ىشىمدىككە قاتىستى قۇدايدىڭ كوزقاراسىن ەسكەرىڭىز
ەحوبا بىزگە مول سي تارتۋ ەتكەن. سولاردىڭ ٴبىرى — تاڭداۋ ەركىندىگى. تاڭداۋ ەركىندىگىنىڭ ارقاسىندا ەحوبا بەرگەن باسقا سيلاردى قالاي قولداناتىنىمىزدى ٶزىمىز شەشەمىز. كيەلى كىتاپتا شاراپتىڭ دا بىزگە بەرىلگەن سي ەكەنى ايتىلعان. ٴتىپتى: «نان كوڭىلدى كوتەرەر، شاراپ ومىرگە قۋانىش سيلار»،— دەلىنگەن (ۋاع. 10:19؛ ٴزاب. 104:15). الايدا ٴسىز ىشىمدىككە قاتىستى كوزقاراستار مەن نورمالار ٵر ەلدە ٵرتۇرلى ەكەنىن، ٴتىپتى ىشىمدىككە سالىنىپ كەتكەن ادامدار دا بار ەكەنىن بىلەتىن شىعارسىز. ەندەشە، ىشىمدىك ىشۋگە كەلگەندە دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا نە كومەكتەسەدى؟
قانداي ورتادا، قاي ەلدە تۋىپ-وسسەك تە، اينالامىزداعىلاردىڭ ەمەس، قۇدايدىڭ كوزقاراسىن قابىلداپ، سوعان ساي ارەكەت ەتسەك، مىندەتتى تۇردە باقىتتى بولامىز.
بايقاپ جۇرگەنىمىزدەي، دۇنيەدە ىشكىلىككە سالىنعان، شامادان تىس ىشەتىن ادامدار وتە كوپ. ولاردىڭ اراسىندا بىرەۋلەرى بوساڭسىپ، دەمالۋ ٷشىن ىشسە، باسقالارى قيىندىقتارىن ۇمىتۋ ٷشىن ىشەدى. ال وزگە جەرلەردە «كوتەرە الامىن» دەپ ىشە بەرۋ — مىقتىلىقتىڭ، ەسەيۋدىڭ بەلگىسى بولىپ سانالادى.
الايدا ماسىحشىلەر بىرەۋدىڭ ويىمەن ەمەس، قامقور جاراتۋشىمىزدىڭ دانالىعىمەن جۇرەدى. ەحوبا شامادان تىس ٸشۋدىڭ ارتى جاقسىلىققا اپارمايتىنىن ايتىپ كەتكەن. ناقىل سوزدەر 23:29—35 تارماقتاردا ماس ادامنىڭ قانداي بولاتىنى جانە مۇنىڭ نەگە اكەپ سوقتىراتىنى ەگجەي-تەگجەيلى جازىلعان a. مىسالى، ەۋروپادا تۇراتىن دانيەل دەگەن اقساقال ٴماسىحشى بولعانعا دەيىن كوپ ىشەتىن بولعان ەكەن. ول بىلاي دەيدى: «مەن ماس بولعانشا ٸشىپ، جامان ىستەرگە بارىپ قويدىم. سونىڭ كەسىرىنەن جان دۇنيەمدە تىرتىقتار قالىپ، ٵلى كۇنگە دەيىن قينالامىن».
ەندەشە ماسىحشىلەرگە ىشىمدىككە كەلگەندە دانالىقپەن شەشىم قابىلداۋعا جانە شامادان تىس ىشۋدەن بولاتىن قيىندىقتاردان اۋلاق بولۋعا نە كومەكتەسەدى؟ قۇدايدىڭ ىشىمدىككە قاتىستى كوزقاراسىن قابىلداپ، سوعان ساي ارەكەت ەتۋ.
قازىر كيەلى كىتاپتا ىشىمدىك تۋرالى نە ايتىلعانىنا جانە ادامدار نە ٷشىن ىشەتىنىنە توقتالىپ وتەيىك.
كيەلى كىتاپتاعى پرينسيپتەر
قۇدايدىڭ ٴسوزى ورىندى مولشەرمەن ٸشۋدى ايىپتامايدى. وندا ٴتىپتى: «قۋانىشپەن تاماعىڭدى جە، شات كوڭىلمەن شارابىڭدى ٸش»،— دەپ، شاراپ ادامدى قۋانتاتىنى ايتىلادى (ۋاع. 9:7). يسانىڭ دا، قۇدايدىڭ باسقا ادال قىزمەتشىلەرىنىڭ دە شاراپ ىشكەن كەزدەرى بولعان (مات. 26:27—29؛ لۇقا 7:34؛ ٴتىم. 1-ح. 5:23).
