مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

33-‏زە‌رتتە‌ۋ ماقالاسى

جاستار،‏ دانيالدان ۇ‌يرە‌نىڭدە‌ر

جاستار،‏ دانيالدان ۇ‌يرە‌نىڭدە‌ر

‏«سە‌ن اسا باعالى جانسىڭ» (‏دان.‏ 9:‏23‏)‏.‏

73-‏ٵن باتىلدىق دارىتا كور

اڭداتپا a

1.‏ نە‌لىكتە‌ن دانيال بابىلدىقتاردىڭ كوزىنە بىردە‌ن ىلىكتى؟‏

 بابىل اسكە‌رى دانيالدى بوزبالا شاعىندا تۇ‌تقىنداپ،‏ ۇ‌يىنە‌ن الىپ كە‌تكە‌ن.‏ «ە‌ش كە‌متارلىعى جوق،‏ كە‌لبە‌تتى» ٶزى اقسۇ‌يە‌كتە‌ردىڭ تۇ‌قىمىنان شىققان بۇ‌ل جاس جىگىت بابىلدىقتاردىڭ كوزىنە بىردە‌ن ىلىكتى (‏سام.‏ 1-‏ج.‏ 16:‏7‏)‏.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ ولار دانيالدى ۇ‌يرە‌تىپ،‏ ودان قوعامنىڭ بە‌تكە‌ۇ‌ستار ازاماتىن جاساماق بولدى (‏دان.‏ 1:‏3،‏ 4،‏ 6‏)‏.‏

2.‏ ە‌حوبا دانيالعا قالاي قاراعان؟‏ (‏ە‌زە‌كيە‌ل 14:‏14‏)‏

2 ە‌حوبا دانيالدى سىرت كە‌لبە‌تى ٷشىن دە،‏ قوعامداعى دارە‌جە‌سى ٷشىن دە ە‌مە‌س،‏ ٵدىل ادام بولۋدى تاڭداعانى ٷشىن جاقسى كورگە‌ن.‏ ە‌حوبا ونى جاسى نە‌بارى جيىرمالارىندا-‏اق نۇ‌حپە‌ن جانە ايۇ‌پپە‌ن،‏ ياعني تالاي جىلدار ادال قىزمە‌ت ە‌تىپ،‏ جاقساتقا يە بولعان جاندارمە‌ن تە‌ڭ كورگە‌ن (‏مۇ‌س.‏ 1-‏ج.‏ 5:‏32؛‏ 6:‏9،‏ 10؛‏ ٵيۇ‌پ 42:‏16،‏ 17؛‏ ە‌زە‌كيە‌ل 14:‏14 وقى‏)‏.‏ ە‌حوبا دانيالدى ٶمىرىنىڭ سوڭىنا دە‌يىن جاقسى كورىپ ٶتتى (‏دان.‏ 10:‏11،‏ 19‏)‏.‏

3.‏ بۇ‌ل ماقالادا نە قاراستىرامىز؟‏

3 بۇ‌ل ماقالادا دانيالدى ە‌حوبانىڭ الدىندا اسا باعالى ە‌تكە‌ن ە‌كى قاسيە‌تكە توقتالامىز.‏ الدىمە‌ن،‏ وسى ە‌كى قاسيە‌تتى جە‌كە-‏جە‌كە تالدايمىز،‏ سوسىن دانيال ولاردى قانداي جاعدايلاردا تانىتقانىن بىلە‌مىز.‏ كە‌يىن ول بۇ‌ل قاسيە‌تتە‌ردى بويىندا قالاي جە‌تىلدىرگە‌نىن جانە وعان قالاي ە‌لىكتە‌ي الاتىنىمىزدى قاراستىرامىز.‏ بۇ‌ل ماقالا جاستارعا ارنالعانمە‌ن،‏ دانيالدىڭ ۇ‌لگىسىنە‌ن ٴ‌بارىمىز دە ۇ‌يرە‌نە الامىز.‏

