ەجەلدە يسرايلدىكتەر سوعىسقان عوي، ٴبىز نەگە سوعىسپايمىز؟
«بىرەۋىڭ بولسىن فرانسيا نە انگليامەن سوعىسۋدان باس تارتساڭدار، بارلىعىڭ ولەسىڭدەر!» وسىلاي ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە ٴبىر ناسيستىك وفيسەر ٴبىر توپ ەحوبا كۋاگەرىنە ايقايلاعان ەدى. جاقىن جەردە سۋىق قارۋلانعان سس ساربازدارى تۇرسا دا، بىردە-ٴبىر باۋىرلاس سوعىسۋعا كونبەدى. ولاردىڭ قايتپاس قايسارلىقتارى كۇللى ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ قانداي ۇستانىممەن ٶمىر سۇرەتىنىن كورسەتتى. ٴبىز وسى دۇنيەنىڭ سوعىستارىنا ەش قاتىسپايمىز. ٴتىپتى: «اتىپ تاستايمىز!»— دەپ قورقىتسا دا، ساياسي ماسەلەلەردە بەيتاراپتىق ساقتايمىز.
بىراق ٶزىن ٴماسىحشى سانايتىن دىندەردىڭ ٴبارى بۇنىمەن كەلىسە بەرمەيدى. ولاردىڭ كوبىسى «ٴماسىحشى ٶز ەلىن قورعاسا بولادى ٵرى قورعاۋى دا كەرەك» دەپ سانايدى. ولار: «كەزىندە قۇداي حالقى، ياعني ەجەلگى يسرايلدىكتەر سوعىسقان عوي. ەندەشە، نەگە ماسىحشىلەر سوعىسپاۋ كەرەك؟!»— دەپ ويلايدى. بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ٷشىن ەجەلدەگى يسرايلدىكتەردىڭ جاعدايى مەن بۇگىنگى كۇندەگى قۇداي حالقىنىڭ جاعدايى نەسىمەن ەرەكشەلەنەتىنىن ٴتۇسىنىپ الۋىمىز كەرەك. قازىر بەس ەرەكشەلىككە نازار اۋدارايىق.
1. ەجەلدە قۇداي حالقى تەك ٴبىر ۇلتتان تۇرعان
ەجەلدە ەحوبا ٶز حالقىن تەك ٴبىر عانا ۇلتتان تاڭداعان، ول يسرايل حالقى ەدى. ەحوبا يسرايلدىكتەردى «بارلىق حالىقتاردىڭ ىشىندە ەرەكشە مەنشىگىم» دەپ اتاعان (مۇس. 2-ج. 19:5). سونداي-اق ولارعا مەكەندەيتىن ناقتى جەر ٴبولىپ بەردى. دەمەك، ەحوبا يسرايلدىكتەرگە سوعىسۋدى بۇيىرعاندا، ولار ەحوباعا قىزمەت ەتپەيتىن باسقا حالىقتارمەن عانا سوعىساتىن a.
بۇگىندە ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى «ٵربىر ۇلتتان، رۋدان، حالىقتان جانە تىلدەن شىققان» (ايان 7:9). دەمەك، قۇداي حالقى سوعىسقا اتتانسا، ٶز باۋىرلاستارىمەن سوعىسىپ، ولاردى ولتىرگەن بولار ەدى.
2. يسرايلدىكتەرگە سوعىسۋدى ەحوبا بۇيىرعان
ەجەلدە يسرايلدىكتەر قاشان جانە نە ٷشىن سوعىساتىندارىن ەحوبا شەشىپ وتىرعان. مىسالى، يسرايلدىكتەردىڭ قاناحاندىقتارعا قارسى سوعىسقانىن الايىق. قاناحاندىقتار جىن-پەرىلەرگە تابىناتىن، جىنىستىق ازعىندىقتىڭ شەكتەن شىققان تۇرلەرىمەن اينالىساتىن جانە بالالارىن قۇرباندىققا شالاتىن حالىق بولعاندىقتان، ەحوبا ولارعا شىعارعان ۇكىمىن يسرايلدىكتەر ارقىلى جۇزەگە اسىردى. ۋادە ەتىلگەن جەردە ٶز حالقىن جامان ىقپالدان ساقتاۋ ٷشىن ەحوبا يسرايلدىكتەرگە قاناحاندىقتاردى جويىپ تاستاۋدى بۇيىردى (مۇس. 3-ج. 18:24، 25). يسرايلدىكتەر ۋادە ەتىلگەن جەرگە قونىس تەپكەننەن كەيىن دە جاۋلارىنان قورعانۋ ٷشىن، ەحوبا ولارعا سوعىسۋعا رۇقسات بەرگەن (سام. 2-ج. 5:17—25). بىراق ەحوبا ولارعا ەشقاشان ٶز بەتتەرىنشە سوعىسۋعا رۇقسات بەرمەگەن. بۇلاي ەتكەن جاعدايلاردا ولار ويران بولعان (مۇس. 4-ج. 14:41—45؛ شەج. 2-ج. 35:20—24).
