OTWA dalwa tu li omulongo, twa dalelwa mofaalama i li kOlundume laOstrobothnia, muFinland. Eshi Oita Itivali yOunyuni ya hovela, otwa li tu vanini natango. Nonande eumbo letu ola li eekilometa omafele okudja opo pa li hapa lwilwa lwoikando, otwa li tu shii kutya ovanhu ova li tava mono oixuna neenghono koita. Oufiku umwe eshi oilando yopopepi nafye, Oulu naKalajoki ya li ya bomwa po, mewangadjo omwa li ashike mwa fa mwa tema. Ovadali vetu ova li ve tu lombwela kutya ngeenge otwa mono eedila doita tadi tuka mombada, natu ka hondame. Eshi omukulu wetu Tauno e tu lombwela kombinga yeduparadisa omo itamu ka kala okuhenouyuki, osha li sha kuma omitima detu.

Tauno okwe lihonga oshili yOmbibeli fimbo a li e na omido 14, eshi a li a lesha oishangomwa yOvakonakoni vOmbibeli. Eshi Oita Itivali yOunyuni ya hovela, okwa li a anya okuya moukwaita omolweliudo laye la deulwa kOmbibeli, naasho osha li she mu tulifa modolongo. Tauno okwa kala ta hepekwa nai modolongo. Ndele osho osha li ashike sha pameka etokolo toko laye lokulongela Jehova, naashi a ka mangululwa mo okwa ka kufa ombinga nouladi moukalele shi dulife nale. Oshihopaenenwa shiwa shomukulu wetu oshe tu linyengifa tu kale hatu i kokwoongala kwEendombwedi oko kwa li haku ningilwa momukunda wopoushiinda. Otwa li yo hatu i koyoongalele, nonande otwa li tu na okuninga eenghendabala da mana mo opo tu ongele oshimaliwa sholweendo. Otwa li hatu kunu eenyanga, hatu likola oiimati hai ifanwa berries, nokuhondjela ovanhu vomoshitukulwa shetu oikutu. Peemhito dihapu otwa li hatu ningi omalufo okuya koshoongalele molwaashi otwa li hatu kala tu na oilonga ihapu mofaalama yetu.

Osho twe lihonga kombinga yaJehova nosho yo omalalakano aye oshe tu kwafela tu kale tu mu hole nohole yomoule notwa li twa tokola oku mu liyapulila. Mo 1947, otwa li twa ulika eliyapulo letu okupitila mokuninginifwa momeva. Pefimbo opo Annikki okwa li e na omido 15, ye Aili omido 17. Omukulu wetu Saimi naye okwa ninginifwa momudo oo. Otwa li yo twa konakona Ombibeli nomukulu wetu Linnea, oo a li nale a hombolwa pefimbo opo. Linnea noukwaneumbo wavo navo ova ka ninga Eendombwedi daJehova. Konima eshi twa ninginifwa, otwa li twe litulila po elalakano lokukufa oukwafelikokolindjila omafimbo nomafimbo.

Mo 1955, otwa li twa tembukila koshilando shi li kokule nafye kolundume, shedina Kemi. Nonande atushe otwa li hatu longo oilonga yokulikongela omboloto, otwa li natango twa hala okuninga ovakokolindjila ndele otwa li twa tila kutya pamwe itatu ka dula okulikwafa painiwe. Otwa li twa tokola kutya tete otu na okwoongela oimaliwa yonhumba. Pefimbo opo opo nee twa li twa kundafana nomukokolindjila oo a popiwa pehovelo lehokololo eli. Osho osha li she tu kwafela tu mone kutya oiniwe yetu ile ekwafo lovapambele vetu hayo tai ke tu kwafela tu longele Jehova efimbo li yadi. Oshinima sha fimanenena oshosho kutya otu na okukala twe lineekela Tate yetu womeulu.

Pefimbo opo, otwa li twa ongela oimaliwa oyo hatu dulu okulikwafa nayo oule weemwedi mbali. Onghee hano, muMei 1957, otwa li twa yadeka ofooloma opo tu ka kokole ondjila eemwedi mbali muPello, shomuLapland. Ashike otwa li twa tila neenghono. Konima  yeemwedi odo mbali, otwa li natango twa xupifa po oimaliwa imwe, nomolwaasho otwa li twa yadeka vali ofooloma tu kokole ondjila eemwedi dikwao mbali. Konima yeemwedi odo, natango otwa li tu na oimaliwa, notwa li twa tomhwa kutya Jehova mboli ote ke tu fila oshisho. Otwa kokola ondjila omido 50, ashike natango otu na oimaliwa yonhumba. Eshi hatu diladila konakudiwa, otu udite Jehova a fa a li e tu kwata momake ndele ta ti: ‘Inamu kala mwa tila, Ame ohandi mu kwafa.’ — Jes. 41:13.