دانيال سياقتى باتىل بول

4.‏ دانيال قانداي جاعدايدا باتىلدىق تانىتتى؟‏ مىسال كە‌لتىر.‏

4 باتىلدىق —‏ قورىقپاۋدى ە‌مە‌س،‏ قورىقساڭ دا،‏ دۇ‌رىس ارە‌كە‌ت ە‌تۋدى بىلدىرە‌دى.‏ دانيال وسىنداي باتىل،‏ قايمىقپاس جىگىت بولعان.‏ يە‌رۋساليمنىڭ كۇ‌يرە‌گە‌نىنە‌ن شامامە‌ن ە‌كى جىلدان كە‌يىن بولعان ٴ‌بىر جاعدايدى الايىق.‏ بابىل پاتشاسى ناۆۋحودونوسور تۇ‌سىندە عالاماتتاي ۇ‌لكە‌ن ٴ‌بىر ٴ‌مۇ‌سىندى كورە‌دى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ دانىشپاندارىنىڭ بارلىعىنا،‏ سونىڭ ىشىندە دانيال دا بار،‏ تۇ‌سىندە نە كورگە‌نىن جانە ول نە‌نى بىلدىرە‌تىنىن ايتىپ بە‌رۋدى بۇ‌يىرادى.‏ ايتپە‌سە ٴ‌بارىن ولتىرە‌تىنىن ايتادى (‏دان.‏ 2:‏3—‏5‏)‏.‏ دانيال شۇ‌عىل ارە‌كە‌ت ە‌تپە‌سە،‏ كوپ ادام قىرىلايىن دە‌پ تۇ‌ردى.‏ سودان ول «پاتشاعا بارىپ،‏ ودان ٴ‌تۇ‌سىنىڭ ٴ‌مانىن ايتۋ ٷشىن ۋاقىت بە‌رۋدى سۇ‌رايدى» (‏دان.‏ 2:‏16‏)‏.‏ بۇ‌عان دە‌يىن دانيال ە‌شقاشان ٴ‌تۇ‌س جورىپ كورمە‌سە كە‌رە‌ك.‏ دە‌سە دە ول سە‌نىم مە‌ن باتىلدىق تانىتتى.‏ سودان دانيال بابىلدىقتار شادىراق،‏ ميساق،‏ ابدىنە‌گو دە‌پ اتاپ كە‌تكە‌ن دوستارىنا بارىپ:‏ «كوكتە‌گى قۇ‌دايدان راقىم ە‌تىپ،‏ وسى قۇ‌پيانى اشىپ بە‌رۋىن سۇ‌راڭدار»،‏—‏ دە‌پ تاپسىرادى (‏دان.‏ 2:‏18‏)‏.‏ ە‌حوبا ولاردىڭ دۇ‌عالارىنا جاۋاپ بە‌رىپ،‏ دانيال ناۆۋحودونوسوردىڭ ٴ‌تۇ‌سىن جورىپ بە‌رە‌دى.‏ وسىلاي ٶزىنىڭ دە،‏ دوستارىنىڭ دا جانى امان قالادى.‏

5.‏ تاعى قانداي جاعدايدا دانيال باتىلدىق تانىتتى؟‏

5 دانيالعا باتىلدىق قاجە‌ت بولعان تاعى ٴ‌بىر جاعدايدى الايىق.‏ ناۆۋحودونوسور پاتشا تاعى دا ٴ‌بىر قورقىنىشتى ٴ‌تۇ‌س كورە‌دى.‏ بۇ‌ل جولى ٴ‌تۇ‌سى الىپ ٴ‌بىر اعاش تۋرالى بولادى.‏ دانيال پاتشانىڭ ە‌سىنە‌ن اداساتىنىن جانە ٴ‌بىراز جىلعا استىنداعى تاعىنان دا ايىرىلىپ قالاتىنىن جورىپ بە‌رە‌دى (‏دان.‏ 4:‏25‏)‏.‏ مۇ‌نداي حابار ٷشىن ناۆۋحودونوسور «سە‌ن پاتشاعا قارسى باس كوتە‌ردىڭ» دە‌پ،‏ ونى ويلانباستان مە‌رت قىلۋى مۇ‌مكىن ە‌دى.‏ بىراق دانيال باتىلدىق تانىتىپ،‏ ٴ‌تۇ‌ستىڭ ٴ‌مانىن بۇ‌كپە‌ي ايتىپ بە‌ردى.‏

6.‏ دانيالعا باتىلدىق قايدان بىتكە‌ن؟‏

6 دانيالعا ٶمىر بويى باتىل بولۋعا نە كومە‌كتە‌ستى؟‏ بالا كە‌زىندە وعان اتا-‏اناسى جاقسى ۇ‌لگى بولعانى ٴ‌سوزسىز.‏ ولار ە‌حوبانىڭ اتا-‏انالارعا بە‌رگە‌ن نۇ‌سقاۋىنا مويىنسۇ‌نىپ،‏ قۇ‌داي زاڭىن دانيالدىڭ قۇ‌لاعىنا قۇ‌يعانى داۋسىز (‏مۇ‌س.‏ 5-‏ج.‏ 6:‏6—‏9‏)‏.‏ ول نە‌گىزگى ون زاڭدى عانا ە‌مە‌س،‏ مۇ‌سا زاڭىن قىر-‏سىرىنا دە‌يىن،‏ مىسالى نە‌نى جە‌ۋگە بولاتىن-‏بولمايتىنىنا دە‌يىن بىلگە‌ن b ‏(‏مۇ‌س.‏ 3-‏ج.‏ 11:‏4—‏8؛‏ دان.‏ 1:‏8،‏ 11—‏13‏)‏.‏ سونداي-‏اق قۇ‌داي حالقىنىڭ تاريحىن،‏ اسىرە‌سە ولار ٴ‌تىلازار بولعاندا نە‌گە ۇ‌شىراعاندارىن جاقسى بىلگە‌ن (‏دان.‏ 9:‏10،‏ 11‏)‏.‏ ٶزىنىڭ ومىرىنە‌ن دە ول ە‌حوبانىڭ جانە ونىڭ قۇ‌دىرە‌تتى پە‌رىشتە‌لە‌رىنىڭ قولداپ-‏دە‌مە‌يتىنىنە انىق كوزى جە‌تكە‌ن (‏دان.‏ 2:‏19—‏24؛‏ 10:‏12،‏ 18،‏ 19‏)‏.‏

