1. (a) Ovanhu ohave linyenge meenghedi da tya ngahelipi ngeenge tava pewa omayele, nomolwashike? (b) Ongahelipi ounhwa tau dulu okukuma etaleko laumwe li na sha nomayele?

OVANHU ohave linyenge meenghedi da yoolokafana ngeenge tava pewa omalombwelo. Otashi dulika va tambule ko noupu omalombwelo oo a dja komunhu oo e na eenghonopangelo, ndele ngeenge okwa dja komunhu ina fimana ile wepupi lavo, otashi dulika ve a anye. Ovanhu ohava kala yo ve na omaliudo a yoolokafana ngeenge va pewa outekuduliko ile va kumaidwa. Vamwe otashi dulika va kale va nyika oluhodi, va nyemata ile va fya ohoni. Ofimbo vamwe tashi dulika va kale ve udite va tuwa omukumo nova hala okuninga omalunduluko. Omolwashike ovanhu have linyenge meenghedi da yoolokafana? Shimwe ohashi etifwa kounhwa. Omhepo younhwa otai dulu okuningifa omunhu aha tambule ko omayele, ta diladila kutya itae mu wapalele, nokungaho, ote liimbi okumona ouwa muo. — Omayel. 16:18.

2. Omolwashike Ovakriste vashili hava tambula ko omayele oo a dja mEendjovo daKalunga?

² Mepingafano novanhu vomounyuni, Ovakriste vashili ohava tambula ko omayele taa kwafa, unene tuu ngeenge okwa kanghamena kEendjovo daKalunga. Omadimbulukifo aJehova ohae tu pe ounongo, tae tu hongo notae tu kwafele tu henuke oinima ngaashi omwiyo wokuhola omaliko, oluhaelo, oingangamwifi noukolwe. (Omayel. 20:1; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5; 1 Tim. 6:6-11) Shikwao vali, ohatu ‘kuwilile kehafo lokomutima’ olo hali etwa kokudulika komadimbulukifo aKalunga. — Jes. 65:14.

3. Oikala iwa yomupsalme ilipi hatu dulu okuhopaenena?

³ Opo tu amene ekwatafano letu naTate yetu womeulu li na ondilo, otu na okutwikila okutula moilonga omayele aye opandunge mokukalamwenyo kwetu. Inashi fimana tuu okukala noikala ya fa yomupsalme oo a shanga ta ti: “[Omadimbulukifo,  NW] oye oo efyuululo lange fiyo alushe, osheshi oo oshihafifo shomutima wange”! (Eps. 119:111) Mbela nafye ohatu dulika ngoo koipango yaJehova, ile omafimbo amwe ohatu kala tu udite i li omutengi kufye? Nonande omafimbo amwe ohatu mono shidjuu okutambula ko omayele, inatu teka omukumo. Ohatu dulu okupameka elineekelo letu mounongo waKalunga wa shiya ko. Natu ka kundafaneni eenghedi nhatu omo hatu dulu oku shi ninga.

4. Oshike osho David a li a diinina monghalamwenyo yaye?

⁴ Ohamba David oya li ya pita momafimbo mawa nomomafimbo mai, ndele oya kala alushe ye lineekela mOmushiti wayo. Oya ti: “Omwene, omwenyo wange ohandi u yelula kuove. Kalunga kange, Oove tuu, handi lineekele.” (Eps. 25:1, 2) Oshike sha li sha kwafela David a kale e lineekela Xe womeulu?

5, 6. Eendjovo daJehova otadi tu lombwele shike shi na sha nekwatafano olo David a li e na naJehova?

⁵ Ovanhu vahapu ohava ilikana ashike kuKalunga ngeenge ve li momaupyakadi a kwata moiti. Ongahelipi ngeenge omupambele ile kaume koye oha popi ashike naave ngeenge a pumbwa oshimaliwa ile a hala u mu ningile sha? Lwanima, otashi dulika u hovele okulimbililwa omalinyengotomheno aye okukonga ekwafo kwoove. Ndele David hasho a li ngaho. Ekwatafano laye naJehova ola ulika kutya oku na eitavelo nokwa kala e mu hole monghalamwenyo yaye aishe, momafimbo mai nomomafimbo mawa. — Eps. 40:9.

