«Полғаны ла позының аар чӱгін артын парар»
«Полғаны ла позының аар чӱгін артын парар»
«Ол оңдайнаң полғаныбыс ла Худайның алнында нандырығ тударбыс» (РИМДЕГІЛЕРГЕ 14:12).
1. Пӧгін аларынаңар ӱс еврей оол ниме пілген?
ВАВИЛОНДА чуртапчатхан ӱс еврей оолға аарлығ пӧгін аларға кирек. Хазна законы киректепчеткен хоостыра, уғаа чоон истуканға пазырарлар ба алай отказ сабызып, уғаа ізіг одын салған песке тастат саларлар ба? Седрах, Мисах паза Авденагоға чӧптезерге тус чоғыл. Че олар кемнең-де чӧптезерге сағынминчалар даа. Олар сағынмин дее нандырчалар: «Піл хан: „Синің худайларыңа піс нымысчыланмаспыс паза син турғысхан алтын истуканға пазырбаспыс“» (Даниил 3:1—18). Олар пілгеннер: алған пӧгіннерінің ӱчӱн олар постары нандырығ тударлар.
2. Иисусты ӧлімге чарғылаанда, сынында кем пӧгін алған? Андағ пӧгін алған ӱчӱн Понтий Пилаттың пырозы чоғыл ба?
2 Алты чӱсче чыл пазынаң чарғы полча. Прай пыроластарны истіп алып, ол киректернең палғалыстығ прай нимелерні істезіп алып, устағҷы чарғылатчатхан кізінің пырозы чоғыл тіп сағысха килче. Че чон ол кізіні ӧлімге чарғылирға кирек тіп аахтапча. Пастап устағҷы аны ӧлімге чарғылабинча, че пола-пола чон чоохтаан хоостыра тудынча. Позына нандырығ аларға хынмин, ол, холын чуубызып, чоохтапча: «Пу арығ чӱректіг Кізінің ханы тӧгілерінде минің пыром чоғыл». Анаң ол чарғылатхан кізіні ӧлімге пирібісче. Понтий Пилат ол туста чарғыҷы полған, ол, позы пӧгін албин, пасхаларына позының ӱчӱн пӧгін аларға чаратхан. Пу саба пӧгін алған ӱчӱн Понтий Пилат, холын хайдағ даа суғнаң чуғза, ахтан полбас (Матфей 27:11—26; Лука 23:13—25).
3. Ноға піске позыбыстың ӱчӱн пасхаларына пӧгін аларға чарадарға чарабас?
3 Пістеңер чи, ниме тирге чарир? Піс, ол ӱс оол чіли, тудынарбыс алай пасхаларына позыбыстың ӱчӱн пӧгін аларға чарадарбыс? Сынында пӧгін аларға оой ла нимес. Орта пӧгіннер алар ӱчӱн, кізее пызығ поларға кирек. Кӧзідімге, палаларның ӱчӱн кӧбізін іҷе-пабалары пӧгін алча. Аймах-пасха нимелерні санға алҷаң пӧгінні аларға уламох сидік. Че сынында, позыбыс пӧгін албин, пӧгін аларын духовнай саринаң пик христианнарға салдырарға чарабас (Галат чиріндегілерге 6:1, 2). Ағаа хоза, «полғаныбыс ла Худайның алнында нандырығ тудар» (Римдегілерге 14:12). Аннаңар піске позыбысха пӧгін аларға кирек. Библияда чоохталча: «Полғаны ла позының аар-чӱгін артын парар» (Галат чиріндегілерге 6:5). Хайди піске хыйға пӧгіннер аларға ӱгреніп аларға? Пурнада позыбыстаңар пір сынны піліп алаалар.
Орта пӧгін аларға ниме полызар?
4. Пӧгін аларынаңар Адамнаң Еваның чоох испеенінең нимее ӱгренчебіс?
4 Пастағы ирепчі алған пӧгін уғаа хомай салтарларға ағылған. Олар чабалны чахсыдаң талластырарға полысчатхан ағастың чистегін чібіскеннер (Бытие 2:16, 17). Ноға? Библияда чоохталча: «Ипчі кізі ағас чиирге чарас паза кӧрерге чахсы, харахха хыҷаланастығ полғанын кӧр салған. Аннаңар ол, ағастың чистегін алып, чіп сыххан. Анаң иріне пирген, ол ідӧк чеен» (Бытие 3:6). Ева, позының хынығыстарына тӧстеніп, пӧгін алған, Адам, тізең, ипчізінің хоостыра тудынған. Аннаңар прай кізілер чазыхтығ пол парғаннар (Римдегілерге 5:12). Адамнаң Еваның чох испеені піске пір аарлығ сынны піліп аларға полысча: Худайның устаа чох піске орта пӧгіннер аларға уғаа сидік.
