وقىرمان ساۋالدارى
كيەلى كىتاپتا قانداي دا ٴبىر ٸس قاراستىرىلۋ ٷشىن كەم دەگەندە ەكى كۋاگەر قاجەت ەكەنى ايتىلعان (مۇس. 4-ج. 35:30؛ مۇس. 5-ج. 17:6؛ 19:15؛ مات. 18:16؛ ٴتىم. 1-ح. 5:19). مۇسا زاڭىنا ساي، ەگەر ەر ادام بىرەۋدىڭ اتاستىرىلعان قالىڭدىعىن «اشىق دالادا» زورلاسا جانە قىز ايعايلاعان بولسا، ول ايىپسىز دەپ تابىلىپ، ەر ادام كىنالى بولاتىن. ەشقانداي كۋاگەر بولماسا دا، نەگە قىز كىناسىز، ال ەر ادام كىنالى بولىپ تابىلعان؟
مۇسانىڭ 5-جازباسى 22:25—27 تارماقتار ەر ادامنىڭ كىنالى نە كىناسىز ەكەنىن دالەلدەۋ جايلى ەمەس. ويتكەنى بۇل ۇزىندىدە كىنالى ەكەنى انىقتالىپ قويىلعان ەر ادام جايلى ايتىلعان. بۇل زاڭنىڭ ماقساتى قىزدىڭ ايىپتى نە ايىپسىز ەكەنىن قاراستىرۋ بولعان. مانماتىنگە كوڭىل بولەيىك.
الدىڭعى تارماقتاردا بىرەۋدىڭ اتاستىرىلعان قالىڭدىعىمەن «قالادا» جاقىنداسقان ەر ادام جايلى ايتىلعان. اتاستىرىلعان قىز تۇرمىسقا شىققان بولىپ ەسەپتەلگەندىكتەن، ەر ادام نەكە ادالدىعىن بۇزعانى ٷشىن كىنالى دەپ تابىلعان. ال ايەل شە؟ ول «قالا ىشىندە ايعايلاپ كومەككە شاقىرماعان». ەگەر ول ايعايلاعاندا، باسقالار ونى ەستىپ، قورعاپ قالار ەدى. ٴبىراق ول ايعايلاماعان. دەمەك، ول دا نەكە ادالدىعىن بۇزدى، سول سەبەپتى ەكەۋى دە كىنالى دەپ تابىلعان (مۇس. 5-ج. 22:23، 24).
ال بۇدان كەيىنگى زاڭدا باسقاشا جاعداي ايتىلعان: «ەگەر الدەكىم اشىق دالادا بىرەۋدىڭ اتاستىرىلعان قالىڭدىعىن كەزدەستىرىپ، كۇش كورسەتىپ، ونىمەن جاقىنداسسا، ەركەكتىڭ ٶزىن عانا ولتىرىڭدەر. ال قىزعا تيىسپەڭدەر، ول ولىمگە لايىقتى كۇنا جاساعان جوق. بۇل جاعداي بىرەۋدىڭ باسقا ادامعا تاپ بەرىپ، ولتىرۋىمەن پاراپار. ويتكەنى الگى ادام قىزدى اشىق دالادا ۇستاپ العاندىقتان، قىز ايعايلاسا دا، كومەككە كەلەتىن ەشكىم بولمادى» (مۇس. 5-ج. 22:25—27).
بۇنداي جاعدايدا بيلەر ايەلدىڭ سوزىنە سەنگەن. ويتكەنى «قىز ايعايلاسا دا، كومەككە كەلەتىن ەشكىم بولمادى». سوندىقتان قىز نەكە ادالدىعىن بۇزعان جوق. ال ەر ادام قىزدى زورلاعانى ٷشىن ٵرى نەكە ادالدىعىن بۇزعانى ٷشىن كىنالى دەپ سانالعان، سەبەبى ول «كۇش كورسەتىپ، ونىمەن جاقىنداستى».
بۇل زاڭدا ايەلدىڭ ايىپتى نە ايىپسىز ەكەنىنە نازار اۋدارىلسا دا، وندا ەر ادامنىڭ قىز زورلاعانى ٷشىن جانە نەكە ادالدىعىن بۇزعانى ٷشىن كىنالى ەكەنى انىق ايتىلادى. ٴبىز بيلەردىڭ «مۇقيات تەرگەۋ جۇرگىزگەنىنە» جانە قۇدايدىڭ قايتا-قايتا انىق ايتقان نورمالارىنا ساي شەشىم قابىلداعانىنا سەنىمدى بولساق بولادى (مۇس. 5-ج. 13:14؛ 17:4؛ مۇس. 2-ج. 20:14).