1. Eshivo laJesus lilipi a li a shiva nalo ovayuli veeshi vane, nova li ve linyenga ngahelipi?

OMUHONGWA Petrus, Andreas, Jakob naJohannes ova li ve na ongeshefa yeeshi. Otashi dulika va li va kuminwa eshivo laJesus eshi e va lombwela ta ti: “Shikulei nge, opo ndi ke mu ninge ovayuli vovanhu.” * Ova li ve linyenga ngahelipi? Ombiibeli oya ti: “Ova fiya po diva eenete davo ndele tave mu shikula.” (Mat. 4:18-22) Etokolo olo ola li tali ka lundulula onghalamwenyo yavo fiyo alushe. Ponhele yokukala tava yulu eeshi do venevene, ova li tava ka ninga ‘ovayuli vovanhu.’ (Luk. 5:10) Nokunena, Jesus ota shivi ovanamitimadiwa ovo ve hole oshili va ninge sha faafana. (Mat. 28:19, 20) Mbela owa tambula ko eshivo laJesus lokuninga omuyuli wovanhu?

2. Omolwashike tu na okutala ko etokolo lokuninga ovayuli vovanhu la kwata moiti, noshike tashi dulu oku tu kwafela tu ninge ngaho?

² Otashi dulika wa konakona Ombiibeli oule wefimbo, nowa ninga omalunduluko monghalamwenyo. Paife owa pumbwa okuninga etokolo lokuninga omuudifi wonghundana iwa. Ngeenge oto ongaonga okutambula ko eshivo laJesus, ino teka omukumo. Otashi dulika wa tula omutwe kepepe molwaashi ou shii kutya etokolo olo ola fimanenena. Ombiibeli oya popya kutya Petrus nookaume kaye ova li va fiya po “diva” eenete davo. Ashike Petrus namumwaina kava li va ninga etokolo olo meendelelo. Ova li va shiiva nokutambula ko Jesus eli Messias konima yeemwedi di dule puhamano. (Joh. 1:35-42) Sha faafana, otashi dulika naave we lihonga kombinga yaJehova naJesus, nowa hala okutwikila okuninga exumokomesho lopamhepo.  Ashike ofimbo ino ninga etokolo lokuninga omuudifi owa pumbwa okudiladila nawa kombinga yaasho. Oshike sha kwafela Petrus, Andreas nosho yo vakwao va ninge etokolo?

3. Omaukwatya elipi tae ke tu linyengifa tu tambule ko eshivo laJesus?

³ Ovahongwa vaJesus votete ova li ve linyengifwa kohole, va li ve na eshiivo, va li ve na ouladi nelipangelo. Nopehe na omalimbililo, omaukwatya oo okwa li e ve linyengifa va pondole moilonga yokuyula ovanhu. Moshitukulwa eshi ohatu ka kundafana nghee hatu dulu okukulika omaukwatya oo, opo tu dule okukala hatu pondola tu li ovahongwa vaKristus.

4. Oshike sha li she linyengifa Petrus a ninge omuyuli wovanhu?

⁴ Petrus okwa li ha kwata eeshi opo a yambidide oukwaneumbo waye, ndele ka li ashike ha longo shimha ta longo. Petrus otashi dulika a li e hole okukwata eeshi. (Joh. 21:3, 9-15) Okwa li yo e hole oshilonga shokuyula ovanhu. Kekwafo laJehova, Petrus okwa kala te shi endifa nawa moshilonga osho. — Oil. 2:14, 41.

5. Metwokumwe naLukas 5:8-11, omolwashike Petrus a li a tila, noshike tashi dulu oku tu kwafela tu finde oumbada?

⁵ Etomheno la fimanenena olo hali tu linyengifa tu udife, omolwaashi otu hole Jehova. Ohole yokuhola Jehova otai ke tu linyengifa tu udifile ovanhu vakwetu nonande otu wete inatu wana. Eshi Jesus a shiva Petrus a ninge omuyuli wovanhu, okwe mu lombwela a ti: “Ino tila.” (Lesha Lukas 5:8-11.) Petrus ka li a tila kwaasho tashi dulika sha li tashi ka ningwa po ngeenge okwa ningi omuhongwa waKristus. Ponhele yaasho, okwa li a kuminwa oshikumwifilonga eshi Jesus e va kwafela va kwate eeshi dihapu nokwa li e wete ina wana  okulonga pamwe naJesus. Mepingafano naasho, naave oto dulu okukala wa wililwa po ngeenge owa diladila kwaasho sha kwatelwa mo mokukala omuhongwa waKristus. Ngeenge osho, kulika ohole yoye yokuhola Jehova, Jesus nosho yo ovanhu vakweni. Osho otashi ke ku linyengifa u tambule ko eshivo laJesus lokuninga omuyuli wovanhu. — Mat. 22:37, 39; Joh. 14:15.

