1-2. (a) Omolwashike shihe na oku tu kumwifa, ngeenge tu li momayeleko? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

 TU LI ovapiya vaJehova, ihatu kala twa kumwa, ngeenge twa taalela omayeleko. Ngaashi Ombiibeli ya popya, “otu na okupita momaudjuu mahapu opo tu ye mOuhamba waKalunga.” (Oil. 14:22) Otu shi shii yo kutya omaupyakadi etu amwe itaa kandulwa po paife filufilu fiyo osheshi twa ya mounyuni mupe waKalunga, omo ‘efyo itali ka kala po vali, ile oluhodi, okulila nouyahame itau ka kala po vali.’ — Eh. 21:4.

² Jehova ihe tu amene komayeleko. Ashike ohe tu kwafele tu dule oku e lididimikila. Didilika osho omuyapostoli Paulus a lombwela Ovakriste vomuRoma. Tete okwa tumbula omayeleko onhumba, oo ye nosho yo ovamwaxe va li va taalela. Opo nee okwa shanga, a ti: “Ohatu findi filufilu oinima aishe oyo kekwafo laao e tu hole.” (Rom. 8:35-37) Osho osha hala kutya Jehova ota dulu oku ku kwafela u pondole, nokuli nonande ou li meyeleko. Natu ka taleni nghee Jehova a li a kwafela Josef a pondole, nanghee ta dulu oku ku kwafela.

3. Elunduluko lombadilila lilipi la li la ningwa monghalamwenyo yaJosef?

³ Tatekulululwa Jakob okwa li a ulika kutya oku hole neenghono omonamati waye Josef. (Gen. 37:3, 4) Oshidjemo, ovanamati vaJakob, ovo va kula, ova li va twila ondubo omumwaxe. Eshi va li va mona omhito, ova li va landifa po Josef kongudu yovashingifi Ovamidian. Ovashingifi ovo ova li va twala Josef kuEgipiti, opo pe na eekilometa omafele. Opo nee ova li ve mu landifa po vali, noshikando osho okuPotifar, omukulunhu  wetanga lovanangeli vaFarao. Onghalamwenyo yaJosef kaya li tuu ya lunduluka ombadilila, okudja eshi a li omonamati, oo a li e holike kuxe neenghono nokwa ninga omupika wanafangwa muEgipiti! — Gen. 39:1.

4. Ongahelipi tashi dulika tu taalele eyeleko la faafana naalo la li la taalelwa kuJosef?

⁴ Ombiibeli oya popya kutya ovanhu “aveshe otava dulu okuhangwa komafimbo madjuu.” (Omuud. 9:11, NWT) Omafimbo amwe, ohatu shakeneke omaudjuu, oo aa hange “ovanhu aveshe,” sha hala okutya, omayeleko, oo aa hange ovanhu aveshe. (1 Kor. 10:13) Ile otashi dulika tu mone oixuna, molwaashi tu li ovahongwa vaJesus. Pashihopaenenwa, otashi dulika tu shekwe, tu patanekwe, ile nokuli tu hepekwe omolweitavelo letu. (2 Tim. 3:12) Kashi na nee mbudi kutya owa taalela eyeleko lilipi, Jehova ota dulu oku ku kwafela u pondole. Ongahelipi a li a ninga ngaho shi na sha naJosef?

5. Potifar okwa li a fika pexulifodiladilo lilipi li na sha nokupondola kwaJosef? (Genesis 39:2-6)

⁵ Lesha Genesis 39:2-6. Potifar okwa li a didilika kutya Josef omulumenhu omunyasha omunaendunge noha longo noudiinini. Okwa li yo e shi shii kutya omolwashike. Potifar okwa mona kutya “Omwene a kala [naJosef] nokwe mu wapalekifa keshe eshi e shi longa.” b Mokweendela ko kwefimbo, Omuegipiti oo okwa li a ninga Josef omupiya waye. Okwa li yo a pa Josef ondodo a pashukile eumbo laye alishe. Oshidjemo? Potifar okwa li a punapala.

