1, 2. Omolwashike Jesus a li e hole Marta, ndele Marta okwa li a ninga epuko lilipi olo tali ulike kutya ka li a wanenena?

NGEENGE to diladila Marta, omumwaina waLasarus, oho mu diladila e li omunhu a tya ngahelipi? Ombibeli otai ulike kutya Marta okwa li kaume muwa waJesus, nonokutya Jesus okwa li e mu hole. Ashike Jesus okwa li yo e hole ovakainhu vamwe vali nokwa li e va fimaneka. Pashihopaenenwa, Maria, omumwaina waMarta, naye okwa li kaume kopofingo kaJesus. Jesus okwa li yo e hole ina, Maria. (Johannes 11:5; 19:25-27) Ndele mbela omolwashike Jesus a li e hole Marta?

² Jesus okwa li e hole Marta molwaashi okwa li e na olukeno noha yandje nehalo liwa, nokwa li yo ha longo noudiinini. Ashike Jesus okwa li e mu hole unene molwaashi okwa li e na eitavelo la kola. Marta okwa li a itavela ashishe osho Jesus a honga, nokwa li a tomhwa kutya Jesus oye Messias omuudanekwa. (Johannes 11:21-27) Ndele nande ongaho, Marta ka li a wanenena. Naye okwa li ha ningi omapuko ngaashi fye. Pashihopaenenwa,  pomhito imwe fimbo Jesus a li te va talele po, Marta okwa li a handukila mumwaina Maria, ndele ta lombwele Jesus e mu pukulule. Marta okwa ti: “Omwene, ku na ko na sha mboli, omumwameme eshi ta viyaukifa nge [aame] andike, mu lombwela a kwafe nge.” (Lesha Lukas 10:38-42.) Omolwashike Marta a li a popila eendjovo odo, noshike hatu lihongo mwaasho Jesus e mu nyamukula?

3, 4. Maria okwa li a ninga shike osho sha li sha hokiwa kuJesus, na Marta okwa li e lihonga shike mwaasho? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.)

³ Jesus okwa li a pandula eshi Marta naMaria ve mu shiva keumbo lavo, nokwa li a hala okulongifa omhito oyo opo e va honge oshili ya fimanenena. Maria okwa li a kala omutumba diva, ‘nokupwilikina keendjovo daJesus.’ Okwa li a hala okulihonga keshe shimwe okudja kOmuhongi Munene. Marta naye okwa li ta dulu okuhoolola okupwilikina kuJesus. NaJesus ngeno okwe mu pandula eshi a efa po osho a li ta ningi opo a pwilikine kuye.

⁴ Marta okwa li a piyaanekwa. Okwa li e lipyakidila ta longekidile Jesus oikulya ye likalekelwa nokuninga oinima imwe opo Jesus a hafele etalelepo laye. Eshi Marta a li a mona kutya Maria i te mu kwafele, okwa li a nyemata ndele ta lombwele Jesus etaleko laye. Jesus okwa li e shii kutya Marta ota kendabala okuninga shihapu unene, nomolwaasho okwa li e mu lombwela pahole a ti: “Marta, Marta, ove to lipe oshisho noupyakadi moinima ihapu.” Okwa li yo a ninga eetepo kutya oikulya i li paunafangwa oya wana. Opo nee Jesus okwa li a pandula Maria eshi a li ta pwilikine kuye nelitulemo. Okwa ti: “Maria okwe lihoololela ombinga iwa itai mu kufwa.” Maria otashi dulika a li a dimbwa osho a lya pefimbo opo, ndele osha yela kutya ka li a dimbwa oinima oyo e lihonga kuJesus, naashi e mu pandula. Omido di dule 60 konima yaasho, omuyapostoli Johannes okwa ka shanga a ti: “Jesus okwa li e hole Marta nomumwaina.” (Johannes 11:5) Eendjovo odo otadi ulike kutya Marta okwa li a tambula ko epukululo laJesus lopahole nokwa longela Jehova noudiinini onghalamwenyo yaye aishe.

5. Omolwashike shidjuu unene tuu kunena okuyandja elitulemo koinima oyo ya fimanenena, nepulo lilipi hatu ka kundafana?

⁵ Otu shii kutya kunena ope na oinima ihapu oyo tai dulu oku tu piyaaneka eshi hatu longele Jehova shi dulife pefimbo lOmbibeli. Oshungonangelo yo 15 Septemba 1958 oya li ya londwela ovamwatate novamwameme vaha efe oinima yopauteknologi i va piyaaneke eshi tava longele Jehova. Osha fa shi li ngaha kutya nopefimbo opo opa li hapa kala oinima ipe efiku keshe. Oinima ngaashi oifo oyo i na omutalelo tau nane, oradio, eemuvi nosho yo o-TV oi li apeshe kunena. Oshungonangelo oya ti kutya eshi hatu ehene popepi elela nexulilo longhalelo ei, “otashi ulike kutya omapiyaaneko otaa ka hapupala.” Kunena, ope na oinima ihapu neenghono oyo tai dulu oku tu piyaaneka shi dulife nale. Oshike mbela hatu dulu okuninga po opo tu hopaenene Maria nokukala twe litula mokulongela Jehova?