بۇگىندە ەحوبا ادامزات بالاسىنا سوعىسۋعا قۇزىر بەرمەگەن. قازىرگى سوعىستار قۇدايدىڭ قالاۋىمەن ەمەس، ادامداردىڭ قالاۋىمەن بولىپ جاتىر. قازىر حالىقتار جەرگە تالاسىپ، ەكونوميكالىق پايدا كوزدەپ نە قانداي دا ٴبىر ساياسي مۇددەلەرىن ويلاپ سوعىسادى. ال «ٴدىنىمىزدى قورعايمىز، قۇدايدىڭ جاۋلارىن قۇرتامىز» دەپ «قۇدايدىڭ اتىنان سوعىسىپ جاتىرمىز» دەيتىندەر جايلى نە دەۋگە بولادى؟ تازا عيبادات ەتەتىندەردى قورعاۋ ٷشىن جانە جاۋلارىن جويۋ ٷشىن ەحوبا بولاشاقتا ارماگەددون شايقاسىندا ٶزى سوعىسادى (ايان 16:14، 16). سول سوعىسقا ەحوبانىڭ جەردەگى قىزمەتشىلەرى ەمەس، كوكتەگى رۋحاني اسكەرى قاتىسادى (ايان 19:11—15).
3. يسرايلدىكتەر ەحوباعا سەنگەندەردى ولتىرمەگەن
ەجەلدە يسرايل اسكەرى ەحوباعا سەنگەن ادامدارعا راقىمدىلىق تانىتىپ، تەك قۇداي جازاعا لايىق دەپ تاپقان ادامداردى عانا ولتىرگەن. كەلەسى ەكى جاعداي بۇعان دالەل. ەحوبا يەريحون قالاسىن جويۋدى بۇيىرعانمەن، يسرايلدىكتەر سول جەردە تۇراتىن راحاب ەشۋا 2:9—16؛ 6:16، 17). ەكىنشى جاعدايدا بۇكىل گيبەون قالاسى امان قالدى، ويتكەنى ولار قۇدايدان قورقاتىندارىن كورسەتكەن ەدى (ەشۋا 9:3—9، 17—19).
پەن ونىڭ وتباسىن امان الىپ قالادى، ويتكەنى ولار ەحوباعا سەندى (بۇگىندە حالىقتار سوعىسقاندا قۇدايعا سەنەتىن ادامداردى دا ايامايدى. وكىنىشكە وراي، ەكى ورتادا ەش جازىقسىز، بەيكۇنا ادامدار قازا بولىپ جاتادى.
4. يسرايلدىكتەر ەحوبانىڭ ەرەجەلەرىمەن سوعىسقان
ەجەلدە يسرايل اسكەرى تەك ەحوبانىڭ ەرەجەلەرىمەن عانا سوعىساتىن. مىسالى، ولار قارسى اتتانعان كەيبىر قالالارعا «سوعىسسىز بەرىلۋدى ۇسىنۋ» كەرەك بولعان (مۇس. 5-ج. 20:10). سونداي-اق ەحوبا ٴيسرايلدىڭ ساربازدارىنا وزدەرىن دە، قوستى دا تازا ۇستاۋدى جانە مورالدىق تازالىق ساقتاۋدى ايتقان (مۇس. 5-ج. 23:9—14). ال اينالاسىنداعى حالىقتار بولسا جاۋلاپ العان ەلدەردەگى ايەلدەردى زورلايتىن. ەحوبا يسرايلدىكتەرگە بۇلاي ەتۋگە تيىم سالعان. ولار قانداي دا ٴبىر قالانى جاۋلاپ العاندا، تۇتقىنعا الىنعان قىزعا ٴبىر اي وتپەيىنشە ۇيلەنە المايتىن (مۇس. 5-ج. 21:10—13).
بۇگىندە كوپ ەلدەر سوعىس جۇرگىزۋگە بايلانىستى حالىقارالىق كەلىسىم شارتتارعا قول قويادى. بۇل كەلىسىم شارتتار ازاماتتاردى قورعاۋ ماقساتىندا بەكىتىلگەنىمەن، ولار ٴجيى اياقاستى ەتىلىپ جاتادى.
