1. Ovanhu vahapu ohava ningi omaliyambo elipi, nomolwashike?

OVANHU ohava ningi omaliyambo nehalo liwa omolwoinima oyo ya fimana kuvo. Ovadali ohava longifa efimbo, oimaliwa neenghono davo opo va ningile ovana vavo oinima iwa. Omunyasha omutondoki oo a hala okupondola mefiyafanepo linene oha longifa efimbo lihapu efiku keshe opo e lideule a mana mo ofimbo ookaume kaye tashi dulika tava danauka ashike nokulihafifa. Jesus naye okwa li a ninga omaliyambo omolwoinima oyo ya li ya fimana kuye. Ka li a lalakanena okukala nonghalamwenyo youdjeko ile ounona. Ndele ponhele yaasho, okwa li a hoolola okulongifa eenghono daye adishe mokuxumifa komesho oinima yOuhamba. (Mat. 4:17; Luk. 9:58) Ovashikuli vaye navo ova li va ninga omaliyambo opo va yambidide Ouhamba waKalunga. Ouhamba waKalunga owa li oshinima sha fimanenena kuvo, nova li va ninga omaliyambo opo va kufe ombinga pauyadi moku u yambidida. (Mat. 4:18-22; 19:27) Onghee hano, keshe umwe womufye ne lipule kutya, ‘Oshike sha fimana monghalamwenyo yange?’

2. (a) Omaliyambo elipi a fimanenena kOvakriste aveshe? (b) Ovakriste vamwe ova ninga omaliyambo a wedwa po elipi?

² Osha fimanenena kOvakriste aveshe vashili okuninga omaliyambo onhumba opo tu dule okukulika nokukaleka po ekwatafano letu liwa naJehova. Omaliyambo oo okwa kwatela mo okulongifa efimbo neenghono detu mokwiilikana, okulesha Ombibeli, okuninga elongelokalunga loukwaneumbo, okukala pokwoongala nokukufa ombinga moukalele. * (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25) Omolweenghendabala detu nenangeko noupuna laJehova, oilonga yokuudifa otai tamunuka mo novanhu vahapu otava twikile okumbobolokela ‘komhunda yongulu yOmwene.’ (Jes. 2:2) Vahapu  ova ninga omaliyambo opo va yambidide oilonga yOuhamba mokulonga koBetel, tava kwafele mokutunga Omalupale Ouhamba nosho yo oyoongalele, mokuunganeka oyoongalele yoitukulwa ile mokukwafela ngeenge pa ningwa oiponga yopaushitwe. Nonande oilonga ya wedwa po ya tya ngaho kai fi oshiteelelwa shoku ka mona omwenyo waalushe, oya fimanenena mokuyambidida Ouhamba.

3. (a) Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa ngeenge otwa ningi omaliyambo omolwOuhamba? (b) Omapulo elipi hatu ka kundafana?

³ Ope na omhumbwe inene shi dulife nale yokuyambidida Ouhamba. Oshihafifa neenghono eshi pe na vahapu ovo tava ningi omaliyambo nehalo liwa omolwaJehova. (Lesha Epsalme 54:8.) Ngeenge nafye otwa ningi omaliyambo a tya ngaho ohatu ka kala twa tunhukwa ofimbo twa teelela Ouhamba waKalunga u uye. (Deut. 16:15; Oil. 20:35) Ndele atushe otwa pumbwa okulikonakona nawa. Mbela ope na eenghedi dimwe omo hatu dulu okuninga omaliyambo a wedwa po omolwOuhamba? Ohatu longifa ngahelipi efimbo, oimaliwa, eenghono nokudula kwetu? Oshike tu na okulungamena eshi hatu ningi omaliyambo? Natu ka taleni koihopaenenwa imwe oyo hatu dulu okulandula eshi hatu ningi omaliyambo a tya ngaho nehalo liwa, nokungaho ohatu hapupalifa ehafo letu.

4. Ovaisrael ova li va mona ouwa ulipi mokuyamba omayambo?

⁴ Ovanhu muIsrael shonale ova li ve na okuyamba omayambo opo va diminwe po omatimba avo. Ova li ve na okuyamba omayambo opo va kale va hokiwa kuJehova. Amwe omomayambo oo okwa li oshiteelelwa, ndele makwao okwa li haa ningwa tashi di kehalo lomunhu mwene. (Lev. 23:37, 38) Exwikiloyambo alishe okwa li hali yambwa li li eyambo lehalo liwa ile eeshali kuJehova. Omayambo oo a li a yambwa peyapulo loteembeli pefimbo laSalomo oku li oshihopaenenwa sha tongomana shokuyambela Jehova omayambo.—2 Omaf. 7:4-6.