6. Oshike vali hashi tu linyengifa tu udife?

⁶ Natu ka taleni vali komatomheno amwe oo hae tu linyengifa tu udife. Otwa hala okudulika koshipango shaJesus eshi e tu lombwela a ti: ‘Indeni mu ka ninge ovanhu ovahongwa.’ (Mat. 28:19, 20) Ohatu udifa yo molwaashi ovanhu ova ‘hepekwa nova ekelwashi’ notwa hala oku va kwafela va shiive oshili i na sha nOuhamba. (Mat. 9:36) Jehova okwa hala ovanhu vomaludi aeshe va shiive nawa oshili nova ka xupifwe. — 1 Tim. 2:4.

7. Ovaroma 10:13-15 ova ulika ngahelipi kutya oilonga yokuudifa oya fimana?

⁷ Ngeenge otwa diladila kunghee oilonga yokuudifa hai xupifa ovanhu otashi ke tu linyengifa tu udife. Mepingafano novayuli veeshi ovo hava landifa ile hava li eeshi odo va kwata, fye ohatu ‘yulu’ ovanhu opo tu xupife eemwenyo davo. — Lesha Ovaroma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Oshike ovayuli veeshi ve na okukala ve shii, nomolwashike?

⁸ Pefimbo laJesus, omuyuli weeshi Omuisrael okwa li e na okukala e shii kutya mefuta ohamu kala eeshi doludi lilipi. (Lev. 11:9-12) Oha kala yo e shii apa eeshi hadi kala. Luhapu eeshi odi hole okukala ponhele opo pe na omeva taa wapalele, nope na oikulya ihapu. Efimbo olo omuyuli ha ka kwata eeshi nalo ola fimana. Shi na sha nefimbo la wapala lokukwata eeshi do venevene, didilika osho Ondombwedi yomoshitukulwa yokokanhunhu kaPacific ya popya eshi ya li ya shivwa komutumwa umwe va ka kwete eeshi. Omutumwa okwa ti: “Ohatu shakene mongula pomuwoi wongula.” Omumwatate okwa ti: “Eeshi hasho hadi kwatwa ngaho. Otu na okuya pefimbo olo la wapala nokukwata eeshi, ndele hapefimbo olo tali tu wapalele.”

⁹ Sha faafana, ovayuli veeshi vomefelemudo lotete navo ova li hava i konhele oko haku kala “eeshi,” nopefimbo opo hadi kala po. Pashihopaenenwa, ovashikuli vaJesus ova li hava ka udifila motembeli nosho yo moinagoga, eumbo neumbo nopeenhele domalandifilo. (Oil. 5:42; 17:17; 18:4) Nafye otwa hala okukala tu shii kutya efimbo peni ovanhu hava kala momaumbo ngeenge hatu udifa. Otwa pumbwa yo okukala hatu tifuka nokuudifila peenhele opo hapa kala ovanhu, nopefimbo tali va wapalele. — 1 Kor. 9:19-23.

10. Ehangano laJehova ole tu pa oilongifo ilipi?

¹⁰ Omuyuli weeshi okwa pumbwa oshilongifo tashi wapalele nokukala e shii nghee e na oku shi longifa. Nafye otwa pumbwa okukala tu na oilongifo tai wapalele moilonga yetu, nokukala tu shii oku i longifa nawa. Jesus okwa yandja omalombwelo a yela nawa kovahongwa vaye e na sha nanghee ve na okuyula ovanhu. Okwe va lombwela osho ve na okuhumbata, opo tava ka udifila, naasho tava ka popya. (Mat. 10:5-7; Luk. 10:1-11) Nokunena, ehangano laJehova ole tu pa Oshikefa shetu shokuhonga osho shi na oilongifo oyo tai tu kwafele tu pondole. * Otwa hongwa yo nghee tu na okulongifa oilongo oyo. Edeulo olo ohali tu kwafele tu kale tu na omukumo nokumona owino oo tau dulu oku tu kwafela tu pondole moilonga yetu. — 2 Tim. 2:15.

