مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

1-‏زە‌رتتە‌ۋ ماقالاسى

قۇ‌داي ٴ‌سوزى شىندىق ە‌كە‌نىنە سە‌نىمدى بولىڭىز

قۇ‌داي ٴ‌سوزى شىندىق ە‌كە‌نىنە سە‌نىمدى بولىڭىز

2023-‏جىلدىڭ تارماعى:‏ «سە‌نىڭ ٴ‌سوزىڭ —‏ تۇ‌پتامىرىمە‌ن شىندىق» (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏160‏)‏.‏

96-‏ٵن قۇ‌دايدىڭ بە‌رگە‌ن قازىناسى

اڭداتپا a

1.‏ بۇ‌گىندە كوپ ادام كيە‌لى كىتاپقا نە‌لىكتە‌ن سە‌نبە‌يدى؟‏

 ادامداردىڭ بۇ‌گىندە بارار جە‌رى،‏ باسار تاۋى قالماعان.‏ كىمگە سە‌نە‌رلە‌رىن دە بىلمە‌يدى،‏ ويتكە‌نى ولار بە‌دە‌ل تۇ‌تقان ۇ‌كىمە‌ت باسىلارى،‏ عالىمدار مە‌ن كاسىپكە‌رلە‌ردىڭ ٴ‌بارى بىردە‌ي حالىقتىڭ قامىن شىنداپ ويلامايدى.‏ جۇ‌رت ٶزىن ٴ‌ماسىحشىمىز دە‌يتىن ٴ‌دىنباسىلارىنا دا سە‌نۋدە‌ن قالعان،‏ سوندىقتان ولاردىڭ قولىنداعى كيە‌لى كىتاپقا دا سىن كوزبە‌ن قارايدى.‏

2.‏ ٴ‌زابۇ‌ر 119:‏160 قا ساي،‏ بىزدە قانداي سە‌نىمدىلىك بولۋ كە‌رە‌ك؟‏

2 الايدا ٴ‌بىز،‏ ە‌حوبانىڭ قىزمە‌تشىلە‌رى،‏ مىناعان نىق سە‌نىمدىمىز:‏ ە‌حوبا —‏ «شىندىقتىڭ قۇ‌دايى»،‏ ٵرى ول بىزگە تە‌ك جاقسىلىق تىلە‌يدى (‏ٴ‌زاب.‏ 31:‏5 ٴ‌سىلت.‏؛‏ يشايا 48:‏17‏)‏.‏ سونداي-‏اق ٴ‌بىز كيە‌لى كىتاپتا جازىلعان سوزدە‌رگە دە سە‌نە‌مىز،‏ ويتكە‌نى قۇ‌دايدىڭ ٴ‌سوزى —‏ «تۇ‌پتامىرىمە‌ن شىندىق»‏ b ‏(‏ٴ‌زابۇ‌ر 119:‏160 وقىڭىز)‏.‏ كيە‌لى كىتاپتى زە‌رتتە‌ۋشى ٴ‌بىر عالىم بىلاي دە‌پ وتە ورىندى ايتقان:‏ «قۇ‌دايدىڭ اۋزىنان شىققان ٵربىر ٴ‌سوزى —‏ اقيقات،‏ ايتقاندارىنىڭ ٴ‌بارى بۇ‌لجىماي ىسكە اسادى.‏ قۇ‌داي حالقى بۇ‌عان كامىل سە‌نىمدى،‏ ويتكە‌نى ولار سول ٴ‌سوزدى ايتقان قۇ‌دايدىڭ وزىنە سە‌نىمدى».‏

3.‏ بۇ‌ل ماقالادا نە جايلى قاراستىرامىز؟‏

3 ە‌ندە‌شە،‏ قۇ‌داي ٴ‌سوزىنىڭ اقيقات ە‌كە‌نىنە قالاي باسقالاردىڭ دا كوزىن جە‌تكىزە الامىز؟‏ نە‌گىزى،‏ كيە‌لى كىتاپقا سە‌نۋگە بولاتىنىنا ٷش سە‌بە‌پ بار.‏ ولار:‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ تۋرالىعى،‏ پايعامبارلىقتاردىڭ ورىندالۋى جانە كيە‌لى كىتاپتىڭ ادامدى وزگە‌رتە الاتىن كۇ‌شى.‏ قازىر وسى ۇ‌شە‌ۋىنە جە‌كە-‏جە‌كە توقتالايىق.‏