قۇدايدىڭ ٴسوزى ازداپ ىشۋگە تيىم سالماعانمەن، ماس بولۋدى ايىپتايدى. وندا: «شاراپ ٸشىپ ماس بولماڭدار»،— دەپ ناقتى ەسكەرتىلگەن (ەفەس. 5:18). ٴتىپتى: «ماسكۇنەمدەر... قۇداي پاتشالىعىن مۇرا ەتپەيدى»،— دەلىنگەن (قور. 1-ح. 6:10). ەحوبا شامادان تىس ٸشۋدى جانە سالىنىپ ٸشۋدى قاتاڭ ايىپتايدى. سوندىقتان ىشىمدىك ىشۋگە كەلگەندە كوپشىلىكتىڭ دەگەنىمەن جۇرمەي، قۇدايدىڭ كوزقاراسىن ەسكەرگەنىمىز ماڭىزدى.
كەيبىرەۋلەر «مەن ىشىمدىكتى كوتەرە الامىن، ماس بولمايمىن» دەپ كوپ ىشەدى. الايدا بۇل وتە قاۋىپتى. جازبالاردا انىق ايتىلعانداي، «شاراپقا قۇمار» ادام اۋىر قاتەلىكتەر جاساپ، قۇدايمەن قارىم-قاتىناسىن بۇزىپ الۋى مۇمكىن (تيت. 2:3؛ ناق. س. 20:1). يسا «ىشىمدىككە سالىنعان» ادامعا قۇدايدىڭ جاڭا دۇنيەسىندە ورىن جوق ەكەنىن ايتقان (لۇقا 21:34—36). ەندەشە، اشتى سۋدىڭ اشتى سالدارىنان اۋلاق جۇرۋگە نە كومەكتەسەدى؟
نە ٷشىن جانە قالاي ىشەتىنىڭىز جايلى ويلانىڭىز
ىشىمدىكتى ٶز حالقىمىزدا قالىپتاسقان ادەت بويىنشا ٸشۋ وتە قاۋىپتى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان ماسىحشىلەر ٸشىپ-جەۋگە كەلگەندە، ەحوبانىڭ ويىن ەسكەرەدى. كيەلى كىتاپتا: «ىشسەڭدەر دە، جەسەڭدەر دە نە باسقا نارسە ىستەسەڭدەر — ٴبارىن قۇدايدى دارىپتەۋ ٷشىن ىستەڭدەر!»— دەپ ايتىلعان (قور. 1-ح. 10:31). قازىر كەيبىر سۇراقتار مەن كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن قاراستىرىپ، ىشىمدىككە قۇدايدىڭ كوزقاراسىمەن قاراۋدى ۇيرەنەيىك.
ىشىمدىكتى باسقالارعا جاعىنۋ ٷشىن ىشەسىز بە؟ كەزىندە ەحوبا يسرايلدىكتەرگە: «كوپشىلىككە ەرمە»،— دەپ، ۇنامسىز ادامدارعا ىلەسپەۋدى ەسكەرتكەن (مۇس. 2-ج. 23:2). بۇگىندەگى ماسىحشىلەر دە بۇل ەسكەرتۋگە قۇلاق اسادى. قۇرداستارىمىزدىڭ ىرقىنا كونىپ، ىشىمدىككە قاتىستى كوزقاراسىمىز بەن شەشىمىمىزدى وزگەرتسەك، ەحوبانىڭ نورمالارىن بۇزىپ، ودان اجىراپ قالۋىمىز مۇمكىن (ريم. 12:2).
ىشىمدىكتى مىقتى ەكەنىڭىزدى كورسەتۋ ٷشىن ىشەسىز بە؟ كەيبىر ەلدەردە ىشىمدىكتى ٴجيى ٸشۋ جانە سىلقيا تويىپ ٸشۋ ادەتى قالىپتاسقان (پەت. 1-ح. 4:3). ٴبىراق قورىنتتىقتارعا 1-حات 16:13 تە: «سەرگەك بولىڭدار، سەنىمدە نىق تۇرىڭدار، ەرجۇرەك ٵرى بەرىك بولىڭدار»،— دەلىنگەن. قالاي ويلايسىز، ىشىمدىك سىزگە بەرىك بولۋعا نەمەسە مىقتى بولۋعا كومەكتەسە مە؟ ولاي ەمەس، كەرىسىنشە، سپيرتتىك ىشىمدىكتەر ادامنىڭ سەزىمدەرىن مۇقالتادى، ساناسىن تۇمانداندىرىپ، جامان شەشىمدەرگە اپارادى. وسىلاي، ادام مىقتى ادامعا ەمەس، كەرىسىنشە، ٵلسىز ادامعا اينالادى. يشايا 28:7 دە شاراپتىڭ كەسىرىنەن جولدان اداسقان ادام تەڭسەلىپ جۇرەتىنى جانە دۇرىس شەشىم قابىلداي المايتىنى ايتىلعان.
