1. Petrus okwa li e udite ngahelipi, konima eshi Jesus e mu kwafela a kwate eeshi dihapu pashikumwifilonga?

 PETRUS okwa li a tokelwa ta kwata eeshi oufiku aushe, ndele ina kwata sha. Opo nee Jesus okwa tya kuye: “Ehenifa owato mokati ketale, ndele tamu umbile eenete deni momeva.” (Luk. 5:4) Petrus okwa li a limbililwa, ngeenge ota ka kwata sha ngoo, ashike okwa li a ninga ngaashi a lombwelwa. Eenete odo va li va umbila metale oda li da hovela okutokauka omolwoudjuu weeshi. Eshi va mona kutya Jesus okwa li a longa oshikumwifilonga, ova li va “kumwa neenghono.” Petrus okwa ti: “Omwene, inandi wana okukala popepi naave osheshi ame omulunde.” (Luk. 5:​6-9) Petrus otashi dulika a li e udite kutya ita dulu okukala puJesus.

2. Omolwashike tashi tu kwafele okukonakona oshihopaenenwa shaPetrus?

² Petrus okwa li e li mondjila, molwaashi okwa li shili “omulunde.” Omishangwa oda ulika kutya omafimbo amwe okwa li ha popi noha ningi oinima oyo lwanima te ke livela ombedi. Mbela naave omafimbo amwe oho kala u udite ngaashi Petrus? Mbela ope na oukwatya wonhumba oo to kondjo nao wa hala okuxwepopaleka, ile to kondjifa eamo loulunde? Ngeenge osho, oto dulu okutuwa omukumo mokukonakona oshihopaenenwa shaPetrus. Ngahelipi mbela? Diladila kwaashi: Omapuko aPetrus okwa li taa dulu okudimwa mo noupu mOmbiibeli. Ashike okwa shangwa, opo tu lihonge mo sha muo. (2 Tim. 3:​16, 17) Okulihonga kombinga yomulumenhu oo a li e na omaunghundi nomaliudo ngaashi fye, otaku dulu oku tu kwafela tu mone kutya Jehova ina teelela tu kale twa wanenena. Okwa hala tu twikile okuninga eenghendabala, nonande otu na omaunghundi.

3. Omolwashike inatu pumbwa okusholola?

³ Omolwashike twa pumbwa okutwikila? Ope na omupopyo  tau ti, Onghendabala oi dule okumwena. Pashihopaenenwa: Ngeenge omunhu okwa hala okushika oshiketala nawa, otashi dulika shi mu pule omido dihapu. Momukokomoko wefimbo olo, otashi dulika a ninge omapuko mahapu, ashike ngeenge okwa twikile okulideula, ota ka xwepopala. Nonande oku ninge omushiki woshiketala onghulungu, omafimbo amwe otashi dulika a ninge epuko. Ashike iha shuna omutwe moipeta. Oha twikile okulideula fiyo osheshi a xwepopala. Sha faafana, nokuli nokonima eshi tu udite twa finda ounghundi wonhumba, otashi dulika tu ninge vali epuko. Ndele ohatu twikile okuxwepopala. Atusheni ohatu popi nokuninga oinima oyo lwanima hatu ke livela ombedi, ndele nande ongaho, ihatu sholola. Jehova ote ke tu kwafela tu twikile okuninga exumokomesho. (1 Pet. 5:10) Natu ka taleni koshihopaenenwa shaPetrus shokuhasholola. Olukeno olo Jesus e mu ulikila, nonande okwa li ha ningi omapuko, otali dulu oku tu linyengifa tu twikile okulongela Jehova.

4. Ngaashi tashi hangwa muLukas 5:​5-10, Petrus okwa li a popya shike shi na sha naye mwene, ndele Jesus okwa li e mu shilipaleka ngahelipi?

⁴ Omishangwa inadi popya kutya omolwashike Petrus a popya kutya ye “omulunde,” ile kutya oulunde ulipi a li e na momadiladilo. (Lesha Lukas 5:​5-10.) Ashike otashi dulika a li a ninga omapuko amwe a kwata moiti. Jesus okwa li e shii kutya Petrus okwa tila, molwaashi tashi dulika Petrus a li e udite ina wana. Jesus okwa li yo e shii kutya Petrus ota dulu okukala omudiinini. Onghee Jesus okwa li a lombwela Petrus a ti kutya “ino tila.” Eshi Jesus a ulika kutya oku na elineekelo muPetrus, osha li sha lundulula onghalamwenyo yaPetrus. Lwanima, Petrus nosho yo omumwaina Andreas ova ka efa po ongeshefa yavo yokukwata eeshi, ndele tava ningi ovashikuli vaMessias vefimbo li yadi. Etokolo olo ola li le va etela omanangeko noupuna meenghedi dihapu. — Mark. 1:​16-18.