كيە‌لى كىتاپ ٴ‌ماتىنىنىڭ مازمۇ‌نى بۇ‌رمالانباي جە‌تكە‌ن

4.‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ وزگە‌رمە‌ي جە‌تكە‌نىنە كە‌يبىر ادامدار نە‌گە سە‌نبە‌يدى؟‏

4 ە‌حوبا قۇ‌داي كيە‌لى كىتاپتى ٶزىنىڭ 40 شاقتى ادال قىزمە‌تشىسىنە جازدىرعان.‏ الايدا سول ٴ‌تۇ‌پنۇ‌سقا جازبالاردىڭ ە‌شقايسىسى ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌نىمىزگە دە‌يىن جە‌تپە‌گە‌ن،‏ تە‌ك كوشىرمە‌لە‌رىنىڭ كوشىرمە‌لە‌رى عانا ساقتالعان.‏ سوندىقتان دا كە‌يبىر ادامدار ٴ‌تۇ‌پنۇ‌سقاداعى ٴ‌ماتىننىڭ ٴ‌بىزدىڭ كە‌زىمىزگە دە‌يىن قاز-‏قالپىندا جە‌تكە‌نىنە كۇ‌ماندانادى.‏ ە‌ندە‌شە،‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ ە‌ش وزگە‌رمە‌ي،‏ تۋرا جە‌تكە‌نىنە قالاي كوز جە‌تكىزە الامىز؟‏

قۇ‌داي ٴ‌سوزى تۋرا ساقتالۋ ٷشىن ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنىڭ بىلىكتى كوشىرمە‌شىلە‌رى ونى اسقان ۇ‌قىپتىلىقپە‌ن كوشىرگە‌ن (‏5-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

5.‏ ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌سى قالاي جاسالعان؟‏ (‏مۇ‌قاباداعى سۋرە‌تتى قاراڭىز.‏)‏

5 كيە‌لى رۋحىمە‌ن جازدىرعان مالىمە‌تتى ساقتاپ قالۋ ٷشىن ە‌حوبا جازبالاردى كوشىرىپ وتىرۋدى بۇ‌يىرعان.‏ مىسالى،‏ يسرايل پاتشالارىنىڭ مىندە‌تىنە زاڭنىڭ كوشىرمە‌سىن جاساۋ كىرگە‌ن.‏ ال لە‌ۋىلىكتە‌ر زاڭدى حالىققا ۇ‌يرە‌تىپ وتىرۋعا تاعايىندالعان (‏مۇ‌س.‏ 5-‏ج.‏ 17:‏18؛‏ 31:‏24—‏26؛‏ نە‌ح.‏ 8:‏7‏)‏.‏ كە‌يىننە‌ن يسرايل حالقى بابىلدان ورالعان سوڭ،‏ ارنايى بىلىكتى كوشىرمە‌شىلە‌ر ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌سىن كوپتە‌پ جاساي باستادى (‏ە‌زرا 7:‏6 ٴ‌سىلت.‏)‏.‏ ولار ٶز ىستە‌رىن مۇ‌قيات اتقارعان.‏ بارلىعىن دالمە-‏ٴ‌دال كوشىرگە‌ندە‌رىنە سە‌نىمدى بولۋ ٷشىن،‏ ولار سوزدە‌ردى عانا ە‌مە‌س،‏ ٴ‌تىپتى ارىپتە‌رىنە دە‌يىن ساناي باستاعان.‏ دە‌گە‌نمە‌ن كە‌مە‌لسىزدىكتىڭ كە‌سىرىنە‌ن كە‌تىپ قالعان مايدا-‏شۇ‌يدە قاتە‌لىكتە‌ر بولعان.‏ ٴ‌بىراق ٴ‌بىر ٴ‌ماتىننىڭ ٴ‌بىرتالاي كوشىرمە‌سى بولعاندىقتان،‏ ونىڭ قاي جە‌رىندە قاتە كە‌تكە‌نىن تاۋىپ الۋعا بولادى.‏ قالاي دە‌يسىز عوي؟‏

6.‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ كوشىرمە‌لە‌رىندە كە‌تكە‌ن قاتە‌لە‌ردى قالاي انىقتاۋعا بولادى؟‏

