1, 2. Ноға Библия — чахсы сыйых?

САҒЫН КӦРІҢЕР, нанҷыңар сірерге сыйых сыйлапча. Сірер аны азарға чидікпинчезер. Сірерге уғаа ӧріністіг, нанҷыңар сірердеңер сағынча нооза.

² Библия — Худайның сыйии. Анда пазыл парған нимелерні пасха чирде таап полбассар. Кӧзідімге, Худай тигірні, чирні паза кізілерні чайааннаңар анда ла чоохталча. Ідӧк анда сидіктерні пӧгерге полысчаң чӧптер пазылчалар. Ағаа хоза, Худай чирні рай ит саларға сағынған сағызын толдыр саларынаңар аннаң піліп алчабыс. Сыннаң даа, Библия уғаа чахсы сыйых!

3. Библияны ӱгреніп, ниме піліп аларзар?

³ Библияны ӱгреніп, Худай сірернең нанҷылазарға хынчатханын піліп аларзар. Нинҷе чахсы аннаң танызарзар, анҷох ағаа чағын нанҷы полып одырарзар.

4. Библия нинҷе кӧп тарап парған?

⁴ Библия 2 800-че тілге тілбестелген. Прай чир ӱстӱнде нинҷе-нинҷе миллиард Библия сығарылған. Чир-чалбахта Библияны тӧреен тілінең 90 азыра процент кізі хығыр полча. Неделя сай миллион азыра кізі Библия алып алча. Сыннаң даа, аннаң тиңнес полар кинде чоғыл!

5. Ноға Библияа Худай тын кирген тирге чарир?

⁵ Библия — Худай пирген кинде, ағаа Худай тын кирген. (2 Тимофейге 3:16 хығырыбызыңар.) Че піреелері тіпчелер: «Библияны кізілер пасхан нимес пе? Хайди ол Худайның киндезі полча?» Пу сурыға нандырығ Библияда пар: «Ухаанҷыластар Худай Худының  устаанынаң Худайның ах-арығ кізілерінең пастыра чарлалчалар» (2 Петрның 1:21). Кӧзідім кӧр кӧреелер. Устағҷы хачызына позының адынаң пічік пас саларға чахығ пирче. Андағда, пічіктің авторы кем полар? Хачы нимес, устағҷы. Ідӧк Библияның авторы аны пасхан кізілер нимес, че Худай. Олар аның на сағыстарын пасханнар. Библия Худай устаанынаң пазылған, аннаңар аны «Худай сӧзі» тирге чарир (1 Фессалониктегілерге 2:13; 2 приложениені кӧріңер).

6, 7. Ноға прай Библия пір нимедеңер пасча тирге чарир?

⁶ Библияны 1 600 азыра чыл пасханнар. Аны пасхан кізілер пасха-пасха туста чуртааннар. Оларның піреелері  пӧзік ӱгредігліг полғаннар, пасхалары, тізең, олаңай кізілер полғаннар. Кӧзідімге, оларның пірсі имҷі полған. Кем-де ас-тамах ӧскірген, кем-де палыхчы алай хадарҷы полған. Оларның аразында ухаанҷылар, чарғыҷылар, ханнар полғаннар. Библияны аймах-пасха кізілер пасхан полза даа, анда удур-тӧдір киліспинчеткен сағыстар чоғыл *. Че аның прай чардыхтарын пір тема піріктірче.

⁷ Библияның пастағы пастағларында кізілернің сидіктері нимедең пасталғаннаңар чоохталча, халғанҷы пастағларда, тізең, хайди Худай, ол сидіктерні пӧгібізіп, чирні райға айландырарынаңар чоохталча. Анда чоннарның муңар чылларда полған тархыны пазылча. Ідӧк анда Худай молҷағларын хаҷан даа толдырчатханын піліп аларға чарир.

8. Библия наука саринаң хап-орта чоохтапчатханын кӧзітчеткен кӧзідімнер кӧзіт пиріңер.