5. Petrus okwa li a mona omanangeko noupuna elipi, eshi a finda oumbada nokutambula ko eshivo laJesus?

⁵ Petrus oku na oimoniwa itunhula ihapu e li omushikuli waKristus. Okwa mona eshi Jesus a velula ovanaudu, a ta mo eendemoni nokwa nyumuna nokuli novafi. b (Mat. 8:​14-17; Mark. 5:​37, 41, 42) Petrus okwa li yo a mona emoniko litunhula longhandangala oyo Jesus a li ta ka dana monakwiiwa e li Ohamba yOuhamba waKalunga. Petrus ke na fiku a dimbwe oshiningwanima osho. (Mark. 9:​1-8; 2 Pet. 1:​16-18)  Okwa li a mona oinima oyo ngeno ina dula okumona, ngeno ka ningile omushikuli waJesus. Petrus ka li tuu a hafa, eshi ina efa omaliudo mai e na sha naye mwene e mu imbe okumona omanangeko noupuna oo!

6. Mbela Petrus okwa li a finda diva omaunghundi aye? Shi yelifa.

⁶ Kakele kaasho a mona nokwa uda, Petrus okwa li natango ta kondjo nomaunghundi aye. Natu ka taleni koihopaenenwa inini. Eshi Jesus a li a yelifa kutya ota ka mona oixuna nokufya, opo a wanife po omaxunganeko Ombiibeli, Petrus okwa li e mu hanyena. (Mark. 8:​31-33) Petrus novayapostoli vakwao ova kala hava tanguna lwoikando kutya olyelye munenenene mokati kavo. (Mark. 9:​33, 34) Moufiku omo Jesus a fya, Petrus okwa li a ponokela omulumenhu umwe, ndele ta tete ko okutwi kwaye. (Joh. 18:10) Oufiku oo tuu oo, omolwoumbada, Petrus okwa li e lidimbika lwoikando itatu kaume kaye Jesus. (Mark. 14:​66-72) Osho osha li sha ningifa Petrus a lile unene. — Mat. 26:75.

7. Petrus okwa li a pewa omhito ilipi, konima eshi Jesus a nyumuka?

⁷ Jesus ka li a efa po omuyapostoli waye, oo a li a teka omukumo neenghono. Konima eshi Jesus a nyumunwa, okwa li a pa Petrus omhito, opo a ulike kutya oku mu hole natango. Jesus okwa li a shiva Petrus a longe nelininipiko e li omufita weedi daye. (Joh. 21:​15-17) Petrus okwa li e lilongekida okuninga osho Jesus e mu lombwela. Okwa li muJerusalem mefiku lOpentekoste nokwa li umwe womwaavo va vaekwa tete nomhepo iyapuki.

8. Epuko la kwata moiti lilipi Petrus a li a ninga muAntiokia?

⁸ Nokuli nokonima eshi Petrus a ninga Omukriste omuvaekwa, okwa li e na okuungaunga nomaunghundi aye. Mo 36 O.P., Petrus opo a li eshi Kornelius, omulumenhu womoiwana imwe, oo a li ina pita etanda, a li a vaekwa nomhepo iyapuki. Osho osha li tashi ulike filufilu kutya “Kalunga ke na okatongo,” nonokutya ovanhu vomoiwana imwe navo otava dulu okukala oshitukulwa sheongalo lopaKriste. (Oil. 10:​34, 44, 45) Petrus okwa li e udite a manguluka okulya pamwe novanhu vomoiwana imwe, oshinima osho a li ina dula okuninga metetekelo. (Gal. 2:12) Ashike Ovakriste vamwe Ovajuda, ova li ve udite kutya Ovajuda novanhu vomoiwana imwe itava dulu okulila pamwe. Eshi vamwe ovo va li ve na etaleko la tya ngaho ve uya kuAntiokia, Petrus okwa li a efa po okulya pamwe novamwaxe vomoiwana imwe, molwaashi tashi dulika a li a tila okuudifa nai Ovakriste Ovajuda. Omuyapostoli Paulus okwa li a mona oihelele oyo, nokwa li a hanyena Petrus moipafi yavakwao. (Gal. 2:​13, 14) Nonande Petrus okwa li a ninga epuko olo, ka li a sholola. Oshike she mu kwafela?