زە‌رتتە‌ۋ،‏ دۇ‌عا ە‌تۋ مە‌ن ە‌حوباعا سە‌نىم ارتۋدىڭ ارقاسىندا دانيال باتىل بولدى (‏7-‏ابزاستى قارا)‏

7.‏ دانيالعا باتىل بولۋعا تاعى نە كومە‌كتە‌ستى؟‏ (‏سۋرە‌تتى دە قارا.‏)‏

7 دانيال ە‌حوبانىڭ ە‌رە‌ميا سياقتى پايعامبارلارىنىڭ جازبالارىن زە‌رتتە‌گە‌ن.‏ سونىڭ ارقاسىندا ول بابىلدا ۇ‌زاقتان بە‌رى تۇ‌تقىندا جۇ‌رگە‌ن ياھۋديلە‌ردىڭ جاقىندا ازات بولاتىنىن ٴ‌تۇ‌سىندى (‏دان.‏ 9:‏2‏)‏.‏ پايعامبارلىقتار كوز الدىندا قالاي ورىندالعانىن كورگە‌ندە،‏ دانيالدىڭ ە‌حوباعا دە‌گە‌ن سە‌نىمى كۇ‌شە‌يىپ كە‌تتى.‏ ال ە‌حوباعا سە‌نىم ارتقان سايىن ول باتىلدانا ٴ‌تۇ‌ستى (‏ريمدىكتە‌رگە 8:‏31،‏ 32،‏ 37—‏39 سالىستىر)‏.‏ ونىڭ باتىلدىعىنا سە‌بە‌پشى بولعان وتە ٴ‌بىر ماڭىزدى نارسە —‏ دانيال ە‌حوباعا ٴ‌جيى-‏ٴ‌جيى دۇ‌عا ايتاتىن (‏دان.‏ 6:‏10‏)‏.‏ دۇ‌عادا ول ٶز كۇ‌نالارىن مويىنداپ،‏ سە‌زىمدە‌رىن اشىق ايتاتىن،‏ ە‌حوبادان جالبارىنىپ كومە‌ك سۇ‌رايتىن (‏دان.‏ 9:‏4،‏ 5،‏ 19‏)‏.‏ ٴ‌يا،‏ دانيال تۋمىسىنان باتىل بولعان جوق،‏ ول دا ٴ‌دال ٴ‌بىز سياقتى پە‌ندە بولعان.‏ بىراق زە‌رتتە‌ۋ جۇ‌رگىزۋدىڭ،‏ دۇ‌عا ە‌تۋدىڭ جانە ە‌حوباعا سە‌نىم ارتۋدىڭ ارقاسىندا ول بويىندا باتىلدىق دامىتتى.‏

8.‏ باتىل بولۋدى قالاي ۇ‌يرە‌نسە‌ك بولادى؟‏

8 ال ٴ‌بىز باتىلدىقتى قالاي دامىتا الامىز؟‏ اتا-‏انامىز ٴ‌بىزدى باتىل بولۋعا تالپىندىرا الادى،‏ بىراق وزىندە‌گى باتىلدىقتى بىزگە بە‌رە المايدى.‏ سوندىقتان كە‌ز كە‌لگە‌ن جاڭا نارسە‌نى ىستە‌پ ۇ‌يرە‌نە‌تىنىمىزدە‌ي،‏ باتىل بولۋدى دا ۇ‌يرە‌نۋ كە‌رە‌ك.‏ مىسالى،‏ ٴ‌بىر ٸستى مە‌ڭگە‌رۋ ٷشىن ٴ‌بىز ۇ‌ستازدىڭ قالاي ىستە‌يتىنىن مۇ‌قيات باقىلاپ،‏ كە‌يىن سونى قايتالاپ كورە‌مىز.‏ تۋرا سولاي،‏ وزگە‌لە‌ر قالاي باتىلدىق تانىتاتىنىنا قاراپ،‏ كە‌يىن ومىرىمىزدە سونى قايتالاساق بولادى.‏ ە‌ندە‌شە،‏ دانيالدان نە ۇ‌يرە‌ندىك؟‏ ول سياقتى باتىل بولۋ ٷشىن ٴ‌بىز دە قۇ‌داي ٴ‌سوزىن جاقسى ٴ‌بىلۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ سونداي-‏اق ە‌حوباعا ٴ‌جيى-‏ٴ‌جيى دۇ‌عا ايتىپ،‏ سە‌زىمدە‌رىمىزدى ە‌مىن-‏ە‌ركىن ٴ‌بولىسىپ،‏ وعان جاقىنداي ٴ‌تۇ‌سۋىمىز قاجە‌ت.‏ بۇ‌عان قوسا،‏ ە‌حوبانىڭ تىرە‌ك بولاتىنىنا كۇ‌ماندانباي،‏ وعان سە‌نىم ارتقانىمىز ٴ‌جون.‏ سوندا باسىمىزعا قانداي سىناق تۇ‌سسە دە،‏ باتىل بولا الامىز.‏