5. Elongekido lilipi Jehova a li a ninga po opo nokuli neehepele di dule okuyamba omayambo?

⁵ Jehova omunahole ka li a teelela ovanhu aveshe va yandje shi fike pamwe, ndele okwa li a pula opo keshe umwe a yandje ngaashi ta dulu. Okwa li a yandja oshipango kutya ope na okuyambwa omayambo oinamwenyo nohonde yayo oi na okutika, oyo i li “omudidimbe wongaho wouwa wokomesho” oo tau ke uya okupitila mOmona waye, Jesus. (Heb. 10:1-4) Ndele Jehova okwa li ha tula moilonga pandjele oshipango sha tya ngaho. Pashihopaenenwa, okwa li a pitika omunhu a yambe omalyamono ngeenge ita dulu okuyamba odi ile ongobe. Kungaho, eehepele nado  oda li da dula okumona ehafo mokuyambela Jehova omayambo. (Lev. 1:3, 10, 14; 5:7) Nonande ovanhu ova li tava dulu okuyamba omayambo oinamwenyo ya yoolokafana, opa li oiteelelwa yopavali oyo keshe umwe oo a li ta yambe omayambo ehalo liwa e na okuliufa kuyo.

6. Keshe oo a li ha yambe omayambo okwa li e na okuliufa koiteelelwa yopavali ilipi, nomolwashike sha li sha fimana okudulika koiteelelwa oyo?

⁶ Tetetete, omunhu oku na okuyandja osho sha denga mbada. Jehova okwa li a lombwela oshiwana kutya oshinamwenyo keshe osho tashi yambwa oshi na okukala shihe na oshipo opo shi mu ‘wapalele.’ (Lev. 22:18-20) Ngeenge oshinamwenyo oshi na oshipo, kasha li sha talwa ko sha wana okuyambelwa Jehova. Oshitivali, omunhu oo ta yambe eyambo okwa li e na okukala a koshoka noke na oshipo. Ngeenge omunhu ina koshoka, tete okwa li e na okuyamba etimbayambo opo a kale vali a hokiwa kuJehova nokonima yaasho okwa li ta dulu okuyamba eyambo laye lehalo liwa. (Lev. 5:5, 6, 15) Osho osha li oshinima sha kwata moiti. Jehova okwa li a popya kutya ngeenge omunhu oo ina koshoka okwa kufa ombinga mokulya omapanduloyambo, oo a kwatela mo omayambo ehalo liwa, oku na okudipawa. (Lev. 7:20, 21) Mepingafano naasho, ngeenge omunhu oo ta yambe eyambo oku na ekwatafano liwa naJehova noshinamwenyo osho ta yambe kashi na oshipo, oha kala a hafa noku na eliudo liwa.—Lesha 1 Omafimbo 29:9.

7, 8. (a) Ovamwatate vahapu ohava mono ehafo lilipi mokuninga omaliyambo omolwOuhamba? (b) Oinima ilipi tu na oyo hatu dulu okuyambela Jehova?

⁷ Kunena ovamwatate vahapu ohava ningi yo shihapu nehalo liwa shi dulife pwaasho va teelelika va ninge, naasho ohashi hafifa Jehova. Okulonga noudiinini mokukwafela ovamwatate ohaku tu etele yo ehafo. Omumwatate umwe oo ha kufa ombinga moilonga yokutunga Omalupale Ouhamba nokukwafela ovo va dengwa koiponga yopaushitwe okwa ti kutya ke na oitya nomatumbulo opo a hokolole nghee ha kala e udite ngeenge a kwafela ovamwaxe. Okwa ti: “Okutala nghee ovamwatate novamwameme moshitukulwa hava kala va hafa nova pandula eshi ve na Olupale lOuhamba lipe ile eshi va mona ekwafo konima yoshiponga shopaushitwe, oho kala u wete kutya oilonga neenghendabala doye inadi hepa.”

⁸ Ehangano laJehova kombada yedu ohali kongo alushe eemhito opo li yambidide Ouhamba. Mo 1904, omumwatate C. T. Russell okwa shanga a ti: “Keshe umwe ne litale ye mwene a tulwa po kOmwene a kale elenga lefimbo, lenwefemo, loimaliwa yaye, n.s.t., nakeshe umwe oku  na okukendabala okulongifa oinima oyo shi fike pokudula kwaye omolwefimano lOmwene.” Nonande ohatu ka mona omanangeko noupuna mahapu, otashi pula shihapu okuninga omaliyambo omolwaJehova. (2 Sam. 24:21-24) Mbela itatu dulu okulongifa nawa oinima oyo tu na?

