1. Omolwashike omaudjuu ehe na okutilifa ovapiya vaKalunga?

MBELA oshi na oku ku tilifa eshi taku ti ou na okupita ‘momaudjuu mahapu’ fimbo ino mona ondjabi yomwenyo waalushe? Kashi na naanaa oku ku tilifa. Kashi na nee mbudi kutya opo we uya moshili ile owa kala omupiya waJehova oule wefimbo, ou shii kutya omaupyakadi oku li oshitukulwa shonghalamwenyo mounyuni ou waSatana. — Eh. 12:12.

2. (a) Kakele komaupyakadi oo haa hange ovanhu aveshe inava wanenena, Ovakriste ohava hangwa komaudjuu amwe vali elipi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Olyelye ta xwaxwameke omaudjuu oo hae tu hange, notu shi shii ngahelipi?

² Nonande ope na omaudjuu ‘opanhu’ oo haa hange ovanhu aveshe inava wanenena, Ovakriste ohava hangwa komaudjuu amwe a wedwa po. (1 Kor. 10:13) Omaudjuu oo oelipi mbela? Ohava hepekwa molwaashi hava dulika noudiinini keemhango daKalunga. Jesus okwa li a lombwela ovashikuli vaye a ti: “Omupiya ke dule Omwene waye. Ngenge va taata nge, otave mu taata yo.” (Joh. 15:20) Olyelye mbela ta xwaxwameke omahepeko a tya ngaho? Nopehe na omalimbililo, oSatana oo a popiwa mOmbibeli a fa ‘onghoshi tai kumbu’ oyo ya hala ‘okuxwaka po’ oshiwana shaKalunga. (1 Pet. 5:8) Satana  ota ka kendabala ngaashi ta dulu opo a teye po oudiinini wovahongwa vaJesus. Natu ka kundafaneni osho sha li sha ningilwa omuyapostoli Paulus.

3-5. (a) Paulus okwa li a shakeneka omaudjuu elipi muListra? (b) Omonghedi ilipi etumwalaka laye li na sha nomaudjuu omonakwiiwa la li tali pameke?

³ Paulus okwa li a hepekwa lwoikando omolweitavelo laye. (2 Kor. 11:23-27) Pomhito imwe okwa li a hepekelwa muListra. Konima eshi a li a velula omulumenhu oo a li a dalwa oshingudu, Paulus nomweendi pamwe naye Barnabas ova li va talwa ko va fa ookalunga. Ova li ve na okukeelela ongudu oyo ya li ya tunhukwa ihe va ilikane. Ndele konima yaasho, opa li pe uya Ovajuda ovapataneki tava sheke opo va ningife ovanhu va kale ve li omhinge nooPaulus. Divadiva, ovanhu ova li va pilukila po Paulus noku mu denga nomamanya fiyo hanga a fya. — Oil. 14:8-19.

⁴ Konima eshi Paulus naBarnabas va talela po Derbe “ova shuna kuListra nokuIkonio nokuAntiokia. Ndele va pameka eemwenyo dovalongwa, ndele ve va kumaida okudiinina eitavelo, tava ti: Mokuya mouhamba waKalunga otu nokupitila moudjuu uhapu.” (Oil. 14:21, 22) Potete otashi dulika elombwelo olo li kale la fa tali limbililike. Shikwao vali, okukala twa teelela oku ka pita ‘momaudjuu mahapu’ otaku monika kwa fa kutilifa ndele itaku tu omukumo. Ndele ongahelipi mbela Paulus naBarnabas va li ‘va pameka eemwenyo dovalongwa’ netumwalaka tali popi kombinga yomaudjuu mahapu?

⁵ Ohatu dulu okumona enyamukulo kepulo olo ngeenge otwa konakona nawa eendjovo daPaulus. Paulus ina tya ashike: “Ohatu ke lididimikila omaudjuu mahapu.” Ponhele yaasho, okwa ti: ‘Mokuya mouhamba waKalunga otu nokupitila moudjuu uhapu.’ Onghee hano, Paulus okwa li a pameka ovahongwa mokudivilika oidjemo iwa oyo hai etifwa koudiinini. Ondjabi oyo kaya li ashike eheka longaho. Jesus okwa ti: ‘Ou te lididimike fiyo kexulilo, oye ta xupifwa.’ — Mat. 10:22.

6. Ondjabi ilipi tai ka pewa ovo tave lididimike?

⁶ Ngeenge otwe lididimike, ohatu ka mona ondjabi. Ovakriste ovavaekwa otava mono ondjabi oyo mokupewa omwenyo ihau fi meulu eshi tava ka pangela pamwe naJesus. Ofimbo “eedi” dimwe otadi ka mona omwenyo waalushe kombada yedu ‘oko taku ka kala ouyuki.’ (Joh. 10:16; 2 Pet. 3:13) Ashike Paulus okwa li e shii kutya, fimbo twa teelela osho shi ningwe, ohatu ka hangwa komaudjuu mahapu. Natu ka kundafaneni omaudjuu opavali oo tashi dulika e tu hange.

