17-زەرتتەۋ ماقالاسى
ەحوبانىڭ كومەگىمەن زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرىڭىز
«ٴبىز... كوكتەگى زۇلىم رۋحتارعا قارسى كۇرەسۋدەمىز» (ەفەس. 6:12).
55-ٵن ولاردان قورىقپاڭدار!
اڭداتپا *
1. ەفەستىكتەرگە 6:10—13 تارماقتاردا تۇسىندىرىلگەندەي، ەحوبا ٴبىزدىڭ قامىمىزدى ويلايتىنىن قالاي كورسەتۋدە؟
ەحوبا ٴبىزدىڭ قامىمىزدى ويلايتىنىن كوپ جولمەن كورسەتەدى. سولاردىڭ ىشىندە ٴبىز ٷشىن اسىرەسە باعالىسى — دۇشپاندارىمىزعا قارسى تۇرۋعا كومەكتەسىپ جاتقانى. شايتان مەن جىن-پەرىلەر ٴبىزدىڭ قاس جاۋلارىمىز. ەحوبا ولار تۋراسىندا ەسكەرتىپ، ٴبىزدى توتەپ بەرۋگە قاجەتتى «ساۋىت-سايمانمەن» جابدىقتاعان (ەفەستىكتەرگە 6:10—13 وقىڭىز). ونىڭ بەرىپ جاتقان كومەگىن قابىل الىپ، وعان تولىقتاي سەنىم ارتساق، ىبىلىسكە قارسى تۇرا الامىز. بۇعان ەلشى پاۋىل سياقتى سەنىمدى بولايىق. ول: «قۇداي بىزگە جاق بولسا، كىم بىزگە قارسى شىعا الادى؟»— دەگەن (ريم. 8:31).
2. بۇل ماقالادا نە قاراستىرامىز؟
2 ٴماسىحشى بولعاندىقتان، ٴبىز بار نازارىمىزدى شايتان مەن جىن-پەرىلەرگە ەمەس، ەحوبا تۋرالى ٴتالىم الۋعا جانە وعان قىزمەت ەتۋگە تىگەمىز (ٴزاب. 25:5). دەسە دە شايتاننىڭ نەگىزگى ايلا-تاسىلدەرىن ٴبىلىپ جۇرگەنىمىز دۇرىس. نەلىكتەن؟ سوندا ول بىزدەن امالىن اسىرىپ كەتپەيدى (قور. 2-ح. 2:11). ولاي بولسا، شايتان مەن جىن-پەرىلەر ادامداردى قانداي جولمەن اداستىرىپ جۇرگەنىنە كوڭىل بولەيىك. سونداي-اق ولاردىڭ قۇرىعىنا ٸلىنىپ قالماۋعا نە كومەكتەسەتىنىن قاراستىرايىق.
زۇلىم رۋحتاردىڭ قۇرىعى
3، 4. ا) سپيريتيزم دەگەن نە؟ ٵ) سپيريتيزم قانشالىقتى كەڭ تاراعان؟
3 شايتان مەن جىنداردىڭ ادامداردى الداۋداعى ەڭ ۇتىمدى ايلاسى — سپيريتيزم. سپيريتيزممەن اينالىساتىندار جاي ادامنىڭ قولىنان كەلمەيتىن نارسەنى ىستەي الامىز، قۇپيالاردى اشا الامىز دەيدى. مىسالى، ساۋەگەيلىك جاساپ نە جۇلدىزداردى جورىپ بولاشاقتى بولجاي الاتىندارىن ايتادى. وزگەلەرى بولسا ارۋاقتارمەن سويلەسە الامىز دەيدى. تاعى بىرەۋلەرى باقسىلىقپەن، سيقىرلىقپەن اينالىسىپ، الدەبىرەۋدى دۋالاۋعا ارەكەتتەنەدى *.