5. Иегова піске хайдағ устағлар пирче паза анзы піске туза ползын тіп, ниме идерге кирек?
5 Иегова пісті устағлар чох артыспинча. Піс анзына уғаа тың ӧрінчебіс! Худай Сӧзінде пазылча: «Сірер оң алай сол саринзар хыйа пар сыхсар, кистіңердең ӱн истерзер: „Мына чол, пу чолҷа парыңар“» (Исайя 30:21). Иегова піске устағлар позының Сӧзінің, Библияның, пастыра пирче, аннаңар піске, Худай Сӧзін істезіп, хап-орта пілістер аларға кирек. Хыйға пӧгіннер алар ӱчӱн, «улуғ кізілерге пирілген» «хатығ чиис» чи́рге кирек (Еврейлерге 5:14). Ағаа хоза, алған пілістернең тузаланзабыс, чахсыны чабалдаң талластырарға ӱгренербіс. Худай Сӧзінҷе тудынғаны піске орта пӧгіннер аларға полызар.
6. Совесть орта тоғынзын тіп, ниме идерге кирек?
6 Пӧгін алчатсабыс, совезібістің ӱнін истерге кирек. Ол пісті, «пірде пыролап, пірде ахтап», орта пӧгіннер аларға полысча (Римдегілерге 2:14, 15). Совезібісті, Худай Сӧзінің орта пілістер алып паза анзынаң тузаланып, ӱгретсебіс ле, ол орта тоғынар паза сизіктіг полар. Іди итпезебіс, ол орындағы кибірлернің паза пасха кізілернің кӧрістеріне сабыл парыбызар. Совезібістің ӱнін испин, Худайның нормаларын сайбапчатсабыс, ол хайди пол парар? Пола-пола ол ізіг тимірнең ӧртеен орын осхас пір дее ниме сизінмес пол парар (1 Тимофейге 4:2). Худай Сӧзінҷе ӱгреділген совесть ізестіг чӧпчі.
7. Ниме чох хыйға пӧгін ал полбас?
7 Хайди кӧрдібіс, пӧгіннер алар ӱчӱн, Библияның сынын хап-орта пілерге паза чуртаста аннаң тузаланарға кирек. Хыйға пӧгіннер алар ӱчӱн, маңзырабасха кирек. Библейскай принциптер таап аларға паза оларнаң хыйға тузаланарға кирек. Пістің Худай Сӧзіндегі сын пілістер паза орта ӱгреділген совесть пар. Аннаңар, Седрах, Мисах паза Авденаго чіли, соона салдырбин, пӧгін аларға кирек полза, піс тимде поларбыс. Пызығ христианин полғаны хайди хыйға пӧгіннер аларға полысчатханын піліп алар ӱчӱн, пу сурығны ікі саринаң кӧр кӧреелер.
Кемнең нанҷылазарға?
8, 9. а) Хомай кізілернең нанҷыласпасха кирек полчатханын хайдағ принциптер кӧзітчелер? б) Библия сайбах ла чуртапчатхан кізілернең нанҷыласпасха чоохтапча ба? Чарыда чоохтап пиріңер.
8 Павел илҷі пасхан: «Пос посты алаахтырынмаңар: „чабал кізілернең нанҷыласханы чахсы хылыхтарны ардатча“» (1 Коринфтегілерге 15:33). Иисус Христос ӱгренҷілеріне теен: «Сірер чир-чалбахтаң нимессер» (Иоанн 15:19). Пу принциптернең танызып алып, сайбах чӧрчеткеннернең, оғырларнаң, ізеечі кізілернең палғалызарға чарабас полчатханын піліп алчабыс (1 Коринфтегілерге 6:9, 10). Аннаң андар Библияны істессебіс, андағ кізілернең кино, телепередачалар, компьютерлер паза книгалар пастыра палғалысханы ідӧк хорғыстығ полчатханын піліп аларбыс. Интернет-чаттарда сырайларын чазырчатхан кізілернең палғалысханы ідӧк хорғыстығ (Псалом 26:4).
9 Сын Худайға киртінминчеткен, олох туста нравственнай нормаларҷа чуртапчатхан кізілер кӧп. Оларнаң нанҷылазарға кирек пе? Ызых Пічікте чоохталча: «Тиксі-тилекей чабал кӱзі алтында» (1 Иоанның 5:19). Пу сӧстердең кӧрінче: хомай палғалыстар принциптері чох паза сайбах чуртапчатхан кізілернең палғалысханы ла нимес. Аннаңар Иеговаа хынчатханнарнаң на нанҷыласханы хыйға полар.
