1. Ovafita veengeleka ova li ve linyenga ngahelipi pefimbo loita?

MBELA Kalunga okwa hala Ovakriste vashili va kale hava i koita nokudipaa ovanhu vomoiwana imwe i lili? Momukokomoko womido 100 da pita, osho osha kala tashi ningwa kovanhu vahapu ovo have liti Ovakriste. Ovafita vovakwaita vaKatolika ohava nangeke noupuna eengudu dovakwaita noilwifo yavo eshi tava ka lwifa Ovakatolika vakwao vomoshiwana osho tashi va kondjifa. Osho osho yo ovafita vovakwaita vOvaprotestande hava ningi. Oita Itivali yOunyuni oi li shimwe shomoihopaenenwa yomadipao oo a etifwa kwaasho.

2, 3. Eendombwedi daJehova oda li da ninga po shike pefimbo lOita Itivali yOunyuni nokonima yayo, nomolwashike?

² Mbela Eendombwedi daJehova oda li da ninga po shike pefimbo loita? Ondjokonona otai ulike kutya oda li da diinina omufika wado wokuhakufa ombinga moita di li Ovakriste. Omufika wado owa li wa kanghamena kushike? Owa li wa kanghamena unene koshihopaenenwa nokomahongo aJesus. Jesus okwa ti: “Opo tuu opo aveshe tave mu koneke kutya, nye ovalongwa vange, ngenge mu holafane.” (Joh. 13:35) Ova li yo ve na momadiladilo eendjovo odo omuyapostoli Paulus a li a shangela Ovakriste vomuKorinto. — Lesha 2 Ovakorinto 10:3, 4.

 ³ Onghee hano, Ovakriste vashili ovo ve na eliudo lavo la deulwa kOmbibeli, ihava deulilwa oukwaita ile va kufe ombinga moita. Ndele molwaashi Eendombwedi omayovi oda diinina omufika wado oo wopaKriste, ovanyasha novakulunhu, ovalumenhu novakainhu oda li da hepekwa. Dihapu oda li da monena oixuna meekamba dokuyandja oilonga yomahandukilo nomeedolongo. Pefimbo lepangelo loNazi moGerman, vamwe ova dipawa nokuli. Nonande Eendombwedi oda li da taalela omahepeko anyanyalifa moEuropa, kada li da dimbwa oshilonga shado shokuudifa onghundana iwa yOuhamba waJehova. Oda li da longa oshilonga osho noudiinini meedolongo, meekamba deenghwate nosho yo moupongekwa. * Lwanima, Eendombwedi natango kada li da kufa ombinga moita yopamihoko oyo ya li ya luwa moRwanda mo 1994. Kada li yo da kufa ombinga moita oyo ya hanauna po oshilongo osho sha li hashi ifanwa Yugoslavia.

4. Okuhenombinga moita kwEendombwedi daJehova okwa li kwa kuma ngahelipi ovo ve shi mona?

⁴ Okuhenombinga nandenande moita kwEendombwedi daJehova okwa tomha ovanhu omayovi mounyuni aushe kutya odi hole shili Kalunga nosho yo ovanhu vakwao. Noitya imwe, odi li Ovakriste vashili. Ashike natango ope na vali oinima imwe i na sha nelongelokalunga letu oyo ya tomha ovanhu vahapu kutya Eendombwedi daJehova Ovakriste vashili.

5. Elunduluko lilipi ovashikuli vaKristus votete va li ve na okuninga?

⁵ Jesus okwa li a divilika okudja pehovelo loukalele waye nghee sha fimana okuudifa onghundana iwa yOuhamba waKalunga. Okwa li a hoolola ovahongwa 12 va dike po ekanghameno lokukufa ombinga moukalele mounyuni aushe, nolwanima okwa li a deula ovahongwa 70. (Luk. 6:13; 10:1) Ovahongwa ovo ova li va longekidwa va ka udifile vamwe onghundana iwa, tava udifile tete Ovajuda. Opo nee lwanima ova li va lombwelwa va udifile yo ovanhu vomoiwana imwe ovo inava pita etanda. Olo kala li tuu elunduluko linene olo ovahongwa Ovajuda ovaladi va li ve na okuninga! — Oil. 1:8.