4 سپيريتيزمگە قانشالىقتى كوپ ادام سەنەدى؟ لاتىن امەريكاسى مەن كاريب ايماعىنداعى 18 ەلدە ساۋالناما جۇرگىزىلىپ، سوعان قاتىسقانداردىڭ ۇشتەن ٴبىرى سيقىرلىققا، باقسى-بالگەرلىككە جانە تۋرا سونشا ادام ارۋاقتارمەن بايلانىسا الاتىندارىنا سەنەتىنى انىقتالدى. ال افريكانىڭ 18 ەلىندە وتكەن ساۋالنامانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، قاتىسۋشىلاردىڭ جارتىسىنان كوبى باقسى-بالگەرلىككە سەنەتىنى ٴمالىم بولدى. ارينە، جەردىڭ قاي شەتىندە تۇرمايىق ٴبىز ٵردايىم سپيريتيزمنىڭ تۇزاعىنان ساقتانۋىمىز كەرەك. ويتكەنى شايتان «بۇكىل جەرجۇزىن اداستىرىپ ٴجۇر» (ايان 12:9).
5. ەحوبا سپيريتيزمگە قالاي قارايدى؟
5 ەحوبا — «شىندىقتىڭ قۇدايى» (ٴزاب. 31:5 ٴسىلت.). سوندىقتان ول ٴسپيريتيزمدى جەك كورەدى! ول يسرايلدىكتەرگە بىلاي دەگەن: «ارالارىڭدا ەشكىم ۇلىن نە قىزىن وتقا ورتەمەسىن، ساۋەگەيلىك، سيقىرلىق، بال اشۋ، باقسى-بالگەرلىك، دۋالاۋ، تاۋىپكە جۇگىنۋ، كورىپكەلدىك، ارۋاقتاردى شاقىرۋ دەگەندەرمەن اينالىسپاسىن. مۇندايمەن اينالىساتىندار ەحوباعا جەركەنىشتى» (مۇس. 5-ج. 18:10—12). بۇگىندە ٴبىز يسرايلدىكتەرگە بەرىلگەن زاڭعا باعىنىشتى ەمەسپىز. ٴبىراق ەحوبا ٴسپيريتيزمدى سول كەزدە قالاي جەك كورسە، قازىر دە ٴدال سولاي جەك كورەتىنىن بىلەمىز (مالح. 3:6).
6. ا) شايتان ٴسپيريتيزمدى نە ٷشىن قولدانادى؟ ٵ) ۋاعىزداۋشى 9:5 كە ساي، ولگەندەر جايىندا شىندىق قانداي؟
6 ەحوبا بىزگە سپيريتيزمنىڭ قاۋىپتى ەكەنىن ەسكەرتەدى. ويتكەنى بۇل — شايتاننىڭ ادامدارعا قيانات جاسايتىن، ولاردى قورقىتىپ-ۇركىتىپ ۋىسىندا ۇستاپ وتىراتىن، سونداي-اق ەحوبادان الشاقتاتاتىن قارۋى. ول سپيريتيزمنىڭ كومەگىمەن ولگەننەن كەيىن ادامنىڭ رۋحى ٶمىر سۇرە بەرەدى دەگەن وتىرىكتى تاراتادى (ۋاعىزداۋشى 9:5 وقىڭىز). شايتاننىڭ بار كوكسەيتىنى — ادامداردى ەحوباعا ەمەس، زۇلىم رۋحتارعا سەنىم ارتقىزۋ.
قۇرىققا ٸلىنىپ قالمايىق
7. جوعارىدا نە بىلدىك؟
7 جوعارىدان شايتان مەن جىن-پەرىلەردىڭ ايلا-امالدارىنا قاتىستى بىرنەشە جايتتى بىلدىك. ال ەندى ولارعا قارسى تۇرۋعا كومەكتەسەتىن بىرنەشە ٴتيىمدى كەڭەستى قاراستىرايىق.
8. ا) زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرۋدىڭ نەگىزگى جولى قانداي؟ ٵ) شايتاننىڭ مارقۇمدار جايىنداعى وتىرىگىن ٴزابۇر 146:4 قالاي اشكەرەلەيدى؟
8 قۇداي ٴسوزىن وقىپ، وي ەلەگىنەن وتكىزىڭىز. بۇل — زۇلىم رۋحتاردىڭ تاراتىپ جاتقان وتىرىگىنە يلانىپ قالماۋدىڭ نەگىزگى جولى. قۇداي ٴسوزى شايتاننىڭ وتىرىگىن شاۋىپ تاستايتىن وتكىر سەمسەر سەكىلدى (ەفەس. 6:17). مىسالى، ول مارقۇمدار تىرىلەرمەن تىلدەسە الادى دەگەن وتىرىكتى اشكەرەلەيدى (ٴزابۇر 146:4 وقىڭىز). سونداي-اق ەحوبا عانا بولاشاقتى دوپ باسىپ ايتا الاتىنىن ەسكە سالادى (يشايا 45:21؛ 46:10). ەگەر قۇداي ٴسوزىن جۇيەلى تۇردە وقىپ، وي ەلەگىنەن وتكىزەتىن بولساق، زۇلىم رۋحتاردىڭ تىقپىشتاپ جاتقان وتىرىگىن جەك كورىپ، بىردەن باس تارتاتىن بولامىز.
