50-زەرتتەۋ ماقالاسى
ەحوبا ازاتتىققا جەتكىزەدى
«ەلدىڭ كۇللى تۇرعىندارىنا ازاتتىق جاريالاڭدار» (مۇس. 3-ج. 25:10).
22-ٵن قۇداي پاتشالىعى كەلسىن!
اڭداتپا *
1، 2. ا) كەي ەلدەردە نەنى اتاپ وتەدى، ال ازاتتىق جىلى دەگەن نە؟ (« ازاتتىق جىلى دەگەن نە؟» قورشاۋىن قاراڭىز.) ٵ) لۇقا 4:16—19 تارماقتاردا يسا نە تۋرالى ايتقان؟
كەيبىر ەلدەردە ادامدار قانداي دا ٴبىر ماڭىزدى وقيعالاردىڭ 50 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ٶتىپ جاتادى. بۇنداي مەرەيتويلار ٴبىر كۇن، ٴبىر اپتا، مۇمكىن ودان دا كوپ ۋاقىت تويلاناتىن شىعار. الايدا ولار ٴبىر كۇنى بولماسا، ٴبىر كۇنى بىتەدى، قۋانىشى دا كوپكە سوزىلمايدى.
2 ەجەلدە يسرايل حالقى 50 جىل سايىن كوپكە قۋانىش سيلاعان ٴبىر مەرەكەنى تويلايتىن. بۇل يسرايلدىكتەر بوستاندىق الاتىن ازاتتىق جىلى ەدى. ٴبىز نەگە بۇل تۋرالى ٴسوز قوزعاپ جاتىرمىز؟ ويتكەنى بۇل ودان دا زور شارانى، ەحوبانىڭ ٴبىزدى ماڭگىگە ازات ەتۋ ٷشىن جاساعان شاراسىن، ەسىمىزگە سالادى. بۇل جايلى يسا دا ايتىپ كەتكەن (لۇقا 4:16—19 وقىڭىز).
ازاتتىق جىلى قۋانىشتى كەز بولعان، ويتكەنى قۇل بولعان يسرايلدىك كىسى ٶز جەرى مەن وتباسىنا ورالاتىن (3-ابزاستى قاراڭىز) *
3. مۇسانىڭ 3-جازباسى 25:8—12 تارماقتارعا ساي، ازاتتىق جىلى يسرايلدىكتەرگە قانداي يگىلىك اكەلگەن؟
3 يسانىڭ ازاتتىق جايلى ايتقان سوزدەرىنىڭ ٴمانىن ٴتۇسىنۋ ٷشىن، الدىمەن قۇدايدىڭ ٶز حالقىنا جاساعان شاراسى — ازاتتىق جىلى تۋرالى تالقىلايىق. ەحوبا يسرايلدىكتەرگە بىلاي دەگەن: «ەلۋىنشى جىل قاسيەتتى جىل بولىپ، ەلدىڭ كۇللى تۇرعىندارىنا ازاتتىق جاريالاڭدار. بۇل جىل — سەندەر ٷشىن ازاتتىق جىلى. ٵرقايسىسىڭ مۇرا ەتكەن جەرلەرىڭە، وتباسىلارىڭا ورالىڭدار» (مۇسانىڭ 3-جازباسى 25:8—12 وقىڭىز). وتكەن ماقالادا ٴبىز يسرايلدىكتەر دەمالىس كۇنىنىڭ قانداي پايداسىن كورگەنىن تالقىلاپ ەدىك. ال ەندى ولار ازاتتىق جىلىنىڭ قانداي يگىلىگىن كورگەنىن قاراستىرايىق. مىسالى، يسرايلدىك كىسى قارىزعا باتىپ، ونى وتەۋ ٷشىن يەلىگىندەگى جەرىن ساتتى دەلىك. ازاتتىق جىلى كەلگەندە ول جەرىن قايتا يەمدەنە الاتىن. وسىلايشا ول «مۇرا ەتكەن جەرىنە» ورالىپ، كەيىن بالالارىنا سول جەردى مۇرالىققا قالدىرا الاتىن. يا بولماسا قارىزىنىڭ كوپ بولعانى سونشا، ول امالسىزدان بالالارىنىڭ ٴبىرىن نە ٶزىن قۇلدىققا ساتقان بولار. ونداي ادام ازاتتىق جىلى كەلگەندە ٶز وتباسىنا ورالۋى كەرەك ەدى. سوندا ەشكىم ٶمىر باقي قۇل بولمايتىن ەدى. بۇل شارادان ەحوبانىڭ ٶز حالقىنا وتە قامقور بولعانىن كورەمىز.