6. Oshike sha ningifa Petrus a didilike kutya Jehova ke na onhondo?

⁶ Omuyapostoli Petrus okwa li a tumwa aye keumbo laKornelius, omunhu womoiwana imwe oo a li ina pita etanda. Opo nee Petrus okwa li a didilika kutya Kalunga ke na onhondo. Kornelius noukwaneumbo waye ova li va ninginifwa. Okudja opo Oukriste owa li tau tandavele wa yuka koitukulwa imwe, novanhu vomoiwana aishe ova li tava dulu okuuda oshili noku i tambula ko. (Oil. 10:9-48) Oitukulwa oyo oya li tai ulike kounyuni aushe.

7, 8. Ehangano laJehova ola ninga eenghendabala dilipi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

⁷ Mondjokonona yEendombwedi daJehova kunena, ovo tava kwatele komesho ohava kufa ombinga nouladi mokuxumifa komesho oilonga yokuudifa nokuhonga vamwe kombinga yonghundana iwa mounyuni aushe. Eendombwedi diladi omamiliyona hanga a-8 lwaapo otadi ningi ngaashi tadi dulu mokutandavelifa etumwalaka laKristus momalaka e dulife 600. Eendombwedi daJehova ohadi didilikwa mo nawa omolwoukalele wado weumbo neumbo nosho yo mokuudifa momapandavanda, omafimbo amwe tadi longifa oitaafula ile outemba voileshomwa.

⁸ Ovatoloki ve dulife 2 900 ova deulwa monghedi ye likalekelwa opo va dule okutoloka Ombibeli nosho yo oileshomwa ya kanghamena kOmbibeli. Ndele ihava toloka ashike momalaka oo a talika ko a fimana. Ohava ningi eenghendabala va toloke momalaka omafele oo inaa talika ko a fimana, ndele ohaa popiwa kovanhu omamiliyona. Pashihopaenenwa moSpain, omamiliyona Ovacatalan, ohava popi unene  elaka lavo loshidalelwamo, Oshicatalan. Paife elaka lOshicatalan ola hovela okukala hali longifwa vali ngaashi moAndorra, moAlicante, kounhunhu vaBalearic nomoValencia. Paife Eendombwedi daJehova ohadi nyanyangida oileshomwa yopaMbibeli mOshicatalan nohapa ningwa okwoongala kwopaKriste melaka olo, oko kwa kuma omitima dOvacatalan.

9, 10. Oshike tashi ulike kutya ehangano laJehova oli na ohokwe momhumbwe yopamhepo yovanhu aveshe?

⁹ Oilonga ya tya ngaho yokutoloka nokuhonga otai longwa mounyuni aushe. MoMexico ohamu popiwa Oshispanish ndele moshilongo omo omu na eengudu dihapu dovanhu hava popi omalaka avo oshidalelwamo. Ongudu imwe oyOvamaya. Oshitaimbelewa shaMexico osha tuma ovatoloki velaka lOshimaya koshitukulwa shimwe shoshilongo oko haku popiwa elaka olo. Oshihopaenenwa shimwe oshelaka lOshinepali, olo hali popiwa moNepal, omo mu na ovanhu ve dulife pomamiliyona 29. Moshilongo osho ohamu popiwa omalaka 120 lwaapo, ashike ovanhu ve dulife pomamiliyona 10 ohava popi Oshinepali navahapu vamwe ohave shi longifa shi li elaka etivali. Ohapa nyanyangidwa yo oileshomwa yetu ya kanghamena kOmbibeli melaka olo.

¹⁰ Ehangano laJehova ola tala ko oshilonga shalo shokuudifa onghundana iwa yOuhamba mounyuni aushe sha kwata moiti, ngaashi tashi ulikwa koilonga yovatoloki mounyuni aushe. Oufo omamiliyona mahapu, oumbo nosho yo oifo oya kala tai andjakanekwa okupitila moikonga mounyuni aushe oshali. Eefuto odo da kwatelwa mo ohadi futwa nomayambidido ehalo liwa oo haa yandjwa kEendombwedi daJehova, odo hadi dulika kelombwelo laJesus olo kutya: “Onye mwa tambula oshali, yandjeni yo oshali.”— Mat. 10:8.

11, 12. Oilonga yokuudifa oyo tai longwa kEendombwedi daJehova mounyuni aushe oya kuma ngahelipi vamwe?