9. سپيريتيزمگە قاتىسى بار قانداي ارەكەتتەردەن قاشىق بولۋىمىز كەرەك؟
9 سپيريتيزمگە قاتىسى بار ەشكىمگە، ەش نارسەگە جۇگىنبەڭىز. ٴماسىحشى بولعاندىقتان، سپيريتيزمنىڭ ەشبىر تۇرىنە جولامايمىز. ماسەلەن، تاۋىپتەرگە بارمايمىز نەمەسە ولگەندەرمەن سويلەسۋدىڭ باسقا دا جولدارىن ىزدەمەيمىز. الدىڭعى ماقالادا ايتىلعانداي، مارقۇمدار ارۋاققا اينالادى دەگەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن سالت-جورالارعا قاتىسپايمىز. بولاشاقتى بولجاۋ ٷشىن جۇلدىزجورامالعا، كورىپكەلدەرگە جۇگىنبەيمىز (يشايا 8:19). ويتكەنى بۇلاردىڭ ٴبارى وتە قاۋىپتى، ٴتىپتى ٴبىزدى شايتانمەن، جىن-پەرىلەرمەن تىكەلەي بايلانىسقا شىعارۋى مۇمكىن.
ٴبىرىنشى عاسىرداعى ماسىحشىلەر سياقتى سپيريتيزممەن بايلانىستى زاتتار مەن ويىن-ساۋىق تۇرلەرىنىڭ بارىنەن ارىلايىق (10—12 ابزاستاردى قاراڭىز)
10، 11. ا) ٴبىرىنشى عاسىرداعى كەيبىر ادامدار شىندىقتى بىلگەندە نە ىستەگەن؟ ٵ) قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:21 گە ساي، العاشقى ماسىحشىلەردەن نە ۇيرەنەمىز؟
10 سپيريتيزمگە قاتىسى بار زاتتاردان ارىلىڭىز. ٴبىرىنشى عاسىردا ەفەس قالاسىندا تۇرعان كەيبىر ادامدار سپيريتيزممەن اينالىسقان. ولار شىندىقتى بىلگەننەن كەيىن ومىرلەرىندە اۋقىمدى وزگەرىستەر جاسادى. «سيقىرلىقپەن اينالىسقان كوپتەگەن ادامدار كىتاپتارىن اكەلىپ، جۇرتتىڭ كوزىنشە ورتەپ جىبەردى» (ەل. ٸس. 19:19). ولار زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرۋعا شىنداپ كىرىسكەن ەدى. سيقىرلىق تۋرالى كىتاپتارى قىرۋار اقشا تۇرسا دا، ولاردى باسقالارعا تاراتۋدى نە ساتۋدى ويلامادى. كەرىسىنشە، ٴبارىن جويىپ جىبەردى. ولاردىڭ بار ۋايىمى كىتاپتاردىڭ قۇنى ەمەس، ەحوبانىڭ كوڭىلىنەن شىعۋ بولدى.
11 ەفەستەگى ماسىحشىلەردىڭ ارەكەتتەرىنەن نە ۇيرەنەمىز؟ سپيريتيزممەن بايلانىسى بار زاتتارىمىز بولسا، ولاردىڭ كوزىن قۇرتقانىمىز ٴجون. بۇعان بالە-جالادان، ٴتىل كوزدەن ساقتايتىن تۇمار، كوز مونشاق نە وقىتىلعان زاتتار كىرەدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:21 وقىڭىز).