9. Ongahelipi Johannes 6:​68, 69 a divilika oudiinini waPetrus?

⁹ Petrus okwa li omudiinini; ka li a efa nande osha shi mu efife po okushikula Jesus. Okwa li a ulika oudiinini waye pomhito imwe, eshi Jesus a li a popya oshinima shonhumba osho ovahongwa vaye va li vehe udite ko. (Lesha Johannes 6:​68, 69.) Vahapu ova li va efa po okushikula Jesus nopehe na okuteelela va yelifilwe. Ashike Petrus ka li a ninga ngaho. Okwa li a didilika kutya Jesus oye ashike e na “eendjovo domwenyo waalushe.”

10. Ongahelipi Jesus a li a ulika kutya okwe lineekela Petrus? (Tala yo efano.)

¹⁰ Jesus ka li a efa po Petrus. Moufiku waye waxuuninwa kombada yedu, Jesus okwa li e shii kutya Petrus novayapostoli vakwao ova li tave ke mu fiya po. Ndele nande ongaho, Jesus  okwa li e na elineekelo kutya Petrus ota ka aluka nokukala omudiinini. (Luk. 22:​31, 32) Jesus okwa li e udite ko kutya “omhepo oya halelela, ndele ombelela oi na ounghundi.” (Mark. 14:38) Onghee hano, nokuli nokonima eshi Petrus e mu lidimbika, Jesus ka li a fya ounye omuyapostoli waye. Eshi Jesus a nyumuka, okwa li e lihololela Petrus, eshi a li oye aeke. (Mark. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5) Osho kasha li tuu sha twa omukumo omuyapostoli, oo a li a teka omukumo!

11. Jesus okwa li a shilipaleka ngahelipi Petrus kutya Jehova ote mu yambidida?

¹¹ Jesus okwa li a shilipaleka Petrus kutya Jehova ote ke mu fila oshisho. Omunyumunwa Jesus okwa li a kwafela Petrus novayapostoli vakwao va kwate vali eeshi pashikumwifilonga. (Joh. 21:​4-6) Oshikumwifilonga osho, nopehe na omalimbililo, osha li sha shilipaleka Petrus kutya Jehova ota dulu okufila oshisho noupu eemhumbwe daye dopalutu. Otashi dulika omuyapostoli oo a li ta dimbuluka eendjovo daJesus odo kutya Jehova ota dulu okufila oshisho ovo tava “kongo tete Ouhamba.” (Mat. 6:33) Metwokumwe naasho, Petrus okwa li a pitifa komesho oukalele, ponhele yongeshefa yokukwata eeshi. Okwa li a yandja oundombwedi nouladi mefiku lOpentekoste 33 O.P., nokukwafela ovanhu omayovi va tambule ko onghundana iwa. (Oil. 2:​14, 37-41) Okwa li a kwafela Ovasamaria nosho yo ovanhu vomoiwana imwe va tambule ko Kristus. (Oil. 8:​14-17; 10:​44-48) Osha yela kutya Jehova okwa li a longifa Petrus neenghono, opo a ete meongalo ovanhu vomaludi aeshe.

12. Ongahelipi oshihopaenenwa shaPetrus tashi tu kwafele, eshi hatu kondjo nounghundi, oo tau twikile?

¹² Jehova ota dulu oku tu kwafela tuha sholole. Otashi dulika hatu kondjo, opo tu pule komesho, unene tuu ngeenge ohatu lididimikile ounghundi, oo tau twikile. Omafimbo amwe, omaunghundi etu otashi dulika taa monika madjuu unene, e dulife oo Petrus a li a taalela. Ashike Jehova ota dulu oku tu pameka tuha tule omutwe kepepe. (Eps. 94:​17-19) Pashihopaenenwa, omumwatate umwe okwa kala eshenge oule womido dihapu, ofimbo ine lihonga oshili. Okwa li a ninga etokolo, opo a efe po onghedi yokukalamwenyo oyo inai koshoka. Ashike omafimbo amwe oha kondjo nomahalo a puka. Oshike she mu kwafela aha sholole? Okwa ti: “Jehova ohe tu pameke.” Okwa weda ko, a ti: “Kekwafo lomhepo yaJehova . . . , onde  lihonga kutya ohatu dulu [okutwikila] okukala nonghedi yokukalamwenyo oyo Jehova a hala tu kale tu na . . . Jehova okwa dula okulongifa nge, nonande inandi wanenena nota twikile okupameka nge.”

