NATU tye nee ovanyasha vonhumba Ovakriste ova udafana va ka tale omuvi yonhumba. Ova uda kutya ovanyasha vahapu vepupi lavo kofikola ove i tala nove i hafela neenghono. Eshi va fika polupale lomaudano, ova mona omafano e na sha nayo a tulikwa taa ulike oilwifo ya nyika oshiponga novakainhu va djala oikutu tai kokele momilele. Mbela ovanyasha ovo otava ka ninga po shike? Mbela otava ka ya ashike molupale lomaudano noku ka tala omuvi oyo?

Onghalo oyo otai ulike kutya omatokolo mahapu oo tu na okuninga otaa dulu okukuma nai ile nawa oupamhepo wetu nosho yo ekwatafano letu naJehova. Omafimbo amwe omunhu oho kala wa hala okuninga oshinima shonhumba, ndele shimha we shi talulula nawa, otashi dulika u lundulule omadiladilo oye. Mbela osho osha hala kutya oho ongaonga okuninga omatokolo ile omolwaashi wa hala okuninga etokolo la yuka?

Ohole yetu yokuhola Jehova oyo ye tu linyengifa tu mu liyapulile nokuninginifwa. Otwa halelela nomutima aushe okukala ovadiinini kuKalunga. Ashike omutondi wetu Satana Ondiaboli okwa tokola toko okuteya po oudiinini wetu. (Eh. 12:17) Otwa ninga etokolo lokulongela Jehova nokudulika koipango yaye. Molwaashi okuliyapulila Jehova oshinima sha fimanenena, itashi ka kala tuu shinyikifa oluhodi ngeenge otwa lundulula omadiladilo etu! Osho otashi dulu okukanififa omwenyo wetu.

Omafelemido e dulife 26 a ka lupuka, ohamba yaBabilon Nebukadnesar oya li ya dika po oshihongwafano shoshingoli sha kula neenghono nokwa li ya yandja elombwelo opo ovanhu aveshe ve shi twile eengolo noku shi ilikana. Keshe oo a li ite ke shi ninga, okwa li ta ka umbilwa mediko lomundilo la hanya. Ovalongeli vaJehova vatatu; Sadrak, Mesak naAbednego kava li va dulika kelombwelo olo. Ndele molwaashi kava li ve linyongamena oshihongwafano osho, ova li va umbilwa mediko lomundilo la hanya. Ova li va xupifwa kuJehova pashikumwifilonga, ashike ova li ve na ehalo okutula eemwenyo davo moshiponga ponhele yokulundulula etokolo lavo lokulongela Kalunga. — Dan. 3:1-27.  

 Lwanima, omuprofeti Daniel okwa ka kala ha ilikana alushe nonande opa li etilifo lokuumbilwa mekololo leenghoshi. Doshili, okwa kala a diinina onghedi yaye yokwiilikana kuJehova lutatu mefiku. Daniel ka li a lundulula etokolotoko laye lokulongela Kalunga kashili. Oshidjemo, omuprofeti oo okwa li a xupifwa “komakasha eenghoshi.” — Dan. 6:2-28.

Ovapiya vaKalunga vokunena navo ohava kala metwokumwe neliyapulo lavo. Ovanafikola vamwe vEendombwedi daJehova hava fikola kofikola imwe i li muAfrika ova li va anya okukufa ombinga mokufimaneka edidiliko lonhumba lopashiwana. Ova li va ningilwa omatilifo kutya ngeenge inava kufa ombinga pamwe novahongwa vakwao otava ka tewa mo mofikola. Lwanima, omukulunhu wehongo mepangelo okwa li a talela po odoolopa oyo ndele ta popi novanafikola vamwe vEendombwedi. Eendombwedi odo dinyasha oda li da yelifa omufika wado nefimaneko nodihe na oumbada. Okudja kefiku olo, inapa ka holoka vali oupyakadi u na sha noshinima osho. Paife ovamwatate novamwameme ovo ovanyasha ohava i kofikola nopehe na okufininikwa okuliyandja koinima oyo tai teya po ekwatafano lavo naJehova.