12. كوڭىل كوتەرۋىمىز جايىندا نە دەپ ويلانعانىمىز دۇرىس؟
12 قالاي كوڭىل كوتەرەتىنىڭىزگە ٴمان بەرىڭىز. مىنا سۇراقتارعا وي جۇگىرتىپ كورىڭىز: كىتاپ-جۋرنال مەن ينتەرنەتتەن سپيريتيزم تۋرالى وقيمىن با؟ تىڭدايتىن اۋەن، كورەتىن فيلم مەن شوۋ-باعدارلامالارىم، وينايتىن بەينە ويىندارىم جايلى نە دەۋگە بولادى؟ ولاردىڭ ىشىندە سپيريتيزم كەزدەسە مە؟ ۆامپيرلەر مەن زومبيلەر، تىلسىم كۇشتەر بار ما؟ سيقىر مەن دۋانى جاي قىزىق قىلىپ كورسەتە مە؟ ارينە، ادامنىڭ قيالىنان تۋعان ەرتەگى-اڭگىمەلەردىڭ ٴبارىن سپيريتيزمگە جاتقىزا المايمىز. دەسە دە ويىن-ساۋىق ٴتۇرىن تاڭداعاندا، ەحوبا جەك كورەتىن نارسەلەردەن بويىڭىزدى اۋلاق ۇستاۋعا بەكىنىڭىز. ويتكەنى ٴبارىمىز دە قۇداي الدىندا ار-ۇجدانىمىز تازا بولعانىن قالايمىز ٵرى سول شىن بار كۇشىمىزدى سالامىز * (ەل. ٸس. 24:16).
13. نەدەن اۋلاق بولۋىمىز كەرەك؟
13 جىن-پەرىلەر جايلى اڭگىمەلەر ايتۋدان اۋلاق بولىڭىز. وسى رەتتە يسادان ۇلگى العىمىز كەلەدى (پەت. 1-ح. 2:21). ول جەرگە كەلمەس بۇرىن كوكتە ٶمىر سۇرگەندىكتەن، شايتان مەن جىن-پەرىلەر تۋرالى وتە جاقسى بىلگەن. ٴبىراق ول جۇرت اراسىندا سول زۇلىم رۋحتاردىڭ نە ىستەگەنى جايلى اڭگىمەلەر ايتپاعان. سەبەبى يسا شايتاننىڭ وكىلى ەمەس، ەحوبانىڭ كۋاگەرى بولعىسى كەلگەن. ٴبىز دە يساعا ەلىكتەپ، جىن-پەرىلەر تۋرالى اڭگىمە تاراتپايىق. كەرىسىنشە، «ىزگىلىك جۇرەك قىلىن شەرتىپ»، سوزدەرىمىز ىزگىلىككە، ياعني شىندىققا تولى بولسىن (ٴزاب. 45:1).
زۇلىم رۋحتاردان قورقۋدىڭ ەش سەبەبى جوق. ەحوبا، يسا مەن پەرىشتەلەر ولاردان الدەقايدا قۇدىرەتتى (14، 15-ابزاستى قاراڭىز) *
14، 15. ا) زۇلىم رۋحتاردان نەگە قورىقپاۋ كەرەك؟ ٵ) ەحوبا ٶز حالقىن قورعاپ وتىرعانىنا قانداي دالەل بار؟
14 زۇلىم رۋحتاردان قورىقپاڭىز. وسى كەمەلسىز دۇنيەدە جاماندىققا ۇشىراپ جاتاتىنىمىز راس. اياقاستىنان وقىس جاعدايعا كەزىگۋىمىز، اۋرۋعا شالدىعۋىمىز، ٴتىپتى ومىرىمىزدەن ايىرىلۋىمىز مۇمكىن. ٴبىراق وسىنىڭ ٴبارى زۇلىم رۋحتاردىڭ كەسىرىنەن بولدى دەپ ويلاماۋىمىز كەرەك. كيەلى كىتاپتا «بارلىعى دا قولايسىز ۋاقىت پەن كەزدەيسوق جاعدايلارعا تاپ بولىپ جاتاتىنى» ايتىلعان (ۋاع. 9:11). جىن-پەرىلەرگە كەلەر بولساق، ەحوبا ولاردان الدەقايدا قۇدىرەتتى. مىسالعا، قۇداي شايتاننىڭ ٵيۇپتى ولتىرۋىنە جول بەرمەگەن (ٵيۇپ 2:6). مۇسانىڭ كەزىندە ەحوبا ٶز كۇشىنىڭ مىسىرداعى سيقىرشى ابىزداردىڭ كۇشىنەن اسىپ تۇسەتىنىن دالەلدەگەن (مۇس. 2-ج. 8:18؛ 9:11). ەحوبانىڭ قۇدىرەتىنە كەنەلگەن يسا دا ٶزىنىڭ قانشالىقتى كۇشتى ەكەنىن كورسەتتى. ول شايتان مەن جىن-پەرىلەردى كوكتەن جەرگە لاقتىردى. ال جاقىن ارادا ولاردى ٴتۇپسىز تۇڭعيىققا تاستايدى. سول كەزدە زۇلىم رۋحتار ەشكىمگە زيان كەلتىرمەيتىن بولادى (ايان 12:9؛ 20:2، 3).