¹¹ Eendombwedi daJehova di li Ovakriste ovaudifi novahongi ovaladi, oda tomhwa kutya oda mona oshili nohadi ningi omaliyambo manene opo di udifile ovanhu vomoiwana nomomihoko adishe etumwalaka lOuhamba. Dihapu oda nangwafapaleka onghalamwenyo yado, de lihonga elaka limwe noda tambula ko omaputuko amwe opo di kufe ombinga moilonga oyo ya fimanenena yopaKriste. Oilonga oyo yokuudifa nokuhonga yomounyuni aushe nayo oya tomha ovanhu vahapu kutya Eendombwedi daJehova odi li ovashikuli vashili vaKristus Jesus.

¹² Eendombwedi ohadi longo oilonga aishe oyo molwaashi oda tomhwa kutya oda mona oshili. Ndele mbela oshike vali sha tomha  ovanhu omamiliyona kutya osho Eendombwedi daJehova da itavela oshoshili? — Lesha Ovaroma 14:17, 18.

13. Ongahelipi Eendombwedi hadi kaleke ehangano la koshoka?

¹³ Ohatu dulu okumona ouwa momatyekosha Ovakriste ovadiinini vopefimbo letu, ovo va tomhwa kutya ove li moshili. Omupiya waJehova umwe oo e mu longela efimbo lile okwa popya nghee e udite, a ti: “Ohapa ningwa eenghendabala da mana mo opo ehangano laJehova li kale la koshoka paenghedi nolihe na edilo, kashi na nee mbudi kutya olyelye a pumbwa okupewa omayele ile outekuduliko.” Mbela ohashi endwa ngahelipi opo omufika wopaenghedi oo wa denga mbada u kalekwe po? Ohaku landulwa omifikamhango odo di li mEendjovo daKalunga noshihopaenenwa osho Jesus novahongwa vaye va tula po. Nomolwaasho mondjokonona yEendombwedi daJehova kunena mu na ovanhu vanini ovo va kondwa mo meongalo lopaKriste molwaashi ihava kala metwokumwe nomifikamhango daKalunga. Ndele ovanhu vahapu, mwa kwatelwa vamwe ovo va li nale ve na onghedi yokukalamwenyo oyo Kalunga ina hokwa ashike ova ninga omalunduluko, paife ove na onghedi yokukalamwenyo ya koshoka noi shii okuhopaenenwa. — Lesha 1 Ovakorinto 6:9-11.

14. Oshike osho ovanhu vahapu ovo va li va kondwa va ninga, nosha etifa oidjemo ilipi?

¹⁴ Oshike hashi ningwa po shi na sha naavo va kondwa mo meongalo, metwokumwe newiliko lopamishangwa? Omayovi ovo ve livela ombedi omolweenghatu davo dihe fi dopaKriste ohava alulilwa meongalo. (Lesha 2 Ovakorinto 2:6-8.) Okudiinina elihumbato lopaenghedi la denga mbada la kanghamena kOmbibeli okwa ningifa eongalo lopaKriste li kale la koshoka noli shii okulineekelwa. Mepingafano neengeleka dihapu odo da efa ovanhu va kale nomhepo youkakombolilifa, okudulika komifikamhango daKalunga kwEendombwedi daJehova okwa tomha ovanhu vahapu kutya osho da itavela oshoshili.

15. Oshike sha tomha omumwatate umwe kutya oku li moshili?

¹⁵ Omolwashike Eendombwedi dimwe da pyokoka da dimina kutya oda mona oshili? Omumwatate umwe oo e na omido 54 okwa ti: “Onda kala nale nda itavela okudja kounyasha wange kutya eitavelo lange ola kanghamena koitwa itatu ya fimana tai landula: (1) kutya Kalunga oko e li; (2) kutya oye a nwefa mo ovashangi vOmbibeli; nosho yo (3) kutya ota longifa nota nangeke noupuna eongalo lopaKriste lEendombwedi daJehova kunena. Onda kala handi konakona oule womido, nonda kala handi nongonona oitwa oyo nokulipula ngeenge oya kanghamena ngoo koumbangi washili wa kola. Ndele oumbangi wakeshe oshitwa owa enda tau kolo monghedi ididilikwedi omudo nomudo, naasho osha pameka eitavelo lange nosha tomha nge neenghono kutya ondi li lela moshili.”

