ОБЛОЖКАДАҒЫ ТЕМА | БИБЛИЯ. ХАЙДИ ОЛ ПІСТІҢ ТУСХА ЧИТКЕН
Кӧп тус ирткен полза даа
ХОРҒЫС: Библияны пасхан паза хобырған туста, папируста паза пергаментте пасчаңнар (2 Тимофейге 4:13) a. Анзы хайдағ хорғыс ағылған?
Папирустар нинҷе-де тус пазынаң талал парҷаңнар, харал парҷаңнар паза порт пол парҷаңнар. Ричард Паркинсон паза Стивен Куирки, ученай-египтологтар, тіпчелер: «Пола-пола папирустың тамырлары ла паза тозын на халча. Оларны кічиҷек аңыҷахтар, хурт-хоостар, ах хымысхалар кимір салҷаңнар. Папирустар нинҷе-де тус пазынаң ідӧк, пуғлап парып, чызып парҷаңнар». Папирустарны тапхан соонда чарых паза сыхтығ чирде тутхан ӱчӱн олар табырах порт пол парҷаңнар.
Пергамент папирустың хыринда уғаа пик, че олох туста ізіг-соохха сығарза, чарых паза сыхтығ чирде тутса, ол ідӧк табырах ардап парча b. Хурт-хоостар даа ағаа хорғыстығлар. Пір киндеде пурунғы рукописьтердеңер мындағ сағыс пазылча: «Оларның пістің тусха читкені уғаа хайхастығ» (Everyday Writing in the Graeco-Roman East). Библияның прай рукописьтері пістің тусха читпеен полза, чахсы хабар пістің туста чох поларҷых.
ХАЙДИ БИБЛИЯ ПІСТІҢ ТУСХА ЧИТІРЕ ЧИТКЕН: Израиль чонында чахығ хоостыра, хан чахығны — Библияның пастағы пис киндезін — позына хобыра пазып аларға кирек полған (Второзаконие 17:18). Ағаа хоза, Израильде хобыра пасчаң кізілер Ызых пічіктең уғаа кӧп копиялар ит салғаннар. Пастағы векке ол копиялар Израильде ле нимес, че Македонияда даа полғаннар! (Лука 4:16, 17; Илҷілернің 17:11). Хайди пірее пурунғыдағы рукописьтер пістің тусха читкеннер?
Наа молҷағның істезігҷізі Филипп Камфорт тіпче: «Мының алнында иудейлер Ызых пічіктің тӱрген пічіктерін арачылап алар ӱчӱн, тойнаң иткен ідістерге сал салҷаңнар». Пастағы вектегі христианнар, тізең, ол кибірні постарына алынғаннар. Аннаңар Ызых пічіктің рукописьтері тойнаң иділген ідістерде, хуруғ чирлерде, харасхы хуюларда паза кладовойларда табылчалар.
ХЫСХАҶАХТИ: Пістің тусха муңар рукописьтер читкен. Пірее рукописьтерге ікі муң азыра чыл. Пір дее киндені анҷа кӧп паза иргі манускрипт киречілебинче.