7. Omaudjuu oludi lilipi taku dulu okutiwa kutya oku li omaponokelo a yukilila?

⁷ Jesus okwa li a xunganeka ta ti: “Otave ke mu yandja koiongalele yovakulunhu, ndee tamu ka dengelwa meeshinagoga, ndee tamu ka twalwa koipala yomalenga noyeehamba molwange mu ninge ondombwedi kuvo.” (Mark. 13:9) Ngaashi naanaa eendjovo odo tadi shi ulike, Ovakriste vamwe otava ka hepekwa palutu, tashi dulika omolwomaxwaxwameko ovawiliki vomalongelokalunga ile vopapolitika. (Oil. 5:27, 28) Diladila vali koshihopaenenwa shaPaulus. Mbela okwa li a mbadapalekwa koushili oo kutya okwa li ta ka hangwa komaudjuu a tya ngaho? Hasho nandenande. — Lesha Oilonga 20:22, 23.

8, 9. Ongahelipi Paulus a li a ulika kutya okwa tokolatoko okulididimika, nongahelipi vamwe kunena navo va ulika etokolotoko la faafana?

⁸ Paulus okwa li e lididimikila omaponokelo aSatana nokwa popya ta ti: “Ame kombinga yange ndi he na nasho shomwenyo wange, shamha tuu handi wanifa nehafo okweenda kwange noshilonga eshi nde shi pewa kOmwene Jesus, ndi hepaulule evangeli longhenda yaKalunga.” (Oil. 20:24) Osha yela kutya Paulus ka li a tila omahepeko oo a li tae ke mu hanga. Mepingafano naasho, okwa li a tokola oku e lididimikila, kashi na nee mbudi kutya otashi pula shike. Okwa li e na ko nasha unene ‘nokuhepaulula evangeli’ nonande ope na omaudjuu.

 ⁹ Kunena, ovamwatate novamwameme ova ulika etokolotoko la tya ngaho. Pashihopaenenwa, moshilongo shimwe Eendombwedi dimwe ode lididimikila okutulwa meedolongo oule womido hanga 20 omolwokuhakufa ombinga mopolitika. Kada li da pangulwa ku talike ngeenge odi na ngoo ondjo molwaashi epangelo loshilongo osho inali pitika omunhu a kale e na ehoololo lokuhakufa ombinga moinima yopapolotika. Eshi da li modolongo kada li da pitikilwa okutalelwa po, kutya nee okovapambele, nadimwe oda li da dengwa nokuhepekwa meenghedi di lili noku lili.

10. Omolwashike tuhe na okukala twa tila omaudjuu oo hae tu hange ombadilila?

¹⁰ Ovamwatate keshe pamwe ohave lididimikile omaudjuu oo haa holoka po ombadilila. Ngeenge osho oshe ku ningilwa, ino liyandja omolwoumbada. Diladila kombinga yaJosef. Okwa li a landifwa po moupika, ashike Jehova ‘okwe mu xupifa moudjuu waye aushe.’ (Oil. 7:9, 10) Jehova ota dulu oku ku ningila sha faafana. Ino dimbwa nande kutya Jehova “[oku] shii kuxupifa ovayuki momahongaulo.” (2 Pet. 2:9) Mbela oto ka twikila ngoo okukala we lineekela muJehova, u shii kutya ota dulu oku ku xupifa monghalelo ei yoinima youkolokoshi noku ku pa omhito yokuhafela omwenyo waalushe koshi yepangelo lOuhamba waye? Ou na omatomheno a femba oku shi ninga nookukala wa tokola toko eshi to lididimikile omaudjuu. — 1 Pet. 5:8, 9.

11. Ongahelipi omaponokelo aSatana omonanguwi a yooloka ko kwaao a yukilila?

¹¹ Omaudjuu amwe vali oo taa dulu oku tu hanga okwa kwatela mo omaponokelo omonanguwi. Mbela oo okwa yooloka ko ngahelipi kokuponokelwa palutu sha yukilila? Omaponokelo a yukilila okwa fa efudaela linene le liteyela modoolopa yeni nokuhanauna po eumbo loye. Ofimbo omaponokelo omonanguwi a fa eehedi da tungila onduda noku i lya po kanini nakanini fiyo ya teka po. Ashike ngeenge tashi uya pomaponokelo omonanguwi, omunhu otashi dulika a kale ine shi didilika mo fiyo osheshi ita dulu vali okuninga po sha.

12. (a) Onghedi imwe yomonanguwi ilipi Satana ha longifa, nomolwashike hai pondola? (b) Etekomukumo ola li la kuma ngahelipi Paulus?

