45-زەرتتەۋ ماقالاسى
138-ٵن «اق شاش — اسەم ٴتاج»
ادال قاريالاردىڭ وسيەتىنەن الار ساباقتار
«دانالىق قاريالاردا، تۇسىنىك كوپ جاساعانداردا ەمەس پە؟» (ٵيۇپ 12:12).
نەگىزگى وي
ەحوباعا مويىنسۇنىپ جۇرسەك، قازىردىڭ وزىندە باتالارعا كەنەلەمىز، ال بولاشاقتا ماڭگى ٶمىر سۇرەمىز.
1. نەگە ۇلكەن كىسىلەردەن ۇيرەنەرىمىز كوپ؟
ماڭىزدى شەشىم قابىلداردا قاي-قايسىسىمىزعا دا اقىل-كەڭەس كەرەك. قاۋىمداعى اقساقالدار مەن تولىسقان باۋىرلاستار بىزگە جاقسى كەڭەس بەرە الادى. ٴبىراق ٴبىز «ولاردىڭ جاسى مەنەن اناعۇرلىم ۇلكەن عوي، ايتاتىندارى ٴبىزدىڭ زاماننان قالىپ قويعان» دەپ ويلاماۋىمىز قاجەت. ەحوبا ٴبىزدىڭ ۇلكەن كىسىلەردەن ۇيرەنگەنىمىزدى قالايدى. بىزدەن كوپ جاساعاندىقتان، ولاردىڭ تاجىريبەسى دە، تۇسىنىگى مەن دانالىعى دا كوبىرەك (ٵيۇپ 12:12).
2. بۇل ماقالادا نە تالقىلايمىز؟
2 ەجەلدە ەحوبا ادال قارت كىسىلەر ارقىلى حالقىنىڭ رۋحىن كوتەرىپ، باسشىلىق بەرىپ وتىرعان. مىسالى، مۇسا پايعامبار، ٴداۋىت پاتشا جانە ەلشى جوحاندى الايىق. ولار ٵرتۇرلى ۋاقىتتا ٶمىر سۇرگەن جانە ٴتۇرلى جاعدايلاردى باستان كەشىرگەن. ومىرلەرىنىڭ سوڭىنا تامان ولار جاس ۇرپاققا وسيەتتەرىن ايتىپ كەتتى. ۇشەۋى دە قۇدايعا مويىنسۇنۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا باسا نازار اۋداردى. ەحوبا ولاردىڭ سوزدەرىن كيەلى كىتاپقا جازدىرىپ، ٴبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ساقتادى. دەمەك، ولاردىڭ ايتقان اقىلى جاسىمىز بار، كارىمىز بار — بارلىعىمىزعا پايدالى (ريم. 15:4؛ ٴتىم. 2-ح. 3:16). سوندىقتان وسى ماقالادا ٴبىز ولاردىڭ ايتقان سوڭعى وسيەتىن قاراستىرامىز ٵرى پايدالى ساباقتار تۇيەمىز.
«ۇزاق عۇمىر كەشەسىڭدەر»
3. مۇسا قانداي قىزمەتتەر اتقارعان؟
3 مۇسا ەحوباعا بارىنشا بەرىلگەن ادام بولعان. قۇدايعا قىزمەت ەتۋ جولىندا ول پايعامبار، تورەشى، قولباسشى، ٴتىپتى تاريحشى دا بولدى. ناعىز كوپتى كورگەن ادام دەپ وسى مۇسانى ايتساق بولادى. ول يسرايل حالقىن مىسىر قۇلدىعىنان الىپ شىقتى، سونداي-اق ەحوبانىڭ كوپ كەرەمەتىن ٶز كوزىمەن كوردى. كيەلى جازبالاردىڭ العاشقى بەس كىتابىن جازدى. سونىمەن قاتار ول ٴزابۇردىڭ 90-تاراۋىن جازدى، 91-تاراۋىن دا جازعان بولۋى مۇمكىن. ٵيۇپ كىتابىن دا مۇسا جازسا كەرەك.