10. Чир-чалбахтағыларнаң нанҷылазарынаңар орта пӧгін аларға ниме полызар?
10 Піс пу чир-чалбахтағы кізілернең саңай чоохтаспин пол полбаспыс (Иоанн 17:15). Піс оларға прай чирде тоғасчабыс: нымысчыланыста, школада, тоғыста. Худайға киртінминчеткен кізілернең чуртапчатхан харындас-пиҷелерге чир-чалбахтағы кізілерге уламох удаа тоғазарға килісче. Че духовнай саринаң пызығ кізі пілче: андағ кізілернең хада киректер иткені паза оларнаң нанҷыласханы саңай пасха нимелер (Иаковтың 4:4). Чахсы сағынып оңнааны мындағ сурығларда пӧгіннер аларға полызар: урок соондағы мероприятиелерде, кӧзідімге, спортивнай марығларда, танецтерде аралазарға ба чох па? Піс тоғынчатхан организация иртірчеткен вечеринкаа алай банкетке парарға кирек пе?
Хайда тоғынарға?
11. Тоғыс таллапчатса, иң пурнада нимені санға аларға кирек?
11 Библиядағы принциптернең орта тузаланғаны сӧбірее прай ниме читкіҷе пирерге полыс пирер (1 Тимофейге 5:8). Тоғыс тілепчетсе, иң пурнада хайдағ тоғыс идерін санға аларға кирек. Библияа кӧні тоғырланчатхан тоғысха піс кірбеспіс. Сын христианнар чой худайларға пазырғанынаң, оғырнаң, ханнаң саба тузаланғанынаң паза Библияа тоғырланчатхан пасха даа киректернең палғалыстығ тоғыстарға кірбестер. Ағаа хоза, пастых киректепчетсе дее, піс чойланмаспыс паза алаахтырбаспыс (Илҷілернің 15:29; Азых чоох 21:8).
12, 13. Тоғысха кірчетсе, син идер тоғыстаң пасха нимені санға аларға кирек?
12 Тоғыс позы Худайның нормаларына тоғырланминчатса чи? Духовнай саринаң ӧзіп одырчатсабыс, пасха даа нимелерні санға аларға кирек полчатханын піліп алчабыс. Библияа тоғырланчатхан нимее тоғыс хабасчатса, кӧзідімге, казинода телефонға нандырарға кирек полчатса? Ідӧк кем ахча тӧлепче паза тоғыс хайда иділчеткенін санға аларға кирек. Кӧзідімге, предприниматель полчатхан христианин тигірибнің стенелерін сырлир ба? Іди ол чой религияа хабаспас па? (2 Коринфтегілерге 6:14—16).
13 Чой пазырыснаң палғалыстығ орынны чазирға пастых чоохтас салған полза, ниме идерге? Піске нинҷе-де факторны санға аларға кирек: піс тоғысты идерге отказ пол поларбыс па паза ол тоғыста нинҷе аралазарға кирек полар? Че Библияа тоғырланминчатхан тоғыстардаңар ниме тирге чарир? Кӧзідімге, почтальон почта ағылчатхан адрестернің аразында хомай киректер иділчеткен организацияның адрезі пар. Ол кирекке Матфей 5:45-гі принцип килісче бе? Андағ тоғысты сыбыра иткені хайди совестьке теелчеткенін санға аларға кирек (Еврейлерге 13:18). Сынап, тоғысты хыйға таллир ӱчӱн, піске Худай пирген совестьті ӱгредерге кирек.
«Ноо даа ниме итсең, аннаңар ундутпа»
14. Пӧгін алчатса, хайди тудынарға кирек?
14 Чуртастың пасха сариларында, кӧзідімге, ӱгредігні алай имнег оңдайын таллапчатсабыс, хайди поларға? Орта пӧгін алар ӱчӱн, хайдағ библейскай принцип пу кирекке килісчеткенін піліп аларға кирек, аннаңар сағынып аларға паза аннаң тузаланарға кирек. Хыйға хан Соломон теен: «Иеговаа прай чӱрееңнең ізен, позыңның сағызыңа ізенме. Ноо даа ниме итсең, аннаңар ундутпа, ол, тізең, сині орта чолҷа апарар» (Притчи 3:5, 6).
15. Пӧгін аларынаңар пастағы вектегі христианнардаң нимее ӱгренчебіс?