⁶ Diladila keendjovo daDavid eshi a li ta pandula nokuhambelela Jehova, tadi ti: “Omwene, Omwene wetu, edina loye la tumbalekwa shi fike nee peni kombada yedu alishe, Ove ou oshingepangelo shoye we shi tula kombada yomaulu.” (Eps. 8:2) Owa didilika tuu kutya David okwa li e na ekwatafano lopofingo naXe womeulu? Molwaashi David okwa li a kuminwa ounene netumbalo laJehova, oshe mu linyengifa e mu tange “efiku alishe.” — Eps. 35:28.

7. Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa mokweehena popepi naKalunga meilikano?

⁷ Ngaashi David, nafye otwa pumbwa okukala hatu popi naJehova pandjikilile opo tu kale twe mu lineekela. Ombibeli oya ti: “Eheneni kuKalunga, opo nee Ye ta ehene kunye.” (Jak. 4:8) Okweehena popepi naJehova meilikano oku li yo onghedi ya denga mbada omo hatu dulu okupewa omhepo iyapuki. — Lesha 1 Johannes 3:22.

8. Omolwashike tuhe na okukala hatu ilikana hatu endulula oinima ya faafana?

⁸ Ngeenge to ilikana, mbela oho kwatwa keamo lokweendulula omautumbulilo a faafana lwoikando? Ngeenge osho, fimbo ino ilikana diladila manga kutya owa hala oku ka popya shike. Mbela kaume ile omupambele wetu ota ka kala ngoo a hafa ngeenge otwa kala hatu endulula oitya ya faafana efimbo keshe hatu popi naye? Otashi dulika a kale ehe na vali ohokwe yokupwilikina kufye. Oshoshili kutya Jehova ke na fiku a ka anye okupwilikina keilikano tali di komutima lomupiya waye omudiinini. Ashike otu na okuhenuka okweendulula oinima ya faafana ngeenge hatu ilikana.

9, 10. (a) Oshike hatu dulu okukwatela momailikano etu? (b) Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu kale hatu ilikana omailikano taa ti sha?

⁹ Osha yela kutya katu na okutala ko eilikano li li oshinima shanafangwa ngeenge otwa hala okweehena popepi naKalunga. Apa ngoo pe fike hatu mbubulile Jehova omitima detu, opo ngoo tapa ka kala pe fike okweehena kwetu popepi naye noku mu lineekela. Ndele mbela oshike tu na okukwatela momailikano etu? Eendjovo daKalunga otadi nyamukula ta ti: “Oufyoona weni u shiivifileni Kalunga momailikano nomomaindilo pamwe nomapandulo.” (Fil. 4:6) Onghee hano, oshinima keshe osho tashi nyono po ekwatafano letu naKalunga ile tashi tula omwenyo wetu moshiponga tu li ovapiya vaye, otu na okwiilikana kombinga yasho.

¹⁰ Osha fimana okudilonga keendjovo domailikano ovapiya vaKalunga ovalumenhu novakainhu ovadiinini ovo omailikano avo a shangwa mOmbibeli. (1 Sam. 1:10, 11; Oil. 4:24-31)  MOmapsalme omu na eendjovo domailikano mahapu oo a li a ilikanwa tashi di komutima nosho yo omaimbilo oo a li a imbilwa Jehova, oo taa holola omaliudo ovanhu, ngaashi oluhodi nosho yo ehafo linene. Ngeenge otwa konakona nawa eendjovo dovadiinini ovo, otashi ke tu kwafela tu kale hatu ilikana kuJehova omailikano taa ti sha.