6. Josef otashi dulika a li e udite ngahelipi shi na sha nonghalo yaye?

⁶ Diladila nghee Josef a li e udite. Oshike a li a halelela shi dulife oinima aishe? Mbela okukala a lengwa nokupewa ondjabi kuPotifar? Josef otashi dulika a li a hala okumangululwa, opo a shune kuxe. Komesho yaaishe, nonande okwa li a pewa omaufembanghenda meumbo laPotifar, Josef okwa li ashike natango omupika womwene waye, oo a li iha longele Jehova. Jehova ka li a ningifa Potifar a mangulule Josef. Onghalo yaJosef oya li i li pokunaipala.

7. Omonghedi ilipi onghalo yaJosef ya li ya enda nokunaipala? (Genesis 39:14, 15)

⁷ Ngaashi sha popiwa muGenesis etukulwa 39, omukulukadi waPotifar okwa li a nanenwa  kuJosef, nokwa kendabala oku mu heka lwoikando. Pomhito keshe, Josef okwa li e mu anya. Xuuninwa, okwa li a handukila Josef, nokwe mu lundila kutya okwa li ta kendabala oku mu kwata onghonga. (Lesha Genesis 39:14, 15.) Eshi Potifar e shi uda, okwa tulifa Josef modolongo, omo a kala oule womido donhumba. (Gen. 39:19, 20) Odolongo oya li ya tya ngahelipi? Oshitya shOshiheberi osho sha longifwa kuJosef “odolongo” otashi ti “ondungu,” ile “elambo.” Osho otashi ulike kutya omudingonoko waye owa li mulaula, nokwa li e udite ehe na eteelelo la sha. (Gen. 40:15) Natango, Ombiibeli oya ulika kutya eemhadi daJosef oda kala da tulwa meti oule wefimbo lile, nofingo yaye oya kala ya tulwa momalyenge. (Eps. 105:17, 18) Onghalo yaJosef oya kala tai ende tai naipala. Okwa li omupiya e lineekelwa nokwa ka ninga omunadolongo wongaho.

8. Ohatu dulu okukala tu na oushili ulipi, nokuli nonande eyeleko otali ende nokunaipala?

⁸ Mbela owa enda nale monghalo idjuu, oyo ya kala tai ende tai naipala, nonande owa ilikana wa mana mo? Osho otashi dulu okuningwa. Jehova ihe tu amene komayeleko omounyuni ou tau pangelwa kuSatana. (1 Joh. 5:19) Natango, oto dulu okukala u na oushili ou: Jehova oku shii filufilu onghalo oyo to piti muyo, note ku file oshisho. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Shikwao vali, okwa udaneka, a ti: “Itandi ku efa noitandi ku fiye po.” (Heb. 13:5) Jehova ota dulu oku ku kwafela u lididimike, nokuli nonande onghalo yoye otai monika ihe na eteelelo la sha. Natu ka taleni kombinga yaasho shi na sha nonghalo yaJosef.

9. Oshike tashi ulike kutya Jehova okwa li pamwe naJosef, eshi a li modolongo? (Genesis 39:21-23)

⁹ Lesha Genesis 39:21-23. Jehova okwa li a kwafela Josef a pondole neenghono, nokuli nopefimbo olo la li lidjuu, eshi a li a tulwa modolongo. Ngahelipi mbela? Mokweendela ko kwefimbo, Josef okwa li e lineekelwa nokufimanekwa komukulunhu wodolongo, ngaashi ashike a li a fimanekwa kuPotifar. Inapa pita efimbo lile, omukulunhu wodolongo okwa li a nangeka po Josef a pashukile ovanadolongo vakwao. Ombiibeli oya popya kutya “omukulunhu wodolongo okwa li ehe na ko nasha noinima ei ya kala mepangelo laJosef.” Paife Josef okwa li e na osho ta dulu okulipyakidila nasho, oilonga tai ti sha. Elunduluko olo kala li la teelelwa. Ongahelipi omunadolongo, oo a li ta tamanekelwa okukendabala okukwata onghonga omukulukadi welenga, a li ta dulu okufimanekwa nokupewa ondodo? Otu na ashike enyamukulo limwe alike. Genesis 39:23 okwa ti: “Omwene okwa li pamwe naye. Ndele keshe eshi sha longwa kuye Omwene okwe shi nangeka noupuna.”