9. Oshike hatu lihongo muLukas 10:4 shi na sha nanghee tu na okulongifa efimbo letu?

⁹ Efimbo letu. Ohashi pula efimbo lihapu neenghedabala opo ku tolokwe nokunyanyangidwe oileshomwa yetu, okutunga eenhele delongelokalunga, okuunganeka oyoongalele yoshitukulwa, okukwafela ovo va dengwa koiponga yopaushitwe nokulonga oilonga ihapu ikwao ya pumbiwa. Otu na efimbo la ngabekwa efiku keshe, tu na ashike eevili 24, ndele Jesus okwe tu pa efinamhango olo tali dulu oku tu kwafela. Eshi a li ta tumu ovahongwa vaye va ka udife, okwe va lombwela vaha ‘kunde nande omunhu mondjila.’ (Luk. 10:2-4) Mbela omolwashike Jesus a li a yandja elombwelo la tya ngaho? Omuhongwanhu umwe wOmbibeli okwa ti: “Ovanhu vokoilongo yokoushilo ihave lipopifa ngaashi fye hatu lipopifa omunhu ta tifuka, ile okuliminika, vo ohave lipapatele lwoikando, nokukala tava fidimana luhapu nokulinyongamena nokuli pedu. Okuninga oinima aishe oyo ohashi pula efimbo lihapu.” Jesus ka li ta hongo ovashikuli vaye va kale vehe na eenghedi, ndele ponhele yaasho, okwa li te va kwafele va mone kutya efimbo olo ve na ola ngabekwa nove na oku li longifa unene moinima oyo ya fimanenena. (Ef. 5:16) Mbela itatu dulu okutula moilonga efinamhango olo opo tu kale tu na efimbo la wana lokuyambidida oilonga yOuhamba?

10, 11. (a) Omayambidido oo hatu yandje e na sha noilonga yomounyuni aushe ohaa longifwa meenghedi dimwe dilipi? (b) Efinamhango lilipi li li mo 1 Ovakorinto 16:1, 2, olo tali dulu oku tu kwafela?

¹⁰ Oimaliwa yetu. Opa pumbiwa oimaliwa ihapu yokuyambidida oilonga yOuhamba. Omudo keshe, eedola omamiliyona omilongo ohadi longifwa mokuyambidida ovapashukili ovaendi, ovakokolindjila ve likalekelwa nosho yo ovatumwa. Okudja mo 1999, opa tungwa Omalupale Ouhamba e dule po 24 500 moilongo omo ovamwatate ve na oiniwe ya ngabekwa. Ndele natango opa pumbiwa Omalupale Ouhamba 6 400 lwaapo. Omwedi keshe ohaku nyanyangidwa oifo omamiliyona 100 lwaapo yOshungonangelo no-Awake!. Oilonga aishe oyo ohai yambididwa nomayambidido ehalo liwa.

¹¹ Omuyapostoli Paulus okwa yandja efinamhango olo tu na okutula moilonga ngeenge hatu yandje omayambidido. (Lesha 1 Ovakorinto 16:1, 2.) Okwa li a nwefwa mo a ladipike ovamwaxe muKorinto vaha kale hava teelele fiyo osheshi oshivike sha pwa ko opo va tale kutya ova xupifa po shike, ndele ponhele yaasho ova li va pumbwa okukala hava tuvikile sha komesho yefimbo she likolelela kwaasho ve na. Ngaashi ashike sha li pefimbo lovayapostoli, ovamwatate novamwameme kunena navo ohava ningi eemhangela komesho yefimbo opo va yandje omayambidido nehalo liwa she likolelela keenghalo davo. (Luk. 21:1-4; Oil. 4:32-35) Jehova okwa lenga omhepo yokuyandja ya tya ngaho.

12, 13. Oshike tashi dulika shi imbe vamwe vaha longife eenghono nokudula kwavo moilonga yOuhamba, ndele Jehova ote ke va kwafela ngahelipi?

¹² Eenghono nokudula kwetu. Jehova oha yambidida eenghendabala detu eshi hatu longifa eenghono nokudula kwetu moinima yOuhamba. Okwa udaneka kutya ote ke tu kwafela ngeenge twa loloka. (Jes. 40:29-31) Mbela ohatu kala tu udite kutya katu na ounghulungu wa wana opo tu dule okukwafela moilonga yOuhamba? Mbela ohatu tomhafana kutya ope na ovo va wana okulonga oilonga ya tya ngaho? Dimbuluka kutya Jehova ota dulu okuhapupalifa ounghulungu wakeshe umwe womufye, ngaashi a li a ninga shi na sha naBesaleel naOholiab.—Ex. 31:1-6; tala efano olo li li pehovelo loshitukulwa.

