49-زەرتتەۋ ماقالاسى
147-ٵن ۋادە ەتىلگەن جۇماق
ٴسىز ماڭگى ٶمىر ٴسۇرسىن دەپ جاسالعان شارا
«اكەمنىڭ ەركى — ۇلىن كورىپ، وعان سەنگەن اركىمگە ماڭگىلىك ٶمىر سيلاۋ» (جوح. 6:40).
نەگىزگى وي
يسا ٴماسىحتىڭ تولەم قۇرباندىعىنىڭ يگىلىگىن مايلانعاندار دا، باسقا قويلار دا كورەدى.
1. كەيبىرەۋلەر ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ تۋرالى نە ويلايدى؟
كوپ ادام ۇزاق ٶمىر ٴسۇرۋ ٷشىن دەنساۋلىعىن كۇتەدى، جاقسى تاماقتانادى، جاتتىعۋلار جاسايدى. دەسە دە ولار ماڭگى ٶمىر سۇرەمىز دەپ ەشقاشان ۇمىتتەنبەيدى. ويتكەنى ماڭگى ٶمىردى ارمان-قيال دەپ ەسەپتەيدى. ال قارتتىقتىڭ تاۋقىمەتىن تارتىپ جۇرگەندەر ٴتىپتى ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋدى قالامايدى. ٴبىراق جوحان 3:16 دا جانە 5:24 تە يسا ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ مۇمكىن ەكەنىن جانە بۇل ٶمىردىڭ كەرەمەت ٶمىر بولاتىنىن ايتقان.
2. جوحان 6-تاراۋدا ماڭگىلىك ٶمىر تۋرالى نە دەلىنگەن؟ (جوحان 6:39، 40)
2 الدىڭعى ماقالادان بىلگەنىمىزدەي، يسا مىڭداعان ادامدى نانمەن جانە بالىقپەن تويىندىرعان ەدى. بۇل تاڭعاجايىپ كەرەمەت بولدى! ٴبىراق يسانىڭ كەلەسى كۇنى ايتقان سوزدەرى ودان دا قاتتى قايران قالدىردى. سوڭىنان ەرىپ، قاپارناۋمعا كەلگەن جۇرتقا يسا قايتا ٴتىرىلۋ بولاتىنىن جانە ادامداردىڭ ماڭگى ٶمىر سۇرەتىنىن ايتتى (جوحان 6:39، 40 وقىڭىز). ونىڭ سوزدەرى بارىمىزگە دە قاتىستى. ويلاپ كورىڭىزشى، ومىردەن وتكەن تۋىستارىڭىز، دوستارىڭىز قايتا تىرىلەدى. ٴسىز دە، ولار دا ماڭگى باقي ٶمىردىڭ راقاتىن كورەسىزدەر. ٴبىراق يسانىڭ كەيىنگى ايتقان سوزدەرىن كوپشىلىك اسا تۇسىنبەدى. سوندا ول نە دەگەن ەدى؟
3. جوحان 6:51 دە يسا ٶزى تۋرالى نە دەدى؟
3 يسانىڭ بەرگەن نانىن تويىپ جەگەن جۇرت قاپارناۋمعا كەلگەندە، ەحوبا اتا-بابالارىنا بەرگەن ماننانى ەسىنە الدى. ويتكەنى ولار جازبالاردا ماننا اسپاننان بەرىلگەن «نان» دەپ اتالاتىنىن بىلەتىن (ٴزاب. 105:40؛ جوح. 6:31). يسا ماننانى تىلگە تيەك ەتىپ، ٴتالىم بەرە باستادى. ماننا ەحوبا كەرەمەت تۇردە بەرگەن نان بولسا دا، ونى جەگەن ادامدار تۇبىندە ٴبارىبىر ٶلدى (جوح. 6:49). ال يسا ٶزىن «شىنايى