10. Yelifa kutya omolwashike Josef a li e udite ina pondola mukeshe shimwe.

¹⁰ Kendabala okudiladila shi na sha nanghee Josef a li e udite. Konima eshi a li a lundilwa nokutulwa modolongo, mbela oto diladila kutya okwa li e udite a pondola mukeshe shimwe? Oshike osho Josef a li a halelela shi dulife keshe shimwe? Mbela okukala a hokiwa momesho omukulunhu wodolongo? Josef otashi dulika a li a hala okudiminwa po nokumangululwa. Okwa li nokuli a pula omunadolongo mukwao, oo a li e li pokumangululwa, a hepaululile Farao kombinga yaye, opo a dule okudja mo modolongo oyo i polimaneka. (Gen. 40:14) Ashike omulumenhu oo okwa li a dopa okulombwela Farao pefimbo opo. Oshidjemo, Josef okwa kala natango modolongo omido mbali da wedwa po. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Natango, Jehova okwa twikila oku mu kwafela a pondole. Ngahelipi mbela?

11. Okudula kwe likalekelwa kulipi Jehova a li a pa Josef, nongahelipi kwa li kwe mu kwafela a wanife po elalakano laJehova?

 ¹¹ Eshi Josef a li modolongo, Jehova okwa li a ningifa ohamba yaEgipiti i twe eendjodi mbali dikumwifi. Farao okwa li a halelela okushiiva eityo lado. Eshi ohamba ya mona kutya Josef oha dulu okufatulula eendjodi, oye mu tuma e uye kuye. Kekwafo laJehova, Josef okwa li a fatulula eendjodi, nokwa li a kumwifa Farao nomayele taa longo, oo e mu pa. Eshi a mona kutya Jehova okwa li pamwe nomulumenhu oo omunyasha, Farao okwa li a nangeka po Josef a ninge omukulunhu wokupashukila oikulya muEgipiti ashishe. (Gen. 41:38, 41-44) Lwanima, opa li pa tukuka nakaidi kahalwenya, oo a li ina kuma ashike muEgipiti, ndele nomuKaanan yo, medu omo mwa li oukwaneumbo wooJosef. Josef paife okwa li ta dulu okuxupifa oukwaneumbo wavo, nokungaho okwa li a dula okukaleka po epata, omo mwa li tamu ka dja Messias.

12. Omeenghedi dilipi Jehova a li a kwafela Josef a pondole?

¹² Diladila koiningwanima yombadilila i na sha nonghalamwenyo yaJosef. Olyelye a li a ningifa Potifar a yandje elitulemo kuJosef, oo a li omupika wongaho? Olyelye a li a ningifa omukulunhu wodolongo a kale a hokwa Josef, oo a li omunadolongo wongaho? Olyelye a li a ningifa Farao a twe eendjodi dikumwifi nokwa ningifa Josef a dule oku di fatulula? Olyelye a li a ningifa Farao a nangeke po Josef a ninge omukulunhu wokupashukila oikulya muEgipiti? (Gen. 45:5) Nopehe na omalimbililo, Jehova oye a li a ningifa Josef a pondole mukeshe shimwe. Nonande ovamwaxe vaJosef ova li va hala oku mu dipaa, Jehova okwa li a lundulula onghalo, opo a dule okuwanifa po ehalo laye.

13. Mbela Jehova oha i olunyala monghalo keshe oyo twa taalela? Shi yelifa.

¹³ Oshike hatu lihongo mehokololo li na sha naJosef? Mbela Jehova oha i olunyala monghalo keshe oyo twa taalela? Mbela oha katuka onghatu mukeshe shimwe osho hatu ningilwa monghalamwenyo, opo oinima aishe ii tai ningwa, i ningwe netomheno liwa? Hasho, Ombiibeli itai popile etaleko olo. (Omuud. 8:9; 9:11) Ashike osho tu shii oshosho kutya: Ngeenge twa taalela eyeleko, Jehova oha kala e shi wete nohe tu udu, ngeenge hatu lilile ekwafo.  (Eps. 34:15; 55:22; Jes. 59:1) Naashi sha fimanenena, Jehova ota dulu oku tu kwafela tu lididimikile omaudjuu nomupondo. Ngahelipi mbela?

