1. Yelifa nghee omweengeli umwe a ninga Satana.

PEHOVELO, Satana okwa li e na ekwatafano liwa naJehova. Ndele mokweendela ko kwefimbo, oshishitwa shopamhepo ile omwengeli oo, okwa ka kala a hala ovanhu ve mu longele. Ponhele yokweefa po diva omahalo oo mai, okwa efa a kule fiyo a nyona. (Jakob 1:14, 15) Katu shii edina laye lolela, ashike paife oha ifanwa Satana. “Ina kala moshili.” Okwa tukululila Jehova oshibofa nokwa ninga ‘xe yoipupulu.’ — Johannes 8:44.

2, 3. Oshitya ‘Satana,’ “Ondiaboli,” “eyoka” nosho yo ‘ongadu,’ otai holola shike kombinga yomutondi waJehova munenenene?

² Okudja pounashibofa opo, Satana okwa ninga omutondi munenenene waJehova nosho yo wovanhu aveshe. Ohatu dulu okumona nghee Satana a nyika oshiponga mokutala kunghee Ombibeli ye mu hokolola. Satana otashi ti “Omupataneki,” osho tashi ulike kutya omwengeli oo mwii oku tonde eenghonopangelo daKalunga nota kendabala oku mu lwifa neenghono  daye adishe. Satana okwa halelela Jehova aha pangele vali nandenande.

³ MEhololo 12:9, Satana ota ifanwa Ondiaboli, osho tashi ti “Omulundili.” Satana okwa nyateka edina laKalunga eshi a ti kutya omunaipupulu. Oshitya “eyoka likulu,” otashi tu dimbulukifa nghee Satana a longifa eyoka a pukife Eva. Outumbulilo ‘ongadu inene’ ou li yo onghedi imwe iwa yokuyelifa oukwatya waSatana. Satana omukwanyanya nomunawii. Okwa hala okuya moshipala elalakano laJehova nokuhanauna po oshiwana shaYe.

4. Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

⁴ Satana okwa halelela okunyona po oudiinini wetu. Nomolwaasho Ombibeli tai tu londwele tai ti: “Kaleni mu nelidiliko nomwa pashuka, omutondi weni, Satana, ohe mu dingilile ngaashi onghoshi hai kumbu, nota kongo ou te mu xwake po.” (1 Petrus 5:8) Onghee hano, moshitukulwa eshi ohatu ka kundafana omaukwatya atatu aSatana oo taa ulike kutya omolwashike twa pumbwa okuliamena komutondi omukolokoshi waJehova nosho yo woshiwana shaYe.

5, 6. (a) Yandja oihopaenenwa oyo tai ulike kutya ovaengeli ove li “ovaladi ovanaenghono.” (b) Omonghedi ilipi Satana e na ‘epangelo lefyo’?

⁵ Ovaengeli ove li “ovaladi ovanaenghono.” (Epsalme 103:20) Ove na eenghono dinene neendunge ve dule ovanhu. Ovaengeli ovadiinini ohava longifa eenghono davo nawa. Pashihopaenenwa, omweengeli umwe waJehova okwa li a dipaa ovakwaita Ovaassiria 185 000. Itashi shiiva omunhu a ninge ngaho noshidjuu nokuli etangakwaita li dipae ovanhu ve fike opo. (2 Eehamba 19:35) Pomhito imwe vali, omweengeli umwe okwa li a longifa eshiivo neenghono daye a mangulule ovayapostoli vaJesus modolongo. Nonande ovanangeli vodolongo ova li popepi, kava li va didilika eshi omweengeli a patulula omivelo nokupitifa mo ovayapostoli, ndele ta patele ovanangeli vodolongo meni. — Oilonga 5:18-23.

⁶ Ovaengeli ovadiinini ohava longifa eenghono davo nawa, ofimbo Satana ha longifa eenghono daye nai. Satana oku na eenghono dinene nosho yo enwefemo lihapu. Ombibeli oye mu ifana “omupangeli wounyuni ou” nosho yo ‘kalunga kefimbo lounyuni ou.’ (Johannes 12:31; 2 Ovakorinto 4:4) Satana oku na yo ‘epangelo lefyo.’ (Ovaheberi 2:14) Osho inashi hala kutya oha dipaa ovanhu odikilila. Mbela osha hala kutya shike? Shotete, ounyuni ou ouyadi outondwe waSatana nelongifo leenghono. Oshitivali, molwaashi Eva okwa itavela oipupulu yaSatana, naAdam ina dulika kuKalunga, okudja opo ovanhu aveshe ova ninga ovalunde nohava fi. (Ovaroma 5:12) Satana okwa ninga “omudipai” ngaashi Jesus a ti. (Johannes 8:44) Oku li lela omutondi omunaenghono.