15 بۇگىنگى تاڭدا دا ەحوبا ٶز حالقىن قورعاپ وتىرعانىنىڭ دالەلى جەتىپ ارتىلادى. ايتار بولساق، ٴبىز بۇكىل جەر شارى بويىنشا شىندىق جايىندا ايتىپ، شىندىق جايىندا ٴتالىم بەرەمىز (مات. 28:19، 20). وسىلايشا ٸبىلىستىڭ زۇلىم ىستەرىن اشكەرەلەيمىز. شىندىعىنا كەلگەندە، شايتان شاماسى جەتسە، ٸسىمىزدىڭ ٴبارىن توقتاتىپ تاستار ەدى. ٴبىراق بۇل ونىڭ قولىنان كەلمەيدى. سوندىقتان زۇلىم رۋحتاردان قورقۋدىڭ ەش ٴمانى جوق. «ەحوبا وزىنە بار جۇرەگىمەن بەرىلگەندەردى قولداۋ ٷشىن، بۇكىل جەر بەتىن مۇقيات باقىلاپ وتىر» (شەج. 2-ج. 16:9). ەحوباعا ادال بولساق، جىن-پەرىلەر بىزگە وڭالماستاي زيان كەلتىرە المايدى.
ەحوبا كومەگىن قابىلداعانداردى جارىلقايدى
16، 17. زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرۋ ٷشىن قايسار بولۋ كەرەكتىگىنە مىسال كەلتىرىڭىز.
16 زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرۋ ٷشىن قايسارلىق قاجەت، اسىرەسە دوستارىمىز بەن اعايىن-تۋىستارىمىز قارسىلىق كورسەتكەندە. قىزمەتشىلەرى قايسارلىق تانىتسا، ەحوبا ولاردى مىندەتتى تۇردە جارىلقايدى. بۇعان گانادا تۇراتىن ەريكانىڭ وقيعاسى دالەل. ول كيەلى كىتاپتى 21 جاسىندا زەرتتەي باستاعان. ونىڭ اكەسى باس ابىز بولاتىن. بىردە ول اتا-بابا ارۋاعىنا اس باعىشتاپ، ەريكانىڭ دا سول ەتتەن جەگەنىن قالادى. ەريكا باس تارتقاندا، ٷي ٸشى بۇعان ارۋاقتاردى قورلاۋ دەپ قارادى. ٴسۇيتىپ، ولار ارۋاق ۇراتىن بولدى، ەندى جامان ٴبىر كەسەلگە ۇشىرايتىن بولدىق دەپ قورىقتى.
17 وتباسى ەريكانى ماجبۇرلەپ سالت-جورالارىنا قاتىستىرماق بولدى، ولاي ەتپەسە، ٴتىپتى ۇيدەن قۋىپ شىعاتىندارىن ايتتى. ٴبىراق باۋىرلاسىمىز قايتپاس قايسارلىق تانىتىپ، ەش بەرىلمەدى. كەيبىر باۋىرلاستار ەريكانى ۇيلەرىنە كىرگىزىپ، قامقورلىق كورسەتتى. وسىلايشا ەحوبا ونى جاڭا وتباسىمەن جارىلقادى، باۋىرلاستار وعان تۋعان باۋىرلارىنداي بولىپ كەتتى (مار. 10:29، 30). تۋىستارى ەريكامەن ات قۇيرىعىن ٷزىسىپ، ٴتىپتى كيىم-كەشەگىن ورتەپ جىبەرسە دە، ونىڭ ادالدىعى ەش مۇقالمادى. ەريكا شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتىپ، تۇراقتى ٸزاشار بولىپ قىزمەت ەتىپ ٴجۇر. ونىڭ بويىندا جىن-پەرىلەردەن قورقىنىش جوق. ول: «ٷي ٸشىم دە ەحوبانى تانىپ-بىلسە ەكەن، وعان قىزمەت ەتۋدەن كەلەتىن ازاتتىقتى سەزىنسە ەكەن دەپ كۇنىگە دۇعا ەتەمىن»،— دەپ تىلەۋىن ايتتى.