4. مۇسا كىمدەردىڭ جىگەرىن قايرادى جانە نەگە؟
4 جاسى ٴجۇز جيىرماعا كەلگەن مۇسا كوز جۇمار الدىندا بۇكىل يسرايلدىكتەردى جيناپ، ولاردىڭ باسىنان وتكەندەردى ەستەرىنە سالدى. وندا وتىرعانداردىڭ كەيبىرى جاس كەزىندە ەحوبانىڭ كورسەتكەن بەلگىلەرى مەن كەرەمەتتەرىنە، مىسىردى قالاي جازالاعانىنا كۋا بولعان (مۇس. 2-ج. 7:3، 4). ولار قاق جارىلعان قىزىل تەڭىزدىڭ تۇبىمەن ٴجۇرىپ وتكەن جانە پەرعاۋىن مەن اسكەرىنىڭ كۇل-تالقانى شىققانىن كورگەن (مۇس. 2-ج. 14:29—31). ال ٴشول دالا كەزىپ جۇرگەندە، ەحوبا قۇداي ولاردى قاۋىپ-قاتەردەن ساقتاپ، كەرەگىمەن قامداعان. ەندى ولار ۋادە ەتىلگەن جەرگە اياق باسقالى تۇردى (مۇس. 5-ج. 8:3، 4). وسى سوڭعى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ، مۇسا ولاردىڭ جىگەرىن قايرادى a.
5. مۇسانىڭ 5-جازباسى 30:19، 20 داعى مۇسانىڭ سوزدەرىن ەستىگەندە، يسرايلدىكتەر بولاشاققا قاتىستى نە ٴتۇسىندى؟
5 مۇسا نە ايتتى؟ (مۇسانىڭ 5-جازباسى 30:19، 20 وقىڭىز). يسرايل حالقىنىڭ الدىندا جارقىن بولاشاق تۇردى. ەحوبانىڭ باتاسىمەن ولار ونىڭ ۋادە ەتكەن جەرىندە ۇزاق ٶمىر كەشپەك ەدى. ول جەر سونداي شۇرايلى، سۇلۋ مەكەن بولاتىن. مۇسا ولارعا: «ەحوبا قۇدايلارىڭ... وزدەرىڭ تۇرعىزباعان ۇلكەن دە اسەم قالالاردى، وزدەرىڭ جيناماعان دۇنيە-مۇلىككە تولى ۇيلەردى، وزدەرىڭ قازباعان سۋ قويمالارىن، وزدەرىڭ وتىرعىزباعان جۇزىمدىكتەر مەن ٴزايتۇن اعاشتارىن بەرەدى»،— دەدى (مۇس. 5-ج. 6:10، 11).
6. ەحوبا نەگە يسرايلدىكتەردىڭ باسقا حالىقتاردان جەڭىلۋىنە جول بەردى؟
6 ٴبىراق مۇسا ٴبىر ماڭىزدى جايتتى ەسكەرتتى. سول شۇرايلى جەردى ۇزاعىنان مەكەندەۋ ٷشىن ولار ەحوبانىڭ زاڭدارىنا مويىنسۇنۋ قاجەت ەدى. مۇسا ولاردى «ٶمىردى تاڭداۋعا»، ياعني ەحوبانىڭ «ايتقاندارىنا قۇلاق اسىپ، وعان ادال بولىپ جۇرۋگە» شاقىردى. الايدا يسرايلدىكتەر ەحوبادان باس تارتىپ كەتتى. سوندىقتان قۇداي ولاردى اسسيريالىقتاردىڭ، كەيىن بابىلدىقتاردىڭ قولىنا بەردى دە، ولار جەر اۋدارىلىپ كەتتى (پات. 2-ج. 17:6—8، 13، 14؛ شەج. 2-ج. 36:15—17، 20).