¹² Satana okwa hala okunyona po ekwatafano loye naJehova, kashi na nee mbudi kutya onomaponokelo a yukilila omahepeko ile omaponokelo omonanguwi oo taa nyono po eitavelo loye kanini nakanini. Limwe lomomaponokelo omonanguwi hali pondola olo Satana ha longifa, etekomukumo. Omuyapostoli Paulus naye omafimbo amwe okwa li ha kala a teka omukumo. (Lesha Ovaroma 7:21-24.) Omolwashike mbela Paulus oo a kala a pama pamhepo nokwa li oshilyo sholutuwiliki lomefelemudo lotete te liti kutya ye “omunhu mwii”? Paulus okwa ti okwa li e udite ngaho omolwokuhawanenena kwaye. Okwa li ha kala a halelela okulonga osho sha yuka, ndele haalushe sha li hashi kala shipu okuninga ngaho. Ngeenge naave omafimbo amwe oho kondjo nomaliudo a tya ngaho, mbela itashi ku hekeleke okushiiva kutya nokuli nomuyapostoli Paulus okwa li a hangwa keshongo la faafana?

13, 14. (a) Oshike hashi ningifa vamwe vomoshiwana shaKalunga va teke omukumo? (b) Olyelye a hala tu kanife eitavelo, nomolwashike?

¹³ Omafimbo amwe, ovamwatate novamwameme vahapu ohava kala va teka omukumo, ve noisho nove lifya ounye. Pashihopaenenwa, omukokolindjila omuladi wedina Deborah okwa ti: “Ohandi kala handi diladila lwoikando kombinga yomapuko oo nda ninga nohandi kala handi lipe oushima neenghono efimbo keshe. Ngeenge onda diladila kukeshe epuko nda ninga, ohashi ningifa nge ndi kale ndi udite kutya kape na nande oumwe ta ka kala e hole nge, nokuli naJehova.”

¹⁴ Oshike sha ningifa ovapiya vaJehova ovaladi vamwe, ngaashi Deborah, va kale va teka omukumo? Otashi dulika pe na omatomheno  mahapu. Vamwe otashi dulika ve na eamo lokudiladila oinima ii i na sha navo vene nosho yo eenghalo davo monghalamwenyo. (Omayel. 15:15) Vamwe otashi dulika va kale ve nomaliudo mai omolwokuhenoukolele oko haku kumu omaliudo avo. Kashi na nee mbudi kutya omaliudo a tya ngaho ohaa etifwa kushike, inatu dimbwa kutya olyelye a hala oku a xwaxwameka. Paulelalela, olyelye a hala tu kale twa teka omukumo opo tu sholole? Olyelye a hala u kale wa wililwa po ngaashi ye? (Eh. 20:10) Nopehe na omalimbililo, oSatana. Oushili ou li apa kutya, elalakano laSatana limwe alike. Okwa hala tu kale twa wililwa po, okunghundipaleka ouladi wetu noku tu shololifa filufilu kashi na nee mbudi kutya ota longifa omaponokelo a yukilila ile oomonanguwi. Ino dimbwa kutya oshiwana shaKalunga otashi lu olwoodi lopamhepo!

15. Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otwa tokola toko tuha wililwe po ketekomukumo?

¹⁵ Kala wa tokola toko uhe liyandje eshi to lu olwoodi. Kala to yandje elitulemo kondjabi. Paulus okwa li a shangela Ovakriste vomuKorinto a ti: “Itatu kanifa ouladi, osheshi nande omunhu wetu wokombada ta nyonauka po, ou womeni ota shituka mupe efiku nefiku. Osheshi oudjuu ou wetu oupu wepakumo, otau ke tu etela efimano linene la wana olaalushe.” — 2 Kor. 4:16, 17.

16. Omolwashike sha fimana okulilongekidila omaudjuu paife?

¹⁶ Ngaashi twe shi mona, Satana oku na “omakonda” mahapu oo ha longifa. (Ef. 6:11) Atusheni otwa pumbwa okutula moilonga ekumaido olo li li mu 1 Petrus 5:9, olo kutya: “Mu lwifeni mwa pama meitavelo.” Ndele opo tu ninge ngaho, otwa pumbwa okulongekida omadiladilo nomitima detu mokuliikifa paife okulonga osho sha yuka. Pashihopaenenwa, etangakwaita ohali kala tali lideula lwoikando la mana mo nokuli nonande kali na manga apa tali ka lwa.  Osho osha faafana netangakwaita laJehova lopamhepo. Katu shii kutya oita yetu yopamhepo otai ka kwatela mo naanaa shike monakwiiwa. Onghee hano, mbela itashi ka kala pandunge okulideula twa mana mo fimbo oita inai pindjala? Paulus okwa li a shangela Ovakorinto a ti: “Liyelekeni nye vene, ngenge mu li meitavelo; lipulaapuleni.” — 2 Kor. 13:5.