6. Oshiwana shaJehova osha kala tashi longifa ngahelipi oinima yopauteknologi?

⁶ Oshiwana shaJehova ohashi longifa oinima yopauteknologi opo shi udife onghundana iwa. Pashihopaenenwa, komesho nokonima yoita yotete younyuni, osha li sha ulika ofilima yedina “Photo-Drama of Creation.” Osha udifila ovanhu omamiliyona moilongo ihapu tashi longifa omafano tae linyenge neemuvi  di li pauxupi di na omaluvala nomawi. Pexulilo ‘o-Photo-Drama’ oya popya kombinga yefimbo lombili olo eshi Jesus Kristus ta ka pangela kombada yedu. Lwanima, oshiwana shaJehova osha li hashi longifa oradio opo shi udifile ovanhu omamiliyona mounyuni aushe etumwalaka lOuhamba. Kunena, ohatu longifa eekombiyuta nointaneta opo tu hange ovanhu vahapu keshe opo ve li, nokuli nokeenhele odo de likalela.

7. (a) Omolwashike sha nyika oshiponga okulongifa ounyuni pauyadi? (b) Otu na okukala twa lungamena shike? (Tala eshangelo lopedu.)

⁷ Ombibeli oye tu londwela kutya inatu longifa ounyuni pauyadi. Osho osha kwatela mo okulongifa efimbo lihapu moinima oyo ounyuni tau yandje. (Lesha 1 Ovakorinto 7:29-31.) Imwe yomoinima oyo inai puka, ndele otai dulu okuhepeka efimbo letu lihapu. Pashihopaenenwa, otashi dulika hatu hafele oinima yonhumba oyo tu hole, hatu lesha omambo, hatu tale o-TV, hatu ka talela po eenhele dihokwifa, oku ka landa nosho yo okutala kutya oikwaelektronika ilipi i li momoode ile yoshinanena. Vahapu ove hole okukundafana navakwao paintaneta, okutuma omatumwalaka opangodi nosho yo ee-email, ile okukala tava tale eenghundana ile oidjemo yomaudano. Ashike vamwe ova pikwa kokuninga oinima oyo. * (Tala eshangelo lopedu.) (Omuudifi 3:1, 6) Ngeenge otwa longifa efimbo letu lihapu moinima oyo inai fimanenena, otashi dulika tuha ka yandje elitulemo kwaasho sha fimanenena, okulongela kwetu Jehova. — Lesha Ovaefeso 5:15-17.

8. Omolwashike sha fimanenena okuhakala tu hole oinima yomounyuni?

⁸ Satana ota ningi ngaashi ta dulu opo e tu hokwife okuninga oinima yomounyuni waye noku tu piyaaneka eshi hatu longele Jehova. Satana okwa ningile nale ngaho mefelemudo lotete, nosho ta ningi ngaho kunena shi dulife nale. (2 Timoteus 4:10) Onghee hano, otu na okukala hatu likonakona alushe kutya otu uditile ngahelipi oinima yomounyuni nokuninga omalunduluko oo a pumbiwa. Ombibeli  otai tu lombwele kutya inatu kala tu hole oinima yomounyuni. Ponhele yaasho, otu na okukala tu hole alushe Jehova nohole yomoule. Ngeenge otwa ningi ngaho, otashi ka kala shipu okudulika kuJehova nokukala popepi naye. — 1 Johannes 2:15-17.

9. Jesus okwa honga ovahongwa vaye va kale tava yandje elitulemo kushike, nokwa tula po ngahelipi oshihopaenenwa?

⁹ Ngaashi ashike Jesus a li a honga Marta pahole aha piyaanekwe koinima ihapu, okwa honga yo ovahongwa vaye oshilihongomwa sha faafana. Okwe va ladipika va kale tava yandje elitulemo kokulongela Jehova nokOuhamba waye. (Lesha Mateus 6:22, 33.) Jesus okwa tula po oshihopaenenwa sha denga mbada. Ka li e na oinima ihapu, noka li nokuli e na eumbo ile epya. — Lukas 9:58; 19:33-35.