7. مۇسانىڭ ايتقانىنان قانداي وي تۇيەمىز؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
7 وزىمىزگە قانداي ساباق الامىز؟ ەحوباعا مويىنسۇنساق، ٶمىرىمىزدى امان ساقتايمىز. ۋادە ەتىلگەن جەردىڭ تابالدىرىعىندا تۇرعان يسرايلدىكتەر سياقتى، ٴبىز دە قۇدايدىڭ ۋادە ەتكەن جاڭا دۇنيەسىنە مىنە-مىنە كىرگەلى تۇرمىز. ول كەزدە جەر بەتى اسەم جۇماققا اينالادى (يشايا 35:1؛ لۇقا 23:43). ٸبىلىس پەن جىن-پەرىلەر بولمايدى (ايان 20:2، 3). ادامزاتتى شىنايى جولدان اداستىراتىن جالعان ٴدىن دە بولمايدى (ايان 17:16). ادامدار ۇكىمەتتەردىڭ ەزگىسىنەن بوسايدى (ايان 19:19، 20). ەحوبا جۇماقتا ەشكىمگە دە بۇلىك شىعارۋعا جول بەرمەيدى (ٴزاب. 37:10، 11). جەردىڭ قاي بۇرىشىندا دا ادامدار قۇدايدىڭ ٵدىل زاڭدارىن ۇستانىپ، ىنتىماق-بىرلىكتە ٶمىر سۇرەدى. بارلىعى ٴبىر-ٴبىرىن ٴسۇيىپ، ٴبىر-بىرىنە سەنەتىن بولادى (يشايا 11:9). ٴبىزدى نەتكەن تاماشا ٶمىر كۇتىپ تۇر! وعان قوسا، ەحوباعا مويىنسۇنا بەرسەك، جەردەگى جۇماقتا ٴجۇز جىل دا، مىڭ جىل دا ەمەس، ماڭگى باقي ٶمىر كەشەمىز! (ٴزاب. 37:29؛ جوح. 3:16).
ەحوباعا مويىنسۇنا بەرسەك، جۇماقتا ٴجۇز جىل دا، مىڭ جىل دا ەمەس، ماڭگى باقي ٶمىر كەشەمىز! (7-ابزاستى قاراڭىز)
8. ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ ٷمىتى ٴبىر ميسسيونەرگە قالاي كومەكتەستى؟ (ياھۋدا 20، 21)
8 قۇدايدىڭ ۋادە ەتكەن ماڭگىلىك ٶمىرىن ارقاشاندا ويدا ۇستاساق، قانداي سىناققا ۇشىراساق تا، ەحوبادان اجىراماۋعا تىرىسامىز (ياھۋدا 20، 21 وقىڭىز). سونداي-اق بۇل ۋادە السىزدىكتەرىمىزبەن كۇرەسۋگە دە كۇش بەرەدى. ۇزاق ۋاقىتتان بەرى افريكادا ميسسيونەر بولىپ قىزمەت ەتكەن ەر باۋىرلاس ٴبىر ٴتان السىزدىگىمەن كۇرەسىپ جۇرگەن ەكەن. ول بىلاي دەيدى: «ەحوباعا مويىنسۇنباسام، ماڭگى ومىرمەن قوش ايتىساتىنىمدى تۇسىنگەن كەزدە ولىسپەي بەرىسپەۋگە بەكىندىم جانە ودان بەتەر ەحوباعا جالبارىنا دۇعا ەتتىم. ونىڭ كومەگىمەن وسى السىزدىگىمدى اقىرى جەڭدىم».
«ٸسىڭ العا باسادى»
9. ٴداۋىت ومىرىندە قانداي قيىنشىلىقتار كوردى؟
9 ٴداۋىت كەرەمەت پاتشا بولعان. بۇدان بولەك، ول مۋزىكانت، اقىن، جاۋىنگەر ٵرى پايعامبار بولعان. ونىڭ كورگەن قيىندىعى دا از بولمادى. كوزىن قۇرتامىن دەپ سوڭىنا تۇسكەن ساۋل پاتشانىڭ كەسىرىنەن ول جىلدار بويى قاشقىن بولىپ ٶمىر ٴسۇردى. پاتشا بولعان كەزدە دە، ٶز ۇلى ابەسسالوم تاعىنا تالاسقاندىقتان، ول تاعى دا جانىن ساقتاپ قاشۋعا ٴماجبۇر بولدى. قانداي ازاپ كورسە دە، ٶز قاتەلىكتەرىنەن وپىق جەسە دە، ٴداۋىت ولە-ولگەنشە قۇدايعا ادال بولىپ قالدى. ەحوبا ٴداۋىتتى مەنىڭ «كوڭىلىمنەن شىعاتىن ادام» دەپ اتادى. ەندەشە ونىڭ وسيەتىن ەستۋگە ٴبىز، البەتتە، قۇشتارمىز! (ەل. ٸس. 13:22؛ پات. 1-ج. 15:5).