6 عالىمدار كيە‌لى كىتاپتىڭ كوشىرمە‌لە‌رىنىڭ قاي جە‌رىندە قانداي قاتە كە‌تكە‌نىن انىقتاۋدىڭ ٴ‌تيىمدى جولىن تاپتى.‏ بۇ‌ل قانداي ٵدىس ە‌كە‌نىن ٴ‌تۇ‌سىنۋ ٷشىن ٴ‌بىر مىسال كە‌لتىرە‌يىك.‏ ٴ‌بىر پاراق ٴ‌ماتىندى 100 ادام قولمە‌ن كوشىرىپ شىقتى دە‌لىك.‏ ٴ‌بىراق بىرە‌ۋى بولماشى قاتە جىبە‌رىپ قويادى.‏ ال ول قاتە‌نى انىقتاۋدىڭ ٴ‌بىر جولى —‏ ونى قالعان 99 كوشىرمە‌مە‌ن سالىستىرىپ شىعۋ.‏ سول سياقتى،‏ عالىمدار كيە‌لى كىتاپتىڭ كوپتە‌گە‌ن قولجازبالارىن سالىستىرا وتىرىپ،‏ قاي جە‌ردە قانداي ٴ‌سوز ٴ‌تۇ‌سىپ قالعانىن،‏ قانداي قاتە كە‌تكە‌نىن انىقتاي الادى.‏

7.‏ كوشىرمە‌شىلە‌ردىڭ تۋرا كوشىرگە‌نىنە قانداي دالە‌ل بار؟‏

7 ال ە‌ندى،‏ كوشىرمە‌شىلە‌ر ٶز جۇ‌مىستارىن قانشالىقتى مۇ‌قيات اتقارعانىنا توقتالايىق.‏ مىسالى،‏ ب.‏ز.‏ 1008-‏1009-‏جىلدارى جاسالعان لە‌نينگراد كودە‌كسىن الايىق.‏ ول ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنىڭ ە‌ڭ كونە ٵرى تولىق قولجازباسى سانالادى.‏ ٴ‌بىراق بە‌رتىن كە‌لە ودان 1000 جىلداي بۇ‌رىن جازىلعان كوپتە‌گە‌ن قولجازبالار مە‌ن ولاردىڭ ۇ‌زىندىلە‌رى تابىلدى.‏ مۇ‌مكىن،‏ كە‌يبىرى:‏ «1000 جىل بويى كوشىرىلىپ-‏كوشىرىلىپ،‏ ٴ‌تۇ‌پنۇ‌سقا ماتىننە‌ن تۇ‌ك قالماعان شىعار»،‏—‏ دە‌پ ويلار.‏ ٴ‌بىراق عالىمدار لە‌نينگراد كودە‌كسى مە‌ن ودان ە‌رتە‌رە‌ك جازىلعان الگى قولجازبالاردى سالىستىرا كە‌لە نە انىقتادى؟‏ كە‌يبىر سوزدە‌ردە كىشىگىرىم وزگە‌شە‌لىكتە‌ر بولماسا،‏ ولاردىڭ مازمۇ‌نى مۇ‌رتى بۇ‌زىلماي ساقتالعان.‏

8.‏ گرە‌ك جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌لە‌رىن ە‌جە‌لگى باسقا ە‌ڭبە‌كتە‌ردىڭ كوشىرمە‌لە‌رىمە‌ن سالىستىرعاندا نە بايقالعان؟‏

8 ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌شىلە‌رىنىڭ جولىن قۋىپ،‏ ە‌رتە‌دە‌گى ماسىحشىلە‌ر گرە‌ك جازبالارىن دا تۋرا سولاي كوشىرگە‌ن.‏ ولار ونداعى 27 كىتاپتى مۇ‌قيات كوشىرىپ شىعىپ،‏ ۋاعىز ىسىندە جانە قاۋىم كە‌زدە‌سۋلە‌رىندە قولدانعان.‏ ٴ‌بىر عالىم گرە‌ك جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌لە‌رىن سول ۋاقىتتا جاسالعان باسقا ە‌ڭبە‌كتە‌ردىڭ كوشىرمە‌لە‌رىمە‌ن سالىستىرىپ كورگە‌ن سوڭ:‏ «گرە‌ك جازبالارىنىڭ كوشىرمە‌لە‌رى باسقا كىتاپتاردىڭ كوشىرمە‌لە‌رىنە‌ن كوبىرە‌ك ٵرى ٴ‌ماتىنى دە كوپ جاعدايدا تولىق ساقتالعان»،‏—‏ دە‌پ تۇ‌يىندە‌دى.‏ «جاڭا وسيە‌ت اناتومياسى» كىتابىندا بىلاي دە‌لىنە‌دى:‏ «گرە‌ك جازبالارىنىڭ قازىرگى ساپالى اۋدارماسىن وقىپ وتىرعان ادام اۆتوردىڭ اۋە‌ل باستاعى ويلارىن وقىپ وتىرعانىنا سە‌نىمدى بولا الادى» (‏«Anatomy of the New Testament»)‏.‏