11. Omolwashike ovayuli vovanhu va pumbwa ouladi?

¹¹ Ovo ve na eengeshefa deeshi ova pumbwa okukala ve na ouladi. Ova pumbwa ouladi omolwonghalo yomefuta oyo hai lunduluka inashi teelelwa. Omafimbo amwe ohava longo oufiku momulaulu nosho yo moikungulu oyo hai dulu okuholoka ombadilila. Ovayuli vovanhu navo ova pumbwa ouladi. Eshi twa hovela okuudifa oshikando shotete nokulombwela vamwe kutya fye Eendombwedi daJehova, otashi dulika twa shakeneka “oikungulu” yopafaneko, ngaashi omapataneko okudja kovapambele ile kookaume ketu nosho yo ovanhu vamwe ovo itava tambula ko etumwalaka letu. Ashike osho itashi tu kumwifa. Jesus okwa li a londwela ovashikuli vaye kutya otava ka udifila ovanhu ovo tave ke va pataneka. — Mat. 10:16.

12. Metwokumwe naJosua 1:7-9, oshike tashi dulu oku tu kwafela tu pameke ouladi wetu?

¹² Ongahelipi to dulu okupameka ouladi woye? Shotete, kala wa tomhwa kutya Jesus ota twikile okuwilika oilonga ei okudja meulu. (Joh. 16:33; Eh. 14:14-16) Oshitivali, pameka eitavelo loye meudaneko laJehova li na sha noku ku fila oshisho. (Mat. 6:32-34) Eshi ngoo eitavelo loye tali ende tali kolo, osho ngoo to ende to di oumbada. Petrus nookaume kaye ova ulika eitavelo linene eshi va fiya po ongeshefa yeeshi nova shikula Jesus. Sha faafana, naave owa ulika eitavelo linene eshi wa shiivifila ookaume nosho yo ovapambele voye kutya owa  hovela okukonakona Ombiibeli nEendombwedi daJehova noho ongala nado. Nopehe na omalimbililo, owa ninga omalunduluko manene melihumbato loye nosho yo monghalamwenyo yoye opo u kale metwokumwe nomifikamhango daJehova douyuki. Naasho osha pula eitavelo nouladi. Eshi to twikile okupameka ouladi woye, oto dulu okukala u na elineekelo kutya “Omwene Kalunga koye oku li naave keshe apa to i.” — Lesha Josua 1:7-9.

13. Ongahelipi okudilonga nosho yo eilikano tai ku kwafele u pameke ouladi woye?

¹³ Ongahelipi vali hatu dulu okupameka ouladi wetu? Ilikana u pewe ouladi. (Oil. 4:29, 31) Jehova ota ka nyamukula omailikano oye noite ke ku efa nandenande. Ote ke ku yambidida alushe. Oto dulu yo okudilonga kunghee Jehova a xupifa vamwe monakudiwa. Diladila nghee e ku kwafela u finde omashongo noku ku yambidida u ninge omalunduluko monghalamwenyo yoye. Onghee hano, Kalunga oo a li a kwafela oshiwana shaye shi pite mEfuta Litilyana ota dulu oku ku kwafela u ninge omuhongwa waKristus. (Ex. 14:13) Naave oto dulu okukala u na eitavelo muJehova ngaashi omupsalme oo a popya a ti: “Omwene Oye e kwete nge, itandi tila sha. Ovanhu otava ningi nge shike?” — Eps. 118:6.

14. Oshike hatu lihongo koshimoniwa shaMasae nosho yo shaTomoyo?

¹⁴ Onghedi imwe hatu dulu okupameka ouladi wetu omokulihonga kunghee Jehova a li a kwafela vamwe ovo va li ve na eehoni paushitwe, ndele tava kala ve na ouladi. Diladila koshimoniwa shomumwameme wedina Masae. Okwa li e na eehoni nokwa li e udite kutya ita dulu okupopya moipafi kombinga yeitavelo laye. Okwa li e udite kutya oshidjuu okupopya novanhu ehe va shii, nokungaho osha li tashi monika sha fa omunhu to kendabala okulonda ekuma lilelile olo ehe na fiku e li nuke. Onghee hano, okwa li a ninga eenghendabala a kulike ohole yaye yokuhola Kalunga nosho yo ovanhu vakwao. Okwa li a diladila noukeka nghee sha endelela okuudifa paife, nokwa li a ilikana opo a pewe eenghono a kale a halelela okuudifa. Okwa finda oumbada, nopaife oku li omukokolindjila wondjikilile. Jehova ota dulu yo okukwafela ovaudifi vape va kale va ‘nyatipala.’ Diladila koshimoniwa shomumwameme wedina Tomoyo. Eshi a hovela okuudifa eumbo neumbo, omuneumbo wotete a udifila okwa ingida pombada ta ti: “Inandi hala okupopya nEendombwedi daJehova!” Opo nee okwa denga po omuvelo weumbo lavo. Tomoyo okwa pula oo a li ta longo naye ta ti: “Owa uda ngoo eshi a ti? Nghi na eshi nda popya, ashike okwa mona kutya ame Ondombwedi yaJehova. Onda li nda hafa unene!” Paife Tomoyo oku li omukokolindjila wondjikilile.