9.‏ باتىل بولساق،‏ قانداي جە‌مىسىن كورە‌مىز؟‏

9 باتىل بولساق،‏ مۇ‌نىڭ كوپ جە‌مىسىن كورە‌مىز.‏ گە‌رمانيادا تۇ‌راتىن بە‌ن باۋىرلاسپە‌ن سولاي بولعان.‏ ونىڭ مە‌كتە‌بىندە ٴ‌بارى ە‌ۆوليۋسياعا سە‌نە‌دى جانە تىرشىلىكتى قۇ‌داي جاراتتى دە‌گە‌ندى جاي عانا اڭىز-‏اڭگىمە دە‌پ ويلايدى ە‌كە‌ن.‏ بىراق ٴ‌بىر جولى ورايى تۋىپ،‏ بە‌ن بۇ‌كىل سىنىپتىڭ الدىندا تىرشىلىكتى قۇ‌داي جاراتقانىنا نە ٷشىن سە‌نە‌تىنىن باتىل ايتىپ بە‌رە‌دى.‏ ول بىلاي دە‌يدى:‏ «ٴ‌مۇ‌عالىم مە‌نى مۇ‌قيات تىڭدادى دا،‏ ماتە‌ريالدارىمدى باسىپ شىعارىپ،‏ بارلىق وقۋشىلارعا ٴ‌بىر-‏بىردە‌ن تاراتىپ بە‌ردى».‏ ال سىنىپتاستارى بۇ‌نى قالاي قابىلدادى؟‏ «كوبى مە‌نى جاقسى تىڭداپ،‏ ساعان ريزا بولدىق دە‌پ ايتتى»،‏—‏ دە‌يدى بە‌ن.‏ بۇ‌ل جاعدايدان نە تۇ‌سىنە‌مىز؟‏ باتىل بولساق،‏ ادامدار ٴ‌بىزدى قۇ‌رمە‌تتە‌يتىن بولادى.‏ سونداي-‏اق اقجۇ‌رە‌ك ادامداردىڭ ە‌حوباعا جاقىنداۋىنا تۇ‌رتكى بولۋىمىز مۇ‌مكىن.‏ شىنىندا دا،‏ نە‌گە باتىلدىققا ۇ‌يرە‌نىپ،‏ وسىنداي جە‌مىسىن كورمە‌سكە؟‏!‏

دانيال سياقتى ادال بول

10.‏ ادالدىق دە‌گە‌ن نە؟‏

10 كيە‌لى كىتاپتاعى «ادالدىق» يا «اينىماس سۇ‌يىسپە‌نشىلىك» دە‌پ اۋدارىلعان ە‌ۆرە‌ي ٴ‌سوزى ٴ‌جيى ە‌حوبانىڭ ٶز قىزمە‌تشىلە‌رىن جاقسى كورە‌تىنىن سيپاتتاۋ ٷشىن قولدانىلعان.‏ ول بىرە‌ۋدى جانىنا جاقىن تارتىپ،‏ قاتتى باۋىر باسۋدى بىلدىرە‌دى.‏ بۇ‌ل ٴ‌سوز ونىڭ قىزمە‌تشىلە‌رىنىڭ اراسىنداعى سۇ‌يىسپە‌نشىلىكتى دە سيپاتتاۋعا قولدانىلا بە‌رە‌دى (‏سام.‏ 2-‏ج.‏ 9:‏6،‏ 7‏)‏.‏ قازىر دانيالدىڭ ۇ‌لگىسىنە قاراپ،‏ ە‌حوباعا دە‌گە‌ن ادالدىعىمىزدى ۋاقىت وتكە‌ن سايىن قالاي كۇ‌شە‌يتە الاتىنىمىزدى كورە‌يىك.‏

ادالدىعى ٷشىن ە‌حوبا دانيالدى جارىلقاپ،‏ وعان پە‌رىشتە‌سىن جىبە‌رىپ،‏ ارىستانداردىڭ ارانىنان ساقتاپ قالدى (‏11-‏ابزاسىن قاراڭىز)‏.‏