⁸ Библия — научнай тоғыс алай школада ӱгренҷең кинде полбаза даа, анда науканаң палғалыстығ нимелердеңер чоохталчатса, хап-орта чоохталча. Худай пирген кинде андағ поларға кирек нимес пе? Кӧзідімге, Левит киндеде пазылған устағлар Израиль чонының аразында ағырығларны таратпасха полысханнар. Ол устағлар ағырығлар бактерияларның паза вирустарның ӱчӱн полчатханын кізілер піліп алғанынаң хай-хай алнында пазыл парғаннар. Ідӧк Библия чир пір дее нимеде ілінминче тіп орта ӱгретче (Иов 26:7). Ол туста кӧбізі чир тоғылах нимес, чалбах тіп киртінген полза даа, Библияда чир тоғылах тіп пазылған (Исаия 40:22).

9. Библияны пасхан кізілернің чойланмааннары нимедеңер чоохтапча?

 ⁹ Тархында полған киректердеңер чоохтапчатса, Библия олардаңар хап-орта чоохтапча. Тархын кинделерін пасханнарның аразында кӧп кізі сынны читіре чоохтабинча. Тархын пасхан кізілер удаа оларның чоны чаада уттырт салғаннаңар паспинчалар. Че Библияны пасхан кізілер Израиль чоны чааларда уттырт салғанын чазырбаҷаңнар. Олар постарының даа алҷаастарынаңар кӧні чоохтаҷаңнар. Кӧзідімге, Моисей улуғ алҷаас ит салғанынаңар паза хайди Худай аның ӱчӱн аны хатығлааннаңар чазырбин чоохтаан. Анынаңар Числа тіп киндеде хығырып аларға чарир (Числа 20:2—12). Библияны пасхан кізілернің чойланмааннары оларның пасханнарынаң Худай устаанын кӧзітче. Аннаңар ағаа киртінерге чарир.

10. Ноға Библияның чӧптері піске полыс поларлар?

¹⁰ Прай Ызых Пічиинее, алай Библияа, «Худай тын кирче, Ол ӱгредіге, чӧп пиреріне, читпестерні іле сығарарына, орта чуртирына ӱгретче» (2 Тимофейге 3:16). Ноға Библияның чӧптері піске полыс поларлар? Иегова пісті чайаан, аннаңар сағыстарыбысты паза чувстволарыбысты пілче. Ол пісті позыбыстаң артых пілче паза пісті часкалығ ползыннар тіп хынча. Ол пілче: ниме піске туза, ниме туза нимес.

11, 12. а) Матфейнің Чахсы Хабарының 5—7 пастағларында хайдағ чӧптер пазыл парғаннар? б) Библиядаң паза ниме піліп аларға чарир?

¹¹ Матфейнің Чахсы Хабарының 5—7 пастағларында Иисустың хыйға чӧптері пазыл парғаннар: хайди часкалығ поларға, хайди пасхаларынаң ынағ халарға, хайди  пазырарға паза хайди ахчаа хайарға. Ол чӧптер 2000-ҷа чыл мының алнында пазыл парғаннар, че олар ам даа тузалығлар.

¹² Ідӧк Библияда принциптер пар. Оларның пастыра Иегова пісті пасха кізілернең ынағ чуртирға, кӱлӱк тоғынарға паза сӧбіредегі палғалысты пик идерге ӱгретче. Піс кем дее полчатсабыс, хайда даа чуртапчатсабыс паза хайдағ даа сидіктерге урунчатсабыс, Библиядағы принциптер піске полғаныбысха полыс поларлар. (Азых чоох 1:3 хығырыбызыңар; 3 приложениені кӧріңер.)

13. Исаия ухаанҷы Вавилоннаңар ниме ухаанҷылаан?

¹³ Библияда пазыл парған ухаанҷыластарның кӧбізі тол парған. Кӧзідімге, Исаия ухаанҷы пурунғы Вавилон саар иңзерілер тіп ухаанҷылаан (Исаия 13:19). Ол киректер хайди пол парарын прай пас салған. Саарны, пик хаалхалар паза суғ арачылаҷаң. Исаия суғ соол парар, хаалхалар азых халар паза саарны чаа чох чиңіп аларлар тіп ухаанҷылаан. Ідӧк Вавилонны чиңіп алар кізінің ады Кир полар тіп азынада чоохтап пирген. (Исаия 44:27—45:2 хығырыбызыңар; 4 приложениені кӧріңер.)

14, 15. Исаияның ухаанҷылазы хайди тол парған?