13. Ongahelipi hatu dulu okushikula oshihopaenenwa shaPetrus, osho shi li mOilonga 4:​13, 29, 31? (Tala yo efano.)

¹³ Ngaashi twe shi mona, Petrus okwa li e liyandja koumbada wokutila ovanhu lwoikando i dulife pushimwe. Ashike okwa li a ilikana Jehova e mu pe ouladi, nokwa li a katuka nouladi. (Lesha Oilonga 4:​13, 29, 31.) Nafye ohatu dulu okufinda oumbada. Natu ka taleni osho sha li sha ningilwa Horst, omumwatate omunyasha, oo a li moGermany pefimbo lOita Itivali yOunyuni. Okwa li e liyandja komafininiko lwoikando i dulife pushimwe kofikola nokwa li a popya, a ti: “Hitler ote tu xupifa!” Ponhele ovadali vaHorst ve mu tangunine, ova li va ilikana pamwe naye, tava pula Jehova e mu pe ouladi. Kekwafo lovadali vaye nosho yo okukala e lineekela muJehova, Horst mokweendela ko kwefimbo okwa li a mona eenghono, opo ehe liyandje. Lwanima okwa ka popya, a ti: “Jehova ka li a efa nge.” c

14. Ongahelipi ovafita ovanahole tava dulu okushilipaleka ovo va teka omukumo?

¹⁴ Jehova naJesus ihave tu fi ounye. Konima eshi Petrus a li e likala Jesus, okwa li e na okuninga etokolo la fimana. Mbela okwa li ta ka efa po, ile okwa li ta ka twikila e li omuhongwa waKristus? Jesus okwa li a ilikana kuJehova, opo Petrus aha efe po eitavelo laye. Jesus okwa li a lombwela Petrus kombinga yeilikano olo nokwa li a popya kutya oku na elineekelo kutya Petrus lwanima ota ka dula okupameka ovamwaxe. (Luk. 22:​31, 32) Osho kasha li tuu sha pameka Petrus, eshi a dimbuluka eendjovo  odo daJesus! Ngeenge tu na okuninga etokolo la fimana, Jehova ota dulu okulongifa ovafita ovanahole ve tu pe eshilipaleko olo twa pumbwa, opo tu kale ovadiinini. (Ef. 4:​8, 11) Paul, oo a kala omukulunhuongalo oule womido, oha kendabala okuyandja ehekeleko olo. Oha pula ovo va hala okusholola va diladile kunghee Jehova e va nanena oshikando shotete koshili. Opo nee ohe va shilipaleke kutya omolwohole yaJehova i na oudiinini, ke na efiku e va fye ounye. Okwa popya pexulilo, a ti: “Onda mona ovanhu vahapu ovo va teka omukumo tava pula komesho kekwafo laJehova.”

15. Ongahelipi oshihopaenenwa shaPetrus noshaHorst tashi ulike oushili weendjovo odo tadi hangwa muMateus 6:33?

¹⁵ Ngaashi ashike Jehova a li a fila oshisho eemhumbwe dopalutu daPetrus nodovayapostoli vakwao, ota ka fila yo oshisho eemhumbwe detu dopalutu, ngeenge otwa pitifa komesho oukalele monghalamwenyo yetu. (Mat. 6:33) Konima yOita Itivali yOunyuni, Horst, oo a popiwa metetekelo, okwa li a diladila okukokola ondjila. Okwa li a hepa neenghono, nokwa li te lipula nghee e na okulifila oshisho, opo a kale moilonga yefimbo li yadi. Okwa li ta ka ninga po shike? Okwa li a tokola okutala nghee Jehova te mu file oshisho, eshi a li a longa oshivike ashishe moukalele pefimbo letalelepo lomupashukilishikandjo. Pexulilo loshivike osho, okwa li a kumwa, eshi omupashukilishikandjo a li e mu pa ekutu mu na oimaliwa ihe na kutya oya dja kulye. Mekutu olo omwa li mu na oimaliwa ya wana, oyo ya li tai ke mu kwafela a kokole ondjila oule weemwedi dihapu. Horst okwa li a tala ko omaano oo e li eshilipaleko kutya Jehova ote mu file oshisho. Okwa kala a pitifa komesho oinima yOuhamba onghalamwenyo yaye aishe. — Mal. 3:10.

16. Omolwashike shiwa kufye okulihonga shihapu kombinga yaPetrus nosho yo osho a shanga meenhumwafo daye?

¹⁶ Petrus ka li tuu a hafa, eshi Jesus a li ina dja po puye, ngaashi Petrus a li e mu pula a ninge! Kristus okwa li a twikila okudeula Petrus a kale omuyapostoli omudiinini noku kale oshihopaenenwa sha denga mbada kOvakriste. Edeulo olo oli na oilihongomwa ihapu ya denga mbada oyo tai tu etele atusheni ouwa. Petrus okwa li a popya imwe yomoilihongomwa oyo nosho yo ihapu meenhumwafo mbali da nwefwa mo, odo a shangela omaongalo opefimbo lovayapostoli, odo paife di li oshitukulwa shOmbiibeli. Oshitukulwa tashi landula ko otashi kundafana omadimbulukifo manini okudja meenhumwafo odo, nanghee hatu dulu oku a tula moilonga kunena.