1, 2. Oho kala u udite ngahelipi ngeenge tashi uya pokuninga omatokolo, nou uditile ngahelipi amwe oo wa ninga?

EFIKU keshe ohatu ningi omatokolo mahapu. Oho kala u udite ngahelipi ngeenge tashi uya pokuninga omatokolo? Ovanhu vamwe ohava kala va halelela okuninga omatokolo kuvo vene moshinima keshe. Ohava diladila kutya ove na oufemba wokuninga omatokolo avo aeshe kuvo vene nopehe na ekwafo laumwe. Ndele ope na yo vamwe ovo hava ongaonga okuninga omatokolo oo a fimana. Ofimbo vamwe hava lesha momambo onhumba ile va ye kovayandjimayele, tashi dulika hava futu oimaliwa ihapu opo va mone omayele oo tava diladila kutya oo va pumbwa opo va ninge omatokolo.

² Vahapu vomufye otwa mona kutya, nonande ope na omatokolo amwe oo tuhe na oufemba woku a ninga, ope na mahapu opaumwene oo hatu dulu okuninga. (Gal. 6:5) Ndele otashi dulika twa dimina kutya, hamatokolo aeshe oo hatu ningi e li pandunge ile tae tu etele ouwa.

3. Otu na omalombwelo elipi oo tae tu kwafele tu ninge omatokolo, ndele ope na eshongo lilipi?

³ Tu li ovapiya vaJehova, otwa hafa eshi e tu pa omalombwelo a yela nawa e na sha noinima ihapu oyo ya fimana monghalamwenyo yetu. Otu shi shii kutya ngeenge otwa tula moilonga omalombwelo oo, ohatu ka ninga omatokolo oo taa hafifa Jehova notae ke tu etela ouwa. Ashike, otashi dulika tu shakeneke omaupyakadi neenghalo odo inadi tumbulwa kondadalunde mEendjovo daKalunga. Mbela ohatu ka tokola ngahelipi osho tu na okuninga po? Pashihopaenenwa, otu shi shii kutya katu na okuvaka. (Ef. 4:28) Ndele mbela oshike lela tashi ufa kutya omunhu okwa vaka? Otashi ka ufwa mbela kongushu yoshinima osho sha vakwa, kelinyengotomheno ile okushimwe shi lili? Ohatu ka ninga etokolo la tya ngahelipi moshinima omo vamwe hava ti kutya kape na lela omilandu dokondadalunde di na sha nasho? Ope na  ngoo osho tashi dulu oku tu wilika moshinima osho?

4. Omayele elipi omafimbo amwe hatu pewa ngeenge twa hala okuninga etokolo?

⁴ Ngeenge otwa lombwele Omukriste mukwetu kutya otwa hala okuninga etokolo lonhumba la kwata moiti, otashi dulika e tu ladipike tu diladile pandunge eshi hatu li ningi. Nopehe na omalimbililo, oo omayele mawa. Ombibeli nayo oye tu pa omayele e na sha nokuhenuka okuninga omatokolo nopehe na okudiladila nawa, eshi ya ti: “Omweendeleli keshe te likongele eemhumbwe.” (Omayel. 21:5) Ndele mbela okudiladila pandunge osha hala okutya shike? Mbela osha hala ashike okutya otu na okudiladila nawa oshinima osho, okukala nondjele nokukendabala okushiiva ouyelele aushe kombinga yasho fimbo inatu ninga etokolo? Oinima aishe oyo otai dulu oku tu kwafela tu ninge etokolo liwa, ndele okudiladila pandunge okwa kwatela mo shihapu. — Rom. 12:3; 1 Pet. 4:7.

5. Omolwashike ihatu diladila monghedi ya wanenena?

⁵ Otu na okudimina kutya, inatu dalwa hatu diladila pandunge monghedi ya wanenena. Omolwashike hatu tile ngaho? Omolwaashi otwa dalwa moulunde noinatu wanenena, onghee hano, katu na omalutu nomadiladilo a wanenena. (Eps. 51:7; Rom. 3:23) Shikwao vali, vahapu vomufye otwa li vamwe vomwaavo omadiladilo avo a “twikifwa” kuSatana, nokatwa li tu shii Jehova nomifikamhango daye douyuki. (2 Kor. 4:4; Tit. 3:3) Onghee hano, nonande omunhu na diladila oule wefimbo lile she likolelela kwaashi e udite kutya oshiwa noshi li pandjele fimbo ina ninga etokolo, otashi dulika ashike a ka ninge etokolo la puka. — Omayel. 14:12.