11. Omolwashike twa pumbwa okudilonga komayele oo Kalunga he tu pe?

¹¹ David okwa ti: “Ehepaululo lOmwene oli [shii] okulineekelwa shili, olo hali nongopaleke omalai.” (Eps. 19:8) Nokuli nonande katu na owino muhapu, ohatu ka kala ovanaendunge ngeenge otwa dulika koipango yaKalunga. Ashike omayele amwe oo e li mOmishangwa otu na okudilonga kuo opo tu mone mo ouwa pauyadi. Osho osho yo shi na okukala ngaho ngeenge tashi uya pokukanyatela oudiinini wetu eshi hatu yelekwa kofikola ile koilonga, hatu popile etaleko laKalunga li na sha nohonde, okudiinina omufika wetu wopaKriste wokuhenombinga nokutula moilonga omafinamhango Ombibeli e na sha nokudjala nokuliwapeka. Ngeenge otwa kala tu na etaleko la fa laKalunga moinima oyo, otashi ke tu kwafela tu lilongekidile omaupyakadi oo hatu ka shakeneka. Kungaho, opo ashike hatu ka dula okutokola momitima detu kutya oshike tu na okuninga po ngeenge opa holoka onghalo yonhumba. Okudiladila nokulilongekida komesho yefimbo kwa tya ngaho, otaku tu kwafele tu henuke omaupyakadi mahapu. — Omayel. 15:28.

12. Oshike tu na okudilonga kusho osho tashi ke tu kwafela tu diinine omadimbulukifo aKalunga?

¹² Mbela onghedi yetu yokukalamwenyo otai ulike ngoo kutya otu li oupafi pamhepo fimbo twa teelela Kalunga a wanife po osho e tu udanekela? Pashihopaenenwa, otwa itavela ngoo shili kutya Babilon Shinene oshi li pokuhanaunwa po? Mbela omanangeko noupuna omonakwiiwa, ngaashi omwenyo waalushe moparadisa kombada yedu, oku li ngoo oshili kufye paife ngaashi naanaa a li pehovelo eshi twe lihonga kombinga yao? Mbela natango ohatu longo ngoo nouladi moukalele ponhele yokupitifa komesho oinima yopaumwene? Ongahelipi shi na sha noinima ngaashi, eteelelo lenyumuko, okuyapulifwa kwedina laJehova nosho yo okuyukipalifwa kwounamapangelo waye? Mbela natango oinima oyo otwe i tala ko ngoo ya fimanenena? Okudilonga komapulo oo otashi tu kwafele tu kale twa tala ko omadimbulukifo aKalunga e li ‘efyuululo fiyo alushe’ ngaashi omupsalme a ti. — Eps. 119:111.

13. Omolwashike Ovakriste vomefelemudo lotete va li va nyengwa okuuda ko oinima imwe? Yandja oshihopaenenwa.

¹³ Oinima imwe oyo i li mOmbibeli otashi dulika itatu ke i uda ko lela paife molwaashi efimbo laJehova loku i yelifa inali fika manga. Jesus okwa li a lombwela ovayapostoli vaye lwoikando kutya oku na okuhepekwa nokudipawa. (Lesha Mateus 12:40; 16:21.) Ndele ovayapostoli kava li ve udite ko osho a li a hala okutya. Ove ke shi uda ko ashike konima yefyo nenyumuko laye eshi a li a lundulukila molutu lopambelela nokulihololela ovahongwa vonhumba nokwa li a patulula omadiladilo avo opo va ude ko nawa Omishangwa. (Luk. 24:44-46; Oil. 1:3) Sha faafana, ovashikuli vaKristus kava li va uda ko kutya Ouhamba waKalunga otau ka dikwa po meulu, fiyo osheshi va li va tililwa omhepo iyapuki pOpentekoste 33 O.P. — Oil. 1:6-8.

14. Ovamwatate vahapu ova tula po oshihopaenenwa shiwa shilipi pehovelo lefelemudo eti-20, nonande ova li ve na eudeko la puka li na sha nomafiku axuuninwa?

