1-2. (a) Omapulo elipi hatu ka kundafana? (b) Oshike tashi ulike kutya Jehova okwa halelela oku tu kwafela?

 JEHOVA ota dulu oku tu kwafela tu lididimikile omashongo monghalamwenyo yetu notu mone ehafo moilonga yetu iyapuki. Omeenghedi dilipi he tu kwafele? Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa pauyadi mekwafo olo Jehova ha yandje? Ohatu ka kundafana omapulo oo moshitukulwa eshi. Ashike fimbo inatu mona omanyamukulo, natu ka kundafaneni epulo le a pamba, olo kutya: Mbela Jehova okwa halelela ngoo shili oku tu kwafela?

² Outumbulilo, oo wa longifwa komuyapostoli Paulus monhumwafo oyo a shangela Ovaheberi, otau dulu oku tu kwafela tu mone enyamukulo. Paulus okwa shanga, a ti: “Jehova oye omukwafi wange; itandi tila sha. Omunhu ota ningi nge shike?” (Heb. 13:6) Embo limwe lomauyelele Ombiibeli ola popya kutya oshitya “omukwafi,” osho sha longifwa movelishe oyo, osha yukifwa komunhu oo ta endelele a kwafele umwe, oo ta lilile ekwafo. Faneka nee momadiladilo Jehova ta endelele, opo a ka kwafele umwe oo e li moudjuu. Oto dimine shili kutya outumbulilo oo otau ulike kutya Jehova okwa halelela neenghono oku tu kwafela. Ohatu dulu okulididimikila eyeleko keshe nehafo omolwaJehova, oo te tu kwafele.

3. Omeenghedi dopatatu dilipi omo Jehova he tu kwafele tu lididimikile omayeleko nehafo?

³ Omeenghedi dilipi omo Jehova he tu kwafele tu lididimikile omayeleko nehafo? Opo tu mone enyamukulo, natu taleni membo laJesaja. Omolwashike mbela? Omolwaashi omaxunganeko mahapu, oo Jesaja a nwefwa mo a shange, otaa longo  nokovapiya vaKalunga kunena. Natango, luhapu Jesaja okwa popya kombinga yaJehova ta longifa omautumbulilo, oo hatu dulu okuuda ko noupu. MuJesaja etukulwa 30 omu na oihopaenenwa yonhumba. Metukulwa olo, Jesaja okwa longifa omafaneko mahokwifa, opo a yelife nghee Jehova ha kwafele oshiwana shaye. Okwa shanga kutya Jehova ohe tu kwafele (1) mokupwilikina noukeka nomokunyamukula omailikano etu, (2) moku tu pa ewiliko nosho yo (3) moku tu nangeka noupuna paife nomonakwiiwa. Natu ka kundafaneni eenghedi odo dopatatu omo Jehova he tu kwafele.     

4. (a) Jehova okwa popya shike shi na sha nOvajuda vopefimbo laJesaja, noshike a li a efa shi ningwe mokweendela ko kwefimbo? (b) Jehova okwa yandja eteelelo lilipi kwaavo ovadiinini? (Jesaja 30:18, 19)