10. نەلىكتەن ٴداۋىت وزىنەن كەيىن پاتشا بولاتىن ۇلى سۇلەيمەنگە اقىل ايتتى؟
10 ٴداۋىت وزىنەن كەيىن پاتشا بولاتىن سۇلەيمەنگە نە اقىل ايتقانىن قاراستىرايىقشى. ەحوبا بۇل جاس جىگىتتى ۇلكەن عيباداتحانا سوعىپ، تازا عيباداتتى وركەندەتەدى دەپ تاڭداپ العان ەدى (شەج. 1-ج. 22:5). دەمەك، سۇلەيمەن الدا ٴبىراز قيىندىقتان وتپەك ەدى. ٴداۋىت وعان نە دەدى ەكەن؟
11. پاتشالار 1-جازبا 2:2، 3 تە ٴداۋىت سۇلەيمەنگە نە دەدى جانە بۇل سوزدەر قالاي ورىندالدى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
11 ٴداۋىت نە ايتتى؟ (پاتشالار 1-جازبا 2:2، 3 وقىڭىز). ٴداۋىت ۇلىنا ەحوباعا مويىنسۇنىپ جۇرسە، نە ىستەسە دە ٸسى العا باساتىنىن ايتتى. راسىندا دا، كوپ جىل بويى سۇلەيمەن ٴبىراز جەتىستىككە جەتتى (شەج. 1-ج. 29:23—25). ول ٴزاۋلىم عيباداتحانا سوقتى، كيەلى جازبالاردىڭ كەيبىر كىتاپتارىن جازدى. ونىڭ سوزدەرى قۇداي ٴسوزىنىڭ باسقا كىتاپتارىندا دا كەزدەسەدى. سونداي-اق دانالىعىمەن جانە مول داۋلەتىمەن جۇرتقا تانىمال بولدى (پات. 1-ج. 4:34). ٴبىراق ٴداۋىت ايتىپ كەتكەندەي، ەحوباعا مويىنسۇنىپ جۇرسە عانا ونىڭ ٸسى العا باسا بەرمەك ەدى. وكىنىشكە قاراي، جاسى ۇلعايا كەلە سۇلەيمەن وزگە قۇدايلارعا باس ۇرىپ كەتتى. سونىڭ كەسىرىنەن ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلىپ قالدى. بۇدان بىلاي قۇداي وعان ەلگە دۇرىس تا ٵدىل بيلىك جۇرگىزۋگە قاجەتتى دانالىقتى بەرمەي قويدى (پات. 1-ج. 11:9، 10؛ 12:4).
ٴداۋىتتىڭ سۇلەيمەنگە قالدىرعان وسيەتىنەن تۇيەرىمىز — ەحوباعا مويىنسۇنساق، بىزگە دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا دانالىق بەرەدى (11، 12-ابزاستاردى قاراڭىز) b
12. ٴداۋىتتىڭ سوزدەرىنەن نە تۇيەمىز؟
12 وزىمىزگە قانداي ساباق الامىز؟ ەحوباعا مويىنسۇنساق، ٵربىر ٸسىمىز العا باسادى (ٴزاب. 1:1—3). ارينە، ەحوبا بىزگە سۇلەيمەنگە بەرگەن بايلىق پەن سالتاناتتى ۋادە ەتپەگەنىن بىلەمىز. ٴبىراق وعان مويىنسۇنىپ جۇرسەك، ول بىزگە دۇرىس شەشىمدەر قابىلداۋعا دانالىق بەرەدى (ناق. س. 2:6، 7؛ جاق. 1:5). مىسالى، ونىڭ پرينسيپتەرى بىزگە جۇمىس تاڭداۋ، ٴبىلىم الۋ، كوڭىل كوتەرۋ جانە اقشا جۇمساۋ ماسەلەلەرىندە جول كورسەتەدى. ونىڭ دانالىعىمەن جۇرسەك، قۇدايمەن قارىم-قاتىناسىمىزدى دا ساقتاپ قالىپ، بولاشاقتا ماڭگى ٶمىر سۇرەمىز (ناق. س. 2:10، 11). سونداي-اق جاقسى دوستار تابامىز جانە باقىتتى وتباسى بولۋدىڭ سىرىن بىلەمىز.