Natu ka taleni yo koshihopaenenwa shaJoseph oo omukulukadi waye a li ta vele okankela nokonima yokafimbo kaxupi okwa ka fya. Ovapambele vaJoseph ova li ve udite ko nova li va fimaneka etokolo laye li na sha nomalongekido epako. Ashike ovapambele vomukulukadi waye kave li moshili, nova li va hala okuninga oinima yonhumba yopamufyuululwakalo i na sha nepako, mwa kwatela oyo itai hafifa Kalunga. Joseph okwa ti: “Molwaashi kanda li nde va pitika ve i ninge, ova li va kendabala okunwefa mo ovana vange, ndele aveshe inave va itavela. Ovapambele ova li tava kendabala yo okunangala omutanda peumbo lange ngaashi hashi ningwa momufyuululwakalo, ndele onde va lombwela kutya peumbo lange itapa nangalwa omutanda. Ova li ve shii kutya okunangala omutanda kaku li metwokumwe neitavelo lange nosho yo olo omukulukadi wange a li e na, onghee hano, konima eshi twa kundafana oule wefimbo, ova li va ya noku ka nangala omutanda konhele imwe i lili.

“Pefimbo olo lidjuu loluhodi, onda kala handi indile Jehova a kwafele oukwaneumbo wange uha nyone eemhango daye. Okwa li a uda omailikano ange nokwa li e tu kwafela tu kale twa pama nonande ope na omafininiko.” Joseph novana vaye ova li va tokola toko okuhalundulula omadiladilo avo e na sha nelongelokalunga lavo.

Efimbo lixupi konima yOpassa mo 32 O.P., omukainhu umwe Omusirofoinikia okwa li a ya kuJesus Kristus moshitukulwa shaSidon. Okwa kala ta pula Jesus lwoikando a te mo ondemoni momonakadona. Potete, Jesus ka li e mu nyamukula. Okwa li a lombwela ovahongwa vaye a ti: “Inandi tuminwa okovanhu vamwe, okeedi odo da kana domeumbo laIsrael odo adike.” Eshi a kala noku mu kondjifa, Jesus okwa ti: “Inashi wapala okukufa omungome wounona noku u ekela oumbwena.” Molwaashi omukainhu oo okwa li e na eitavelo linene, okwa ti: “Heeno Omwene, noumbwena ohava li oundjaumukile ava hava u koshililo shoovene vavo.” Jesus okwa li a itavela okukwafela omukainhu oo, ndele ta velula okamonakadona. — Mat. 15:21-28.

Eshi Jesus a ulika kutya okwa halelela okulundulula omadiladilo aye eshi onghalo ya li tai pula a katuke onghatu ya tya ngaho, okwa hopaenena oukwatya waJehova. Pashihopaenenwa, Kalunga okwa li a hala okuhanauna po Ovaisrael eshi va li ve liningila onhana yoshingoli, ndele okwa li a lundulula etokolo laye eshi a li a pitika Moses a ninge eindilo omolwoshiwana. — Ex. 32:7-14.

Omuyapostoli Paulus okwa li a hopaenena Jehova naJesus. Pomhito imwe, Paulus okwa li e wete inashi wapala okuya pamwe naJohannes Markus molweendo lavo loutumwa molwaashi okwa li nale a fiya po Paulus naBarnabas pefimbo lolweendo lavo lotete loutumwa. Ashike lwanima Paulus okwa ka mona kutya Markus okwa lundulula nota dulu okukala ekwafo linene kuye. Onghee hano, Paulus okwa li a lombwela Timoteus ta ti: “Kufa Markus, mu uye naye, osheshi ye e noshilonga kuame a yakule nge.” — 2 Tim. 4:11.

Ongahelipi mbela shi na sha nafye? Ngeenge ohatu hopaenene Tate yetu womeulu omunanghenda, omunanheni nomunahole, otashi dulika tu ka mone kutya otwa pumbwa okulundulula  omadiladilo etu. Pashihopaenenwa, otashi dulika twa pumbwa okulundulula etaleko letu li na sha navamwe. Mepingafano naJehova nosho yo Jesus, fye inatu wanenena. Ngeenge navo ova li va halelela okulundulula omadiladilo avo, mbela nafye katu na okukonakona eenghalo odo tadi ningifa vamwe ve linyenge monghedi yonhumba, ndele hatu lundulula omadiladilo etu?