¹⁴ Pehovelo lefelemudo eti-20, napo opa li eudeko la puka mokati kOvakriste vashili li na sha ‘nomafiku axuuninwa.’ (2 Tim. 3:1) Pashihopaenenwa, mo 1914, vamwe ova li tava diladila kutya otava i meulu momudo oo. Molwaashi inava ya mo pefimbo opo va li va teelela, ova li va twikila okukonakona Omishangwa noukeka nova mona kutya ope na oilonga ihapu yokuudifa i na okulongwa. (Mark. 13:10) Onghee hano,  mo 1922, omumwatate J. F. Rutherford, oo a li ta kwatele komesho oilonga yokuudifa, okwa li a lombwela ovo va li poshoongalele shopaiwana moCedar Point, moOhio, shaU.S.A. ta ti: “Taleni, Ohamba otai pangele! Nye ovakalelipo vayo voku shi shiivifa. Onghee hano, udifeni, udifeni, udifeni, Ohamba nouhamba wayo.” Okudja opo okuyuka komesho, okuudifwa ‘kwevangeli louhamba’ okwa kala oko haku didilikifa mo ovapiya vaJehova vokunena. — Mat. 4:23; 24:14.

15. Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa mokudilonga konghedi omo Kalunga a li a ungaunga novapiya vaye?

¹⁵ Ngeenge otwa dilonga keenghedi dikumwifi omo Jehova a kala ta wilike oshiwana shaye shonale noshokunena, ohatu ka kala twe lineekela filufilu kutya ota ka dula okuwanifa po ehalo nelalakano laye monakwiiwa. Ndele pefimbo opo tuu opo, omadimbulukifo aJehova otae tu kwafele tuha dimbwe omaxunganeko aye oo taa ka wanifwa. Ohatu dulu okukala noushili kutya okuninga ngaho otaku ke tu kwafela tu pameke elineekelo letu momaudaneko aye.

16. Omanangeko noupuna elipi hatu ka mona ngeenge otwa kala ovaladi moukalele?

¹⁶ Kalunga ketu, Jehova, oku na eenghono dinene noha katuka eenghatu. Omupsalme okwa li a pula ta ti: “Olyelye ngaashi Oove? Oove omunaenghono.” Okwa li a weda ko vali ta ti: ‘Eke loye ola pama, nolulyo loye ola yeluka.’ (Eps. 89:9, 14) Metwokumwe neendjovo odo, Jehova oha pandula noha nangeke noupuna eenghendabala odo hatu ningi mokupitifa komesho oinima yOuhamba. Oku wete kutya ovapiya vaye, kashi na nee mbudi kutya ovalumenhu ile ovakainhu, ovakulunhu ile ounona, kave fi ovananyalo noihava “li omungome wondede.” (Omayel. 31:27) Ngaashi Omushiti wetu, nafye ohatu kala twe lipyakidila moilonga yopamhepo. Okulongela Kalunga nomutima aushe ohaku tu etele ouwa pauhandimwe, noha nangeke noupuna oukalele wetu, molwaashi ohashi mu hafifa neenghono. — Lesha Epsalme 62:13.

17, 18. Ongahelipi okushikula omalombwelo aJehova taku tu kwafele tu kale twe mu lineekela? Yandja oshihopaenenwa.

 ¹⁷ Omonghedi ilipi okushikula omalombwelo aJehova taku tu kwafele tu kale twe mu lineekela? Diladila kehokololo lOmbibeli li na sha naashi Ovaisrael va li tava i mEdu lEudaneko. Jehova okwa li a lombwela ovapristeri ovo va li va humbata oshikefa shehangano va ende fiyo omOmulonga waJordan. Ndele eshi ovanhu ve li pokufika pomulonga oo, ova li va mona kutya omulonga owa yada omolwodula nomeva okwa li taa kunguluka neendelelo. Mbela Ovaisrael ova li ve na okuninga po shike? Mbela ova li ve na okuonga onhanda komunghulo womulonga opo va teelele omeva a ninipale oule woivike ile shi dulife po? Ahowe, ova li ve lineekela filufilu muJehova nokushikula omalombwelo aye. Oshidjemo? Ombibeli oya ti: ‘Ovapristeri ava hava humbata oshikefa eshi eemhadi davo da lyata omeva okominghulo, omeva aa taa di kombinga yopombada okwa li a kanghama. Novanhu va taulula monhele ya shaama naJeriko. Ndelenee Ovapristeri ava va humbata oshikefa shehangano lOmwene ova kala ofika inave linyenga poukukutu momulonga waJordan, fimbo Ovaisrael aveshe tava tauluka poukukutu.’ (Jos. 3:12-17) Diladila ashike kunghee sha li shitunhula okumona omeva aeshe oo a li taa kunguluka a kanghama! Nopehe na omalimbililo, eitavelo lOvaisrael muJehova oli na okukala la li la pamekwa molwaashi ova li ve lineekela momalombwelo aye.