9.‏ يشايا 40:‏8 دە‌ن كيە‌لى كىتاپتىڭ حابارىنا قاتىستى نە بىلە‌مىز؟‏

9 كورگە‌نىمىزدە‌ي،‏ عاسىرلار بويى كوشىرمە‌شىلە‌ر كوز مايىن تاۋىسىپ،‏ كيە‌لى كىتاپتى ساقتاپ قالعان c‏.‏ سونىڭ ارقاسىندا بۇ‌گىندە ٴ‌بىز كيە‌لى كىتاپتىڭ تۋرا كوشىرمە‌سىن وقىپ زە‌رتتە‌ي الامىز.‏ ارينە،‏ تۇ‌پتە‌پ كە‌لگە‌ندە،‏ ادامزاتقا ارنالعان حابارىنىڭ قاز-‏قالپىندا جە‌تۋىن قامداعان —‏ ە‌حوبانىڭ ٶزى ‏(‏يشايا 40:‏8 وقىڭىز)‏.‏ دە‌سە دە كە‌يبىر ادامدار:‏ «كيە‌لى كىتاپ بۇ‌گىنگە دە‌يىن ساقتالسا ساقتالعان شىعار،‏ ٴ‌بىراق ونىڭ قۇ‌داي ٴ‌سوزى ە‌كە‌نىن كىم ٴ‌بىلىپتى؟‏!‏»—‏ دە‌ۋى مۇ‌مكىن.‏ ە‌ندە‌شە،‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ قۇ‌دايدىڭ رۋحىمە‌ن جازىلعانىنا بىرنە‌شە دالە‌ل قاراستىرايىق.‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ پايعامبارلىقتارى دالمە-‏ٴ‌دال ورىندالادى

Right: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; left: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock

كيە‌لى كىتاپتاعى پايعامبارلىق ە‌جە‌لدە دە،‏ بۇ‌گىندە دە ورىندالعان (‏10،‏ 11-‏ابزاستاردى قاراڭىز)‏ e

10.‏ قانداي پايعامبارلىقتىڭ ورىندالۋى پە‌تىردىڭ 2-‏حاتى 1:‏21 ٴ‌دى راستايدى؟‏ (‏سۋرە‌تتى قاراڭىز.‏)‏

10 كيە‌لى كىتاپتا جۇ‌زە‌گە اسقان پايعامبارلىقتار وتە كوپ.‏ ولاردىڭ ىشىندە جازىلعاننان كە‌يىن جۇ‌زدە‌گە‌ن جىلدار وتە ورىندالعاندارى دا بار.‏ بۇ‌ل پايعامبارلىقتاردىڭ جۇ‌زە‌گە اسقانىن تاريح تا راستايدى.‏ مىسالى،‏ ە‌جە‌لگى بابىل قالاسىنىڭ قۇ‌لاۋى جايلى پايعامبارلىقتى الايىق.‏ ب.‏ز.‏ب.‏ VIII عاسىردا يشايا پايعامبار ۇ‌لى دا قۋاتتى بابىل قالاسىن جاۋلارى باسىپ الاتىنىن كيە‌لى رۋحتىڭ جە‌تە‌لە‌ۋىمە‌ن جازىپ كە‌تكە‌ن.‏ ول ٴ‌تىپتى قالانى كىم جانە قالاي باسىپ الاتىنىنا دە‌يىن ايتقان (‏يشايا 44:‏27—‏45:‏2‏)‏.‏ يشايا بابىل قالاسىنىڭ جە‌رمە‌ن-‏جە‌كسە‌ن بولىپ،‏ قۇ‌لاتۇ‌زگە اينالاتىنىن دا ايتقان (‏يشايا 13:‏19،‏ 20‏)‏.‏ شىنىمە‌ن-‏اق،‏ ب.‏ز.‏ب.‏ 539-‏جىلى كير پاتشا باستاعان ميديالىقتار مە‌ن پارسىلار بابىلدى جاۋلاپ الدى.‏ وسىلاي كە‌زىندە دۇ‌ركىرە‌پ تۇ‌رعان قالا كۇ‌يرە‌پ،‏ ۇ‌يىندىگە اينالدى.‏ البە‌تتە،‏ يشايا الدىن الا ايتقان سوزدە‌ر دالمە-‏ٴ‌دال ورىندالماي قويماس ە‌دى،‏ ويتكە‌نى بۇ‌ل دا،‏ كيە‌لى كىتاپتاعى پايعامبارلىقتاردىڭ ٴ‌بارى دە ە‌حوبادان كە‌لگە‌ن!‏ ‏(‏پە‌تىردىڭ 2-‏حاتى 1:‏21 وقىڭىز؛‏ ‏«ماڭگى باقي ٶمىردىڭ راقاتىن كورىڭىز!‏» كىتابىنىڭ ە‌لە‌كتروندى نۇ‌سقاسىنىڭ 3-‏ساباعى،‏ 5-‏تاقىرىپشاسىنداعى «‏كيە‌لى كىتاپ بابىلدىڭ قۇ‌لايتىنىن كۇ‌نى بۇ‌رىن ايتقان‏» دە‌گە‌ن بە‌ينە‌روليكتى كورىڭىز)‏.‏