18. ەحوباعا سەنىم ارتساق، ول ٴبىزدى قالاي جارىلقايدى؟
18 ارينە، ٴبارىمىزدىڭ سەنىمىمىز اناۋ ايتقانداي سىنالا بەرمەيتىن شىعار. الايدا ٴبارىمىز دە زۇلىم رۋحتارعا قارسى تۇرۋىمىز جانە ەحوباعا سەنىم ارتۋىمىز قاجەت. سولاي ەتسەك، ەحوبا ٴبىزدى مولىنان جارىلقايدى جانە شايتاننىڭ وتىرىگىنە الدانىپ قالمايمىز. سونداي-اق جىن-پەرىلەردەن جان ۇشىرا قورىقپايمىز. ال ەڭ باستىسى — ەحوبامەن دوستىعىمىز بەكي تۇسەدى. «ولاي بولسا، قۇدايعا باعىنىڭدار، ال ىبىلىسكە قارسى تۇرىڭدار، سوندا ول سەندەردەن قاشىپ كەتەدى. قۇدايعا جاقىنداڭدار، سوندا ول دا سەندەرگە جاقىندايدى» (جاق. 4:7، 8).
150-ٵن قۇتقارىلۋ ٷشىن قۇدايدى ىزدەيىك
^ 5-ابزاس ەحوبا زۇلىم رۋحتاردىڭ بار ەكەنىن جانە ولاردىڭ بىزگە قيانات جاساي الاتىنىن ايتىپ ەسكەرتەدى. زۇلىم رۋحتار ادامداردى قالاي اداستىرادى؟ ولاردان قالاي قورعانا الامىز؟ زۇلىم رۋحتاردىڭ ايلا-امالدارىنا بەرىلىپ قالماۋىمىز ٷشىن، ەحوبا قانداي كومەك ۇسىنىپ جاتقانىن قازىر قاراستىرامىز.
^ 3-ابزاس ٴسوز ٴمانى: سپيريتيزم دەگەنىمىز جىن-پەرىلەرمەن بايلانىسۋ ٷشىن جاسالاتىن راسىمدەر جانە وسىمەن بايلانىستى نانىم-سەنىمدەر. بۇعان ارۋاقتارعا سەنۋ، ٴتاۋىپ ارقىلى ولارمەن بايلانىسۋ جاتادى. سپيريتيزمگە باقسى-بالگەرلىك پەن ساۋەگەيلىك تە كىرەدى. بۇل ماقالادا سيقىرلىق تىلسىم كۇشپەن بايلانىستى راسىمدەرگە نۇسقايدى. سيقىرلىققا بىرەۋدى قارعاۋ، دۋالاۋ جانە دۋانى قايتارۋ جاتادى. ٴبىراق مۇندا سيركتەگىدەي جۇرتتى تاڭعالدىرۋ ٷشىن جاسالاتىن ەپتى قيمىلدار ايتىلىپ تۇرعان جوق.
^ 12-ابزاس اقساقالدار ويىن-ساۋىق تۇرلەرىنە قاتىستى ەرەجەلەر ورناتپايدى. ٴماسىحشى نە وقىپ، نە كورەتىنىن، قانداي ويىن وينايتىنىن شەشكەندە، جازبالارمەن تاربيەلەنگەن ار-ۇياتىن ىسكە قوسۋ كەرەك. پاراساتتى وتاعالارى وتباسىنىڭ تاڭداعان ويىن-ساۋىقتارى كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنە قايشى كەلمەيتىنىن قاداعالاپ وتىرادى. (®jw.org تور بەكەتىنىڭ ٴبىز جونىندە > جيى قويىلاتىن سۇراقتار (حانزۇشا) دەگەن جەرىندەگى «ەحوبا كۋاگەرلەرى كەيبىر فيلمدەرگە، كىتاپتارعا نە اندەرگە تيىم سالا ما؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.)
^ 54-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: يسا — پەرىشتەلەردەن تۇراتىن كوكتەگى اسكەردىڭ قۇدىرەتتى پاتشاسى.
