unene koshipala shoye.’ (Oil. 2:25-28; Eps. 16:8-11) Nonande Jesus okwa li e shii kutya ota fi, okwa li e na eteelelo la kola kutya Kalunga ote ke mu nyumuna nota ka kala a hafa, eshi ta ka hangana vali naXe meulu. — Heb. 12:2, 3.

6. Omumwatate umwe okwa li a popya shike shi na sha neteelelo?

⁶ Eteelelo letu lopaKriste ola kwafela ovamwatate novamwameme vahapu ve lididimike. Natu ka taleni koshihopaenenwa shomumwatate omudiinini Leonard Chinn, wokoEngland. Pefimbo lOita yOtete yOunyuni, okwa li a tulwa modolongo, molwaashi a anya okuya moukwaita. Okwa kala e litulilwa mokanduda oye aeke oule weemwedi mbali, nolwanima okwa ka fininikilwa oilonga idjuu. Okudja opo okwa ka shanga a ti: “Oimoniwa yange oye linyengifa nge ndi mone nghee twa pumbwa eteelelo, opo tu dule okulididimika. Otu na oshihopaenenwa shaJesus, shovayapostoli, shovaprofeti nosho yo omaudaneko atunhula, oo e li mOmbiibeli. Oinima aishe oyo otai tu pe eteelelo la twa li na sha nonakwiiwa notai tu pameke tu dule okulididimika.” Eteelelo ola li ekanghamifo kuLeonard, notali dulu yo okukala ekanghamifo kufye.

7. Ongahelipi omayeleko haa pameke eteelelo letu? (Ovaroma 5:3-5; Jakob 1:12)

⁷ Ngeenge otwe lididimikile omayeleko nokumona nghee Jehova te tu kwafele, ohatu mono kutya okwe tu hokwa nohashi pameke eteelelo letu. (Lesha Ovaroma 5:3-5; Jakob 1:12.) Onghee eteelelo letu ohali kala la pamenena shi dulife pefimbo opo eshi opo twa tambula ko onghundana iwa. Satana okwa hala omayeleko e tu wilile po, ashike kekwafo laJehova, ohatu dulu okutaalela eyeleko keshe nomupondo.

8. Ongahelipi eteelelo la fa embale? (1 Ovatessalonika 5:8)

⁸ Ombiibeli oya faafanifa yo eteelelo letu nembale. (Lesha 1 Ovatessalonika 5:8.) Omukwaita oha djala embale, opo a amene omutwe waye koikuti yovatondi vaye. Moita  yetu yopamhepo, otwa pumbwa okwaamena omadiladilo etu komaponokelo aSatana. Ohe tu ponokele nomayeleko nosho yo nomadiladilo, oo taa dulu okunyateka omadiladilo etu. Ngaashi ashike embale hali amene omutwe womukwaita, eteelelo letu nalo ohali amena omadiladilo etu, opo tu dule okukala ovadiinini kuJehova.

9. Oshike tashi ka ningilwa ovanhu, ngeenge kave na eteelelo?

⁹ Eteelelo letu li na sha nomwenyo waalushe ohali tu kwafele tu katuke notu ninge omatokolo opandunge. Shikwao vali, ngeenge eteelelo letu ola nghundipala notwa efa okudiladila pambelela ku nwefe mo omadiladilo etu, ohatu ka kanifa eteelelo letu li na sha nomwenyo waalushe. Natu ka taleni konghalo yOvakriste vamwe, ovo va li muKorinto shonale. Ova li va kanifa eitavelo meudaneko laKalunga la fimana li na sha neteelelo lenyumuko. (1 Kor. 15:12) Paulus okwa popya kutya ovanhu ovo vehe na eteelelo menyumuko ove li ko ashike nelalakano lokuwanifa po omahalo avo vene. (1 Kor. 15:32) Kunena, vahapu ovo vehe na eteelelo momaudaneko aKalunga ohava ningi keshe osho tava dulu, opo va kale va hafa paife. Ashike fye otu na elineekelo meudaneko laKalunga li na sha nonakwiiwa. Eteelelo letu oli li ngaashi embale lopafaneko olo hali amene omadiladilo etu, nohali tu kwafele tuha diladile ashike kombinga yetu vene, osho tashi dulu okunyona po ekwatafano letu naJehova. — 1 Kor. 15:33, 34.