7. Eendemoni oda ulika ngahelipi kutya odi na eenghono?

⁷ Eshi hatu kondjifa Satana, ohatu kondjifa yo aveshe ovo tave mu yambidida nova tukululila eenghonopangelo daKalunga oshibofa. Osho osha kwatela mo ongudu inene yovaengeli  ovanashibofa ovo hava ifanwa eendemoni. (Ehololo 12:3, 4) Ova ulika lwoikando ihapu kutya ove na eenghono dihapu di dule dovanhu, nova ningifa ovanhu va mone oixuna neenghono. (Mateus 8:28-32; Markus 5:1-5) Onghee hano, inatu dimbwa nande eenghono deendemoni nodomuwiliki wado a pa di fike. (Mateus 9:34) Itatu dulu okupondola molwoodi laSatana nopehe na ekwafo laJehova.

8. (a) Elalakano laSatana olilipi? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Ounyuni otau ulike ngahelipi oikala youtondwe ya fa yaSatana, she likolelela kwaasho ho mono?

⁸ Omuyapostoli Petrus okwa faafanifa Satana ‘nonghoshi tai kumbu.’ Embo limwe lomauyelele ola yelifa oshitya shOshigreka osho sha tolokwa “okukumba” tali ti kutya “okwoona kwoshilyani sha fya ondjala neenghono.” Osho inashi hokolola tuu nawa oikala yaSatana yonyanya noukolokoshi! Nonande ota pangele ounyuni, inashi mu wanena. Satana okwa fa onghoshi ya fila ondjala oihakanwa ihapu. (1 Johannes 5:19) Ovavaekwa ovo ve li natango kombada yedu novawaiminwa ‘keedi’ dimwe, ovo unene ve li oshishonekwa shaSatana. (Johannes 10:16; Ehololo 12:17) Elalakano laSatana okuhanauna po oshiwana shaJehova filufilu. Okuhepekwa kwOvakriste vashili okudja mefelemudo lotete fiyo okunena otaku ulike kutya Satana omukwanyanya.

9, 10. (a) Satana okwa li a ponokela ngahelipi oshiwana shaIsrael? (Yandja oihopaenenwa.) (b) Omolwashike Satana a li e na etomheno le likalekelwa lokuninga Ovaisrael oshishonekwa shaye? (c) Ondiaboli ohai kala i udite ngahelipi kunena ngeenge omupiya waJehova umwe a nyona enyono la kwata moiti?

⁹ Satana okwa ulika kutya omukwanyanya  monghedi vali imwe. Onghoshi ngeenge ya fya ondjala kai na onghenda noshihakanwa shayo. Ihai kala i na olukeno ngeenge tai dipaa noihai kala i udite etimba konima yokudipaa. Sha faafana, Satana naye iha kenukile ovo ta ponokele. Oto diladila kutya Satana okwa li e udite ngahelipi efimbo keshe a li ta tale Ovaisrael tava nyono, pashihopaenenwa ngaashi okuya moluhaelo nokukwatwa kolwisho? Kala nee ngeno wa fa u wete Satana a hafa eshi a mona oilanduliko inyikifa oluhodi yokuya moluhaelo kwaSimri noyolwisho laGehasi! — Numeri 25:6-8, 14, 15; 2 Eehamba 5:20-27.

¹⁰ Satana okwa li e na etomheno le likalekelwa eshi a li a ninga Ovaisrael oshishonekwa shaye. Dimbuluka kutya Messias okwa li ta ka dja moshiwana osho, nota ka nyanyaula omutwe waSatana nokuulika kutya Jehova oku na oufemba wokupangela. (Genesis 3:15) Satana ka li a hala Ovaisrael va kale va hokiwa kuKalunga, onghee hano, okwa li a ninga keshe osho ta dulu opo e va nyonife. Ino diladila nande kutya Satana okwa li a etela David onghenda eshi a ya moluhaelo. Ino diladila yo kutya okwa li e uditile Moses olukeno eshi a kanifa omhito yokuya mEdu lEudaneko. Satana oha kala a hafa neenghono ngeenge e wete umwe womovapiya vaKalunga ta nyono enyono la kwata moiti. Nopehe na omalimbililo, Ondiaboli ohai longifa omanyono oo opo i sheke Jehova. — Omayeletumbulo 27:11, yelekanifa no-NW