11.‏ دانيال 2:‏41—‏43-‏تارماقتار بۇ‌گىندە قالاي ورىندالىپ جاتقانىن ايتىپ بە‌رىڭىز.‏

11 كيە‌لى كىتاپتىڭ تە‌ك كونە زامانعا ە‌مە‌س،‏ ٴ‌بىزدىڭ كە‌زىمىزگە قاتىستى پايعامبارلىقتارى دا جۇ‌زە‌گە اسىپ جاتىر.‏ مىسالعا دانيالدىڭ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك انگلو-‏امە‌ريكا دە‌رجاۆاسىنا قاتىستى ايتقان پايعامبارلىعىنا كوڭىل بۇ‌رايىق ‏(‏دانيال 2:‏41—‏43 وقىڭىز)‏.‏ دانيال قوس مە‌ملە‌كە‌تتە‌ن تۇ‌راتىن بۇ‌ل دە‌رجاۆانىڭ جارتىلاي تە‌مىر سياقتى «بە‌رىك»،‏ جارتىلاي ساز سياقتى «مورت سىنعىش» بولاتىنىن ايتقان.‏ بۇ‌ل پايعامبارلىقتىڭ كوز الدىمىزدا قالاي ورىندالىپ جاتقانى قاي-‏قايسىسىمىزدى دا قايران قالدىرادى.‏ شىنىمە‌ن-‏اق،‏ بريتانيا مە‌ن امە‌ريكا ە‌كى بىردە‌ي دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىستا دا تە‌مىردە‌ي قۋاتىن كورسە‌تىپ،‏ جە‌ڭىسكە جە‌تۋدە باستى ٴ‌رول وينادى جانە ٵلى كۇ‌نگە دە‌يىن ولاردىڭ اسكە‌ري كۇ‌شى مىقتى بولىپ تۇ‌ر.‏ ال قاي ماعىنادا بۇ‌ل دە‌رجاۆا ساز سياقتى مورت سىنعىش؟‏ ونىڭ ازاماتتارى قايتا-‏قايتا جۇ‌مىسشىلاردىڭ قۇ‌قىقتارى ٷشىن،‏ ازاماتتىق قۇ‌قىقتارى مە‌ن تاۋە‌لسىزدىكتە‌رى ٷشىن ە‌رە‌ۋىلدە‌ر مە‌ن شە‌رۋلە‌رگە شىعىپ،‏ مە‌ملە‌كە‌تتى ىشتە‌ي السىرە‌تۋدە.‏ بۇ‌ل جايىندا الە‌مدىك ٴ‌بىر ساياسات ساراپشىسى بىلاي دە‌گە‌ن:‏ «قازىرگى دامىعان دە‌موكراتيالىق ە‌لدە‌ردىڭ ىشىندە ساياسي تۇ‌رعىدان ە‌ڭ جىككە بولىنگە‌نى —‏ قۇ‌راما شتاتتار».‏ ال بريتانياعا كە‌لسە‌ك،‏ سوڭعى جىلدارى ول جاقتا دا بولىنۋشىلىك بە‌لە‌ڭ الدى.‏ ويتكە‌نى حالىق بريتانيانىڭ ە‌ۋروپالىق وداقتىڭ قۇ‌رامىنداعى ە‌لدە‌رمە‌ن قانداي قارىم-‏قاتىناستا بولۋ كە‌رە‌كتىگىنە قاتىستى قاراما-‏قايشى پىكىردە.‏ وسىنداي جىكشىلدىك انگلو-‏امە‌ريكا دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك دە‌رجاۆاسىنىڭ اياعىنان شالىپ،‏ ونى بار قاۋقارىمە‌ن ارە‌كە‌ت ە‌تكىزبە‌ي وتىر.‏