14. Jehova ohe tu kwafele ngahelipi pomafimbo madjuu?

¹⁴ Onghedi imwe omo Jehova he tu kwafele, omo ku tu pa ehekeleko nosho yo etwomukumo li li pefimbo. (2 Kor. 1:3, 4) Osho osha li sha ningilwa Eziz, omumwatate wokoTurkmenistan, oo a li a tokolelwa odolongo oule womido mbali omolweitavelo laye. Okwa ti, “Ongula oyo nda pangulwa, omumwatate umwe okwa li a ulikila nge Jesaja 30:15, oyo ya ti: ‘Mokulimwenenena nomokulineekela omo tamu di eenghono deni.’ Ovelishe oyo oya kwafela nge ndi kale nda ngungumana nondi lineekele muJehova mukeshe shimwe. Eshi nda kala handi dilonga kuyo, osha kwafela nge oule wefimbo alishe olo nda kala modolongo.” Mbela oto dimbuluka efimbo limwe monghalamwenyo yoye, eshi Jehova a li e ku hekeleka nokwe ku pa etwomukumo olo wa li wa pumbwa unene?

15-16. Oshike to lihongo moshimoniwa shaTori?

¹⁵ Luhapu, ohatu didilike ashike nghee Jehova e tu kwafela tu lididimike, konima eshi twa pita mo meyeleko. Omumwameme Tori ota koleke oushili oo. Omonamati waye Mason, okwa kala ta kondjo noudu wokankela oule womido hamano, fiyo osheshi a fya. Oshi shii okuudiwa ko, eshi Tori a li a nyika oluhodi neenghono. Okwa ti, “Kanda li ndi shii ngeenge ohandi ka pita monghalo inyikifa oluhodi ndi li omudali.” Okwa weda ko, a ti, “Ondi na oushili kutya ovadali vakwetu navo otava dimine kutya, okutala omona woye ta mono oixuna oshinyikifa oluhodi neenghono shi dulife ngeno oove mwene to mono oixuna.”

¹⁶ Lwanima, Tori okwa ka diladila keenghedi omo Jehova e mu kwafela a pite meyeleko olo  la li lidjuu neenghono. Okwa ti, “Ngeenge handi diladila kefimbo olo, ondi wete kutya Jehova okwa li a kwafela nge pefimbo opo nda li handi ungaunga noudu womonamati wange. Pashihopaenenwa, nokuli naashi Mason a li ta vele neenghono noka li ta dulu okutalelwa po, ovamwatate novamwameme ova li hava shingi eevili mbali ve uye koshipangelo. Opa li alushe hapa kala pe na umwe oo e li mokanduda kokuteelela, e lilongekida nokwa halelela oku tu yambidida. Natango, ovamwatate novamwameme ova li hava wanifa po eemhumbwe detu dopalutu. Nokuli nomomafimbo oo a li madjuu neenghono, ova li ve tu kwafela.” Jehova okwa pa Tori osho a li a pumbwa, opo e lididimike, nokwa li a ninga sha faafana shi na sha naMason. — Tala oshimhungu “ Jehova okwe tu pa filufilu osho twa li twa pumbwa.”

17-18. Oshike tashi tu kwafele tu didilike notu pandule eshi Jehova e tu yambidida momafimbo madjuu? (Epsalme 40:5)

¹⁷ Lesha Epsalme 40:5. Elalakano lomulondi weemhunda olo okuhanga koxulo. Ashike ope na peemhito dimwe mondjila, opo ta dulu okukanghama nokuhafela eshito. Sha faafana, kala ho kongo efimbo pandjikilile u kanghame nokudiladila shi na sha nanghee Jehova e ku kwafela u pondole nokuli naashi wa li to lididimikile oudjuu. Pexulilo lefiku keshe, lipula kutya: ‘Omonghedi ilipi Jehova a nangeka nge noupuna nena? Nonande eyeleko inali dja po, ongahelipi Jehova ta kwafele nge ndi lididimike?’ Tala nghee to dulu okumona oshinima shonhumba omo Jehova e ku kwafela u pondole.

¹⁸ Oshoshili kutya otashi dulika wa ilikana, opo eyeleko loye li xule po. Osho oshi shii okuudiwa ko notashi wapalele. (Fil. 4:6) Ashike otu na yo okukala twa nongela omanangeko noupuna oo tu na paife. Komesho yaaishe, Jehova okwa udaneka oku tu pameka noku tu kwafela tu lididimike. Onghee hano, alushe kala u na olupandu, olo kutya Jehova ote ku yambidida. Opo nee oto ka mona nghee Jehova te ku kwafele u pondole, ngaashi a ninga shi na sha naJosef, nokuli nopefimbo leyeleko. — Gen. 41:51, 52.