11.‏ قارتايعان شاعىندا دانيالدىڭ ادالدىعى قالاي سىنالدى؟‏ (‏مۇ‌قاباداعى سۋرە‌تتى قارا.‏)‏

11 دانيالدىڭ ادالدىعى قارتايعان شاعىنا دە‌يىن كوپ رە‌ت سىنالدى.‏ سولاردىڭ ە‌ڭ اۋىرى توقسان جاس شاماسىندا بولدى.‏ بۇ‌ل —‏ ميديالىقتار مە‌ن پارسىلار بابىلدى جاۋلاپ الىپ،‏ ٴ‌دارييدىڭ پاتشا بولىپ وتىرعان كە‌زى.‏ پاتشا سارايىنداعى قىزمە‌تكە‌رلە‌ر دانيالدى جە‌ك كورە‌تىن،‏ ونىڭ قۇ‌دايىن دا مە‌نسىنبە‌يتىن.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ ولار دانيالدىڭ كوزىن قۇ‌رتۋ ٷشىن ٴ‌بىر جوسپار ويلاستىرادى.‏ ولار ونىڭ كىمگە ادال بولاتىنىن —‏ قۇ‌دايىنا ما،‏ الدە پاتشاعا ما —‏ سىناۋ ٷشىن ٴ‌بىر جارلىق شىعارىپ،‏ پاتشاعا قول قويدىرىپ الادى.‏ دانيال ە‌لدە‌ن ە‌رە‌كشە‌لە‌نبە‌ي-‏اق،‏ بار بولعانى 30 كۇ‌نگە ە‌حوباعا سيىنۋىن دوعارا تۇ‌رعاندا،‏ پاتشاعا دە‌گە‌ن ادالدىعىن كورسە‌تە‌ر ە‌دى.‏ بىراق ول ٴ‌بىر ساتكە دە ە‌حوبانى ساتپادى،‏ سول ٷشىن ارىستانداردىڭ ورىنا تاستالدى.‏ بىراق ە‌حوبا ونى جىرتقىشقا جە‌م بولۋدان ساقتاپ،‏ ادالدىعى ٷشىن جارىلقادى (‏دان.‏ 6:‏12—‏15،‏ 20—‏22‏)‏.‏ ٴ‌بىز دە دانيال سياقتى ادالدىعىمىزدا بە‌رىك تۇ‌رۋ ٷشىن نە ىستە‌سە‌ك بولادى؟‏

12.‏ دانيال بە‌رىك ادالدىققا قالاي يە بولدى؟‏

12 ە‌حوباعا ادال بولۋ ٷشىن ونى قاتتى ٴ‌سۇ‌يۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ دانيال كوكتە‌گى اكە‌سىن قاتتى جاقسى كورگە‌ندىكتە‌ن دە ادالدىعىنان ە‌ش تايماعان.‏ ال ونى وسىلاي جاقسى كورۋ ٷشىن دانيال ە‌حوبانىڭ قاسيە‌تتە‌رى جايلى،‏ ونى قالاي تانىتاتىنى جايلى ويلانىپ-‏تولعانعان (‏دان.‏ 9:‏4‏)‏.‏ سونداي-‏اق ە‌حوبانىڭ وعان جانە حالقىنا جاساعان جاقسىلىقتارىنا ريزا بولىپ،‏ سول جايلى وي جۇ‌گىرتكە‌ن (‏دان.‏ 2:‏20—‏23؛‏ 9:‏15،‏ 16‏)‏.‏

ە‌حوبانى قاتتى جاقسى كورسە‌ڭ،‏ نە‌بىر سىناقتا دانيال سياقتى ادال بولا الاسىڭ (‏13-‏ابزاستى قارا)‏

13.‏ ا)‏ جاستاردىڭ ادالدىعى قالاي سىنالۋى مۇ‌مكىن؟‏ مىسال كە‌لتىر.‏ (‏سۋرە‌تتى دە قارا.‏)‏ ٵ)‏ سە‌نە‌ن «ە‌حوبا كۋاگە‌رلە‌رى ٴ‌بىر جىنىستى جۇ‌پتارعا قالاي قارايدى؟‏» دە‌پ سۇ‌راسا،‏ نە دە‌پ جاۋاپ بە‌رە‌سىڭ؟‏ (‏jw.org تور بە‌كە‌تىنە‌ن «شىنايى تۋرالىقتىڭ ناتيجە‌سى —‏ تىنىشتىق» دە‌گە‌ن ۆيدە‌ونى قارا.‏)‏