4، 5. ازاتتىق جىلى جايلى ٴبىلۋ نەگە ماڭىزدى؟
4 ازاتتىق جىلىنىڭ تاعى قانداي پايداسى بولعان؟ ەحوبا بىلاي دەگەن: «ارالارىڭدا كەدەي-كەپشىك بولماۋ كەرەك، ويتكەنى ەحوبا قۇدايلارىڭ يەلىكتەرىڭە بەرەتىن جەردە تۇرىپ جاتقاندارىڭدا، ەحوبا مىندەتتى تۇردە سەندەرگە باتاسىن بەرەدى» (مۇس. 5-ج. 15:4). ال بۇگىندە ٴبىزدىڭ كورىپ جۇرگەنىمىز مۇلدەم باسقا: بايلار بايىعان ۇستىنە بايىپ، كەدەيلەر ودان سايىن كەدەيلەنە تۇسۋدە.
5 ٴماسىحشى بولعاندىقتان، ٴبىز مۇسا زاڭىنا باعىنبايمىز. دەمەك، ٴبىز قۇلداردى بوساتۋعا، قارىزدى كەشۋگە، جەردى قايتارۋعا مۇمكىندىك بەرگەن ازاتتىق جىلىن ۇستانبايمىز (ريم. 7:4؛ 10:4؛ ەفەس. 2:15). دەسە دە ازاتتىق جىلى تۋرالى ٴبىلۋ ٴبىز ٷشىن دە ماڭىزدى. نەلىكتەن؟ سەبەبى بۇل ەحوبانىڭ ٴبىزدى كۇنانىڭ قۇلدىعىنان ازات ەتۋ ٷشىن جاساعان شاراسىن ەسكە سالادى.
يسا ازاتتىق جاريالادى
6. ادامزات قانداي قۇلدىقتان قۇتقارىلۋعا مۇقتاج؟
6 بارلىعىمىز دا قۇلدىقتىڭ ەڭ قاتىگەز ٴتۇرى — كۇنانىڭ قۇلىمىز. سوندىقتان ازاتتىققا مۇقتاجبىز. كۇنانىڭ كەسىرىنەن ٴبىز قارتايامىز، اۋىرامىز جانە ولەمىز. ايناعا قاراعاندا نە دارىگەرگە بارعاندا، كوپ ادامنىڭ وسى اشتى شىندىقتىڭ راستىعىنا كوزى جەتىپ ٴجۇر. سونداي-اق كۇنا جاساپ قويعاندا، سالىمىز سۋعا كەتەدى. ەلشى پاۋىل تانىندەگى «كۇنا زاڭىنىڭ تۇتقىنى» ەكەنىن مويىنداپ: «سورلى باسىم-اي! ولىمگە جەتەلەيتىن وسى تانىمنەن مەنى كىم قۇتقارادى؟»— دەگەن (ريم. 7:23، 24).
7. يشايا ازاتتىققا قاتىستى قانداي پايعامبارلىق ايتقان؟
7 قۋانىشىمىزعا وراي، قۇداي ٴبىزدى كۇنادان ازات ەتۋ ٷشىن شارا جاساپ قويعان. ٴبىزدى ازاتتىققا جەتكىزەتىن — يسا ٴماسىح. يسانىڭ جەرگە كەلۋىنەن 700 دەن استام جىل بۇرىن يشايا پايعامبار بولاشاقتا بولاتىن ۇلى ازاتتىق جايلى ايتقان. ول ادامزاتتىڭ يسرايلدىكتەر ازاتتىق جىلى يە بولعان ازاتتىقتان دا ۇلى ازاتتىققا جەتەتىنىن پايعامبارلىق ەتكەن. ول بىلاي جازعان: «الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوبا ماعان رۋحىن قوندىردى، ويتكەنى ەحوبا مەنى مومىندارعا ىزگى حاباردى جاريالاۋعا تاعايىندادى. ول مەنى جۇرەگى جارالىلاردى ساۋىقتىرۋعا جىبەردى، تۇتقىندار بوساتىلاتىنىن... جاريالاۋعا جىبەردى» (يشايا 61:1، 2). بۇل پايعامبارلىق كىمگە قاتىستى ايتىلعان؟
8. ازاتتىق جايلى يشايانىڭ پايعامبارلىعى كىمگە قاتىستى؟