6. Oshike tashi tu kwafele tu kale hatu diladila pandunge?

⁶ Nonande katu na omalutu nomadiladilo a wanenena, Tate yetu womeulu, Jehova, okwa wanenena monghedi keshe. (Deut. 32:4) Ndele shihafifa, okwe tu pa osho twa pumbwa opo tu dule okulundulula onghedi yetu yokudiladila nokulihonga okukala hatu diladila pandunge. (Lesha 2 Timoteus 1:7.  *) Tu li Ovakriste, otwa hala okudiladila, okutomhafana nokukatuka pandunge. Onghee hano, otu na okukala hatu pangele omadiladilo nomaliudo etu, nokuhopaenena onghedi omo Jehova ha diladila, omo ha kala e uditile oinima nosho yo eenghatu daye.

7, 8. Hokolola oshimoniwa shi na sha nanghee hatu dulu okuninga etokolo lopandunge nonande ope na omafininiko ile omaupyakadi.

⁷ Diladila koshihopaenenwa eshi. Ovanhu vamwe ovo hava tembukile koilongo imwe, ove na onghedindjikilile yokutuma ouhanana vavo kovapambele vavo va ka filwe oshisho opo va twikile okulonga va mone oshimaliwa shihapu. * Omukainhu umwe oo a li a tembukila koshilongo shimwe okwa li a dala okahanana okamati, oko e hole. Pefimbo opo, okwa hangwa a hovela okukonakona Ombibeli nokwa li ta ningi exumokomesho lopamhepo. Ookaume novapambele ova li va hovela okufininika omukainhu oo nomushamane waye opo va tume okaana kavo kovadali vomushamane. Ndele eshi ina yokaana a konakona Ombibeli, okwa mona kutya, e li omudali, oye e na oshinakuwanifwa shokutekula okaana kaye. (Eps. 127:3; Ef. 6:4) Mbela okwa li e na okushikula onghedindjikilile oyo vahapu va tala ko oyo i li xwepo? Ile oku na okushikula osho a li te lihongo mOmbibeli nonande otashi dulika shi kale shidjuu kuye okuxupa nokamaliwa kanini nosho yo okushekwa kuvamwe? Ngeno okwa li oove ngeno owa ninga po shike?

⁸ Molwaashi omukainhu oo omunyasha okwa li ta fininikwa kuvamwe nokwa wililwa po, okwa li a mbubulila Jehova omutima waye mokukonga ewiliko kuye. Eshi a ka lombwela oo ha konakona naye Ombibeli nosho yo vamwe meongalo shi na sha nonghalo oyo, okwa ka kala e udite ko  kutya Jehova okwa tala ko ngahelipi oshinima osho. Okwa li yo a diladila shi na sha nanghee tashi dulu okuyahameka okaana pamaliudo eshi taka kulu kehe li povadali vako. Eshi a diladila nawa osho Ombibeli tai ti shi na sha noshinima osho, okwa ka fika pexulifodiladilo kutya inashi wapala okaana kaye ka dje po puye. Eshi omushamane waye a mona nghee eongalo la li le liunganeka li va kwafele nonghee okaana ka li ka hafa noke na oukolele, naye okwa tambula ko ekonakonombibeli nokwa kala ha i kokwoongala pamwe nomukulukadi waye.

9, 10. Okudiladila pandunge osha hala okutya shike, nongahelipi hatu dulu oku shi ninga?

⁹ Osho oshihopaenenwa ashike shimwe, ndele otashi ulike kutya okudiladila pandunge osha kwatela mo shihapu shihe fi ashike okuninga osho tu udite kutya oshi li pandjele ile vamwe tava diladila kutya osho sha denga mbada ile shipu. Omadiladilo etu oo inaa wanenena otaa dulu okufaafanifwa novili oyo tai endelele unene ile tai ende unene kanini. Onghee hano, ngeenge otwa kala hatu wilikwa kuo otashi dulu oku tu etela omaupyakadi a kwata moiti. (Jer. 17:9) Ndele opo tu henuke omaupyakadi, otu na okushilipaleka kutya omadiladila nomaliudo etu otaa wilikwa komifikamhango daKalunga. — Lesha Jesaja 55:8, 9.

¹⁰ Ombibeli oi na omayele opandunge oo taa ti: “Nomutima woye aushe lineekela Omwene, ino liameka keendunge doye mwene. Mu shiiva meendjila doye adishe, opo nee Ye ota ka lalakanifa omalila oye.” (Omayel. 3:5, 6) Didilika kutya Ombibeli oya ti: “Ino liameka keendunge doye mwene.” Oya ti vali: “Shiiva” Jehova. Oye ashike ha diladila monghedi ya wanenena. Onghee hano, fimbo inatu ninga etokolo, otu na okutala mOmbibeli kutya Kalunga okwa tala ko ngahelipi oshinima osho opo tu ninge etokolo le likolelela kwaasho. Nongeenge otwa hopaenene onghedi yaJehova yokudiladila, ohatu ka diladila pandunge.