¹⁸ Oshoshili kutya Jehova iha longele ovapiya vaye vokunena oikumwifilonga ya tya ngaho, ndele oha nangeke noupuna eenghatu davo odo tadi ulike kutya ove na eitavelo. Eenghono daKalunga tadi longo ohadi va pameke opo va dule okuwanifa po oshilonga shavo shokuudifa etumwalaka lOuhamba mounyuni aushe. Ondombwedi yotete yaJehova, omunyumunwa Kristus Jesus, oya li ya shilipaleka ovahongwa vayo kutya otai ke va yambidida moshilonga osho sha fimana, eshi ya ti: ‘Indeni hano ka ningeni ovanhu aveshe ovalongwa vange, Ame ondi li pamwe nanye omafiku aeshe fiyo okexulilo lefimbo lounyuni.’ (Mat. 28:19, 20) Eendombwedi dihapu odo da li di na eehoni ile dimbada, oda mona nghee omhepo iyapuki yaKalunga ye di pameka di dule okukala hadi popi novanhu ovo dihe shii eshi tadi longo moukalele. — Lesha Epsalme 119:46; 2 Ovakorinto 4:7.

19. Eshilipaleko lilipi tu na, nonande otu omangabeko onhumba?

¹⁹ Ovamwatate novamwameme vamwe ove na omangabeko opalutu manene omolwomikifi ile oukulupe. Ndele otava dulu okukala noushili kutya “Xe yefilonghenda naKalunga kehekeleko alishe” oku udite ko eenghalo dOmukriste keshe washili. (2 Kor. 1:3) Oha pandula keshe osho hatu ningi mokuxumifa komesho oinima yOuhamba. Atusheni otwa pumbwa okukaleka momadiladilo kutya, eitavelo letu mekuliloyambo laKristus olo unene tali ke tu xupififa, ashike otu na okulonga ngaashi hatu dulu. — Heb. 10:39.

20, 21. Omeenghedi dilipi hatu dulu okuulika kutya otwe lineekela muJehova?

²⁰ Okulongela kwetu Kalunga okwa kwatela mo okulongifa ngaashi hatu dulu efimbo letu, eenghono nosho yo oiniwe yetu. Heeno, otwa hala ‘okulonga oshilonga shomuudifi wevangeli’ nomutima aushe. (2 Tim. 4:5) Osho ohatu shi ningi nehafo molwaashi otashi kwafele vamwe ‘va fike meshiivo loshili.’ (1 Tim. 2:4) Osha yela kutya, okufimaneka nokutanga Jehova, ohaku tu etele oupuna wopamhepo. (Omayel. 10:22) Otashi tu kwafele yo tu kale tu na elineekelo la pama mOmushiti wetu. — Rom. 8:35-39.

²¹ Ngaashi twe shi kundafana nale, okulineekela omayele aJehova opandunge ihaku uya ashike ngahenya, ndele otaku pula eenghendabala. Onghee hano, lineekela Jehova okupitila meilikano. Dilonga kunghee a wanifa po ehalo laye monakudiwa nonghee te ke shi ninga monakwiiwa. Twikila okupameka elineekelo loye muJehova eshi to mu longele. Omadimbulukifo aJehova otaa kalelele, onghee naave oto dulu okukala nomwenyo fiyo alushe ngeenge owa kala to yandje elitulemo kuo.