نان»، «قۇدايدىڭ نانى»، «ٶمىر بەرەتىن نان» دەپ اتادى (جوح. 6:32، 33، 35). يسا وسى نان مەن ماننانىڭ ايىرماشىلىعىن كورسەتىپ: «مەن كوكتەن تۇسكەن ٴتىرى نانمىن. ونى جەگەن ادام ماڭگى ٶمىر سۇرەدى»،— دەدى (جوحان 6:51 وقىڭىز). ياھۋديلەر ونىڭ بۇل ٴسوزىن تۇسىنبەي، باستارى قاتتى. ولار «يسانىڭ ٶزىن كوكتەن تۇسكەن نانعا تەڭەگەنى قالاي؟ بۇل نان كەزىندە ەحوبا اتا-بابالارىمىزعا كەرەمەت تۇردە بەرگەن ماننادان ارتىق بولۋى مۇمكىن بە؟» دەپ دال بولدى. سوندا يسا اشىعىن ايتىپ: «بۇل نان — مەنىڭ ٴتانىم»،— دەدى. يسانىڭ بۇل سوزدەرى نەنى ٴبىلدىردى؟ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن بىلگەنىمىز ٴبىز ٷشىن دە ماڭىزدى. ويتكەنى ٶزىمىزدىڭ جانە جاقىندارىمىزدىڭ ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋى نەنىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولعانىن ٴتۇسىنۋىمىز كەرەك. ەندەشە، كوپشىلىكتى دال قىلعان يسانىڭ سوزدەرىن تالداپ كورەيىك.
ٴتىرى نان مەن يسانىڭ ٴتانى
4. يسانىڭ ٶز سوزدەرىنەن نەگە جۇرتتىڭ توبە شاشى تىك تۇردى؟
4 يسانىڭ «بۇل نان — ادامزات ومىرگە يە بولسىن دەپ بەرەتىن مەنىڭ ٴتانىم» دەگەن سوزدەرىن ەستىگەندە، جۇرتتىڭ توبە شاشى تىك تۇردى. ولار بىردەن كاننيباليزم جايلى ويلاپ، يسانىڭ ٴتانىن تۋرا ماعىنادا جەۋ كەرەك دەپ تۇسىنسە كەرەك (جوح. 6:52). ٴبىراق يسانىڭ «ادام ۇلىنىڭ ٴتانىن جەپ، قانىن ىشپەسەڭدەر، ومىرگە يە بولمايسىڭدار» دەگەن كەيىنگى سوزدەرى جۇرتتى ودان سايىن ەسەڭگىرەتىپ تاستادى (جوح. 6:53).
5. يسا سوزدەرىن تۋرا ماعىنادا ايتپاعانىنا نەگە سەنىمدىمىز؟
5 سوناۋ نۇحتىڭ زامانىندا قۇداي ادامدارعا قاندى ٸشىپ-جەۋگە تيىم سالعان (مۇس. 1-ج. 9:3، 4). يسرايلگە زاڭ بەرگەندە دە ەحوبا وسى بۇيرىعىن قايتالاپ ايتقان. ٴتىپتى بۇل زاڭدى بۇزعان ادام ولىمگە كەسىلەتىن (مۇس. 3-ج. 7:27). يسانىڭ ٶزى دە بۇل زاڭدى بەرىك ۇستانعان (مات. 5:17—19). سوندىقتان ونىڭ جۇرتتى تۋرا ماعىنادا ٴتانىن جەپ، قانىن ىشۋگە تالپىندىرۋى مۇمكىن ەمەس. ٴبىراق سوزدەرى قانشا جەردەن قۇلاققا تۇرپىدەي تيسە دە، يسا ادام «ماڭگىلىك ومىرگە» يە بولۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن انىق ايتتى (جوح. 6:54).