13. كارمەن جەتىستىككە جەتۋدىڭ جولىن قالاي تاپتى؟
13 موزامبيكتە تۇراتىن كارمەن ەسىمدى قىز باۋىرلاس جەتىستىككە جەتۋدىڭ جولى جوعارعى ٴبىلىم الۋ دەپ ويلاعان. ول ۋنيۆەرسيتەتكە ٴتۇسىپ، ساۋلەتشىلىكتى وقىدى. كارمەن بىلاي دەيدى: «وقۋىم ماعان قاتتى ۇنايتىن، ٴبىراق وعان بار ۋاقىتىم مەن كۇشىم كەتىپ جاتتى. تاڭعى ساعات 7:30 دان كەشكى 18:00 گە دەيىن ساباقتا جۇرەتىنمىن. قاۋىمعا بارۋىم قيىنداپ كەتتى، رۋحاني كۇيىم دە السىرەي باستادى. سول كەزدە ەكى قوجايىنعا بىردەي قىزمەت ەتۋگە تىرىسىپ جۇرگەنىمدى ىشتەي سەزدىم» (مات. 6:24). ول وسى جاعدايدى ايتىپ دۇعا ەتەدى دە، ادەبيەتتەردى اقتارىپ، ىزدەنىس جاسايدى. «رۋحاني تولىسقان ەر باۋىرلاستارمەن جانە اناممەن كەڭەسكەن سوڭ، جوعارعى وقۋ ورنىنان شىعىپ، ەحوباعا تولىق ۋاقىتتى قىزمەت ەتۋدى شەشتىم. وسىلاي ەتكەننىڭ ارقاسىندا مەن وتە دۇرىس شەشىمدەر قابىلدادىم جانە ەش وكىنىشىم جوق»،— دەيدى كارمەن.
14. مۇسا دا، ٴداۋىت تە نە ايتپاق بولدى؟
14 مۇسا دا، ٴداۋىت تە ەحوبانى جاقسى كورگەن جانە وعان مويىنسۇنعىش بولۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن تەرەڭ تۇسىنگەن. ولەر الدىندا ەكەۋى دە جانىنداعىلارعا وزدەرى سياقتى ەحوباعا ادال بولىپ قالۋدى وسيەت ەتىپ كەتتى. سونداي-اق ولار ەحوبانى تاستاپ كەتسەك، ونىڭ ىقىلاسىنان دا، ۋادە ەتكەن باتالارىنان دا قۇر قالاتىنىمىزدى ەسكەرتىپ كەتتى. ولاردىڭ ايتقان اقىلى بىزدەر ٷشىن دە اسا قۇندى. ولاردان كەيىن عاسىرلار وتە ەحوبانىڭ تاعى ٴبىر قىزمەتشىسى وعان ادال بولۋعا شاقىرىپ كەتتى.
«ارتىق قۋانىش جوق»
15. ەلشى جوحان نەنى باستان وتكىزدى؟
15 جوحان يسا ٴماسىحتىڭ سۇيىكتى ەلشىسى بولعان (مات. 10:2؛ جوح. 19:26). قىزمەتى بارىسىندا ول يسانىڭ قاسىندا جۇرگەن، جاساعان كەرەمەتتەرىن كورگەن ٵرى قيىن شاقتا قاسىنان تابىلعان. يسا ولىمگە كەسىلگەندە ونىڭ قاسىندا تۇردى جانە قايتا تىرىلگەنىنە دە كۋا بولدى. سونىمەن قاتار ول ماسىحشىلەردىڭ شاعىن توبىنىڭ كوبەيىپ، ىزگى حاباردىڭ «بارلىق جەردە ۋاعىزدالعانىن» ٶز كوزىمەن كوردى (قول. 1:23).