Okulundulula omadiladilo etu otaku dulu okukala oshinima shiwa ngeenge tashi uya pokulitulila po omalalakano opamhepo. Vamwe ovo va kala tava konakona Ombibeli oule wefimbo nohava kala pokwoongala, otashi dulika va kale tava ongaonga okuninginifwa. Ile ovamwatate novamwameme vamwe otashi dulika va ongaonge okukufa oukokolindjila nonande ove na omhito iwa yokutamununa mo oukalele wavo monghedi ya tya ngaho. Ovamwatate vamwe ohava ongaonga okulalakanena oinakuwanifwa meongalo. (1 Tim. 3:1) Mbela naave poinima oyo ou na po shimwe? Jehova ote ku shivi pahole u mone omaufembanghenda a tya ngaho. Omolwashike ito lundulula okudiladila kwoye, ndele naave to mono ehafo mokulongifa eenghono nefimbo loye mokulongela Jehova nokukwafela vamwe?

Ella okwa popya shi na sha noilonga yaye koshitaimbelewa shimwe shEendombwedi daJehova muAfrika a ti: “Eshi opo nde uya moBetel, kanda li ndi shii ngeenge ohandi ka kala mo efimbo lile. Onda li nda halelela okulongela Jehova nomutima aushe, ashike onda li yo ndi hole oukwaneumbo wetu neenghono. Potete, onda li nde u djuulukwa neenghono. Ashike omumwameme oo twa li hatu di naye monduda imwe okwa li ha ladipike nge, nonda li nda tokola ndiha fiye po oBetel. Konima eshi nda kala mo omido omulongo, onda ka kala nda hala okutwikila okukala moBetel ngaashi tashi dulika opo ndi yakule ovamwatate novamwameme.”

Mbela oto dimbuluka osho sha li sha ningilwa Kain eshi a li a twila mumwaina ondubo nokwa  li a fula onya? Kalunga okwa li a lombwela omulumenhu oo omuhandunhu kutya ota dulu okukala e mu hokwa vali ngeenge okwa hovele okulonga ouwa. Kalunga okwa li a pa Kain omayele a kondjife oulunde oo tau mu “nangele poshivelo.” Kain okwa li ta dulu okulundulula oikala nomadiladilo aye, ndele okwa li a hoolola okulipwililikila omayele aKalunga. Shinyemateka, Kain okwa li a dipaa mumwaina, nokwa ninga omudipai wotete. — Gen. 4:2-8.

Natu ka taleni yo koshihopaenenwa shohamba Ussia. Potete, okwa li ha ningi osho shiwa momesho aJehova nokwa li alushe ha kongo ewiliko laYe. Ashike shinyemateka, Ussia okwa li a nyona po edina laye liwa eshi a kwatwa kounhwa. Okwa li a ya motembeli a ka twimine oitwimino nonande ka li omupristeri. Eshi ovapristeri ve mu londwela aha longe oshilonga osho haye e na oku shi longa, mbela okwa li ngoo a lundulula omadiladilo aye? Ahowe. Ussia okwa li a “handuka unene,” ndele te lipwililikile omalondwelo avo. Oshidjemo, Jehova okwa li e mu denga noshilundu. — 2 Omaf. 26:3-5, 16-20.

Doshili, ope na omafimbo amwe twa pumbwa okulundulula filufilu omadiladilo etu. Natu ka taleni koshihopaenenwa shokunena. Joachim okwa ninginifwa mo 1955, ndele okwa li a kondwa mo 1978. Konima yomido di dulife 20, okwa li e livela ombedi nokwaalulilwa meongalo e li umwe womEendombwedi daJehova. Omafiku kemale, omukulunhuongalo umwe okwa li e mu pula kutya omolwashike ina ninga eindilo diva opo a alulwe. Joachim okwa ti: “Onda li ndi na ounhwa nonda li nda handuka. Ashike onde lipa yo oushima eshi nda kufa efimbo lile okwaaluka. Pefimbo opo nda kala nda kondwa, onda kala ndi shii kutya Eendombwedi daJehova ohadi hongo oshili.” Joachim okwa li a pumbwa okulundulula oikala yaye nokulivela ombedi.

Otashi dulika tu lihange monghalo oyo tai pula tu lundulule omadiladilo etu nosho yo eendjila detu. Natu kaleni twa halelela okuninga ngaho opo tu kaleni twa hokiwa kuJehova. — Eps. 34:9.