6. يسانىڭ «ٴتانىمدى جەپ، قانىمدى ىشىڭدەر» دەگەن سوزدەرىن قاي ماعىنادا ٴتۇسىنۋىمىز كەرەك؟
6 يسا ٶزىنىڭ سوزدەرىن بەينەلى ماعىنادا ايتقانى انىق. ونىڭ بەينەلى ماعىنادا سويلەپ تۇرعانى ٴبىرىنشى رەت ەمەس. بۇعان دەيىن ول ساماريالىق ايەلگە: «مەن بەرەتىن سۋدان ىشكەن ادام ەشقاشان شولدەمەيدى. بۇل سۋ ونىڭ ىشىندە ماڭگىلىك ٶمىر بەرەتىن بۇرقىلداپ جاتقان بۇلاققا اينالادى»،— دەگەن بولاتىن (جوح. 4:7، 14) a. بۇلاي دەۋىمەن يسا ايەل كادىمگى سۋدى ىشكەننەن ماڭگى ٶمىر ٴسۇرىپ كەتەدى دەمەگەن. دەمەك، يسا «كىم مەنىڭ ٴتانىمدى جەپ، قانىمدى ىشسە، ماڭگىلىك ومىرگە يە بولادى» دەگەن سوزدەرىن دە تۋرا ماعىنادا ايتپاعان.
ەكى جاعدايدىڭ ايىرماشىلىعى
7. جوحان 6:53 تەگى يسانىڭ سوزدەرى تۋرالى كەيبىرەۋلەر قانداي ويدا؟
7 يسا جوحان 6:53 تەگى «ٴتانىمدى جەپ، قانىمدى ىشىڭدەر» دەگەن سوزدەرىن يەمىزدىڭ كەشكى اسىندا دا ايتقان (مات. 26:26—28). سوعان قاراپ كەيبىرەۋلەر ەسكە الۋ كەشىنىڭ قالاي وتەتىنىنە جوحان 6:53 نەگىز بولدى دەپ ەسەپتەيدى. سوندىقتان ولار نان مەن شاراپتان يەمىزدىڭ كەشكى اسىنا كەلگەن ادامنىڭ ٴبارى ٴدام تاتۋ كەرەك دەپ ويلايدى. ٴبىراق بۇل دۇرىس پا؟ ٴبىزدىڭ بۇل سۇراقتىڭ ٴجون-جوسىعىن ٴبىلىپ العانىمىز ماڭىزدى. سەبەبى دۇنيەجۇزى بويىنشا جىل سايىن بۇل كەشكە بىزبەن بىرگە ميلليونداعان ادام جينالادى. قازىر وسى ەكى جاعدايدىڭ اراسىندا قانداي ايىرماشىلىق بار ەكەنىن كورەيىك.
8. ەكى جاعدايدىڭ ايىرماشىلىعى قانداي؟ (سۋرەتتەردى دە قاراڭىز.)