16. جوحاننىڭ حاتتارى كىمدەرگە پايداسىن تيگىزىپ كەلەدى؟
16 ۇزاق ٶمىرىنىڭ سوڭىنا تامان جوحان قۇداي ٴسوزىنىڭ جازىلۋىنا ۇلەس قوسقان. ول وتە اسەرلى «يسا ماسىحكە بەرىلگەن اياندى» جازدى (ايان 1:1). ٶز ەسىمىمەن اتالاتىن ىزگى حاباردى دا جازدى. سونداي-اق ول كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن ٷش حات جازدى. ول ٷشىنشى حاتىن سۇيىكتى رۋحاني بالاسى بولىپ كەتكەن گاي دەگەن ادال ماسىحشىگە ارنادى (جوح. 3-ح. 1). سول كەزدەرى جوحان كوپتەگەن باۋىرلاستاردى ٶزىنىڭ رۋحاني بالالارىنداي كورسە كەرەك. وسى ٴبىر ادال قارت كىسىنىڭ ايتقان سوزدەرى يسانىڭ ٸزباسارلارىن سول كەزدە قالاي جىگەرلەندىرسە، ٴبىزدى دە ٴدال سولاي جىگەرلەندىرەدى.
17. جوحاننىڭ 3-حاتى 4-تارماققا ساي، نە اسقان قۋانىش سيلايدى؟
17 جوحان نە جازدى؟ (جوحاننىڭ 3-حاتى 4 وقىڭىز). جوحان قۇدايعا مويىنسۇنۋ زور قۋانىش سيلايتىنىن ايتقان. ول ٷشىنشى حاتىن جازعان ۋاقىتتارى كەيبىرەۋلەر جالعان ىلىمدەر تاراتىپ، قاۋىمعا جىك سالىپ جۇرگەن. سوعان قاراماستان باسقا ماسىحشىلەر «شىندىق جولىندا جۇرە» بەرگەن. ولار ەحوباعا مويىنسۇنىپ، ونىڭ «وسيەتتەرى بويىنشا جۇرگەن» (جوح. 2-ح. 4، 6). ولاردىڭ وسى ادالدىعى جوحاندى عانا ەمەس، ەحوبانى دا قاتتى قۋانتقان (ناق. س. 27:11).
18. جوحاننىڭ سوزدەرىنەن نە تۇيەمىز؟
18 وزىمىزگە قانداي ساباق الامىز؟ ادالدىقتىڭ جەمىسى — قۋانىش (جوح. 1-ح. 5:3). مىسالى، ەحوبانى قۋانتقانىمىزعا ٶزىمىز دە قۋانامىز. ول ٴبىزدىڭ وسى دۇنيەنىڭ ازعىرۋلارىنا قارسى تۇرىپ، شىندىق جولىمەن جۇرگەنىمىزگە سۇيسىنەدى (ناق. س. 23:15). بىزگە قاراپ كوكتەگى پەرىشتەلەر دە شات-شادىمان بولادى (لۇقا 15:10). سونداي-اق ٴبىز ٴبىر-ٴبىرىمىزدىڭ ادالدىعىمىزدى، اسىرەسە سىناقتارعا، ازعىرۋلارعا توتەپ بەرىپ جاتقانىمىزدى، كورىپ قۋانامىز (سال. 2-ح. 1:4). ال بولاشاقتا وسى دۇنيە جويىلعاندا، ٴبىز شايتان بيلەپ تۇرعان زاماننىڭ وزىندە ەحوباعا ادال بولىپ قالعانىمىزعا ريزا بولامىز.
19. رەيچەل باۋىرلاس باسقالارعا شىندىقتى ۇيرەتۋ جايلى نە دەيدى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
19 ٴبىز وزگەلەرگە شىندىقتى ايتقاندا ەرەكشە قۋانىشقا بولەنەمىز. دومينيكا رەسپۋبليكاسىندا تۇراتىن رەيچەل دەگەن باۋىرلاس وزگەلەرگە تاماشا قۇدايىمىز ەحوبا جايلى ۇيرەتۋدى اسقان مارتەبەلى ٸس سانايدى ەكەن. ول ٶزىنىڭ رۋحاني بالالارى جايلى ويلانا وتىرىپ بىلاي دەدى: «ولاردىڭ بىرتە-بىرتە ەحوبانى جاقسى كورىپ، ونى ومىرلەرىندە تىرەنىش ەتىپ، اكەلەرىن قۋانتۋ ٷشىن ومىرلەرىن وزگەرتىپ جاتقانىن كورگەندە قالاي قۋاناتىنىمدى سىزدەرگە سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايمىن! ولارعا ٴتالىم بەرۋ ٷشىن قانشا كۇش سالسام دا، قانداي قۇرباندىقتارعا بارسام دا، العان قۋانىشىم بارىنەن دە اسىپ تۇسەدى».