8 ازاتتىق جايلى وسى ماڭىزدى پايعامبارلىق يسا جەردەگى قىزمەتىنە كىرىسكەندە ورىندالا باستادى. يسا ٶزى تۋىپ-وسكەن نازارەت قالاسىنداعى ٴماجىلىسحاناعا بارعاندا، سوندا جينالعان ياھۋديلەرگە يشايا پايعامباردىڭ سوزدەرىن وقىپ بەردى. بۇل پايعامبارلىقتى وزىنە قاتىستىرىپ، يسا بىلاي دەدى: «ەحوبا ماعان رۋحىن قوندىردى، ويتكەنى ول مەنى كەدەيلەرگە ىزگى حاباردى جاريالاۋعا تاعايىندادى. ول مەنى تۇتقىندارعا بوستاندىق الاتىنىن، زاعيپتارعا كوزدەرى اشىلاتىنىن جاريا ەتۋگە جىبەردى. سونداي-اق قىسىم كورگەندەردى ازات ەتۋگە، ەحوبانىڭ ىقىلاسىنا يە بولاتىن ۋاقىت تۋرالى جاريالاۋعا جىبەردى» (لۇقا 4:16—19). يسا بۇل پايعامبارلىقتى قالاي جۇزەگە اسىردى؟
ازاتتىققا العاش جەتكەندەر
يسا نازارەتتەگى ٴماجىلىسحانادا ازاتتىق جايلى جاريالادى (8، 9-ابزاستى قاراڭىز)
9. يسانىڭ كەزىندە كوپ ادامدار نەدەن ازات بولۋدى قالاعان؟
9 يشايا پايعامبارلىق ەتكەن جانە يسا ٴماجىلىسحانادا وقىعان ازاتتىققا ادامدار ٴبىرىنشى عاسىردا قول جەتكىزە باستادى. يسا دا بۇنى راستاپ: «بۇگىن وزدەرىڭىز ەستىگەن وسى سوزدەر ورىندالدى»،— دەگەن (لۇقا 4:21). يسانى تىڭداعانداردىڭ كوبى ريم ۇكىمەتىنىڭ بوداندىعىنان ازات بولۋدى اڭساپ جۇرگەندەر بولسا كەرەك. ولار «ٴبىز وسى كىسى ٴيسرايلدى قۇتقارادى دەپ ۇمىتتەنگەن ەدىك» دەگەن ەكى كىسى سياقتى ويلاعان كورىنەدى (لۇقا 24:13، 21). ٴبىراق ٴبىز يسانىڭ ٶز ٸزباسارلارىن ريمنىڭ قاتال بيلىگىنە قارسى قويماعانىن بىلەمىز. قايتا، ول «پاتشانىكىن پاتشاعا... بەرىڭدەر» دەگەن (مات. 22:21). ولاي بولسا، يسا سول كەزدەگى ادامداردى قالاي ازاتتىققا جەتكىزدى؟
10. يسا ادامداردى نەدەن ازات ەتتى؟
10 قۇداي ۇلى ادامزاتتى ەكى نارسەدەن ازات ەتۋ ٷشىن كەلدى. ٴبىرىنشىسى — ادامداردى ٴدىنباسىلارىنىڭ بۇرىس ىلىمدەرىنەن ازات ەتۋ. سول زامانداعى كوپتەگەن ياھۋديلەر سالت-داستۇرلەر مەن بۇرىس ىلىمدەردىڭ قۇلى بولعان (مات. 5:31—37؛ 15:1—11). حالىققا رۋحاني جەتەكشىلىك ەتىپ ٴجۇرمىز دەگەندەردىڭ وزدەرى رۋحاني سوقىر ەدى. ماسىحتەن جانە ونىڭ تالىمدەرىنەن باس تارتقاندىقتان، ولار قۇدايدى تانىپ-بىلمەي، سوقىر كۇيلەرىندە قالا بەردى، كۇنالارى دا كەشىرىلمەدى (جوح. 9:1، 14—16، 35—41). ال مومىن ادامدارعا يسا ٶز ۇلگىسىمەن ٵرى شىندىقتى ۇيرەتۋىمەن جالعان ىلىمدەردەن قالاي ازات بولۋدى كورسەتتى (مار. 1:22؛ 2:23—3:5).