8 وسى ەكى جاعدايدى قاراستىرىپ، ەكى ايىرماشىلىققا نازار اۋدارايىق. بىرىنشىدەن، جوحان 6:53—56 تارماقتارداعى سوزدەرىن يسا قاشان جانە قاي جەردە ايتقانىن كورەيىك. بۇل سوزدەردى ول ب. ز. 32-جىلى عاليلەيادا ايتقان. ال يەمىزدىڭ كەشكى اسىن ول ٴبىر جىلدان كەيىن، ياعني ب. ز. 33 جىلى يەرۋساليمدە ەنگىزدى. ەكىنشىدەن، يسانىڭ بۇل سوزدەرىن كىمگە ايتقانىن ەسكەرسەك، ولاردىڭ كوبىسى رۋحاني قاجەتتىلىكتەرىن ەمەس، ٴبىر كۇندىك تاماعىن ويلاپ جۇرگەن ياھۋديلەر ەدى (جوح. 6:26). ولار يسانىڭ سوزدەرىن تۇسىنبەگەندە، بىردەن وعان سەنۋدەن قالدى. ٴتىپتى كەيبىر شاكىرتتەرى ونىڭ سوڭىنان ەرۋدى دوعاردى (جوح. 6:14، 36، 42، 60، 64، 66). ال يسا يەمىزدىڭ كەشكى اسىن ەنگىزگەندە، قاسىندا 11 ەلشىسى بولدى. ولار يسانىڭ ايتقان سوزدەرىن تۇسىنبەسە دە، وعان ادال بولىپ قالدى. عاليلەياداعى ياھۋديلەردەن ايىرماشىلىعى، ولار يسانىڭ كوكتەن كەلگەن قۇداي ۇلى ەكەنىنە كامىل سەندى (مات. 16:16). يسا ولاردى ماقتاپ: «قيىندىققا ۇشىراعان كەزدەرىمدە مەنىمەن بىرگە بولعان سەندەرسىڭدەر»،— دەگەن (لۇقا 22:28). يسانىڭ جوحان 6:53 تەگى سوزدەرى يەمىزدىڭ كەشكى اسىنا نەگىز بولماعانىنا وسى ەكى ايىرماشىلىقتىڭ ٶزى جەتكىلىكتى دالەل. ٴبىراق بۇدان باسقا تاعى ٴبىر ماڭىزدى دالەل بار.
سول جاقتا: يسا جوحان 6-تاراۋداعى سوزدەرىن عاليلەياداعى قالىڭ جۇرتقا ايتقان. وڭ جاقتا: يسا يەرۋساليمدە شاعىن توپپەن، ياعني 11 ادال ەلشىسىمەن سويلەسكەن (8-ابزاستى قاراڭىز)
يسانىڭ سوزدەرى سىزگە دە قاتىستى
9. يسانىڭ يەمىزدىڭ كەشكى اسىندا ايتقان سوزدەرى كىمدەرگە قاتىستى؟
9 يەمىزدىڭ كەشكى اسىندا يسا اشىتقىسىز پىسىرىلگەن ناندى ەلشىلەرىنە بەرىپ، بۇل ونىڭ ٴتانىن بىلدىرەتىنىن ايتتى. كەيىن شاراپتى دا بەرىپ جاتىپ، بۇل «كەلىسىم قانىن» بىلدىرەتىنىن ٴتۇسىندىردى (مار. 14:22—25؛ لۇقا 22:20؛ قور. 1-ح. 11:24). يسانىڭ كەلىسىم جايلى ايتقانى كوڭىل بۇرارلىق جايت. ويتكەنى بۇل «جاڭا كەلىسىم» جالپى ادامزاتقا ەمەس، قۇداي پاتشالىعىندا يسامەن بىرگە بيلىك ەتەتىن رۋحاني يسرايلگە قاتىستى ەدى (ەۆر. 8:6، 10؛ 9:15). ەلشىلەر بۇل سوزدەردىڭ ٴمانىن بىردەن ۇقپادى. ٴبىراق ولار كوپ ۇزاماي كيەلى رۋحپەن مايلانىپ، بۇل جاڭا كەلىسىم ٶز كۇشىنە ەنبەك ەدى (جوح. 14:2، 3).
10. عاليلەيادا جانە يەمىزدىڭ كەشكى اسىندا بولعان جاعدايدىڭ تاعى ٴبىر ايىرماشىلىعى قانداي؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
10 يسا يەمىزدىڭ كەشكى اسىندا ايتقان سوزدەرىن «كىشكەنە وتارعا» ايتتى. ونىمەن بىرگە ٴبىر بولمەدە بولعان ادال ەلشىلەر وسى شاعىن توپتىڭ العاشقى مۇشەلەرى ەدى (لۇقا 12:32). ولار دا، كەيىنىرەك وسى توپقا قوسىلاتىن ادامدار دا ەكى رامىزدەن — نان مەن شاراپتان — ٴدام تاتا الاتىن. ولار بولاشاقتا يسامەن بىرگە كوكتە بولماق ەدى. بۇل — ەكى جاعدايدىڭ ٴبىر-بىرىنە ۇقسامايتىنىنا تاعى ٴبىر دالەل. ويتكەنى عاليلەيادا يسا ٶز سوزدەرىن شاعىن توپقا ەمەس، قالىڭ جۇرتقا ايتقان.