13 دانيالدىڭ كە‌زىندە‌گىدە‌ي،‏ بۇ‌گىنگى جاس ماسىحشىلە‌ردىڭ اينالاسىنداعى ادامدار دا ە‌حوباعا جانە ونىڭ نورمالارىنا نە‌مكە‌تتى قارايدى.‏ ولار قۇ‌دايعا قىزمە‌ت ە‌تە‌تىندە‌ردى دە جاقتىرمايدى،‏ ٴ‌تىپتى ادالدىقتارىنان تايدىرۋ ٷشىن ٴ‌تيىسىپ،‏ قىسپاققا الادى.‏ اۆستراليادا تۇ‌راتىن گرە‌م جوعارعى سىنىپتا وقىپ جۇ‌رگە‌ندە ادالدىعى قالاي سىنالعانىن كورە‌يىكشى.‏ اپايلارى:‏ «ٴ‌بىر دوسىڭ سە‌ندە‌رگە سىرىن اشىپ،‏ گوموسە‌كسۋال ە‌كە‌نىن ايتسا،‏ نە ىستە‌يسىڭدە‌ر؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌رايدى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ:‏ «گوموسە‌كسۋالداردى قولدايتىندار ٴ‌بىر جاققا،‏ قولدامايتىندار ٴ‌بىر جاققا شىقسىن»،‏—‏ دە‌يدى.‏ «بۇ‌كىل سىنىپ قولدايتىنداردىڭ جاعىنا شىقتى دا،‏ كۋاگە‌ر سىنىپتاسىم ە‌كە‌ۋىمىز-‏اق ٴ‌بىر جاقتا قالدىق»،‏—‏ دە‌يدى گرە‌م.‏ سول كە‌زدە گرە‌منىڭ ادالدىعى قاتتى سىنالدى.‏ ويتكە‌نى سودان كە‌يىن ٴ‌بىر ساعات بويى سىنىپتاستارى،‏ ٴ‌تىپتى اپايى دا ولارعا ۇ‌رسىپ،‏ مازاقتادى.‏ «بارىنشا سابىر ساقتاپ،‏ سە‌نىمىمدى تۇ‌سىندىرۋگە تىرىسسام دا،‏ ولار بىردە-‏ٴ‌بىر ٴ‌سوزىمدى قۇ‌لاعىنا ىلمە‌دى»،‏—‏ دە‌يدى گرە‌م.‏ مۇ‌نداي سىناقتان كە‌يىن ول ٶزىن قالاي سە‌زىندى؟‏ «ٴ‌بارى سە‌نى ورتاعا الىپ،‏ جابىلعانى،‏ ارينە،‏ ونشا ە‌مە‌س.‏ بىراق سە‌نىمىمدى قورعاپ،‏ سىناقتان سىنباي وتكە‌نىمە قاتتى قۋاندىم»،‏—‏ دە‌يدى ول.‏

14.‏ ادالدىعىمىزدى بە‌رىك ە‌تۋدىڭ تاعى ٴ‌بىر جولى قانداي؟‏

14 ادالدىعىمىز دانيالدىكىندە‌ي بە‌رىك بولۋ ٷشىن،‏ ٴ‌بىز دە ە‌حوباعا دە‌گە‌ن سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىمىزدى كۇ‌شە‌يتە بە‌رۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ ال سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىمىزدى كۇ‌شە‌يتۋ ٷشىن ە‌حوبانىڭ قاسيە‌تتە‌رى تۋرالى ٴ‌بىلىم قورجىنىمىزدى تولتىرا بە‌رۋىمىز قاجە‌ت.‏ مىسالى،‏ ونىڭ جاراتقان نارسە‌لە‌رىن زە‌رتتە‌سە‌ك بولادى (‏ريم.‏ 1:‏20‏)‏.‏ ‏«جاراتىلىس عاجايىپتارى»‏ دە‌گە‌ن اتاۋمە‌ن شىعاتىن بە‌ينە‌روليكتە‌ر مە‌ن ماقالالار قۇ‌دايىمىزعا دە‌گە‌ن قۇ‌رمە‌تىمىز بە‌ن سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىمىزدى وسىرە‌دى.‏ ‏«تىرشىلىك وزدىگىنە‌ن پايدا بولدى ما؟‏»‏‏،‏ ‏«تىرشىلىكتىڭ باستاۋى.‏ بە‌س ماڭىزدى سۇ‌راق»‏ دە‌گە‌ن كىتاپشالارىمىز تاعى بار.‏ دانياداعى ە‌ستە‌ر ە‌سىمدى قىز بىلاي دە‌يدى:‏ «بۇ‌ل كىتاپشالاردىڭ وي جە‌لىسى وتە كە‌رە‌مە‌ت.‏ ولار ساعان نە نارسە‌گە سە‌نۋ كە‌رە‌كتىگىن ايتپايدى،‏ جاي عانا ايعاقتار كە‌لتىرە‌دى.‏ ال تۇ‌جىرىمدى ٶزىڭ جاسايسىڭ».‏ جوعارىدا ايتىلىپ كە‌تكە‌ن بە‌ن بولسا:‏ «ولار سە‌نىمدى كادىمگىدە‌ي نىعايتىپ تاستادى،‏ ٴ‌بارىن قۇ‌داي جاراتقانىنا تولىق كوزىم جە‌تتى»،‏—‏ دە‌يدى.‏ وسى مالىمە‌تتە‌ردى زە‌رتتە‌گە‌ن سوڭ،‏ مىنا سوزدە‌ر سە‌نىڭ دە جۇ‌رە‌گىڭنە‌ن شىعاتىنى ٴ‌سوزسىز:‏ «قۇ‌دايىمىز ە‌حوبا،‏ سە‌ن داڭققا،‏ قۇ‌رمە‌ت پە‌ن كۇ‌ش-‏قۇ‌دىرە‌تكە يە بولۋعا لايىقسىڭ!‏ ويتكە‌نى ٴ‌بارىن جاراتقان —‏ ٶزىڭسىڭ» (‏ايان 4:‏11‏)‏ c‏.‏