⁴ Meendjovo dopehovelo daJesaja etukulwa 30, Jehova okwa popya kutya Ovajuda, “ounona ovanandubo,” ovo ‘va ndubila omatimba komatimba.’ Okwa twikila ko, a ti: “Ovo oshiwana sha lundakana, . . . inava hala okuuda omhango yOmwene.” (Jes. 30:1, 9) Molwaashi oshiwana osha li sha anya okupwilikina, Jesaja okwa li a xunganeka kutya Jehova ote ke va efa va ye moudjuu. (Jes. 30:5, 17; Jer. 25:8-11) Naasho osho sha li sha ningwa, eshi va li va twalwa moukwatwa kOvababilon. Ashike mokati kOvajuda omwa li vamwe ovo va li ovadiinini, na Jesaja okwa li e va pa etumwalaka leteelelo. Okwe va lombwela kutya efiku limwe Jehova ote ke va alulila keduumbo lavo. (Lesha Jesaja 30:18, 19.) Naasho osho sha li sha ningwa filufilu. Jehova okwa li e va mangulula moukwatwa waBabilon. Ashike opa li pa pita omido dihapu, ofimbo inava mangululwa. Outumbulilo, “Omwene ota teelele a shiive oku mu fila onghenda,” otau ulike kutya opa li pe na okupita efimbo, fimbo ovadiinini ovo inava mangululwa. Oshoshili kutya Ovaisrael ova kala omido 70 moukwatwa waBabilon, ofimbo oshixupe inashi alulilwa kuJerusalem. (Jes. 10:21; Jer. 29:10) Eshi ovanhu va alukila keduumbo lavo, oluhodi lavo, eshi va li moukwatwa, ola li la pingenwa po kehafo.

5. Jesaja 30:19 ote tu pe eshilipaleko lilipi?

⁵ Kunena, ohatu dulu okuhekelekwa keendjovo odo tadi ti: ‘Ote ku file onghenda shili molweifano loye ekwafo.’ (Jes. 30:19) Jesaja okwe tu shilipaleka kutya Jehova ota ka pwilikina noukeka ngeenge hatu mu lilile ekwafo nota ka nyamukula omailikano etu mepakumo leisho. Jesaja okwa weda ko, a ti: “Moku li uda, ote ku nyamukula.” Eendjovo odo deshilipaleko otadi tu dimbulukifa kutya Tate yetu okwa halelela shili okukwafela ovo tava kongo ekwafo kuye. Okushiiva kombinga yaasho otashi tu kwafele tu lididimike nehafo.

6. Ongahelipi eendjovo daJesaja da ulika kutya Jehova oha pwilikine keilikano lomupiya waye keshe?

⁶ Eshilipaleko likwao lilipi li na sha nomailikano etu hatu dulu okulihonga movelishe oyo? Jehova oha pwilikine noukeka keilikano lakeshe umwe womufye. Omolwashike hatu tile ngaho? Melaka lopehovelo, olo la longifwa muJesaja etukulwa 30, oshityaponheleuliko “ove” osha longifwa pauhapu, molwaashi Jehova okwa li ta lombwele oshiwana shaye shi li ongudu. Ashike movelishe 19, outumbulilo “ove” owa longifwa paushimwe, molwaashi etumwalaka ola yukifwa komunhu pauhandimwe. Jesaja okwa shanga, a ti: ‘Ove ito ka lila vali! Ote ku file onghenda shili’; ‘ote ku nyamukula.’ E li Tate omunahole, Jehova iha lombwele omonamati, ile omonakadona oo a teka omukumo kutya, “Ou na okukala wa pama ngaashi omumwaxo, ile omumwanyoko.” Ponhele yaasho, oku na ko nasha nafye pauhandimwe noha yandje elitulemo le likalekelwa komailikano etu. — Eps. 116:1; Jes. 57:15.

7. Ongahelipi Jesaja naJesus va divilika kutya osha fimana okwiilikana tuhe na olufuwo?

 ⁷ Ngeenge hatu ilikana kuKalunga ketu shi na sha naasho hatu lipula nasho, Jehova otashi dulika tete e tu pe eenghono odo twa pumbwa, opo tu lididimike. Ngeenge eyeleko letu inali dja po diva ngaashi twa li twa teelela, otashi dulika twa pumbwa okupula Jehova lwoikando e tu pe eenghono, opo tu li lididimikile. Ote tu shivi tu ninge ngaho. Eendjovo daJesaja osho da hala okutya ngaho, odo tadi ti: “Inamu efa [Jehova] a tulumukwe.” (Jes. 62:7) Osho osha hala okutya ngahelipi? Ngeenge hatu ilikana kuJehova, otu na okutwikila nopehe na olufuwo twa fa ngeno itatu mu pe omhito a tulumukwe. Eendjovo daJesaja otadi tu dimbulukifa omafaneko aJesus e na sha neilikano, oo taa hangwa muLukas 11:8-10, 13. Jesus okwe tu ladipika tu ilikane ‘tuhe na olufuwo notu kale hatu indile’ tu pewe omhepo iyapuki. Ohatu dulu yo tu pule Jehova e tu wilike, opo tu ninge omatokolo opandunge.