11. يسا تاعى نەدەن ازات بولۋعا جول اشتى؟
11 ال ەكىنشىدەن، يسا ادامزاتتى كۇنانىڭ قۇلدىعىنان بوساتۋ ٷشىن كەلدى. قۇداي يسانىڭ تولەم قۇرباندىعىنىڭ نەگىزىندە تولەمگە سەنىم بىلدىرگەن ٵرى سەنىمدەرىن ٸس جۇزىندە كورسەتكەن ادامداردىڭ كۇنالارىن كەشىرمەك ەدى (ەۆر. 10:12—18). يسا: «ۇل سەندەردى ازات ەتسە، شىنىمەن ازات بولاسىڭدار»،— دەگەن (جوح. 8:36). بۇل ازاتتىق يسرايلدىكتەر ازاتتىق جىلى يە بولعان ازاتتىقتان اناعۇرلىم جاقسى ەدى. ويتكەنى ازاتتىق جىلى بوستاندىق العان ادام كەيىن قايتادان قۇل بولۋى مۇمكىن ەدى، ولاي بولماعان كۇننىڭ وزىندە تۇبىندە قايتىس بولار ەدى. ال يسا بەرەتىن ازاتتىقتىڭ شەگى جوق.
12. يسا جاريالاعان ازاتتىققا العاش كىمدەر يە بولدى؟
12 ب.ز. 33-جىلى ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا ەحوبا ەلشىلەر مەن باسقا دا ادال ەرلەر مەن ايەلدەردى كيەلى رۋحپەن مايلادى. وسىلايشا ەحوبا ولاردى ٶز بالالارى ەتتى، ولار بولاشاقتا كوكتە ٶمىر ٴسۇرۋ ٷشىن ٴتىرىلىپ، يسامەن بىرگە بيلىك ەتپەك ەدى (ريم. 8:2، 15—17). ولار نازارەتتەگى ٴماجىلىسحانادا يسا جاريالاعان ازاتتىققا يە بولعان العاشقى ادامدار بولدى. سول ەرلەر مەن ايەلدەر بۇدان بىلاي ياھۋدي ٴدىنباسىلارىنىڭ جالعان ىلىمدەرى مەن جازبالارعا نەگىزدەلمەگەن سالت-داستۇرلەرگە قۇل بولمايتىن بولدى. سونداي-اق قۇداي ولاردى ولىمگە اپاراتىن كۇنادان ازات ەتىلگەن ادامدار دەپ قاراستىردى. ب.ز. 33-جىلى ٴماسىحتىڭ ٸزباسارلارى كيەلى رۋحپەن مايلانعاندا باستالعان بەينەلى ماعىناداعى ازاتتىق جىلى ٴماسىحتىڭ مىڭجىلدىق پاتشالىعىنىڭ سوڭىندا اياقتالادى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا قانداي نارسەلەر ىسكە اسادى؟
ميلليونداعان ادامدار ٷشىن ازاتتىق
13، 14. يسا جاريالاعان ازاتتىققا مايلانعانداردان باسقا تاعى كىمدەر قول جەتكىزە الادى؟
13 ٴبىزدىڭ كۇندەرىمىزدە كۇللى ۇلتتان شىققان ميلليونداعان اقجۇرەكتى ادامدار «باسقا قويلارعا» جاتادى (جوح. 10:16). قۇداي ولاردى يسامەن بىرگە كوكتە بيلىك ەتۋگە تاڭداماعان. دەسە دە ولار جەر بەتىندە ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە ۇمىتتەنە الادى. ٴسىز دە وسىعان ۇمىتتەنەسىز بە؟
14 ٴسىز قازىردىڭ وزىندە مايلانعاندار يە بولعان كەيبىر نارسەلەردىڭ يگىلىگىن كورە الاسىز. مىسالى، يسانىڭ توگىلگەن قانىنا دەگەن سەنىمىڭىز ارقىلى ەحوبادان كۇنالارىڭىزدى كەشۋىن سۇراي الاسىز. بۇنىڭ ناتيجەسىندە قۇدايدىڭ ىقىلاسىنا جانە تازا ار-ۇجدانعا يە بولاسىز (ەفەس. 1:7؛ ايان 7:14، 15). سونداي-اق جالعان ىلىمدەردىڭ قۇلدىعىنان بوساعانىڭىز جايلى ويلاپ كورىڭىزشى. يسا: «شىندىق سەندەردى ازات ەتەدى»،— دەگەن (جوح. 8:32). وسىنداي ازاتتىققا يە بولعانىمىز قانداي جاقسى!