15.‏ ە‌حوباعا جاقىنداي ٴ‌تۇ‌سۋدىڭ تاعى ٴ‌بىر جولى قانداي؟‏

15 ە‌حوباعا ىستىق سۇ‌يىسپە‌نشىلىك دامىتۋدىڭ تاعى ٴ‌بىر جولى —‏ يسانىڭ ٶمىرىن جاقسىلاپ زە‌رتتە‌ۋ.‏ گە‌رمانيادا تۇ‌راتىن ساميرا دە‌گە‌ن قىز باۋىرلاس سولاي ە‌تكە‌ن.‏ ول بالا كە‌زىندە ە‌حوبانى سە‌زىمدە‌رى بار تۇ‌لعا دە‌پ ە‌لە‌ستە‌تە الماعان ە‌كە‌ن.‏ بىراق يسانىڭ قانداي بولعانىن ول جاقسى تۇ‌سىنگە‌ن.‏ سونىڭ ارقاسىندا ول ە‌حوبانى تانىپ،‏ وعان جاقىنداي تۇ‌سكە‌ن.‏ «يسانىڭ مە‌يىربان،‏ بالاجان بولعانى ماعان قاتتى ۇ‌نادى.‏ سويتسە‌م،‏ ول اكە‌سى قانداي بولسا،‏ تۋرا سونداي بولعان ە‌كە‌ن.‏ ە‌كە‌ۋى ٴ‌بىر-‏بىرىنە قاتتى ۇ‌قسايتىنىن مە‌ن بىرتە-‏بىرتە تۇ‌سىنە باستادىم.‏ ە‌حوبا يسانى جە‌رگە جىبە‌رگە‌نىنىڭ ٴ‌بىر سە‌بە‌بى —‏ يسا ارقىلى ونى جاقىننان تانىعانىمىزدى قالاعان ە‌كە‌ن عوي!‏»—‏ دە‌يدى ساميرا (‏جوح.‏ 14:‏9‏)‏.‏ سە‌ن دە ۋاقىتىڭدى اياماي،‏ يسانىڭ قانداي بولعانىن جان-‏جاقتى زە‌رتتە‌سە‌ڭ،‏ ە‌حوباعا جاقىنداي تۇ‌سە‌سىڭ.‏ سوندا ونى ودان سايىن جاقسى كورىپ،‏ وعان ادال بولۋعا بە‌كىنە‌سىڭ.‏

16.‏ ادال بولۋدىڭ پايداسى قانداي؟‏ (‏ٴ‌زابۇ‌ر 18:‏25؛‏ ميحا 6:‏8‏)‏

16 ادالدىقتىڭ ٴ‌بىر پايداسى —‏ دوستارىڭ دا ساعان ادال بولادى ٵرى دوستىقتارىڭ ۇ‌زاققا جالعاسادى (‏رۋت 1:‏14—‏17‏)‏.‏ ال ە‌حوباعا ادال بولساق،‏ جان دۇ‌نيە‌مىزدە ارقاشان دا تىنىشتىق پە‌ن سە‌نىمدىلىك بولادى.‏ ويتكە‌نى ە‌حوبا وزىنە ادال ادامدارعا ادال بولامىن دە‌پ ۋادە ە‌تكە‌ن ‏(‏ٴ‌زابۇ‌ر 18:‏25؛‏ ميحا 6:‏8 وقى‏)‏.‏ ويلاپ كورشى،‏ بۇ‌كىل الە‌مدى جاراتقان قۇ‌دىرە‌تتى قۇ‌داي اينىماس دوسىڭ بولىپ،‏ سە‌نى ارقاشان جاقسى كورە‌مىن دە‌يدى!‏ ە‌شبىر قيىندىق تا،‏ قارسىلاستار دا،‏ ٴ‌تىپتى ٶلىم دە ونىمە‌ن دوستىعىمىزدى ۇ‌زە المايدى (‏دان.‏ 12:‏13؛‏ لۇ‌قا 20:‏37،‏ 38؛‏ ريم.‏ 8:‏38،‏ 39‏)‏.‏ سوندىقتان دانيالعا ە‌لىكتە‌پ،‏ ە‌حوباعا ادالدىق ساقتاعانىمىز نە‌تكە‌ن ماڭىزدى!‏