12.‏ كيە‌لى كىتاپتاعى پايعامبارلىقتاردىڭ ورىندالۋى نە نارسە‌گە كوزىمىزدى جە‌تكىزە‌دى؟‏

12 كيە‌لى كىتاپتاعى كوپ پايعامبارلىقتاردىڭ ورىندالىپ كە‌تكە‌نى قۇ‌دايدىڭ بولاشاققا قاتىستى ۋادە‌لە‌رىنىڭ ورىندالاتىنىنا سە‌نىمىمىزدى نىعايتادى.‏ سوندىقتان ٴ‌بىز ٶزىمىزدى:‏ «قۇ‌تقارۋىڭدى اڭساپ توسامىن،‏ ويتكە‌نى سە‌نىڭ سوزىڭە ٷمىت ارتامىن»،‏—‏ دە‌گە‌ن ٴ‌زابۇ‌ر جىرشىسى سياقتى سە‌زىنە‌مىز (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏81‏)‏.‏ ە‌حوبا ٶزىنىڭ ٴ‌سوزى كيە‌لى كىتاپ ارقىلى بىزگە «جارقىن بولاشاق پە‌ن ٷمىت سيلاپ» وتىر (‏ە‌رم.‏ 29:‏11‏)‏.‏ ٴ‌بىزدىڭ بۇ‌ل ٷمىتىمىز ادامداردىڭ ە‌مە‌س،‏ قۇ‌دايدىڭ ۋادە‌لە‌رىنە نە‌گىزدە‌لگە‌ن.‏ ە‌ندە‌شە،‏ كيە‌لى كىتاپتاعى پايعامبارلىقتاردى ىنتى-‏شىنتىمىزبە‌ن زە‌رتتە‌پ،‏ قۇ‌داي سوزىنە دە‌گە‌ن سە‌نىمىمىزدى بە‌كە‌مدە‌ي بە‌رە‌يىك!‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ اقىل-‏كە‌ڭە‌سى تالايلاردى ٴ‌تۇ‌زۋ جولعا سالعان

13.‏ ٴ‌زابۇ‌ر 119:‏66،‏ 138 گە سۇ‌يە‌نسە‌ك،‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ راستىعىنا تاعى قانداي دالە‌ل بار؟‏

13 كيە‌لى كىتاپتىڭ راستىعىنىڭ تاعى ٴ‌بىر دالە‌لى —‏ ونداعى اقىل-‏كە‌ڭە‌ستە‌ردىڭ ٶمىرىمىزدى كوركە‌يتىپ جاتقاندىعى ‏(‏ٴ‌زابۇ‌ر 119:‏66،‏ 138 وقىڭىز)‏.‏ ماسە‌لە‌ن،‏ شاڭىراعى ورتاسىنا تۇ‌سكە‌لى تۇ‌رعان ە‌رلى-‏زايىپتىلار كيە‌لى كىتاپتىڭ ارقاسىندا قايتا قوسىلىپ،‏ ۇ‌يلە‌رىنە بە‌رە‌كە كىرگە‌ن.‏ ال بالالارى اتا-‏اناسىنىڭ مە‌يىر-‏شۋاعىنا بولە‌نىپ،‏ ماسىحشىلە‌ر وتباسىندا الاڭسىز ٵرى باقىتتى ٶمىر ٴ‌سۇ‌رىپ جاتىر (‏ە‌فە‌س.‏ 5:‏22—‏29‏)‏.‏

14.‏ كيە‌لى كىتاپتاعى شىندىق بويىنشا ٶمىر سۇ‌رسە،‏ ادامنىڭ مىنە‌زى جاقساراتىنىنا مىسال كە‌لتىرىڭىز.‏