11. Omolwashike Satana a li a ninga Sara oshishonekwa shaye?

¹¹ Satana okwa li e tonde unene tuu epata omo mwa li tamu ka dja Messias. Pashihopaenenwa, diladila kutya oshike sha ka ningwa po konima eshi Jehova a lombwela Abraham kutya ota ka ninga “oshiwana shinene.” (Genesis 12:1-3) Fimbo Abraham naSara va li muEgipti, Farao okwa li a eta Sara meumbo laye nokwa li a hala a ninge omukulukadi waye. Ashike Jehova okwa li a amena Sara noku mu xupifa monghalo oyo idjuu neenghono. (Lesha Genesis 12:14-20.) Oshinima sha faafana osha li yo vali sha ningwa moshilando shaGerar fimbo Isak ina dalwa. (Genesis 20:1-7) Mbela Satana oye a li a kwatela komesho eenghalo odo? Dimbuluka kutya Sara okwa li a fiya po oshilando Ur osho sha punapala noku ka kala meetenda. Mbela Satana okwa li ta diladila okuyeleka Sara nomauwa omombala yaFarao naAbimelek? Mbela Satana okwa li ta diladila kutya Sara ota ka kengelela omushamane waye nosho yo Jehova mokuhombolwa kuumwe womeehamba odo? Ombibeli inai popya sha kombinga yaasho, ashike Ondiaboli ngeno oya ka kala ya hafa neenghono, ngeno Sara okwa kanifile omhito yokukala oshitukulwa shepata omo mwa li tamu ka dja Messias. Onghee hano, Satana ngeno ina ka kala e udite etimba nandenande ngeno ohombo, edina nekwatafano liwa naJehova lomukainhu oo ola nyonaukile. Satana ke fi tuu omukwanyanya nomunawii!

12, 13. (a) Satana okwa li a ulika ngahelipi kutya omukwanyanya konima yokudalwa kwaJesus? (b) Mbela oto diladila kutya Satana oha kala e uditile ngahelipi ovanyasha ovo ve hole Jehova notava kendabala oku mu longela kunena?

¹² Jesus okwa ka dalwa pa pita omido omafele konima yaAbraham. Ndele ino diladila kutya Satana okwa li a panda eshi okaana  oko ka dalwa. Okwa li e shii kutya okaana oko otaka ka kula, ndele taka ningi Messias omuudanekwa. Jesus oku li oshitukulwa sha fimana sholudalo laAbraham, nomonakwiiwa ota ka ‘hanauna po oilonga yaSatana.’ (1 Johannes 3:8) Mbela Satana okwa li ta diladila kutya okudipaa okaana osha li shinyanyalifa? Ahowe! Ke na ko nasha naasho shi li mondjila ile osho sha puka. Okwa li a katuka meendelelo opo a kendabale okudipaa Jesus. Ngahelipi mbela?

¹³ Eshi ohamba Herodes ya uda kovanyanekeli veenyofi kutya “ohamba yOvajuda” oya dalwa, oya li ya handuka neenghono noya li ya halelela okudipaa okaana. (Mateus 2:1-3, 13) Herodes okwa li a yandja elombwelo opo ounona oumati aveshe ve li koshi yomido mbali ile vanini va dipawe muBetlehem nomoitukulwa yasho. (Lesha Mateus 2:13-18.) Ashike Jesus okwa li a xupa medipao olo, ndele mbela osho otashi tu lombwele shike kombinga yomutondi wetu Satana? Otashi tu hongo kutya Satana ina tala ko omwenyo u na ongushu. Ke na ko nasha nokuli nonounona. Satana ‘onghoshi tai kumbu.’ Onghee hano, ino dimbwa kutya omukwanyanya shi fike peni!

14, 15. Ongahelipi Satana a ‘twikifa eendunge daavo vehe na eitavelo’?

¹⁴ Onghedi imwe oyo Satana ha longifa opo a amune ko ovanhu kuJehova Kalunga omunahole omo ku va pukifa. (1 Johannes 4:8) Satana oha pukifa ovanhu opo vaha kale ve shii ‘omhumbwe yavo yopamhepo,’ sha hala okutya, vaha didilike kutya ova pumbwa okukala nekwatafano naKalunga. (Mateus 5:3, NW) Ondiaboli oya twikifa ‘eendunge daavo vehe na eitavelo’ opo vaha shiive oshili kombinga yaJehova. — 2 Ovakorinto 4:4.