Mo 1958, omupashukilishikandjo okwa li e tu pula ngeenge itatu dulu oku ka ninga ovakokolindjila ve likalekelwa koSodankylä, shomuLapland. Pefimbo opo, koshitukulwa oko okwa li ashike Ondombwedi imwe. Omumwameme oo okwa li e lihonga oshili monghedi ihokwifa. Omonamati waye okwa li a ya pamwe novanafikola vomongudu yavo koshilandopangelo shaFinland, shedina Helsinki. Eshi ovanafikola ovo va li tava ende modoolopa, omumwameme umwe omunamido okwa li a yandja Oshungonangelo kokamati oko ka li monima yavakwao nokwe ka lombwela ke i twaalele ina. Okamati oka ninga ngaashi ka lombwelwa, na ina eshi e i lesha okwa mona kutya otamu popiwa oshili yOmbibeli.

Otwa li hatu hiila monduda i li pombada yetungo limwe omo mwa li hamu hongelwa oiti. Otwa li hatu ningile okwoongala monduda oyo. Pehovelo, otwa li ashike hatu ongala tu li vane, fye vavali, omumwameme womoshitukulwa nokamonakadona kaye. Otwa li hatu lesha pamwe oshishangomwa osho tashi konakonwa. Lwanima, omulumenhu umwe oo a li ha konakona Ombibeli nEendombwedi okwe ke uya okulonga mofeema oyo yokuhonga oiti. Omulumenhu oo noukwaneumbo waye ova li va hovela okukala hava ongala pamwe nafye. Mokweendela ko kwefimbo, ye nomukulukadi waye ova ka ninginifwa. Omumwatate oo oye a ka kala ha kwatele komesho okwoongala kwetu. Kakele kaasho, ovalumenhu vamwe ovo hava longo mofeema yavo navo ova li va hovela okukala have uya kokwoongala nova tambula ko oshili yOmbibeli. Konima yomido donhumba, ongudu yetu oya ka kula noya li ya ninga eongalo.

Okuudifa okwa li eshongo molwaashi otwa li hatu ende oinano ile. Pokulombo otwa li hatu ende kolupadi, keembashikela ile nokuli meembautu opo tu dule oku ka udifila ovanhu vomoshitukulwa shetu. Eembashikela odo unene da li hadi tu kwafele. Otwa li yo hatu di longifa okuya koyoongalele nosho yo oku ka talela po ovadali vetu, ovo va li kokule oshinano sheekilometa omafele. Pokufu otwa li hatu kwata obesa ongula inene ndele hatu i komikunda domoshitukulwa notwa li hatu longo eumbo neumbo kolupadi. Ngeenge otwa mane ko omukunda umwe ohatu i kwaau wa landula ko. Okwa li haku kala olumi lihapu neenghono,  nomafimbo amwe eendjila ito di mono. Luhapu otwa li hatu shikula omifinda domalola outemba veenghambe odo da li hadi kala kombada yolumi. Ashike omafimbo amwe, omifinda odo oda li hadi dimwa po kolumi ngeenge ola wile. Eshi okwenye taku hovele, olumi ohali ningi lipu nola tuta nohashi kala shidjuu okweenda kombada yalo.

Otwa li twe lihonga okudjala oikutu yokuliamena koutalala omolwonghalo yomhepo ya talala nosho yo olumi. Otwa li hatu djala oikaifino yolutu ya longwa molududi leedi notwa li hatu tula ko vali omapando avali ile atatu oikaifino yo venevene neenghaku doutalala. Ndele nande ongaho, olumi ola li hali i meni leenghaku detu. Ngeenge otwe ya peetalapa deumbo lonhumba, ohatu dula ko eenghaku detu ndele hatu tileshi olumi olo li li mo. Eendjafa detu dile doutalala oda li yo hadi kala da tuta komingenge eshi hatu ende molumi. Ngeenge okwa talala unene, olumi ohali kukutile ko komingenge deendjafa detu ndele taku kala kwafa ku na oshivela. Omukulukadi umwe okwa ti: “Omu na okukala mu na eitavelo shili, nghee u wete mwe liyamba mu ye pondje moutalala u fike apa.” Otwa li twa enda eekilometa 11 okuya keumbo olo.

Luhapu otwa li hatu nangala momaumbo ovanhu vomoshitukulwa omolwoinano ile. Ngeenge otwa mono taku wiwile, otwa li hatu kongo onhele yokunangala. Ovanhu ova li ve na omaumbo anafangwa ndele ova li ve na omhepo youkaume noyokuyakula ovaenda, nokava li ashike have tu pe onhele yokunangala ndele noikulya yo. Luhapu otwa li hatu pewa ombadwa yoshinamwenyo opo tu nangale. Ashike momaumbo amwe omu na eenduda dovaenda. Pashihopaenenwa, omukainhu umwe oo e na eumbo la kula okwe tu twala monduda yopombada yovaenda omo mu na ombete iwa kwa yalwa omalapi a toka. Peemhito dihapu otwa li hatu kundafana Ombibeli novaneumbo fiyo omokati koufiku. Meumbo limwe, otwa li twa nangala monduda imwe novalihomboli oovene veumbo olo, vo ove li kombinga imwe ofimbo fye tu li kombinga ikwao yonduda. Otwa li twa kundafana navo kombinga yOmbibeli oufiku aushe fiyo okeengulasha. Ovalihomboli ovo ova kala tave tu pula omapulo mahapu, tava ningi omalufo.