دانيالدان ۇ‌يرە‌نە بە‌ر

17،‏ 18.‏ كە‌لە‌سى ماقالادا نە تالقىلايمىز؟‏

17 بۇ‌ل ماقالادا ٴ‌بىز دانيالدىڭ ە‌كى قاسيە‌تىن عانا قاراستىردىق.‏ بىراق ودان ۇ‌يرە‌نە‌رىمىز بۇ‌دان دا كوپ.‏ مىسالى،‏ ە‌حوبا دانيالعا پايعامبارلىق ٴ‌مانى بار اياندار مە‌ن تۇ‌ستە‌ر كورسە‌تكە‌ن جانە ونىڭ ماعىناسىن تۇ‌سىندىرۋگە قابىلە‌ت بە‌رگە‌ن.‏ ولاردىڭ كوبىسى ورىندالىپ قويدى.‏ ال كە‌يبىرىندە جۋىردا ورىندالاتىن ٵرى بۇ‌كىل ادامزاتقا قاتىستى پايعامبارلىقتار بار.‏

18 سوندىقتان كە‌لە‌سى ماقالادا ٴ‌بىز دانيال ايتقان ە‌كى پايعامبارلىققا كوڭىل بولە‌مىز.‏ ولاردىڭ ٴ‌مانىن تۇ‌سىنگە‌ندە،‏ جاسىمىز دا،‏ ۇ‌لكە‌نىمىز دە قازىردە‌ن باستاپ دانالىقپە‌ن شە‌شىمدە‌ر قابىلداۋعا بە‌كىنە‌مىز.‏ سونىمە‌ن قاتار ولار باتىلدىعىمىز بە‌ن ادالدىعىمىزدى قايراپ،‏ الداعى سىناقتارعا دايىندايدى.‏

119-‏ٵن سە‌نىمىمىز بە‌رىك بولعاي

a بۇ‌گىندە ە‌حوبانىڭ جاس قىزمە‌تشىلە‌رىنە باتىل بولۋ جانە ادالدىق ساقتاۋ وڭاي ە‌مە‌س.‏ مىسالى،‏ تىرشىلىكتى قۇ‌داي جاراتقانىنا سە‌نە‌تىندە‌رى ٷشىن ولاردى سىنىپتاستارى مازاقتاۋى مۇ‌مكىن.‏ باسقا جاستار ولاردىڭ قۇ‌دايعا قىزمە‌ت ە‌تىپ،‏ ونىڭ تالاپتارىمە‌ن ٶمىر سۇ‌رە‌تىندە‌رىن ٴ‌بىرتۇ‌رلى كورە‌تىن شىعار.‏ بىراق وسى ماقالادا دانيال پايعامبار سياقتى باتىل بولاتىن جانە ە‌حوباعا ادالدىق ساقتايتىن جاستار ناعىز دانا ە‌كە‌نىن كورە‌مىز.‏

b دانيال بابىلدىقتاردىڭ بە‌رگە‌ن تاماعىن ارام دە‌پ جە‌مە‌ي قويعانىنا مىنا ٷش جايت سە‌بە‌پ بولۋى مۇ‌مكىن:‏ 1)‏ ول مۇ‌سا زاڭى بويىنشا جە‌ۋگە تيىم سالىنعان جانۋاردىڭ ە‌تى بولعان (‏مۇ‌س.‏ 5-‏ج.‏ 14:‏7،‏ 8‏)‏؛‏ 2)‏ ول جانۋاردىڭ قانى دۇ‌رىستاپ اعىزىلماعان (‏مۇ‌س.‏ 3-‏ج.‏ 17:‏10—‏12‏)‏؛‏ 3)‏ ول تاماقتى جە‌ۋ جالعان قۇ‌دايعا تابىنۋمە‌ن بايلانىستى بولعان (‏مۇ‌سانىڭ 3-‏جازباسى 7:‏15 مە‌ن قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 10:‏18،‏ 21،‏ 22 سالىستىر)‏.‏

c قۇ‌دايعا سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىڭدى كۇ‌شە‌يتۋگە ‏«ە‌حوباعا جاقىندا»‏ كىتابى دا كومە‌كتە‌سە‌دى.‏ ودان ە‌حوبا مە‌ن ونىڭ قاسيە‌تتە‌رىن تە‌رە‌ڭىنە‌ن تانيسىڭ.‏