5. ەحوبا ٶز حالقى ٷشىن سوعىسقان
ەجەلدە ەحوبا يسرايلدىكتەردى جەڭىسكە جەتكىزۋ ٷشىن كەرەمەتتەر جاساعان. مىسالى، ەحوبا يسرايلدىكتەرگە يەريحون قالاسىن جاۋلاپ الۋعا قالاي كومەكتەسكەنىن الايىقشى. ەحوبانىڭ نۇسقاۋىمەن يسرايلدىك «ساربازدار اتوي سالعاندا،...قالا قابىرعاسى جەرمەن-جەكسەن بولىپ قيراپ قالدى». وسىلاي ولار يەريحوندى وپ-وڭاي جاۋلاپ الدى (ەشۋا 6:20). ال ولار امورلىقتارمەن قالاي شايقاستى؟ «ەحوبا اسپاننان ۇلكەن-ۇلكەن بۇرشاق جاۋعىزىپ،...يسرايلدٸكتەردٸڭ سەمسەرىنەن گورى بۇرشاق استىندا قالىپ ولگەندەر كوپ بولدى» (ەشۋا 10:6—11).
بۇگىندە ەحوبا ەشبىر حالىق ٷشىن سوعىسپايدى. ونىڭ پاتشالىعى دا، پاتشالىعىنىڭ پاتشاسى يسا دا «وسى دۇنيەلىك ەمەس» (جوح. 18:36). ال جەردەگى ۇكىمەتتەردىڭ بارلىعىن بيلەپ وتىرعان — شايتان. بولىپ جاتقان زۇلمات سوعىستاردىڭ ارتىندا تۇرعان — سول (لۇقا 4:5، 6؛ جوح. 1-ح. 5:19).
شىنايى ماسىحشىلەر — تاتۋلاستىرۋشىلار
كورگەنىمىزدەي، ەجەلگى يسرايلدىكتەردىڭ جاعدايى مەن بۇگىنگى كۇندەگى ٴبىزدىڭ جاعدايىمىزدىڭ اراسىندا ۇلكەن ايىرماشىلىق بار. دەگەنمەن سوعىسقا نە ٷشىن قاتىسپايتىنىمىزدىڭ سەبەپتەرى بۇلار عانا ەمەس. مىسالى، قۇداي سوڭعى كۇندەردەگى قىزمەتشىلەرىنىڭ «سوعىسۋدى ۇيرەنبەيتىندەرىن» ايتقان. ال سوعىسۋدى ۇيرەنبەسە، ولار وعان البەتتە قاتىسپايدى (يشايا 2:2—4). ونىڭ ۇستىنە، يسا ٴماسىح شاكىرتتەرىنىڭ «وسى دۇنيەلىك ەمەس» ەكەندەرىن ايتقان. دەمەك، وسى دۇنيەدەگى قاقتىعىستاردا ولار ەشكىمنىڭ جاعىنا شىقپايدى (جوح. 15:19).
يسا ٴماسىح شاكىرتتەرىن بۇدان دا ماڭىزدى نارسەگە ۇندەگەن. ول ىزا-كەككە، اشۋعا، سوعىسقا باستايتىن وي قالىپتان اۋلاق بولۋعا شاقىرعان (مات. 5:21، 22). سونداي-اق ول شاكىرتتەرىن «تاتۋلاستىرۋشى» بولۋعا، ٴتىپتى جاۋلارىن جاقسى كورۋگە ۇيرەتكەن (مات. 5:9، 44).
ال جەكە ٵرقايسىسىمىز جايلى نە دەۋگە بولادى؟ ٴبىز سوعىسقا قاتىسپاعانىمىزبەن، بىرەۋدى جەك كورىپ، قاۋىمدا ۇرىس-كەرىس، جىككە بولىنۋشىلىك تۋعىزىپ جۇرگەن جوقپىز با؟ بويىمىزداعى جامان سەزىمدەردەن تۇپتامىرىمەن ارىلۋ ٷشىن بارىنشا كۇش سالا بەرەيىك (جاق. 4:1، 11).
حالىقتار اراسىنداعى قاقتىعىسقا قاتىسۋدىڭ ورنىنا ٴبىز بار كۇشىمىزدى ارامىزداعى تاتۋلىق پەن سۇيىسپەنشىلىگىمىزدى نىعايتۋعا جۇمىلدىرامىز (جوح. 13:34، 35). ەحوبا سوعىستاردى ماڭگىگە توقتاتاتىن كەزدى كۇتە ٴجۇرىپ، بەيتاراپتىعىمىزدان ەش اينىمايىق! (ٴزاب. 46:9).
a ەحوبا ماقۇلداماسا دا، يسرايل رۋلارىنىڭ ٴبىر-بىرىنە قارسى سوعىسقان كەزدەرى بولعان (پات. 1-ج. 12:24). بىراق كەيبىر رۋلار ەحوباعا قارسى شىعىپ، سوراقى كۇنا جاساعاندا، ەحوبا يسرايلدەگى باسقا رۋلاردىڭ سول رۋلارمەن شايقاسۋىنا جول بەرگەن (بي. 20:3—35؛ شەج. 2-ج. 13:3—18؛ 25:14—22؛ 28:1—8).