نان مەن شاراپتان از عانا ادام ٴدام تاتادى، ٴبىراق يساعا سەنگەن ٵربىر ادام ماڭگى ٶمىر سۇرە الادى (10-ابزاستى قاراڭىز)
11. يسانىڭ عاليلەيادا ايتقان سوزدەرى شاعىن توپقا ايتىلماعانى نەدەن كورىندى؟
11 عاليلەيادا يسانى تىڭداپ تۇرعان ادامدار تەك تاماقتى ويلاپ تۇردى. ٴبىراق يسا ولاردىڭ نازارىن تاماقتان الدەقايدا ماڭىزدى نارسەگە اۋدارىپ، ولارعا ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە مۇمكىندىك بار ەكەنىن اشتى. ومىردەن وتكەن ادامدار اقىرعى كۇنى قايتا ٴتىرىلىپ، ولار دا ماڭگى ٶمىر سۇرە الاتىنىن بۇكپەي ايتتى. يسا بۇل سوزدەرىن يەمىزدىڭ كەشكى اسىنداعىداي سانى شەكتەۋلى ادامدارعا ايتپاعان. قايتا، بۇل باتالارعا بارلىق ادام قول جەتكىزە الاتىنىنا نازار اۋدارعان. سوندىقتان ول: «[وسى ناندى] جەگەن ادام ماڭگى ٶمىر سۇرەدى. بۇل نان — ادامزات ومىرگە يە بولسىن دەپ بەرەتىن مەنىڭ ٴتانىم»،— دەگەن (جوح. 6:51).
12. يسا ايتقان ماڭگىلىك ومىرگە يە بولۋ ٷشىن نە قاجەت؟
12 ٴبىراق يسانىڭ عاليلەيادا ايتقان سوزدەرى دۇنيەگە كەلگەن ٵربىر ادام ماڭگىلىك ومىرگە يە بولادى دەگەندى بىلدىرمەگەن. يسا ناندى جەگەن ادام عانا، ياعني وعان سەنىم تانىتقان ادام عانا، ماڭگىلىك ٶمىردىڭ يگىلىگىن كورەتىنىن ايتقان. وسى دۇنيەدەگى ماسىحشىلەردىڭ كوبىسى قۇتقارىلۋ ٷشىن يساعا سەنىپ، ونى قۇتقارۋشى دەپ مويىنداۋ جەتكىلىكتى دەپ ەسەپتەيدى (جوح. 6:29). ٴبىراق عاليلەيادا يساعا سەنەمىز دەپ تۇرعان جۇرت ودان تەرىس اينالىپ كەتتى ەمەس پە؟! ولاردىڭ بۇلاي ەتۋىنە نە سەبەپ بولعانىن كورەيىك.
13. يساعا سەنۋ دەگەن شىن مانىندە نەنى بىلدىرەدى؟
13 عاليلەياداعى جۇرت وزدەرىنە كەرەگىن العان كەزدە عانا يساعا ەرىپ ٴجۇردى. ولار اۋرۋلارىنان ساۋىققانىنا، تەگىن تاماق ىشكەنىنە جانە قۇلاقتارىنا جاعاتىن سوزدەردى ەستىگەنىنە عانا ٴماز بولدى. ٴبىراق يسا جەر بەتىنە جاي ادامداردىڭ قالاۋىن ورىنداۋ ٷشىن كەلگەن جوق قوي. ونىڭ شىنايى شاكىرتى بولۋ دەگەن شىن مانىندە نەنى بىلدىرەتىنىن يسا انىق كورسەتتى. ونىڭ «ماعان كەلىڭدەر» دەگەن شاقىرۋىنا قۇلاق اسۋ ٷشىن، جۇرت ول ۇيرەتكەن تالىمدەردىڭ ٴبارىن قابىلداپ، بارىنە مويىنسۇنۋلارى كەرەك ەدى (جوح. 5:40؛ 6:44).