10. Jesus okwe tu tulila po oshihopaenenwa shiwa shilipi?

¹⁰ Jesus ka li a efa nande osha shi mu piyaaneke eshi a li ta longo oilonga yokuudifa. Pashihopaenenwa, eshi opo a li a hovele okuudifa, eemhunga dovanhu muKapernaum oda li da hala a kale efimbo lihapu moshilando shavo. Mbela Jesus okwa li a ninga po shike? Okwa li a yandja elitulemo koshilonga shaye. Okwa ti: “Ondi na okuudifila oilando imwe yo evangeli louhamba waKalunga, osheshi olo tuu eli nde li tuminwa.” (Lukas 4:42-44) Jesus okwa li a enda oinano ile opo a ka udife onghundana iwa noku ka honga ovanhu vahapu ngaashi tashi dulika. Okwa li a wanenena, ndele nande ongaho okwa li ha loloka nokwa li ha kala a pumbwa okufuda po molwaashi okwa li ha longo noudiinini. — Lukas 8:23; Johannes 4:6.

11. Jesus okwa li a ninga po shike eshi omulumenhu umwe a li e mu pula shi na sha noupyakadi wopaumwene? Oshilihongomwa shilipi Jesus a li a honga ovahongwa vaye?

¹¹ Lwanima, fimbo Jesus a li ta hongo ovahongwa vaye oshilihongomwa sha fimana, omulumenhu umwe okwa li e mu teta melaka a ti: “Omuhongi, lombwela omumwameme tu tukule efyuululo.” Jesus ka li a piyaanekwa mokukendabala ngeno a kandule po oupyakadi wopaumwene womulumenhu oo ofimbo a li ta hongo ovahongwa vaye. Ponhele yaasho, okwa li a longifa omhito ya tya ngaho opo e va honge kutya ngeenge ova yandje elitulemo kokulikongela oinima ihapu, otashi ke va piyaaneka eshi tava longele Kalunga. — Lukas 12:13-15.

12, 13. (a) Jesus okwa li a ninga po shike osho sha li sha kumwifa Ovagreka muJerusalem? (b) Jesus okwa li e linyenga ngahelipi eshi Filippus a li e mu pula a ka popye nOvagreka?

¹² Jesus okwa li a taalela eenghalo didjuu neenghono momafiku axuuninwa okukalamwenyo kwaye kombada yedu e li omunhu. (Mateus 26:38; Johannes 12:27) Okwa li e shii kutya ota ka mona oixuna neenghono nokufya. Okwa li yo e shii kutya oku na oilonga ihapu okulonga fimbo ina fya. Pashihopaenenwa, mOsoondaxa, 9 Nisan, okwa li a ya muJerusalem a londa kondongi. Eemhunga  dovanhu oda li de mu hambelela e li Ohamba yavo. (Lukas 19:38) Efiku la landula ko, okwa li a ta mo nouladi motembeli ovanalwisho ovo va li tava landifile mo oinima i na nokuli ondilo neenghono, nokungaho ova li tava nyokoma ovanhu. — Lukas 19:45, 46.

¹³ Ovagreka vamwe ovo va li ve uya kuJerusalem va dane Opaasa ova li va mona osho Jesus a ninga nova li va kumwa. Onghee hano, ova li va pula omuyapostoli Filippus ngeenge otava dulu okupopya naJesus. Ashike Jesus ka li ta kendabala okukonga ovanhu ovo tava dulu oku mu yambidida noku mu amena kovatondi vaye molwaashi okwa li e shii osho sha fimanenena. Okwa li a twikila okuyandja elitulemo kwaasho Jehova a hala a ninge, sha hala kutya, okuyandja omwenyo waye u li ekuliloyambo. Nomolwaasho okwa li a dimbulukifa ovahongwa vaye kutya okwa li e li pokufya, naaveshe ovo va hala oku mu landula navo ove na yo okukala va hala okuyamba po eemwenyo davo. Okwa ti: ‘Ou e hole omwenyo waye, ote u kanifa, naau ta tondo omwenyo waye mounyuni ou, [ota] diininine omwenyo waalushe.’ Natango Jesus okwa udaneka yo kutya ‘Xe ota fimaneke’ ovahongwa vaye note ke va pa omwenyo waalushe. Filippus okwa li a dula okulombwela Ovagreka ovo etumwalaka olo tali tu omukumo. — Johannes 12:20-26.

14. Nonande Jesus okwa li a pitifa komesho oilonga yokuudifa monghalamwenyo yaye, okwa li ha kongo efimbo lokuninga shike?

¹⁴ Eshi Jesus a li kombada yedu, oshilonga shaye sha fimanenena okwa li okuudifa onghundana iwa. Nonande okwa li ha yandje elitulemo kokuudifa, ka li alushe ha kala ta diladila kombinga yoilonga oyo. Pashihopaenenwa, okwa li a ya koshivilohombolo shimwe, oko a li a shitukifa omeva omaviinyu a denga mbada. (Johannes 2:2, 6-10) Okwa li yo ha ka lya komaumbo ookaume kaye nosho yo avamwe ovo va li ve na ohokwe monghundana iwa. (Lukas 5:29; Johannes 12:2) Ndele osho sha li sha fimanenena, Jesus okwa li alushe ha kongo efimbo a ilikane, a dilonge noku fuwe po. — Mateus 14:23; Markus 1:35; 6:31, 32.