8. Ongahelipi eendjovo odo di li muJesaja 30:20, 21 da li da wanifwa mefimbo lonale?

⁸ Lesha Jesaja 30:20, 21. Eshi etangakwaita laBabilon la li la dingilila Jerusalem oule womudo netata, oshiwana osha li sha tala ko okumona oixuna oko sha li sha taalela ku li ngaashi omeva nomungome. Ashike metwokumwe novelishe 20 no 21, Jehova okwa li a udanekela Ovajuda kutya, ngeenge ove lidilulula nokulundulula elihumbato lavo, ote ke va xupifa. Jesaja okwa li a udanekela oshiwana kutya Jehova, e li ‘Omulongi wavo munenenene,’ ote ke va honga nghee ve na oku Mu longela monghedi oyo a hokwa. Eendjovo odo oda li da wanifwa, eshi Ovajuda va li va mangululwa moukwatwa. Jehova okwa ulika kutya oku li Omuhongi wavo munenenene, noshiwana shaye osha li sha pondola okutungulula elongelokalunga la koshoka omolwewiliko laye. Otwa nangekwa noupuna, eshi tu na Jehova e li Omuhongi wetu munenenene kunena.

9. Omonghedi imwe ilipi omo hatu mono ewiliko laJehova kunena?

⁹ Meevelishe odo, Jesaja okwa popya kutya otwa fa ovahongwa, ovo tava hongwa kuJehova meenghedi dopavali. Yotete, Jesaja okwa ti: “Omesho oye otaa kala nokutala omulongi woye.” Mefaneko olo, omuhongi okwa popiwa e li ofika komesho yovahongwa. Otu na oufembanghenda wokumona ouwa mehongo la tya ngaho kunena. Jehova ohe tu hongo ngahelipi? Ohe shi ningi okupitila mehangano laye. Inatu pandula tuu eshi he tu pe ewiliko la yela okupitila mehangano laye! Ouyelele oo hatu pewa pokwoongala, poyoongalele, moishangomwa,  mo-broadcasting nosho yo moinima ikwao ihapu, ohau tu kwafele tu lididimike nehafo pomafimbo oudjuu.

10. Omonghedi ilipi hatu udu ‘ondjovo tai di konima yetu’?

¹⁰ Jesaja okwa popya onghedi onhivali kutya Jehova ohe tu hongo, a ti: “Omatwi eni otaa ka uda ondjovo ei tai di konima yeni.” Apa omuprofeti okwa popya Jehova e li omuhongi ta yandje elitulemo, oo ta ende konima yovahongwa vaye, te va lombwele ondjila oyo ve na okweenda nayo noku va wilika. Kunena, ohatu udu ewi laKalunga tali tu dilile konima. Ngahelipi mbela? Eendjovo daKalunga da nwefwa mo oda shangwa mOmbiibeli omido da pita, mefimbo lonale. Onghee ngeenge hatu lesha Ombiibeli, ohatu kala twa fa tu udite ewi laKalunga tali tu dilile konima. — Jes. 51:4.