16. Oshinima shilipi shi na sha noshili sha kuma omumwameme umwe?

 ¹⁶ Omumwameme umwe oo a hombolwa nota longo kombelewa ya kula moNew York okwa popya shi na sha nehangano laJehova a ti: “Olo ashike tali udifa kombinga yedina laJehova nopehe na okutengauka. Kashi li tuu pandunge okudimbuluka kutya edina laJehova ola holoka mOmbibeli lwoikando 7 000 lwaapo! Onda pandula etwomukumo olo tali hangwa mo 2 Omafimbo 16:9, oyo tai ti: ‘Omesho [aJehova, NW] taa tale edu alishe, opo a kwafe neenghono ovo have liameke kuye nomutima aushe.’” Okwa weda ko vali ta ti: “Oshili oya kwafela nge ndi mone nghee handi dulu okuliameka kuJehova nomutima aushe opo Jehova a kale a manguluka okuulika eenghono daye okupitila mwaame. Ekwatafano lange naJehova oshinima shi na ondilo neenghono kwaame. Onda lenga yo onghandangala oyo Jesus ta dana mokuyandja eshiivo lomoule kombinga yaKalunga olo tali kwafele nge ndi pule komesho.”

17. Oshike sha li sha tomha umwe oo a li nale ina itavela muKalunga, nomolwashike?

¹⁷ Umwe oo a li nale ina itavela muKalunga okwa ti: “Eshito ola tomha nge kutya Kalunga okwa hala ovanhu va hafele onghalamwenyo, onghee hano, ita ka efa okumona oixuna ku kale po fiyo alushe. Shimwe vali, eshi ounyuni tau xumu komesho mouhenakalunga, oshiwana shaJehova otashi pame meitavelo, nouladi washo nohole otai xwama. Omhepo yaJehova oyo ashike tai dulu okulonga oshikumwifilonga sha tya ngaho.” — Lesha 1 Petrus 4:1-4.

18. Ou uditile ngahelipi eendjovo dovamwatate ovo vavali?

¹⁸ Ondombwedi imwe vali oyo ya longela Jehova oule wefimbo lile oya yandja omatomheno ayo okwiitavela oshili oyo hatu udifa, ya ti: “Osho nda konakona oule womido osha tomha nge kutya Eendombwedi oda ninga eenghendabala da kwata moiti mokulandula oshihopaenenwa shOvakriste vomefelemudo lotete. Onde limonena ko mwene eshi handi talele po oilongo noilongo kutya Eendombwedi daJehova odi li moukumwe mounyuni aushe. Oshili yOmbibeli oya kwafela nge ndi kale nda wanenwa nonda hafa.” Omumwatate umwe oo e na omido di dulife po 60 eshi a li a pulwa kutya omolwashike a tomhwa kutya okwa mona oshili, okwa popya kombinga yaJesus Kristus, a ti: “Otwa konakona noukeka onghalamwenyo noukalele waJesus, naasho oshe tu linyengifa tu kale twa lenga oshihopaenenwa shaye. Otwa lundulula onghedi yetu yokukalamwenyo opo tu ehene popepi elela naKalunga okupitila muKristus Jesus. Otwa didilika kutya ohatu ka xupifwa ashike pakanghameno lekuliloyambo laKristus. Notwe lihonga yo kutya okwa nyumunwa koufi. Otu na oumbangi u shii okulineekelwa waavo va mona oshiningwanima osho eshi sha ningwa.” — Lesha 1 Ovakorinto 15:3-8.

19, 20. (a) Paulus okwa li a divilika oshinakuwanifwa shilipi keongalo laRoma? (b) Otu na oufembanghenda ulipi tu li Ovakriste ve liyapulila Jehova?

¹⁹ Tu li Ovakriste, otu hole ovanhu vakwetu, onghee hano, itatu dulu okumwenena eshiivo li na ondilo olo tu na. Paulus okwa li a tomhafana novamwaxe vomeongalo laRoma a ti: “Ngenge to hepaulula nokanya nokutya, Jesus Oye Omwene, ndele to itavele momutima woye, kutya Kalunga e mu nyumuna movafi, oto xupifwa; osheshi okwiitavela nomutima otaku yukipalifa, nokuhepaulula nokanya otaku xupifa.” — Rom. 10:9, 10.

²⁰ Tu li Eendombwedi daJehova de mu liyapulila, otwa tomhwa kutya otu li moshili notu shii kutya otu na oufembanghenda wokuhonga vamwe onghundana iwa yepangelo lOuhamba waKalunga. Eshi hatu longo oshilonga shetu shokuudifa, vamwe nave shi limonene kutya ohatu hongo osho shi li mOmbibeli nosho yo kutya oshe tu tomha.