¹³ Jehova ote tu ladipike tu yandje ngaashi hatu dulu nopehe na okungungunina. (Omayel. 3:27) Okwa li a lombwela Ovajuda vomuJerusalem pefimbo letungululo loteembeli va dilonge va  mana mo kombinga yoilonga oyo va li tava longo i na sha nokutunga. (Hag. 1:2-5) Ovajuda ovo ova li va piyaanekwa nokava li vali tava yandje elitulemo koilonga yavo. Otu na okulikonakona opo tu tale ngeenge otwa pitifa ngoo komesho oinima oyo i li metwokumwe nehalo laJehova. Mbela itatu dulu ‘okutala nawa, nhumbi hatu ende’ nokuninga eemhangela di na sha nanghee hatu dulu okulonga shihapu moilonga yOuhamba momafiku aa axuuninwa?

14, 15. (a) Otwa tuwa omukumo ngahelipi koshihopaenenwa shovamwatate ovo ve na oiniwe inini? (b) Otu na okukala twa halelela okuninga shike?

¹⁴ Ovanhu vahapu ove li moitukulwa omo mu na eenghalo didjuu, ngaashi ondjala. Ehangano laJehova ohali longo noudiinini opo li kwafele ovamwatate ovo ve li moilongo ya tya ngaho. (2 Kor. 8:14) Ndele nande ongaho, nokuli novamwatate ovo ve na oiniwe inini ova lenga oufembanghenda wokuyandja. Ohashi hafifa Jehova ngeenge eehepele tadi yandje nehafo.—2 Kor. 9:7.

¹⁵ Ovamwatate vamwe vomoshilongo shimwe shomuAfrika osho sha hepa neenghono, ova li va tukula ko outukulwa vonhumba koikunino yavo opo va landife osho tava likola mo shi yambidide oilonga yOuhamba. Ovamwatate novamwameme vomoshilongo osho tuu osho ova li va hala okukwafela moilonga yokutunga Olupale lOuhamba olo la li tali tungwa mo. Ashike Olupale olo ola li tali tungwa pefimbo leendima. Ndele nande ongaho, ovamwatate ova li va halelela okukufa ombinga, ova li hava tungu Olupale lOuhamba momukokomoko wefiku vo komatango tava ka lima komapya avo. Oyo kai fi tuu omhepo yeliyambo! Osho otashi tu dimbulukifa ovamwatate vokuMakedonia shonale. Nonande ova li “momayeleko manene,” ile tu tye moluhepo ova li va pula va pewe oufembanghenda wokukwafela opo sha pumbiwa. (2 Kor. 8:1-4) Nafye keshe umwe womufye ‘na yandje paenghono denangeko noupuna lOmwene Kalunga kaye, ngaashi Ye e mu pa.’—Lesha Deuteronomion 16:17.

16. Ongahelipi hatu dulu okushilipaleka kutya omaliyambo etu okwa hokiwa kuJehova?

¹⁶ Otu na okukala twa lungama eshi hatu ningi omaliyambo. Ngaashi Ovaisrael vonale, otu na okushilipaleka kutya omaliyambo etu ehalo liwa okwa hokiwa kuKalunga. Otu na okukaleka momadiladilo kutya oukwaneumbo wetu nokulongela Jehova oyo oinakuwanifwa ya fimanenena kufye. Okulongifa efimbo noiniwe yetu mokukwafela vamwe kaku na oku tu ningifa tuha file oshisho omaukwaneumbo etu pamhepo ile palutu. Molwaashi kungaho otwa fa hatu yandje osho tuhe na. (Lesha 2 Ovakorinto 8:12.) Shikwao vali, otu na okukala hatu pameke ekwatafano letu naJehova. (1 Kor. 9:26, 27) Natu kale twa shilipalekwa kutya ngeenge ohatu dulika komifikamhango dOmbibeli, omaliyambo etu otae tu etele ehafo linene newaneno, ndele unene tuu otaa ‘wapalele’ Jehova.

17, 18. Otu uditile ngahelipi aveshe ovo tava ningi omaliyambo omolwOuhamba, nakeshe umwe womufye oku na okukonakona shike?

¹⁷ Ovamwatate novamwameme vahapu otave “litileshi ngaashi eyambo” moilonga yavo yokuyambidida Ouhamba. (Fil. 2:17) Ohatu pandula nomutima aushe ovo va ulika omhepo yeliyambo ya tya ngaho. Ohatu pandula yo ovakulukadi nounona vovamwatate ovo tava kwatele komesho moilonga yOuhamba omolwomhepo yavo yokuyandja nehalo liwa noyeliyambo.

¹⁸ Ope na oilonga ihapu ya pumbwa okulongwa i na sha nokuyambidida Ouhamba. Atusheni natu konakoneni pamwe neilikano shi na sha nanghee hatu dulu okukufa ombinga pauyadi moilonga ya tya ngaho ngaashi tashi dulika. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka mona omanangeko noupuna mahapu paife “nomounyuni tau uya.”—Mark. 10:28-30.