10. Ongahelipi eteelelo tali dulu oku tu amena komatomhafano a puka?

¹⁰ Eteelelo letu otali dulu yo oku tu amena kokudiladila kutya katu na fiku tu wapalele Jehova. Pashihopaenenwa, vamwe otashi dulika ve lipopile tava ti: ‘Kandi na fiku ndi ka kale mokati kaavo tava ka kala nomwenyo fiyo alushe. Inandi wana okukala umwe womuvo. Kandi na fiku ndi wanife po omifikamhango daKalunga.’ Dimbuluka kutya kaume kaJob omunaipupulu, Elifas, naye okwa li a longifa etomhafano la faafana, eshi a li ta hekeleke Job. Elifas okwa ti: “Omunhu ta dulu okukala ngahelipi a yela?” Okwa popya vali kombinga yaKalunga a ti: “Tala, Ye ite lineekele nande ovayapuki vaye, nomaulu yo inaa yela komesho yaye.” (Job 15:14, 15) Oyo kai fi tuu oipupulu itoka tootoo! Dimbuluka kutya Satana oye ta xwaxwameke oipupulu ya tya ngaho. Oku shii kutya ngeenge owa kala to yandje elitulemo komadiladilo a tya ngaho, oto ka efa po eteelelo loye. Ponhele yaasho, henuka oipupulu ya tya ngaho nokuyandja elitulemo komaudaneko aJehova. Kala u na oushili kutya okwa hala u kale nomwenyo fiyo alushe, note ke ku kwafela u hange elalakano olo. — 1 Tim. 2:3, 4.

11. Omolwashike twa pumbwa okulididimika, ofimbo twa teelela ewanifo leteelelo letu?

¹¹ Haalushe hashi kala shipu okukaleka eteelelo letu la twa. Otashi dulika tu kanife elididimiko, ofimbo twa teelela Kalunga a wanife po omaudaneko aye. Ashike dimbuluka kutya Jehova ota kala po fiyo alushe, nonghedi yaye yokutala ko efimbo oya yooloka ko kuyetu. (2 Pet. 3:8, 9) Ota ka wanifa po osho a udaneka monghedi tai wapalele, ashike otashi dulika aha katuke onghatu pomhito opo twa teelela a katuke. Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu kaleke eteelelo letu la twa, ofimbo twa teelela nelididimiko Kalunga a wanife po omaudaneko aye? — Jak. 5:7, 8.

12. Metwokumwe nOvaheberi 11:1, 6, ongahelipi eteelelo la pambafana neitavelo?

¹² Ohatu ka kaleka eteelelo letu la twa, ngeenge otwa kala popepi naJehova, oo te ke li wanifa po. Kakele kaasho, Ombiibeli oya kwatakanifa eteelelo neitavelo olo kutya Jehova oko e li noha “yandje ondjabi kwaavo tave mu kongo va mana mo.” (Lesha Ovaheberi 11:1, 6.) Ngeenge otwa kala neitavelo kutya Jehova oko e li shili, ohatu ka kala nelineekelo la twa kutya ota ka wanifa po ashishe osho a udaneka. Natu ka taleni keenghedi tadi longo omo hatu dulu  okupameka ekwatafano letu naJehova, nokungaho ohatu ka pameka eteelelo letu.

13. Ongahelipi hatu dulu okweehena popepi naKalunga?

¹³ Ilikana kuJehova nokulesha Eendjovo daye. Nonande itatu dulu okumona Jehova komudidi, ohatu dulu okweehena popepi naye. Ohatu dulu okupopya naye meilikano, tu na elineekelo kutya ote ke tu uda. (Jer. 29:11, 12) Ohatu dulu okupwilikina kuKalunga mokulesha nokudilonga kEendjovo daye. Ngeenge hatu lesha kombinga yanghee Jehova a li a fila oshisho ovo va li ovadiinini kuye monakudiwa, eteelelo letu ohali ende tali pamenene. Oinima aishe oyo ya shangwa mEendjovo daKalunga, “oya shangwa omolwehongo letu opo tu kale tu na eteelelo hali di melididimiko nomokuhekelekwa kOmishangwa.” — Rom. 15:4.