ادامدارعا ەحوبانى ٴسۇيىپ، مويىنسۇنۋدى ۇيرەتكەندە، ٶزىمىز قۋانامىز (19-ابزاستى قاراڭىز)
ادال قاريالاردىڭ وسيەتىن ورىندايىق
20. مۇسا، ٴداۋىت جانە جوحانمەن قانداي ورتاق دۇنيەلەرىمىز بار؟
20 مۇسا، ٴداۋىت پەن جوحان باسقا ۋاقىتتا جانە باسقا جاعدايلاردا ٶمىر سۇرگەنى راس. دەسە دە ٴبىزدىڭ ولارمەن ۇقساس جاقتارىمىز وتە كوپ. ولار قىزمەت ەتكەن قۇدايعا ٴبىز دە قىزمەت ەتەمىز، ٴبىز دە ەحوباعا دۇعا ەتىپ، ارقا سۇيەيمىز جانە ودان باسشىلىق سۇرايمىز. وسى ادال كىسىلەر سياقتى ٴبىز دە وزىنە مويىنسۇناتىنداردى ەحوبا مولىنان جارىلقايتىنىنا كامىل سەنىمدىمىز.
21. مۇسا، ٴداۋىت، جوحان ىسپەتتى قاريالاردىڭ وسيەتتەرىن ورىنداساق، قانداي باتالارعا كەنەلەمىز؟
21 ەندەشە، سول قاريالاردىڭ قالدىرعان وسيەتىنە دەن قويىپ، ەحوبانىڭ زاڭدارىنا مويىنسۇنا بەرەيىك. سوندا، نە ىستەسەك تە، ٵربىر ٸسىمىز العا باسادى. سونداي-اق «ۇزاق عۇمىر»، ياعني ماڭگى ٶمىر كەشەتىن بولامىز! (مۇس. 5-ج. 30:20). كوكتەگى ٴسۇيۋشى اكەمىزدى رازى قىلعانىمىزدى ٴبىلىپ قۋانامىز. ال ەحوبانىڭ وسى ٷشىن بولاشاقتا بەرەر باتالارى ٴبىز كۇتكەننەن دە اسىپ تۇسەدى (ەفەس. 3:20).
129-ٵن تاباندى بولامىز
a ەحوبانىڭ قىزىل تەڭىزدەگى كەرەمەتتەرىن كورگەن يسرايلدىكتەردىڭ باسىم كوپشىلىگى ۋادە ەتىلگەن جەردى كورمەي ٶلىپ كەتتى (مۇس. 4-ج. 14:22، 23). ويتكەنى ەحوبا ساناقتان وتكەن جاسى جيىرماعا تولعان جانە ودان اسقاندار ٴشول دالادا ولەتىنىن ايتقان (مۇس. 4-ج. 14:29). ٴبىراق ەشۋا مەن حالەپ، جاس بۋىننىڭ كوبى جانە لەۋى رۋى ٴتىرى قالىپ، يوردان وزەنىنەن ٶتتى. قاناحان جەرىنە كىرىپ، ەحوبانىڭ ۋادەسىنىڭ ورىندالعانىن كوردى (مۇس. 5-ج. 1:24—40).
b سۋرەت سيپاتتاماسى: سول جاقتا: ٴداۋىت ۇلى سۇلەيمەنگە سوڭعى وسيەتىن ايتىپ جاتىر. وڭ جاقتا: ىزاشارلىق قىزمەت مەكتەبىندە وقىپ جاتقان باۋىرلاستار ٴبىلىم الۋدا.