15 Пістің пӧгіннерібіс удаа кізілерге теелче. Анзын санға аларға кирек. Кӧзідімге, пастағы вектегі христианнарға Моисей чахиинҷа тудынарға кирек полбаан. Моисей чахии хоостыра, кірліг, че пасха саринаң чи́рге чарадылчатхан чиисті оларға чи́рге чарадылған. Ит пірееде языческай храмнаң палғалыстығ полчатханын Павел пілген, аннаңар пас салған: «Харындазымны чиис хыҷыхтандырчатса, харындазымны хыҷыхтандырбас ӱчӱн, итті хаҷан даа чібеспін» (1 Коринфтегілерге 8:11—13). Павел пасха кізілернің совестьтерін санға аларға кӧӧктірген. Пістің алған пӧгіннерібіс ідӧк пасха кізілерге харылҷаң тас полбасха кирек (1 Коринфтегілерге 10:29, 32).
Худайның хыйғазын тіле
16. Пӧгін аларында пазырыс хайди полысча?
16 Пӧгін аларында пазырыс чахсы полысча. Иаков ӱгренҷі пасхан: «Сірернің пірееңернің Худайдаң пирілген хыйғазы читпинчетсе, Аннаң сурынзын, ағаа пирілер. Худай прайзына, харанмин, уйаттырбин, пиредір нооза» (Иаковтың 1:5). Піске Иеговадаң, хыйға сағыс пирзін тіп, пір дее ікінҷілебин, пазырыста сурынарға чарир. Сағыссыратчатхан нимедеңер Худайға чоохтазабыс паза устағ тілезебіс, ызых хут піске килістіре библейскай стихты піліп аларға паза ундут салған стихты сағысха кирерге полыс пирер.
17. Пӧгін аларында пасхалары хайди полыс поларлар?
17 Пӧгін аларға пасхалары полыс поларлар ба? Я. Иегова піске пызығ христианнарны пирген (Ефестегілерге 4:11, 12). Аарлығ сурығларда оларның чӧптері уламох аарлығ поларлар. Духовнай саринаң пызығ паза опыттығ христианнар пістің кирекке килісчеткен принциптер чоохтап пирерлер паза «иң артыхты таллирға» полызарлар (Филипптегілерге 1:9, 10). Ундутпасха кирек: пасхалары пістің ӱчӱн пӧгін албасха киректер. Алған пӧгіннің ӱчӱн піс постарыбыс нандырығ тутчабыс.
Хаҷан даа чахсы салтарлар полар ба?
18. Орта пӧгіннер хаҷан даа чахсы салтарларға ағылчалар ба?
18 Библейскай принциптерге тӧстеніп паза совестьті санға алып, алған пӧгіннер хаҷан даа чахсы салтарларға ағылчалар ба? Я. Че пірееде, пастап сидіктер поларға айабас. Седрах, Мисах паза Авденаго пілгеннер: истуканға пазырбаан ӱчӱн оларның ӧл парарға хорғыс полған (Даниил 3:16—19). Илҷілерге андағох хорғыс полған. Иудейдегі Синедрионға: «Піс кізілернің нимес, Худайның сӧзін истерге кирекпіс», — теенде, оларны позыдыбысханнар, че аның алнында сохханнар (Илҷілернің 5:27—29, 40). Ағаа хоза, «тус паза кинетін пол парған киректер» хомай салтарларға ағылчалар (Экклезиаст 9:11). Чахсы пӧгін алған ӱчӱн хайдағ-да сидіктер полза, ікінҷілебеске чарир: Иегова піске ол сидікті тобыр парыбызарға полызар паза полар туста уғаа кӧп алғастар пирер (2 Коринфтегілерге 4:7).
19. Ноға пӧгін аларға хорыхпасха чарир?
19 Ниме піліп алдыбыс? Пӧгіннер алар алнында, піске библейскай принциптер таап аларға, олардаңар сағынарға паза оларнаң тузаланарға кирек. Ызых хут паза пызығ христианнар пастыра полысчатхан ӱчӱн піс Иеговаа уғаа алғыстығзыбыс! Андағ полызығ паза устағ сылтаанда, піс пӧгін аларға хорыхпаспыс.
Ниме піліп алдар?
• Пӧгін алар ӱчӱн, ӧӧнінде ниме кирек?
• Духовнай саринаң пызығ христианин полып одырчатханыбыс нанҷылар таллапчатханыбысха хайди теелче?
• Тоғысха кірчетсебіс, нимені санға аларға кирек?
• Піске пӧгін аларға ниме полысча?
[Ӱгредіг сурығлары]
[Хоос]
Адамнаң Еваның чоох испеені піске сизіндіріг полча
[Хоос]
Аарлығ пӧгін алар алнында, библейскай принциптер таап ал паза олардаңар сағынып ал