11. Eenghatu dilipi twa pumbwa okukatuka, opo tu lididimike nehafo, nomolwashike?

¹¹ Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa pauyadi mewiliko olo Jehova ha yandje okupitila mehangano laye nomEendjovo daye? Didilika kutya Jesaja okwa tumbula oinima ivali. Shotete, “apa ondjila.” Oshitivali, “ei mu nokweenda nayo.” (Jes. 30:21) Inashi wana ashike okushiiva “ondjila.” Otwa pumbwa yo ‘okweenda muyo.’ Ohatu lihongo osho Jehova a teelela tu ninge okupitila mEendjovo daye nosho yo momayelifilo, oo haa di kehangano laye. Ohatu lihongo yo nghee tu na oku a tula moilonga. Otwa pumbwa okukatuka eenghatu odo, opo tu lididimike nehafo moilonga yaJehova. Kungaho, opo ashike hatu ka kala noushili kutya Jehova ote ke tu pa ondjabi.

12. Metwokumwe naJesaja 30:23-26, ongahelipi Jehova ha nangeke noupuna oshiwana shaye?

¹² Lesha Jesaja 30:23-26. Ongahelipi exunganeko olo la li la wanifilwa Ovajuda, ovo va alukila kuIsrael, konima eshi va dja moukwatwa waBabilon? Jehova okwa li e va pa omafiloshisho mahapu, opo e va kwafele va kale nomwenyo nova twikile oku mu longela. Jehova okwa li a nangeka noupuna oshiwana shaye neendja dopalutu da henena. Ashike osho sha fimanenena, okwa li e va pa keshe shimwe osho va pumbwa, opo va ehene popepi naye nova hovele vali oku mu longela monghedi oyo a hokwa. Omanangeko noupuna opamhepo, oo oshiwana shaKalunga sha li tashi hafele pefimbo opo, okwa li e dule kokule oo va li va mona nale. Ngaashi sha ulikwa movelishe 26, Jehova okwa li a hapupalifa ouyelele wavo wopamhepo. (Jes. 60:2) Omanangeko noupuna aJehova ohaa kwafele ovapiya vaye va twikile oku mu longela nehafo nova pama ‘omolwehafo lokomutima.’ — Jes. 65:14.

13. Ongahelipi exunganeko li na sha nokutungululwa la kala tali wanifwa pefimbo letu?

 ¹³ Mbela exunganeko li na sha nokutungulula elongelokalunga la koshoka otali wanifwa pefimbo letu? Osho naanaa! Omonghedi ilipi? Okudja mo 1919 O.P., ovanhu omamiliyona ova li va mangululwa moupika waBabilon shinene, ouhamba womounyuni womalongelokalunga oipupulu. Ova li va twalwa monhele ya denga mbada i dule Edu lEudaneko lOvaisrael. Ova li va twalwa moparadisa yopamhepo. (Jes. 51:3; 66:8) Oparadisa yopamhepo oshike?

14. Oparadisa yopamhepo oshike, noolyelye ve li mo kunena? (Tala outumbulilo wa yelifwa.)

¹⁴ Okudja mo 1919 O.P., ovavaekwa ova kala tava hafele oparadisa yopamhepo. b Mokweendela ko kwefimbo, ovo ve na eteelelo loku ka kala kombada yedu, ile tu tye “eedi dimwe,” navo ova li va ya medu olo lopamhepo nokuhafela omanangeko noupuna mahapu aJehova. — Joh. 10:16; Jes. 25:6; 65:13.

15. Oparadisa yopamhepo otai hangwa peni?

¹⁵ Edu lopamhepo, ile oparadisa yopamhepo, otai hangwa peni kunena? Ovalongeli vaJehova ove li moitukulwa aishe younyuni. Onghee hano, oparadisa yopamhepo, omo ve li, otai hangwa yo mounyuni aushe. Kashi na nee mbudi kutya otu li peni kunena kombada yedu, ohatu dulu okukala oshitukulwa shoparadisa yopamhepo, shimha ashike twe lipyakidila nokuyambidida elongelokalunga lashili.