شىندىعىندا، ادامدى مىقتى ەتەتىن كۇشتى ەحوبا دارىتادى جانە مىقتى بولۋعا، قورىنتتىقتارعا 1-حات 16:13 تە ايتىلعانداي، سەرگەك بولۋ، سەنىمدە نىق تۇرۋ جاتادى (ٴزاب. 18:32). ٴماسىحشى سەرگەك بولىپ، سەنىمدە نىق تۇرۋ ٷشىن رۋحاني كۇيىنە اسەر ەتەتىن كەز كەلگەن قاۋىپتى بايقاي ٴبىلىپ، ودان بىردەن قاشۋى كەرەك. يسا جەر بەتىندە جۇرگەن كەزدە ٴدال وسىنداي مىقتىلىق تانىتتى. ونى باتىل ٵرى ٶز ۇستانىمىنا بەرىك بولعانى ٷشىن كوپ ادام قۇرمەتتەگەن.
ىشىمدىكتى پروبلەماڭىزدى ۇمىتۋ ٷشىن ىشەسىز بە؟ ٴزابۇر جىرشىسى كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن ەحوباعا بىلاي دەگەن: «سارىۋايىمعا سالىنعانىمدا، سەن مەنى جۇباتىپ، جانىما جاي بەردىڭ» (ٴزاب. 94:19). ٶمىردىڭ اۋىرتپالىقتارىنان ەڭسەڭىز ەزىلگەندە، بوتەلكەگە ەمەس، ەحوباعا جۇگىنىڭىز. وعان ٴجيى-ٴجيى دۇعا ەتسەڭىز، ۋايىمىڭىز بىرتە-بىرتە سەيىلە باستايدى. سونداي-اق قاۋىمداعى تولىسقان ماسىحشىمەن كەڭەسىپ، اقىل سۇراعانىڭىز دا تاپتىرماس كومەك بولا الادى. شىن مانىندە، قيىندىعىمدى ىشىمدىكپەن باسامىن دەگەن ادام، كەرىسىنشە، وزىنە تاعى ٴبىر قيىندىق قوسىپ الادى، ويتكەنى ىشكەن سوڭ ٶزىن قاداعالاي الماي، جامان شەشىم قابىلداپ قويۋى مۇمكىن (وشيا 4:11). جوعارىدا ايتىلىپ كەتكەن دانيەل بىلاي دەپ مويىندادى: «مەن كوپ ۋايىمدايتىنمىن جانە ٶزىمدى كىنالاي بەرەتىنمىن. جانىمدى قويارعا جەر تاپپاي، بوتەلكەگە جارماساتىنمىن. ٴبىراق ودان پروبلەمالارىم ەسەلەنىپ كەتتى. دوستارىمدى دا، ٶز-وزىمە دەگەن قۇرمەتتى دە جوعالتتىم. كەيىن ماعان بوتەلكە ەمەس، ەحوبا كەرەك ەكەنىن ٴتۇسىندىم. ەحوبامەن بىرگە قيىندىقتارعا توتەپ بەرىپ، پروبلەمالارىمدى شەشە الدىم». ٴبىزدىڭ جاعدايدا ٷمىت جوقتاي كورىنسە دە، مىنانى ۇمىتپايىق: ەحوبا كەز كەلگەن ۋاقىتتا كومەكتەسە الادى (ٴفىلىپ. 4:6، 7؛ پەت. 1-ح. 5:7).
ەگەر ٴسىز ارا-تۇرا ٸشىپ جۇرگەن بولساڭىز، مىنا سۇراقتار جايلى ويلانىپ كورگەنىڭىز ٴجون: سىزگە دوسىڭىز نە تۋىسقانىڭىز قانشا جانە قالاي ىشەتىنىڭىزدى ۋايىمدايتىنىن ايتقان با؟ ولاي بولسا، ٶزىڭىز بىلمەي ىشىمدىككە اۋەستەنىپ بارا جاتقان بولۋىڭىز مۇمكىن. ٴسىز بۇرىنعىدان كوپ ٸشىپ ٴجۇرسىز بە؟ وندا بۇل تاۋەلدىلىككە اپارۋى مۇمكىن. ٴسىز ىشىمدىكتى اۋزىڭىزعا الماي بىرنەشە كۇن نە ودان ۇزاق ۋاقىت جۇرە الاسىز با؟ جۇرە الماساڭىز، ىشىمدىككە ٷيىر بولىپ كەتكەنىڭىز. بۇنداي جاعدايدا ماماننىڭ كومەگىنە جۇگىنگەن دۇرىس بولار.