15. Elipangelo oshike, nomolwashike Ovakriste ve li pumbwa?

¹⁵ Ovakwati veeshi ovo hava pondola ove na elipangelo. Elipangelo ola yelifwa kutya olo “eenghono dokuninga oinima kwoove mwene oyo i na okulongwa.” Ovo ve na eengeshefa deeshi ohave lipangele opo va penduke ongula inene, va kale poilonga fiyo ya pwa, nokutwikila nonande onghalo yomhepo kaiwa. Nafye otwa pumbwa elipangelo opo tu lididimike notu manife oilonga yetu. — Mat. 10:22.

16. Ongahelipi hatu dulu okukulika elipangelo?

¹⁶ Inatu fyuulula elipangelo. Mepingafano naasho, luhapu oikala yetu yopaushitwe ohai tu ningi tu shikule osho shipu kufye. Nomolwaasho otwa pumbwa elipangelo. Onghee hano, otwa pumbwa okulideula opo tu dule okuninga oinima oyo tashi dulika tai monika idjuu kufye. Jehova ote tu pe ekwafo la tya ngaho okupitila momhepo yaye iyapuki. — Gal. 5:22, 23.

17. Ongahelipi omuyapostoli Paulus a yelifa eenghendabala daye di na sha nokukulika elipangelo mo 1 Ovakorinto 9:25-27?

 ¹⁷ Omuyapostoli Paulus okwa li e na elipangelo. Ashike okwa li e shii kutya oku na ‘okudenga’ olutu laye, opo a dule okulonga osho sha yuka. (Lesha 1 Ovakorinto 9:25-27.) Okwa li a ladipika vamwe va kale ve na elipangelo nova ninge oinima aishe “monghedi iwa nopalandulafano.” (1 Kor. 14:40) Otu na okukala tu na elipangelo opo tu litulile po efimbo loinima yopamhepo ngaashi okukufa ombinga pandjikilile moilonga yokuudifa onghundana iwa. — Oil. 2:46.

18. Oshike twa pumbwa okuninga ngeenge otwa hala okupondola pataleko laJehova?

¹⁸ Omuyuli weeshi oha mono kutya okwa pondola ngeenge a kwata eeshi dihapu. Mepingafano naasho, fye ihatu mono kutya otwa pondola she likolelela komuvalu wovanhu ovo twa kwafela ve uye mehangano laJehova. (Luk. 8:11-15) Ngeenge otwa twikile okuudifila vamwe onghundana iwa noku va honga, kungaho ohatu ka pondola pataleko laJehova. Omolwashike mbela? Omolwaashi ohatu dulika kuye nokOmona waye. — Mark. 13:10; Oil. 5:28, 29.

19-20. Omatomheno e likalekelwa elipi tae tu linyengifa tu udife paife?

¹⁹ Moilongo imwe, ovayuli veeshi ova pitikwa ashike va kwate eeshi meemwedi donhumba. Ofimbo moilongo ikwao, ovayuli veeshi otashi dulika va mone kutya osha endelela okukwata eeshi dihapu ngeenge efimbo lokukwata eeshi li li pokupwa ko. Tu li ovayuli vovanhu ope na osho tashi tu endelelifa tu udife paife, osho kutya exulilo lounyuni ola ehena popepi. Efimbo olo la xupa ko li na sha noilonga ei tai xupifa eemwenyo ola ngabekwa. Ino ongaonga ile u kale wa teelela oinima aishe i kale tai ku endele nawa monghalamwenyo yoye, opo u kufe ombinga moshilonga eshi sha fimanenena. — Omuud. 11:4.

²⁰ Kala u na ehalo paife lokuudifa, hapupalifa eshiivo loye li na sha nOmbiibeli, pameka ouladi woye nokukulika elipangelo. Waimina ovayuli vovanhu ve dule peemiliyona hetatu, nokumona ehafo olo hali di mokulongela Jehova. (Neh. 8:10) Kala wa tokola toko okukufa ombinga pauyadi moshilonga osho fiyo osheshi Jehova ta ti opuwo. Moshitukulwa tashi shikula ko ohatu ka kundafana eenghedi nhatu omo hatu dulu okupameka etokolo toko letu opo tu twikile okuudifa onghundana iwa yOuhamba tu li ovayuli vovanhu.