14 كيە‌لى كىتاپتاعى دانالىقتىڭ قۇ‌دىرە‌تى سونداي —‏ ٴ‌تىپتى اسا قاۋىپتى دە‌گە‌ن قىلمىسكە‌رلە‌ردىڭ ٶزىن تۇ‌بە‌گە‌يلى وزگە‌رتىپ جىبە‌رگە‌ن.‏ دجە‌كتىڭ وقيعاسى بۇ‌عان جاقسى دالە‌ل d‏.‏ ول ٶلىم جازاسىنا كە‌سىلگە‌ن ٵرى تۇ‌رمە‌دە‌گى ە‌ڭ قاۋىپتى تۇ‌تقىن رە‌تىندە اتى شىققان قىلمىسكە‌ر بولاتىن.‏ بىردە ول ٴ‌بىر كيە‌لى كىتاپتى زە‌رتتە‌ۋ ساباعىنا قاتىسىپ قالادى.‏ باۋىرلاستاردىڭ مە‌يىرىمدىلىگى ونىڭ جۇ‌رە‌ك قىلىن شە‌رتىپ،‏ ول دا زە‌رتتە‌ۋ ساباعىن وتە‌مىن دە‌پ شە‌شە‌دى.‏ كيە‌لى كىتاپتاعى وسيە‌تتە‌ر بويىنشا ٶمىر سۇ‌رە باستاعاندا ونىڭ ٸسى مە‌ن ٴ‌سوزى دە،‏ مىنە‌ز-‏قۇ‌لقى دا جاقسى جاققا وزگە‌رە‌دى.‏ ٴ‌سۇ‌يتىپ،‏ ول جاريالاۋشى بولىپ،‏ كە‌يىن شومىلدىرۋ راسىمىنە‌ن وتە‌دى.‏ ول تۇ‌رمە‌دە‌گى تۇ‌تقىندارعا قۇ‌داي پاتشالىعى جايلى حاباردى ۋاعىزداپ،‏ كە‌م دە‌گە‌ندە،‏ تورتە‌ۋىمە‌ن زە‌رتتە‌ۋ ساباعىن وتە‌دى.‏ ولىمگە كە‌سىلە‌تىن كۇ‌نى جە‌تكە‌ندە دجە‌ك ە‌ندى بۇ‌رىنعى دجە‌ك ە‌مە‌س ە‌دى.‏ بۇ‌نى راستاپ،‏ سول كۇ‌نى ونىڭ قورعاۋشىسى بىلاي دە‌دى:‏ «مە‌ن 20 جىل بۇ‌رىن بىلگە‌ن دجە‌ك مۇ‌لدە‌م باسقا بولاتىن.‏ ە‌حوبا كۋاگە‌رلە‌رى بە‌رگە‌ن ٴ‌بىلىمنىڭ ارقاسىندا ول جاڭا ادام بولىپ شىقتى».‏ دجە‌ك باۋىرلاس جازاعا كە‌سىلىپ،‏ كوز جۇ‌مسا دا،‏ ونىڭ وقيعاسى مىنانى دالە‌لدە‌يدى:‏ كيە‌لى كىتاپ —‏ سە‌نىمدى كىتاپ ٵرى ونىڭ ادام بولمىسىن جاقسارتا الاتىن قۇ‌دىرە‌تى بار (‏يشايا 11:‏6—‏9‏)‏.‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ اقىل-‏كە‌ڭە‌سىنىڭ ارقاسىندا ٴ‌تۇ‌رلى ورتادان شىققان كوپ ادام جاقسى جاققا وزگە‌ردى (‏15-‏ابزاستى قاراڭىز)‏ f

15.‏ كيە‌لى كىتاپتاعى شىندىقتى ۇ‌ستاناتىن ە‌حوبانىڭ حالقى نە‌سىمە‌ن ە‌رە‌كشە؟‏ (‏سۋرە‌تتى قاراڭىز.‏)‏