Lapland kashi fi oshilongo sha lyateka nawa, ndele oshiwa, newapalo lasho ohali kala la yoolokafana she likolelela komafimbo omudo. Ashike ovanhu ovo ve lihonga kombinga yaJehova ovo unene twa li tu wete vawa. Ovanamitimadiwa vamwe vomwaava twa udifila ovovo va li ve uya okulonga meefema dokuteta omiti muLapland. Omafimbo amwe, ovalumenhu vahapu ova li hava kala monduda imwe notwa li hatu i mo ofye atuke ovamwameme vavali. Ovalumenhu ovo ova li va pandula neenghono eshi twe va udifila etumwalaka lOmbibeli naashi twe va fiila oileshomwa.

Otwa li twa hafela oimoniwa ihapu itunhula. Fikulimwe ovili yoposhashiyona yeebesa oya li i li komesho nominute 5, nomolwaasho otwa li twa fiwa po kobesa. Otwa li twa tokola okukwata obesa imwe oyo ya yuka komukunda umwe u lili. Momukunda oo katwa li twa udifila mo nale. Meumbo lotete, otwa hanga mo omukainhu omunyasha ndele ta ti: “Oukadona ava nda kala nda teelela havo ava!” Otwa kala hatu konakona Ombibeli namumwaina womukainhu oo nokwa li e mu pula  e tu lombwele tu ke mu talele po efiku olo. Ashike fye katwa li twa uda sha. Otwa li twa hovela okukonakona Ombibeli naye nosho yo ovapambele vaye ovo va li hava di poushiinda. Konima yefimbo lixupi, aveshe ova li hava konakonene pamwe, nopekonakonombibeli olo opa li hapa kala ovanhu 12. Okudja opo, vahapu vomoukwaneumbo oo ova ninga Eendombwedi daJehova.

Mo 1965, otwa li twa tuminwa keongalo omo tu li paife li li kolukadi muKuusamo. Pefimbo opo, meongalo olo omwa li ashike ovaudifi vanini. Pehovelo osha li shidjuu okuudifila moshitukulwa osho. Ovanhu vomoshitukulwa osho ova li va lenga omalongelokalunga avo nova li ve tonde oilonga yetu. Ashike vahapu vomuvo ova li va fimaneka Ombibeli, nosha li shipu okuhovela eenghundafana navo da kanghamena kOmbibeli. Otwa kendabala okushiiva nawa ovanhu vomoshitukulwa osho, nokonima yomido 2 lwaapo, osha ka kala shipu okuhovela omakonakonombibeli navo.

Paife katu na vali eenghono dokuudifa efiku alishe, ashike natango ohatu kufa ombinga moukalele hanga efiku keshe. Oilonga yetu yokutandavelifa onghundana iwa moshitukulwa shetu osho sha kula oya ka pupala eshi Aili a li a ladipikwa kokamonamati kaTauno a konge omukanda wokushinga nokwa li e u mona mo 1987, eshi a li e na omido 56. Otwa li yo twa kwafelwa eshi pa tungwa Olupale lOuhamba lipe, notwa ka kala hatu di mokafuleta oko ka tungwa po.

Otwa hafa neenghono eshi twa mona ovanhu vahapu tave uya moshili. Eshi twa hovela oilonga yefimbo li yadi kolundume laFinland, okwa li ashike ovaudifi vanini ve lihanena moshitukulwa osho sha kula. Paife moshikandjo keshe omu na omaongalo mahapu. Ngeenge twa ya koshoongalele, luhapu ohatu shakene ko naumwe te tu lombwele kutya oye lyelye noku tu pula ngeenge ohatu mu dimbuluka. Vamwe vomuvo otashi dulika twa li hatu konakona Ombibeli noukwaneumbo wavo fimbo va li ounona. Eembuto odo twa kuna omido omilongo da ka pita oda imika oiimati. — 1 Kor. 3:6.

Mo 2008, otwa wanifa omido 50 moukokolindjila we likalekelwa. Ohatu pandula Jehova eshi twa kala hatu twaafana omukumo opo tu twikile noshilonga osho sha fimana. Otwa kala tu na onghalamwenyo i li paunafangwa, ndele inatu pumbwa sha. (Eps. 23:1) Otwa mona kutya mboli katwa li tu na okukala twa tila okuya moilonga yefimbo li yadi. Otwa hafa eshi Jehova a kala te tu pameke oule womido adishe odo, naasho oshi li metwokumwe neudaneko laye olo li li muJesaja 41:10, olo tali ti: “Ame ohandi ku pameke ndee handi ku kwafa yo, Ame ohandi ku yambidida yo neke lolulyo louyuki wange.”