16. Ongahelipi hatu dulu okutwikila okutala ewapalo loparadisa yopamhepo?

¹⁶ Opo tu twikile okukala moparadisa yopamhepo, otu na okutwikila okukala tu na olupandu li na sha neongalo lopaKriste lomounyuni aushe. Ongahelipi hatu dulu okuninga ngaho? Omokuyandja elitulemo kewapalo laavo ve li mo, ndele hokokuhawanenena kwavo. (Joh. 17:20, 21) Omolwashike osho sha fimanenena? Diladila keyelekanifo eli. Otu hole okutala omiti da wapala di lili noku lili moshikunino. Sha faafana, oparadisa yopamhepo, oyo tai hangwa momaongalo kunena, omu na oohandimwe ve lili noku lili ovo tava faafanifwa nomiti. (Jes. 44:4; 61:3) Otwa pumbwa okushilipaleka  kutya ohatu yandje elitulemo kewapalo ‘lofuka,’ ndele hakowii ‘womuti’ keshe, oo u li popepi nafye. Katu na okweefa okuhawanenena kwetu vene, ile kwaavo ve li meongalo ku tu imbe tu yandje elitulemo kewapalo leongalo lopaKriste la hangana lomounyuni aushe.

17. Oshike keshe umwe womufye ta dulu okuninga, opo a xumife komesho oukumwe meongalo?

¹⁷ Ongahelipi keshe umwe pauhandimwe ta dulu okuxumifa komesho oukumwe meongalo? Omokukala ovanambili. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Efimbo keshe hatu ningi eenghendabala tu xumife komesho ombili navakwetu meongalo, ohatu weda ko kewapalo loparadisa yopamhepo. Otu na okukaleka momadiladilo kutya Jehova oye a nanena keshe umwe, oo e li moparadisa yopamhepo, kelongelokalunga la koshoka. (Joh. 6:44) Diladila nghee Jehova ha kala a hafa ngeenge te tu tale hatu longo noudiinini, opo tu kaleke po ombili nosho yo oukumwe mokati kaavo a tala ko ve li ovapiya vaye ve na ondilo! — Jes. 26:3; Hag. 2:7.

18. Otwa pumbwa okukala hatu dilonga kushike, nomolwashike?

¹⁸ Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa pauyadi momanangeko noupuna, oo hatu mono tu li ovapiya vaKalunga? Ohatu dulu okudiladila moule shi na sha naasho twa konakona mEendjovo daKalunga nosho yo moishangomwa yetu, oyo ya kanghamena kOmbiibeli. Okukonakona nokudilonga kwa tya ngaho, otaku tu kwafele tu kulike omaukwatya opaKriste, oo tae tu linyengifa tu kale tu “holafane nohole ya xwama,” ngaashi “ovamwainafana” meongalo. (Rom. 12:10) Ngeenge otwa kala hatu dilonga komanangeko noupuna oo tu na paife, ohatu ka pameka ekwatafano letu naJehova. Nongeenge otwa kala hatu dilonga komanangeko noupuna, oo Jehova e tu tuvikilila monakwiiwa, ohatu ka kaleka eteelelo letu loku mu longela fiyo alushe li li oshinima sholela kufye. Oinima aishe oyo otai tu kwafele tu longele Jehova nehafo paife.

19. (a) Metwokumwe naJesaja 30:18, ohatu dulu okukala noushili ulipi? (b) Oshike tashi ke tu kwafela tu lididimike nehafo?

¹⁹ Jehova ‘ota ka fikama,’ eshi ta ka xulifa po ounyuni ou woukolokoshi. (Jes. 30:18) Otu na oushili kutya Jehova, “Kalunga kouyuki,” ita ka efa ounyuni waSatana u kale po efimbo lile li dulife olo wa ufilwa. (Jes. 25:9) Otwa teelela nelididimiko kuJehova, eshi te ke tu mangulula mefiku olo. Ofimbo twa teelela, natu kale twa tokola toko okutwikila okuhafela oufembanghenda weilikano, okukonakona nokutula moilonga Eendjovo daKalunga nosho yo okudilonga komanangeko noupuna etu. Ngeenge otwa ningi ngaho, Jehova ote ke tu kwafela tu lididimike nehafo, eshi hatu mu longele.