¹⁴ Вавилоннаңар ухаанҷылас пазылғаннаң 200 чӱс чыл ирт парған соонда, ол саарзар ыырҷылар чағдап килгеннер. Оларның пазы кем полған? Перстернің ханы Кир! Іди Исаияның ухаанҷылазы тол парған. Ол ухаанҷыластың пасха чардыхтары толғаннар ба?

¹⁵ Ол хараа вавилондағылар улуғ чырғал салып, кӱлеттееннер. Саарны суғ паза халын стенелер арачылааннар, аннаңар олар пір дее нимедең хорыхпааннар.  Ол туста саарның тастында Кирнің армиязы, канал хазып, суғны пасха чирзер ағызыбысхан. Суғ син парғанда, перс чааҷылары суғ тӱбінҷе чазағ парыбысханнар. Че хайди саарзар кіріп аларға? Ухаанҷыласта чоохталған хоостыра саарның хаалхалары азых халғаннар, аннаңар Кир Вавилонны чаа чох чиңіп алған.

16. а) Исаия Вавилоннаңар паза ниме ухаанҷылаан? б) Ол ухаанҷылас тол парғанын хайдаң пілчебіс?

 ¹⁶ Ідӧк Исаия Вавилонда кізі хаҷан даа чуртабас тіп ухаанҷылаан. Ол пасхан: «Анда пір дее кізі хаҷан даа чурт салынмас» (Исаия 13:20). Ол ухаанҷылас толған ма? Йа, толған. Иракта Багдадтаң 80 километр ӱстӱнзарых хаҷан-да Вавилон турған орында ам даа ол саарның иңзерілгенінің халғаны кӧрінче. Анда пірдеезі чуртабинча. Иегова Исаия пастыра чарлаан: «Аны [Вавилонны] чох итчең сыбырғынаң сыбырыбызарбын» (Исаия 14:22, 23) *.

17. Ноға Худайның молҷағларына киртінерге чарир?

¹⁷ Библияның кӧп ухаанҷыластары тол парғаннар. Алнынзархы тустаңар Библияның ухаанҷыластары ідӧк тол парарлар. Ікінҷілес чоғыл, Иегова чирні рай ит саларға пирген сӧзін толдыр салар. (Числа 23:19  хығырыбызыңар.) Пістің мӧгі чуртасха пик ізеніс пар. Анзын «чойны пілбес Худай тустар пасталғалаххаох молҷаан» (Титке 1:2) *.

18. Худай Сӧзінеңер Павел ниме теен?

¹⁸ Піс піліп алдыбыс: Библияа тӧӧй кинде чоғыл. Ол позы позына тоғырланминча. Наукадаңар алай тархыннаңар чоохтапчатса, ол хаҷан даа хап-орта чоохтапча. Ідӧк піліп алдыбыс, Библия хыйға чӧптернің киндезі паза анда пазыл парған ухаанҷыластарның кӧбізі тол парған. Че аның пасха даа тузазы пар. Павел илҷі теен: «Худайның сӧзі тіріг паза позының тоғызын ит парча». Анзы ниме таныхтапча? (Еврейлерге 4:12 хығырыбызыңар.)

19, 20. а) Хайди Библия кізее позын чахсы піліп аларға полысча? б) Худайның сыйиин аарлапчатханыңарны хайди кӧзіт поларзар?

¹⁹ Библия сірернің чуртазыңарны алыстыр полар. Ол ідӧк кізее позын піліп аларға полысча. Аны хығырып, піс позыбыстың сағыстарыбысты паза чувстволарыбысты чахсы арах піліп алчабыс. Кӧзідімге, піске Худайға хынчабыс тіп пілдірче, че сынында Библияда пазыл парған нимелернің хоостыра чуртааны ла Худайға хынчатханыбысты таныхтапча.

²⁰ Библия сынап Худай пирген кинде. Худай сірерні ол киндені хығырзыннар, ӱгрензіннер паза ағаа хынзыннар тіп хынча. Аны істессер, Худайға аның сыйииның ӱчӱн алғызыңарны читірерзер. Андада Худай кізілердеңер сағын салған сағызын піліп аларзар. Мының соондағы пастағда аннаңар кӧп арах чоохталар.