Перейти к основным материалам

Иегова кемдір ол?

Иегова кемдір ол?

Библия хоостыра нандырығ

 Иегова — прай нимені чайап салған сын Худай. Аннаңар Библияда чоохталча (Азых чоох 4:11). Ағаа Авраамнаң Моисей ухаанҷылар паза Иисус Христос пазырғаннар (Бытие 24:27; Исход 15:1, 2; Иоанн 20:17). Иегова хайдағ-да ла пір чонның Худайы нимес, че «прай чирнің илбек Ханы» (Псалом 47:2).

 Библия хоостыра, Худайның на ады Иегова (Исход 3:15; Псалом 83:18). Еврей тілінде ол «поларға» тіп сӧстең пӱдірілген. Пірее учёнайлар ол сӧсті «Ол поларға пирче» тіп тілбестепчелер. Пу аттың анзын таныхтапчатханы Иегова прай нименің Чайаачызы паза позының сағыстарына Толдырығҷы полчатханына килісче (Исаия 55:10, 11). Библия хайдағ личность Иегова тіп атты ал чӧрчеткенін піліп аларға полысча. Анда аның ӧӧн качествозына, хынысха, ӧӧн хайығ салылча (Исход 34:5—7; Лука 6:35; 1 Иоанның 4:8).

 «Иегова», хакас тілінең Худайның ады іди адалча. Пурунғы еврей тілінде ол тӧрт букванаң יהוה (ЙХВХ алай ИГВГ) пазылча. Ол буквалар тетраграмматон тіп адалчалар. Пурунғы еврей тілінде ол атты хайди адаҷаңнар ам пілбинчелер. Андағ даа полза, хакас тілінде аны прайзы «Иегова» тіп адапча. Пастап ла Худайның ады орыс Библияда 1813 чылда 67-ҷі Псаломда a сыххан полар. Аны соонаң метрополит пол парған архимандрит Филарет (Дроздов) тілбестеен.

Пурунғы еврей тілінде Худайның адын хайди адааннарын ноға ам пілбинчебіс?

 Пурунғы еврей тілінде гласнай тапсағлар пазылбаҷаңнар. Ол туста согласнай ла тапсағларға буквалар пар полған, кізілер, хығырчатсалар, гласнай тапсағларны сағынмин даа адаҷаңнар. Че Еврей Пічіктері (Иргі молҷағ) пазыл парған соонда, иудейлер Худайның адын истілдіре адирға азан сыхханнар. Хығырчатса, тетраграмматон орнына пасха сӧстер адаҷаңнар, кӧзідімге «Хан Худай» алай «Худай». Андағ оңдайнаң нинҷе-де чӱс чыл пазынаң Худайның ады хайди адалчатханы саңай чіт парған b.

 Кем-де Худайның адын «Яхве» тіп адаҷаңнар тіпче, пасхалары пасха оңдайнаң адааннар тіпчелер. Ӧліг талайның тӱрген чаҷыннарының пірсінде грек тілінең пазылған Левит тіп кинденің чардығы пар. Анда пазылған Худайның ады орыс тілінең Иао́ тіп пазыларҷых. Пурунғы грек авторлары аны пасха даа оңдайнаң адапчалар, кӧзідімге, Иаэ́, Иабэ́ паза Иауэ́, че пурунғы еврейлер Худайны іди адаанына киречілес пір дее чоғыл c.

Худайның адынаңар алҷаастар

 Алҷаас. Пірее тілбестеглерде Иегова тіп ат хоза пазыл парған.

 Сынында. Еврей Пічіктерінде тетраграмматон 7 000-ҷа хати учурапча d. Тілбестеглернің кӧбізінде, Худайның адын ӧнетін чох идібізіп, «Хан Худай» осхас титулларға алыстырыбысханнар.

 Алҷаас. Прай нимедең кӱстіг Худайға ат кирек чоғыл.

 Сынында. Худайның устаанының хоостыра Библияны пасхан кізілер Иегова тіп атты муңар хати пасханнар. Паза Худай позының нымысчыларына аның адын адирға чоохтаан (Исаия 42:8; Иоиль 2:32; Малахия 3:16; Римдегілерге 10:13). Ағаа хоза, чонға аның адын адирға пирбинчеткен чой ухаанҷыларны Худай чарғылаан (Иеремия 23:27).

 Алҷаас. Иудей чонының аразында тарап парған кибір хоостыра, Худайның адын Библиядаң чох идерге кирек.

 Сынында. Библияны хобыра пасхан иудейлернің піреелері Худайның адын адабаан ползалар даа, олар аны пічіктерінең хыйа итпеҷеңнер. Худай пісті кізілернің, аның чахығларында тӧстелбеен кибірлерінҷе чуртазыннар тіп хынминча (Матфей 15:1—3).

 Алҷаас. Худайның ады еврей тілінде хайди адалчатханын пілбинчебіс, аннаңар Библияда аны паспасха кирек.

 Сынында. Іди сағынчатхан кізілер Худай позының адын ноо даа тілнең пір оңдайнаң адаттырча тіп санапчалар. Че Библия хоостыра, Худайның пасха-пасха тіллернең чоохтасхан пурунғы нымысчылары пір атты пасха-пасха оңдайнаң адаҷаңнар.

 Кӧзідімге, Иисус Навиннің адын алып алаалар. Пістің эраның пастағы вегінде чуртаан еврей тілінең чоохтасхан христианнар аны Йехошу́а тіп адирҷыхтар, грек тілінең чоохтасхан христианнар, тізең, Иесу́с тирҷіктер. Библияда пу еврейскай ат грек тілінең дее пазылых. Анзы христианнарның, аттарны хайди адирға кӧнік парғаннар, іди адааннарын кӧзітче (Илҷілернің 7:45; Еврейлерге 4:8).

 Худайның адын адирында андағох принципнең тузаланарға чарир. Худайның ады Библияда турыстығ орында турчатханы хайди аны адирынаң хай-хай артых.

a «Наа тилекей тілбестеенінде» 68 Псалом.

b «Наа католическай энциклопедияда» (2-ҷі издание, 14-ҷі том, 883—884 страницалар) чоохталча: «Вавилондағы пленнең айланған тустарда Яхве тіп атты иртіре улуғлап сыхханнар, аннаңар аны АДОНАЙ алай ЭЛОХИМ тіп сӧстернең алыстыр сыхханнар».

c «Слово Бога в картах и схемах» тіп брошюрада кӧп арах информация таап аларға чарир (раздел 1 «Божье имя в Еврейских Писаниях»).

d Theological Lexicon of the Old Testament. 2-ҶІ ТОМ. 523—524 С.