¹⁵ Onghedi ya tongomana oyo Satana ha longifa opo a pukife ovanhu, okupitila momalongelokalunga oipupulu. Oku shii kutya Jehova ota ‘pula okuliyandjelwa oye aeke.’ (Exodus 20:5, NW) Onghee hano, diladila nghee Satana a li a hafa eshi e wete ovanhu tava ilikana ovakwamhungu ile oshinima keshe ponhele yokwiilikana Jehova. Shi nyikifa oluhodi, nokuli navahapu ovo tava diladila kutya otava longele Kalunga monghedi oyo a hokwa, paulelalela ove li momalongelokalunga oipupulu nomeenghedidjikilile dongaho. Ovaisrael vopefimbo laJesaja ova li monghalo ya faafana naayo. Jesaja okwa li a kendabala oku va kwafela, a ti: “Oshike tamu yandje oimaliwa apa pe he na eendya? Neliko loilonga yeni tamu li yandjele oinima ihai kutifa? Pwilikinei nge hano, nye mu lye ounyenye, neemwenyo deni nadi hepuluke pomaadi.” — Jesaja 55:2.

16, 17. (a) Omolwashike Jesus a lombwela Petrus ta ti: “Dja po puame, Satana”? (b) Satana ohe tu pukifa ngahelipi opo tuha kale oupafi?

¹⁶ Satana ota dulu yo okupukifa novapiya vaJehova ovaladi. Pashihopaenenwa, diladila kombinga yaasho sha li sha ningwa po eshi Jesus a li a lombwela ovahongwa vaye kutya mafiku ota ka dipawa. Omuyapostoli Petrus oo a li e hole Jesus okwa ti: “Omwene, [lietela onghenda, NW] u ha ningwe ngaha.” Jesus okwa lombwela Petrus ta ti: “Dja po puame,  Satana.” (Mateus 16:22, 23) Omolwashike Jesus a ifana Petrus “Satana”? Omolwaashi Jesus okwa li e shii osho sha li shi li poku ka ningwa po. Diva, Jesus okwa li ta ka fya e li ekuliloyambo nokwa li ta ka ulika kutya Satana omunaipupulu. Osho osha li efimbo lidjuu mondjokonona yovanhu, ashike kasha li efimbo laJesus ‘lokulietela onghenda.’ Satana okwa li te ke shi hafela ngeenge ngeno Jesus okwa efa po okukala oupafi.

¹⁷ Exulilo longhalelo ei yoinima oli li poduka, onghee hano nafye otu li mefimbo lidjuu. Satana okwa hala tu ‘lietele onghenda’ mokukala hatu yandje elitulemo kokupondola mounyuni ou. Okwa hala tu dimbwe kutya otu li momafiku axuuninwa nokweefa po okukala tu li oupafi. Ino efa nande osho shi ku ningilwe! Ponhele yaasho, ‘kala oupafi.’ (Mateus 24:42) Ino itavela nande oipupulu yaSatana kutya exulilo oli li kokule ile kutya itali uya nandenande.

18, 19. (a) Satana oha kendabala ngahelipi oku tu pukifa noku tu ningifa tu diladile kutya Jehova ke tu hole? (b) Jehova ohe tu kwafele ngahelipi tu kale oupafi?

¹⁸ Satana oha kendabala oku tu pukifa monghedi imwe vali. Okwa hala tu itavele kutya Jehova ke tu hole nonokutya ke na efiku e ke tu dimine po omanyono etu. Ashike oyo oipupulu yaSatana. Diladila kwaashi, olyelye lelalela ehe holike kuJehova? OSatana. Olyelye ita ka diminwa po kuKalunga nandenande? OSatana. Ashike fye Ombibeli oye tu lombwela tai ti: “Kalunga ke fi omuhenouyuki a dimbwe ngeno oilonga yeni nohole yeni mokufimanekifa edina laye.” (Ovaheberi 6:10) Jehova oha pandula keshe osho hatu ningi opo tu mu hafife, noilonga oyo hatu mu longele kai fi yongaho nandenande. (Lesha 1 Ovakorinto 15:58.) Onghee hano, ino pukifwa nandenande koipupulu yaSatana.

¹⁹ Paife otwa mona kutya Satana oku na eenghono, omukwanyanya nomupukifi. Ndele mbela ongahelipi hatu dulu okupondola mokulwifa omutondi a tya ngaho? Jehova ote tu kwafele. Eendjovo daKalunga ode tu lombwela kombinga yeenghedi odo Satana ha longifa opo tu kale ‘tu shii omakoto aye.’ (2 Ovakorinto 2:11) Ngeenge otu shii eenghedi da yoolokafana odo Satana he tu ponokele nado, otashi ka kala shipu kufye okukala oupafi. Ndele inashi wana ashike okukala tu shii eenghedi odo Satana ha longifa. Ombibeli oya ti: ‘Kondjifeni Satana, ndele ye te mu i onhapo.’ (Jakob 4:7) Oshitukulwa tashi landula ko otashi ka kundafana eenghedi nhatu omo hatu dulu okulwifa Satana, nanghee hatu dulu okupondola.