15. Omuyapostoli Paulus okwa ti kutya Ovakriste ova pumbwa okuninga shike, nongahelipi a tula po oshihopaenenwa shiwa?

¹⁵ Omuyapostoli Paulus okwa ti kutya Ovakriste ova fa ovatondoki ve li mefiyafanepo lile, nonokutya opo va mane efiyafano olo, ova pumbwa okulidula keshe osho tashi dulu oku va endifa kanini ile shi va kangheke. (Lesha Ovaheberi 12:1.) Paulus okwa tula po oshihopaenenwa shiwa. Okwa li ta dulu ngeno okukala a punapala nokwa tumbala e li omuwiliki welongelokalunga lOshijuda, ndele okwa fiya po eifano olo opo a yandje elitulemo ‘koinima ei iwa unene,’ ile tu tye ya fimanenena. Okwa li a longa noudiinini moilonga yokuudifa nokwa li a ya keenhele dihapu, mwa kwatelwa Siria, Asia Linini, Makedonia nosho yo Judea. Paulus okwa li a teelela nodjuulufi oku ka mona ondjabi yomwenyo waalushe meulu. Okwa ti: “Ohandi dimbwa ei yokonima nohandi lalakanene ei yokomesho, ohandi lotokele kefikilo, okondjabi  yefindano.” (Ovafilippi 1:10; 3:8, 13, 14) Paulus ka li a hombola, naasho osha li she mu kwafela a ‘kale mOmwene ehe na epiyaano.’ — 1 Ovakorinto 7:32-35.

16, 17. Kutya nee otu li mohombo ile hasho, ongahelipi hatu dulu okulandula oshihopaenenwa shaPaulus? Ongahelipi Mark naClaire va landula oshihopaenenwa osho?

¹⁶ Ngaashi Paulus, vamwe vomovapiya vaJehova kunena ova hoolola okukala inava hombola ile inava hombolwa opo va dule okulonga shihapu moilonga yaJehova. (Mateus 19:11, 12) Ovanhu va tya ngaho luhapu ohava kala ve na oinakuwanifwa inini yomaukwaneumbo shi dulife ovalihomboli. Ndele kutya nee otu li mohombo ile hasho, atusheni otu na ‘okulidula keshe eshi tashi tu findile poshi’ opo shihe tu piyaaneke eshi hatu longele Jehova. Otashi dulika twa pumbwa okulundulula eenghedindjikilile detu opo tu henuke okuhepifa efimbo notu dule okulonga shihapu moilonga yaJehova.

¹⁷ Pashihopaenenwa, Mark naClaire, ovo va kulila muWales, ova li va hovela okukokola ondjila eshi va mana ofikola. Konima eshi va hombola, ova li va twikila okukokola ondjila. Ashike ova li va hala okulonga shihapu. Mark okwa ti: “Otwa li twa dula okutwikila okuninga onghalamwenyo yetu yanafangwa mokulandifa po eumbo letu leenduda nhatu nokweefa po oilonga yetu yokulonga omafiku amwe opo tu dule okuya moilonga yokutunga yopaiwana.” Oule womido 20 da pita, ova kala tava i koilongo ihapu yomuAfrika opo va ka kwafele okutunga Omalupale Ouhamba. Omafimbo amwe ova li hava kala ve na oimaliwa inini lela, ndele Jehova ohe va file alushe oshisho. Claire okwa ti: “Ohashi tu hafifa neenghono okulongela Jehova efiku keshe. Otwa panga oukaume novanhu vahapu neenghono keshe apa twa li, noinatu hepa sha. Oinima inini oyo twa fiya po itai dulu okuyelekanifwa nehafo olo hali di mokulongela Jehova efimbo li yadi.” Ovalongi vefimbo li yadi vahapu navo osho ve udite ngaho. * — Tala eshangelo lopedu.

18. Omapulo elipi hatu dulu okulipula paumwene?

¹⁸ Mbela ou wete wa pumbwa okuweda ko kouladi woye wokulongela Jehova? Mbela ope na oinima yonhumba tai ku piyaaneke uha yandje elitulemo koinima oyo ya fimanenena? Ngeenge osho, oshike to dulu okuninga po? Otashi dulika pamwe wa pumbwa okuxwepopaleka onghedi omo ho lesha nokukonakona Ombibeli. Oshitukulwa tashi landula otashi ka yelifa nghee to dulu okuninga ngaho.