14. يسانىڭ ٴتانى مەن قانىنىڭ يگىلىگىن كورۋ ٷشىن ٴبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
14 يسا عاليلەياداعى جۇرتقا سەنىم تانىتۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىندىرگەن. سوندا ولار نە نارسەگە سەنۋ كەرەك ەدى؟ ولار يسانىڭ ۋاقىت وتە قۇربان ەتەتىن ٴتانى مەن قانى ماڭگىلىك ومىرگە جول اشاتىنىنا سەنۋ كەرەك ەدى. بۇعان سەنۋ سول كەزدەگى ياھۋديلەر ٷشىن قانشالىقتى ماڭىزدى بولعان بولسا، ٴبىز ٷشىن دە سونشالىقتى ماڭىزدى (جوح. 6:40). ٴيا، جوحان 6:53 تە ايتىلعان يسانىڭ ٴتانى مەن قانىنىڭ يگىلىگىن كورۋ ٷشىن تولەمگە سەنۋىمىز كەرەك. بۇل تولەمنىڭ يگىلىگىن كورۋگە سانسىز كوپ ادامنىڭ مۇمكىندىگى بار (ەفەس. 1:7).
15، 16. جوحان 6-تاراۋدان نە بىلدىك؟
15 جوحان 6-تاراۋدان قانشاما قۇندى ٴتالىم الدىق. ٴبىز يسانىڭ ادامداردى قانشالىقتى جاقسى كورەتىنىنە كۋا بولدىق. عاليلەيادا ول قانشاما ادامدى ساۋىقتىردى، ولارعا پاتشالىق جايلى ٴتالىم بەردى جانە ادامنىڭ باستى قاجەتتىلىگى تاماقپەن دە قامتاماسىز ەتتى (لۇقا 9:11؛ جوح. 6:2، 11، 12). ٴبىراق بارىنەن دە ماڭىزدىسى، يسا ٶزىنىڭ «ٶمىر بەرەتىن نان» ەكەنىن اشتى (جوح. 6:35، 48).
16 يسا «باسقا قويلار» دەپ اتاعان ادامدار جىل سايىنعى ەسكە الۋ كەشىندە نان مەن شاراپتان ٴدام تاتپايدى، ٴتىپتى ولاي ەتۋلەرىنە بولمايدى دا (جوح. 10:16). ٴبىراق سوندا دا ولار يسا ٴماسىحتىڭ ٴتانى مەن قانىنىڭ يگىلىگىن كورە الادى. بۇل ٷشىن تولەمنىڭ ازات ەتەتىن قۇنىن ٴتۇسىنىپ، سوعان سەنىم تانىتسا بولعانى (جوح. 6:53). ال نان مەن شاراپتان ٴدام تاتاتىندار، ياعني جاڭا كەلىسىمگە تۇرعاندار كوكتەگى پاتشالىقتا بيلىك ەتۋگە ۇمىتتەنەدى. تۇيىندەي كەتسەك، جوحان 6-تاراۋدان مايلانعانداردىڭ دا، باسقا قويلاردىڭ دا الار ٴتالىمى مول. بۇل تاراۋدىڭ وزەكتى ويى: ماڭگىلىك ومىرگە جەتۋدىڭ جالعىز جولى — تولەمگە سەنۋ.
150-ٵن قۇتقارىلۋ ٷشىن قۇدايدى ىزدەيىك
a يسا ايتقان سۋ ادامزات ماڭگى ٶمىر ٴسۇرسىن دەپ جاساعان ەحوبانىڭ شاراسىن بىلدىرەدى.