كەيبىر ماسىحشىلەر ىشىمدىكتىڭ جامان سالدارىن بىلگەندىكتەن، ونى اۋزىنا دا الماۋعا بەكىنگەن. باسقالار بولسا ونىڭ ٴدامىن ۇناتپاعاندىقتان ىشپەۋدى شەشكەن. وسىنداي دوستارىڭىز نە تانىستارىڭىز بولسا، ولاردى سىناپ-مىنەمەي، شەشىمدەرىن قۇرمەتتەڭىز.
ىشىمدىككە قاتىستى وزىمىزگە بەلگىلى ٴبىر شەكتەۋلەر ورناتىپ العانىمىز دانالىققا جاتادى. مىسالى، ٴماسىحشى قانشا مولشەردەن ارتىق ىشپەيتىنىن ٶزى ٷشىن بەلگىلەپ الار نەمەسە قانشالىقتى ٴجيى ىشەتىنىن (مىسالى، اپتاسىنا ٴبىر رەت تاماقتىڭ بارىسىندا) شەشىپ الار. كەيبىر ماسىحشىلەر ىشىمدىكتىڭ تۇرلەرىنە قاراي وزدەرىنە شەكتەۋلەر ورناتقان. ولار شاراپ پەن سىرانى ازداپ ىشكەنىمەن، سپيرت مولشەرى جوعارى ىشىمدىكتەردەن مۇلدەم باس تارتقان، ٴتىپتى باسقا سۋسىندارمەن ارالاستىرىپ تا ىشپەيدى. وسىلاي وزىمىزگە ناقتى ەرەجەلەر ورناتىپ الساق، ونى ۇستانۋ دا جەڭىل بولادى. تولىسقان ٴماسىحشى ىشىمدىككە قاتىستى قابىلداعان شەشىمىنە وزگەلەردىڭ الدىندا ىڭعايسىزدانباعانى ٴجون.
ەسكەرۋ كەرەك تاعى ٴبىر جايت — باسقالاردىڭ سەزىمى. ريمدىكتەرگە 14:21 دە: «ەندەشە ەت جەمەگەنىڭ، نە شاراپ ىشپەگەنىڭ، نە باۋىرلاسىڭدى سۇرىندىرەتىن باسقا دا نارسەلەردى ىستەمەگەنىڭ جاقسى»،— دەلىنگەن. وسى كەڭەسكە قۇلاق اسۋعا ٴبىزدى نە تالپىندىرادى؟ سۇيىسپەنشىلىك. ەگەر ىشىمدىك ٸشۋ بىرەۋدى ٴسۇرىندىرۋى مۇمكىن ەكەنىن تۇسىنسەڭىز، وندا ونى سۇيگەندىكتەن، سول جاعدايدا ىشپەي-اق قويۋدى شەشەرسىز. سوندا ونىڭ سەزىمدەرىنە قۇرمەتپەن قاراپ، ٶزىڭىزدىڭ ەمەس، سول ادامنىڭ يگىلىگىن ويلايتىن بولاسىز (قور. 1-ح. 10:24).
ٴماسىحشىنىڭ شەشىمىنە اسەر ەتەتىن تاعى ٴبىر جايت — ۇكىمەت شىعارعان زاڭدار. مىسالى، زاڭ بويىنشا ٴسپيرتتى ىشىمدىك ىشۋگە بەلگىلى ٴبىر جاستان باستاپ قانا رۇقسات بەرىلۋى مۇمكىن نەمەسە ىشىمدىك ٸشىپ الىپ كولىك جۇرگىزۋگە نە قانداي دا ٴبىر قۇرىلعىدا جۇمىس ىستەۋگە تيىم سالىنۋى مۇمكىن (ريم. 13:1—5).
ەحوبا بىزگە تارتۋ ەتكەن مول سيدىڭ ٴبىرى — تاڭداۋ ەركىندىگى دەدىك. وسى سيدىڭ ارقاسىندا ٴبىز نە ٸشىپ-جەيتىنىمىزدى تاڭداي الامىز. ەندەشە، كوكتەگى اكەمىزدى قۋانتاتىن تاڭداۋلار جاساي وتىرىپ، وسى ەركىندىكتى باعالايتىنىمىزدى كورسەتە بەرەيىك.
a اقش-تىڭ اۋرۋدى باقىلاۋ جانە الدىن الۋ ورتالىعى الكوگولدى ٴتىپتى ٴبىر رەتكە دە شەكتەن تىس ٸشۋدىڭ سالدارى اۋىر بولاتىنىن مالىمدەدى. وعان كىسى ٶلتىرۋ، وزىنە قول جۇمساۋ، جىنىستىق قورلىق كورسەتۋ، ٶز جۇبىن جابىرلەۋ، قاۋىپتى جىنىستىق قاتىناسقا ٴتۇسۋ جانە تۇسىك تاستاۋ جاتادى.