11. Oshike tashi dulu okukwafela omunhu e lihonge okuninga omatokolo opandunge?

¹¹ Kashipu okulihonga okuninga omatokolo e li pandunge noku a tula moilonga. Osho oshidjuu unene tuu kwaavo vape moshili ile ovo opo tava pyokoka pamhepo. Ndele nonande ove li ouhanana pamhepo ngaashi Ombibeli tai ti, otava dulu okuninga exumokomesho. Diladila ashike  kokaana kanini ngeenge take lihongo okweenda nopehe na okupunduka. Opo ka dule okuninga ngaho, oke na okukatuka taka ende kanini lwoikando. Ovo ve li eehanana pamhepo ove na yo okuninga sha faafana ngeenge tashi uya pokuninga omatokolo opandunge. Dimbuluka kutya omuyapostoli Paulus okwa popya shi na sha naavo va pyokoka a ti: “Ava [eenghono davo dokukoneka da deulwa moku di longifa va dule, NW] okutongola ouwa nowii.” Oitya “longifa” nosho yo “deulwa” otai ulike keenghendabala tadi twikile, naasho osho ovo vape ve na okuninga. — Lesha Ovaheberi 5:13, 14.

12. Ongahelipi hatu dulu okulihonga okuninga omatokolo e li pandunge?

¹² Ngaashi sha tumbulwa metetekelo, efiku keshe ohatu ningi omatokolo mahapu, kutya nee omanini ile omanene. Omakonakono oo a ningwa otaa ulike kutya, hanga etata lomatokolo oo hatu ningi ohaa kala a kanghamena keenghedindjikilile detu ndele hakokudiladila nawa. Pashihopaenenwa, ongula keshe ou na okutokola kutya oto djala shike. Otashi dulika etokolo olo u li tale ko lanafangwa, noho li ningi ashike nopehe na okudiladila, naunene tuu ngeenge owa endelela. Ndele osha fimana okudiladila kutya osho to djala otashi wapalele ngoo omupiya waJehova. (2 Kor. 6:3, 4) Nopehe na omalimbililo, ngeenge to lande oshikutu otashi dulika ho diladila kwaasho shi li momoode, ndele mbela oho diladila ngoo ngeenge otashi wapalele nosho yo kutya otashi kosho ingapi? Ngeenge otwa ningi omatokolo opandunge moshinima sha tya ngaho, ohatu ka deula eenghono detu dokukoneka, naasho otashi ke tu kwafela tu ninge omatokolo opandunge moinima ei ya kwata moiti. — Luk. 16:10; 1 Kor. 10:31.

13. Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu wanife po omatokolo etu?

¹³ Atusheni otu shi shii kutya nonande otu ninge etokolo li li mondjila, haalushe shipu oku li tula moilonga. Pashihopaenenwa, vamwe ovo hava kala va hala okweefa po okushila omakaya ohava dopa okuninga ngaho molwaashi kave na ouladi woku shi ninga. Ashike osho sha pumbiwa osho okutokola toko momitima detu okutula moilonga osho twa tokola okuninga, opo nee, hatu katuka eenghatu da mana mo. Ndele mbela oshike tashi dulu oku tu kwafela tu kale twa tokola toko momitima detu okuwanifa po omatokolo etu? Okupula ekwafo kuJehova otashi tu kwafele moshinima osho. — Lesha Ovafilippi 2:13.

14. Omolwashike Paulus a li e na eenghono dokuninga osho a li a pumbwa okuninga?

¹⁴ Paulus okwa li e shii kutya oshidjuu okuninga osho sha yuka molwaashi okwa pita monghalo ya tya ngaho. Okwa ti: “Ehalo ondi li kwete, ndelenee eenghono dokuwanifa ouwa, ahowe.” Okwa li e shii osho a hala okuninga ile osho e na okuninga, ndele omafimbo amwe ope na sha osho sha li hashi mu imbi a wanife osho a tokola okuninga. Okwa ti: “Kombinga yomunhu ou womeni onda dimina nehafo omhango yaKalunga, ndele moinhimbu yange ondi wete omhango ikwao tai kondjifa omhango yomadiladilo ange, ndele otai pikile nge momhango youlunde i li moinhimbu yange.” Mbela okwa li ehe na vali osho ta dulu okuninga po? Hasho nandenande! Okwa ti: “Kalunga na pandulwe omolwaJesus Kristus, Omwene wetu!” (Rom. 7:18, 22-25) Okwa shanga vali ta ti: “Aishe ohandi i dulu [omolwaau, NW], ta pameke nge.” — Fil. 4:13.