17-19. (a) Omeenghedi dilipi hatu dulu okulikonakona nawa? (b) Ongahelipi ovanyasha tava dulu okulilongekidila okupopila eitavelo lavo fimbo ve li mofikola?

¹⁷ Onghedi imwe omo hatu dulu okutula moilonga omayele aPaulus a nwefwa mo, omokulikonakona twa mana mo. Lipula kutya: ‘Ohandi ilikana ngoo alushe? Mbela ngeenge nda taalela omafininiko oomakula, ohandi dulika ngoo kuKalunga e li omupangeli ponhele yokudulika kovanhu? Ohandi i ngoo kokwoongala kwopaKriste nopehe na okufaula? Ohandi yelifile ngoo vamwe nouladi kombinga yeitavelo lange? Ohandi kendabala ngoo okulididimikila omapuko ovaitaveli vakwetu ngaashi naanaa navo have lididimikile ange? Ohandi dulika ngoo kwaavo tava kwatele komesho meongalo letu nosho yo ovo tava kwatele komesho mehangano mounyuni aushe?’

¹⁸ Didilika kutya, avali omomapulo oo oku na sha nokupopila nouladi eitavelo letu nokuhaefa tu liyandje komafininiko oomakula. Vahapu vomovanyasha ohava ningi ngaho fimbo ve li mofikola. Ove lihonga vaha kale va tila ile va fya ohoni eitavelo lavo. Ponhele yaasho, ohava popi nouladi. Omayele taa kwafa e na sha naasho okwa nyanyangidwa moifo yetu. Pashihopaenenwa, o-Awake! yaJuli 2009 oya popya kutya, ngeenge omunafikola mukweni okwe ku pula kutya: “Omolwashike ino itavela moevolusi?” oto dulu okutya: “Omolwashike ndi na okwiitavela moevolusi? Nokuli novanongononi itava tu kumwe noevolusi, nonande ovo ngeno ve na okukala ve i shii nawa.” Ovadali, kaleni hamu lideula po novana veni opo va ka dule okufinda omafininiko oomakula kofikola.

¹⁹ Oshoshili kutya ihashi kala alushe shipu okupopila eitavelo letu ile okuninga oinima imwe oyo Jehova a teelela tu ninge. Ngeenge otwa di koilonga twa loloka, otashi dulika tu kale tu wete shidjuu okuya kokwoongala. Otashi dulika shi kale shidjuu okupenduka ongula u ye moukalele molwaashi to anyene mombete nou u udite wa fuwa nawa. Ndele dimbuluka kutya: Ngeenge owa kala ho ningi oinima yopamhepo pandjikilile paife, eshi omaudjuu tae ke ku hanga monakwiiwa, oto ka dula oku e lididimikila.

20, 21. (a) Ongahelipi okudilonga kekulilo taku dulu oku tu kwafela tu finde omaliudo mai? (b) Otwa tokola toko okuninga shike ngeenge otwa hangwa komaudjuu?

²⁰ Ongahelipi shi na sha nomaponokelo omonanguwi? Pashihopaenenwa, ongahelipi hatu dulu okuungaunga nomaliudo etekomukumo? Onghedi imwe ya denga mbada omo hatu dulu oku shi ninga, omokudilonga kekulilo. Osho osho omuyapostoli Paulus a li a ninga. Okwa li a dimina kutya omafimbo amwe okwa li ha kala e litala ko e li omunhu mwii. Ndele okwa li yo e shi shii kutya Kristus okwa fila ovalunde ndele havanhu va wanenena. Paulus naye okwa li omulunde. Okwa shanga ta ti: ‘Ondi nomwenyo mokwiitavela Omona waKalunga, ou e hole nge nokwe liyandja ponhele yange.’ (Gal. 2:20) Osho otashi ulike kutya Paulus okwa li a tambula ko ekulilo. Okwa li a didilika kutya ekulilo otali longo kuye pauhandimwe.

²¹ Okukala twa tala ko ekulilo li li oshali twe i pewa pauhandimwe kuJehova, otashi dulu oku tu kwafela neenghono. Ndele osho inashi hala kutya etekomukumo otali ke kweefa ashike diva. Vamwe otashi dulika ve na okukondja neponokelo lomonanguwi la tya ngaho fiyo omounyuni mupe. Ndele dimbuluka kutya: Ondjabi otai ka pewa ava itava sholola. Paife otu li popepi elela nefiku linene omo Ouhamba waKalunga tau ka eta ombili notau ka twala ovanhu aveshe ovadiinini mewaneneno. Kala wa tokola toko u ka ye mOuhamba wa tya ngaho nonande oto pitile momaudjuu mahapu.