Перейти к основным материалам

ПОЗЫ ЛА ПОЛ ПАРҒАН АЛАЙ ЧАЙАЛҒАН?

Дельфиннің «гидролокаторы»

Дельфиннің «гидролокаторы»

Дельфиннер суғ алтында тышлапчалар, тыҷырапчалар паза сығырчалар, анаң ол ӱннернің яңызын истіп, ибіре прай ниме «кӧрчелер» паза хайдар парарға піліп алчалар. Учёнайлар бутылкаа тӧӧй тунҷухтығ дельфиннернің, алай афалиналарның (Tursiops truncatus), «гидролокаторларын» кӧріп, инновационнай гидролокаторларны идіп аларға хынчалар.

Хайығ айландырыңар. Дельфиннер, «гидролокаторларынаң» тузаланып, хум алтында чазын салған палыхтарны таап алчалар паза тасты палыхтаң хаҷан даа алҷаастабинчалар. Кит Браунның, (адъюнкт-профессор Университета имени Хериота и Уатта в Эдинбурге, Шотландия) сӧстерінің хоостыра, дельфиннер «10 метр ырах турчатхан ідістерде ниме ур салғанын піліп алчалар — тус чох суғ, тустығ суғ, сироп алай хайах». Амғы туста андағ свойстволығ прибор идіп аларға кӱстенчелер.

Дельфиннер 10 метр ырах турчатхан ідістерде ниме ур салғанын піліп алчалар

Дельфиннернің табыстарын паза оларның хулахтарын істезіп алып, олох оңдайнаң тоғынчатхан прибор идіп алғаннар. Ол электроннай устройствоны пір метрдең дее хысхаҷах цилиндр істіне сух салып, торпедаа тӧӧй, суғ алтында кізі чох тоғынҷаң аппаратха турғыс салғаннар. Учёнайларның сағыстары хоостыра, ол гидролокатор талай тӱбін істезер. Ол аппаратнаң тузаланып, кӧрінминчеткен нимелерні, кӧзідімге, кабельлерні паза трубаларны, таап алып, оларға теңмин сыныхтабызарға чарир. Аны сағынып алған кізілер ол аппарат нефтегазовай отрасльда туза полар тіп ізенчелер. Дельфиннердең «кӧріп» алған гидролокатор пасха гидролокаторлардаң хай-хай кӧп информация пирер. Аннаң тузаланып, специалисттер талай тӱбінде оборудование турғызарға килістіре орыннар таап турарлар паза ол оборудованиені сыныхтап турарлар. Кӧзідімге, нефтяной платформаның азағы кізі сазынҷа чарыл парза, ол аны кӧр салар алай трубопровод тун парза, ол тун парған орынны таап алар.

Хайди сағынчазар? Афалина дельфиннернің хайхастығ «гидролокаторлары» эволюция пастыра пол парғаннар ба? Алай аны кем-де чайап салған ма?