15. Omolwashike twa pumbwa okukala twa tokola toko okuninga osho sha yuka?

¹⁵ Opo tu hafife Kalunga, otwa pumbwa okutokola okuninga osho shi li mondjila nokuwanifa po osho twa tokola. Dimbuluka eendjovo odo Elia a li a lombwela ovalongeli vaBaal nOvaisrael ovashunimonima pOmhunda yaKarmel, eshi a ti: “Fiyo onaini tamu tengaukile kombinga nombinga? Omwene Oye ngenge Kalunga, mu shikuleni. Ndele Baal oye ngenge Kalunga, mu shikuleni.” (1 Eeh. 18:21) Ovaisrael ova li ve shii osho ve na okuninga, ndele ova li tava “tengaukile” kombinga nombinga. Mepingafano naasho,  omido da tetekela, Josua okwa li a tula po oshihopaenenwa shiwa eshi a lombwela Ovaisrael ta ti: ‘Ngenge inashi mu wapalela okulongela Omwene, lihoololeleni nena eli ou mwa hala oku mu longela. Ame neumbo lange ohatu ka longela Omwene.’ (Jos. 24:15) Mbela etokolo toko la tya ngaho ola li la etifa oshidjemo shilipi? Josua nosho yo ovo va li ovadiinini ngaashi ye ova li va nangekwa noupuna eshi va pitikwa va ye mEdu lEudaneko, “oshilongo tashi kunguluka omashini nomaadi eenyiki.” — Jos. 5:6.

16, 17. Omauwa elipi hatu ka mona ngeenge otwa ningi omatokolo oo e li metwokumwe nehalo laKalunga?

¹⁶ Diladila shi na sha noshinima shimwe osho sha ningwa pefimbo letu. Omumwatate umwe oo opo a ninginifwa, ye nomukulukadi waye ove na ounona vatatu vanini. Efiku limwe omunailonga pamwe naye okwa li e mu lombwela va ka konge oilonga kofeema imwe oyo hai futu nawa nohai yandje yo omauwa mahapu. Omumwatate okwa li a diladila nokwiilikana shi na sha naasho. Nonande oilonga oyo ha longo ihai futu nawa, okwe i hoolola opo a dule okukala a manguluka momaxuliloshivike okuya kokwoongala nosho yo momapya pamwe noukwaneumbo waye. Okwa li a dilonga koushili oo kutya ngeenge okwa ka konga oilonga oyo ipe oshi na oupu a ka kale ta i koilonga nomomaxuliloshivike. Ngeno oove ngeno owa ninga po shike?

¹⁷ Konima eshi omumwatate oo a diladila kunghee etokolo olo tali ka kuma oupamhepo waye, okwa li a tokola okuhatambula ko oilonga oyo hai futu nawa. Mbela oto diladila kutya lwanima okwe ke lipa oshimha omolwetokolo olo a ninga? Hasho nandenande! Okwa li e udite kutya omanangeko noupuna opamhepo otae mu etele ouwa nosho yo oukwaneumbo waye shi dulife oimaliwa ihapu oyo ta ka futwa. Ye nomukulukadi waye ova li va hafa eshi okamonakadona kavo koshiveli, komido 10, ke va lombwela kutya oke va hole, oke hole ovamwatate novamwameme nosho yo kutya oke hole Jehova neenghono. Oka ti yo kutya oka hala okuliyapulila Jehova nokuninginifwa. Kaka li tuu ka mona ouwa moshihopaenenwa shiwa shaxe shokupitifa komesho okulongela Jehova monghalamwenyo yaye!

18. Omolwashike sha fimana okuninga omatokolo opaumwene pandunge efiku keshe?

¹⁸ Moses Munene, Jesus Kristus, okwa kala ta wilike ovalongeli vaJehova vashili mombuwa yopafaneko younyuni waSatana oule womido dihapu. Jesus, oo e li Josua Munene, oku li pokuxulifa po ounyuni ou wa nyonauka nokutwala ovashikuli vaye mounyuni mupe wouyuki oo wa udanekwa. (2 Pet. 3:13) Onghee hano, paife halo efimbo lokushuna konghedi yetu ikulu yokudiladila, keenghedindjikilile detu, komifikamhango nosho yo komalalakano etu onale. Paife olo efimbo lokushiiva nawanawa ehalo laKalunga li na sha nafye. (Rom. 12:2; 2 Kor. 13:5) Omatokolo nomahoololo oo to ningi efiku keshe naa ulike kutya ove omunhu oo a wana oku ka nangekwa noupuna kuKalunga fiyo alushe. — Lesha Ovaheberi 10:38, 39.