14. Omolwashike tu na okudiladila kwaasho Jehova a ningila vamwe?

¹⁴ Dilonga kunghee Jehova a kala nokuwanifa po omaudaneko aye. Natu ka kundafaneni osho Kalunga a li a ningila Abraham naSara. Ova li va kulupa neenghono nokava li tava dulu okumona vali ounona. Ashike Kalunga okwa li e va udanekela kutya otava ka mona okaana. (Gen. 18:10) Abraham okwa li e linyenga ngahelipi? Ombiibeli oya ti: “Okwa li e na eteelelo neitavelo kutya ota ka ninga xe yoiwana ihapu.” (Rom. 4:18) Nonande osha li tashi monika itashi shiiva pataleko lopanhu, Abraham okwa li e na elineekelo kutya Jehova ota ka wanifa po eudaneko laYe. Omulumenhu oo omudiinini ka li a nyematekwa. (Rom. 4:19-21) Omahokololo a tya ngaho, otae tu hongo kutya ohatu dulu alushe okukala nelineekelo kutya Jehova ota ka wanifa po omaudaneko aye, nonande onghalo otai monika ya fa itai shiiva.

15. Omolwashike tu na okudiladila kwaasho Kalunga e tu ningila?

¹⁵ Natu ka taleni kwaasho Jehova e ku ningila. Diladila kunghee wa mona ouwa pauhandimwe mokuwanifwa kwomaudaneko, oo  e li mEendjovo daKalunga. Pashihopaenenwa, Jesus okwa udaneka kutya Xe ote ke ku pa oipumbiwa aishe yonghalamwenyo. (Mat. 6:32, 33) Jesus okwe ku shilipaleka yo kutya Jehova ote ku pe omhepo iyapuki, ngeenge owe i pula. (Luk. 11:13) Jehova okwa kala nokuwanifa po omaudaneko oo. Oto dulu yo okudiladila komaudaneko makwao oo e ku tuvikilila. Pashihopaenenwa, okwa udaneka oku ku dimina po, oku ku hekeleka noku ku palula pamhepo. (Mat. 6:14; 24:45; 2 Kor. 1:3) Ngeenge owa kala ho dilonga kwaasho Kalunga e ku ningila nale, oto ka pameka eteelelo loye mwaasho ta ka wanifa po monakwiiwa.

16. Omolwashike eteelelo li li oshali i na ondilo?

¹⁶ Eteelelo letu lomwenyo waalushe oli li oshali i na ondilo ya dja kuKalunga. Otwa teelela onakwiiwa itunhula, oyo tu na elineekelo kutya otai ke uya. Eteelelo oli li onga ekanghamifo letu, olo hali tu ngungumaneke, opo tu lididimikile omayeleko, omahepeko notu taalele nokuli efyo. Oli li onga embale letu, olo hali amene omadiladilo etu, opo tu dule okuhenuka osho sha puka notu longe osho sha yuka. Eteelelo letu la kanghamena kOmbiibeli ohali tu ehenifa popepi elela naKalunga, nohali tu ulikile nghee e tu hole nohole yomoule. Ohatu mono ouwa pauyadi, ngeenge twa kaleke eteelelo letu la twa nola pama.

17. Omolwashike eteelelo letu hali eta ehafo?

¹⁷ Omuyapostoli Paulus okwa ladipika Ovaroma monhumwafo oyo e va shangela, a ti: “Kaleni mwa hafa eshi mu na eteelelo.” (Rom. 12:12) Paulus okwa li ta dulu okukala a hafa, molwaashi okwa li e shii kutya ngeenge okwa kala omudiinini, ota ka mona omwenyo waalushe meulu. Nafye ohatu dulu yo okukala twa hafa, eshi tu na eteelelo, molwaashi otu shii kutya Jehova ota ka wanifa po omaudaneko aye. Omupsalme okwa shanga a ti: ‘Omunelao ou, elineekelo laye ngeenge te li tula mOmwene, Kalunga kaye, ou omudiinini fiyo alushe.’ — Eps. 146:5, 6.