15. بولاشاقتا ٴبىزدى قانداي ازاتتىق پەن باتالار كۇتىپ تۇر؟
15 الداعى ۋاقىتتا بۇدان دا ۇلى ازاتتىققا قول جەتكىزە الاسىز. جاقىن بولاشاقتا يسا جالعان دىندەر مەن ادامي ۇكىمەتتەردى جويادى. سول كەزدە قۇداي وزىنە قىزمەت ەتەتىن «ۇلى جاماعاتتى» قورعاپ قالادى، سودان كەيىن ولار جەردەگى جۇماقتىڭ راقاتىن كورەدى (ايان 7:9، 14). سان مىڭداعان ادام قايتا تىرىلەدى جانە ولارعا ادام اتانىڭ كۇناسىنىڭ سالدارىنان ازات ەتىلۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى (ەل. ٸس. 24:15).
16. ادامزات بولاشاقتا قانداي ازاتتىققا جەتەدى؟
16 ٴماسىحتىڭ مىڭجىلدىق پاتشالىعى كەزىندە يسا جانە ونىمەن بىرگە بيلىك ەتەتىندەر ادامزاتتى تاندىك جاعىنان دا، رۋحاني جاعىنان دا كەمەلدىلىككە جەتكىزەدى. بۇل كەز ەجەلدەگى ازاتتىق جىلى ىسپەتتى بولادى. سول كەزدە ەحوباعا ادالدىقپەن قىزمەت ەتەتىن ادامداردىڭ ٴبارى كۇنادان ازات بولىپ، كەمەلدىلىككە جەتەدى.
جاڭا دۇنيەدە پايدالى ٵرى قاناعات سيلايتىن ىسپەن شۇعىلداناتىن بولامىز (17-ابزاستى قاراڭىز)
17. يشايا 65:21—23 تارماقتاردا قۇداي حالقىنا قاتىستى قانداي پايعامبارلىق جازىلعان؟ (مۇقاباداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
17 بولاشاقتا جەر بەتى قانداي بولاتىنى جايلى يشايا 65:21—23 (وقىڭىز) تارماقتاردا جازىلعان. كەيبىرەۋلەر جۇماقتا ەشكىم جۇمىس ىستەمەيدى، تەك دەمالادى دەپ ويلايدى. ٴبىراق كيەلى كىتاپتان بىلەتىنىمىزدەي، قۇداي حالقى جۇماقتا پايدالى ٵرى قاناعات اكەلەتىن جۇمىسپەن اينالىسادى. مىڭجىلدىقتىڭ سوڭىندا «جاراتىلىس... كۇنا مەن ٶلىمنىڭ قۇلدىعىنان بوساپ، قۇداي بالالارىنىڭ سالتاناتتى بوستاندىعىنا جەتەدى» (ريم. 8:21).
18. ٴبىزدى جارقىن بولاشاق كۇتىپ تۇرعانىنا نەگە سەنىمدىمىز؟
18 ەحوبانىڭ جاساعان شاراسى بويىنشا، يسرايلدىكتەر ورنىمەن جۇمىس ىستەپ، ورنىمەن تىنىعاتىن. ٴماسىحتىڭ مىڭجىلدىق بيلىگى كەزىندە دە وسىلاي بولماق. سونداي-اق ول كەز رۋحاني ىستەرمەن اينالىساتىن كەز بولادى. بۇگىندە قۇدايعا عيبادات ەتۋ — باقىتتى بولۋىمىزدىڭ باستى كىلتى، جاڭا دۇنيەدە دە سولاي بولماق. ٴماسىحتىڭ مىڭجىلدىق بيلىگى كەزىندە بارلىق ادال ادامدار شاتتىققا كەنەلەدى، ويتكەنى ٴبارى بىردەي قۇدايعا قىزمەت ەتىپ، قاناعات اكەلەتىن جۇمىسپەن اينالىساتىن بولادى.
142-ٵن ٷمىتىمىز جالىنداي بەرسىن
^ 5-ابزاس ەحوبا ەجەلگى يسرايل حالقىن ازاتتىققا نە بوستاندىققا جەتكىزۋ ٷشىن ەرەكشە ٴبىر شارا جاساعان. بۇل ازاتتىق جىلى ەدى. مۇسا زاڭىن ۇستانباساق تا، ازاتتىق جىلىنىڭ ٴبىز ٷشىن دە ٴمانى بار. ازاتتىق جىلى ەحوبانىڭ ٴبىز ٷشىن جاساعان شاراسىن ەسكە سالادى جانە ونىڭ پايداسىن ٴبىز دە كورە الامىز. بۇل جايلى وسى ماقالادا تالقىلايمىز.
^ 61-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: قۇل بولعان ادام ازاتتىق جىلى بوستاندىق الىپ، ٶز جەرى مەن وتباسىنا ورالاتىن.