15 كيە‌لى كىتاپتاعى شىندىققا ساي ٶمىر سۇ‌رە‌تىندىكتە‌ن،‏ ە‌حوبانىڭ حالقىنىڭ بىرلىگى جاراسقان (‏جوح.‏ 13:‏35؛‏ قور.‏ 1-‏ح.‏ 1:‏10‏)‏.‏ مىنا دۇ‌نيە مە‌ن ٴ‌بىزدىڭ ارامىزداعى ايىرماشىلىق جە‌ر مە‌ن كوكتە‌ي:‏ ادامدار ساياسي كوزقاراسىنا،‏ ۇ‌لتىنا،‏ ناسىلىنە،‏ الە‌ۋمە‌تتىك جاعدايىنا قاراي ٴ‌تۇ‌رلى جىككە ٴ‌بولىنىپ جاتقاندا،‏ ٴ‌بىزدىڭ ارامىزدا اۋىزبىرشىلىك پە‌ن ىنتىماق بار.‏ وسىنداي تاماشا بىرلىگىمىزدى كورگە‌ندە،‏ دجين ە‌سىمدى ٴ‌بىر جىگىت قاتتى اسە‌ر الادى.‏ ول افريكانىڭ ٴ‌بىر ە‌لىندە تۋىپ-‏وسكە‌ن.‏ ە‌لدە ازاماتتىق سوعىس باستالىپ كە‌تىپ،‏ دجين اسكە‌رگە قوسىلادى.‏ ٴ‌بىراق كە‌يىن ول كورشى ە‌لگە قاشىپ كە‌تىپ،‏ سول جە‌ردە كۋاگە‌رلە‌ردى كە‌زدە‌ستىرە‌دى.‏ دجين ٶزىنىڭ قالاي وزگە‌رگە‌نى جايىندا بىلاي دە‌پ اڭگىمە‌لە‌يدى:‏ «مە‌ن كۋاگە‌رلە‌رگە قاراپ،‏ اقيقات ٴ‌دىندى ۇ‌ستانۋشىلار قانداي بولاتىنىن ٴ‌تۇ‌سىندىم.‏ ولار ساياساتقا ارالاسپايدى،‏ ارالارىندا بولىنۋشىلىك دە‌گە‌ن اتىمە‌ن جوق،‏ قايتا،‏ ٴ‌بىر-‏ٴ‌بىرىن شىن سۇ‌يە‌دى.‏ وسىعان دە‌يىنگى ٶمىرىمدى وتاندى قورعاۋعا ارناعان ە‌دىم.‏ ال ە‌ندى شىندىقتى ٴ‌بىلىپ،‏ بار جۇ‌رە‌ك قالاۋىممە‌ن ٶمىرىمدى ە‌حوباعا باعىشتاۋدى شە‌شتىم».‏ بۇ‌رىن باسقا ە‌لدىڭ جانە باسقا ۇ‌لتتىڭ وكىلدە‌رىمە‌ن شايقاسقان ول قازىر كيە‌لى كىتاپتىڭ تاتۋلىققا جە‌تكىزە‌تىن حابارىن بارشاعا ايتىپ ٴ‌جۇ‌ر.‏ شىنىندا دا،‏ ۇ‌لتى مە‌ن شىققان ورتاسى ٵرتۇ‌رلى ادامداردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ وتىرعانى —‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ راستىعىنا بۇ‌لتارتپاس دالە‌ل.‏

قۇ‌دايدىڭ حاق سوزىنە سە‌نىمىڭىز وسە بە‌رسىن

16.‏ قۇ‌داي سوزىنە دە‌گە‌ن سە‌نىمىمىزدى قاتايتۋ نە‌گە ماڭىزدى؟‏

16 مىنا دۇ‌نيە قۇ‌لدىراپ،‏ ٴ‌حالى ناشارلاعان سايىن،‏ ٴ‌بىزدىڭ قۇ‌دايدىڭ سوزىنە دە‌گە‌ن سە‌نىمىمىز سىنالادى.‏ وزگە‌لە‌ر كيە‌لى كىتاپتىڭ حاقتىعىنا،‏ يا بولماسا ە‌حوبا ٶز حالقىن جە‌تە‌لە‌ۋگە ادال دا اقىلدى قۇ‌لدى تاعايىنداعانىنا كۇ‌مان سە‌پكىسى كە‌لۋى مۇ‌مكىن.‏ ٴ‌بىراق ٴ‌بىز ە‌حوبانىڭ ٴ‌سوزى شىندىق ە‌كە‌نىنە بە‌رىك سە‌نىمدى بولساق،‏ ولاردىڭ شابۋىلىنا قاسقايىپ تۇ‌رىپ تويتارىس بە‌رە‌مىز.‏ سونداي-‏اق وسى سە‌نىمدىلىكتىڭ ارقاسىندا ٴ‌بىز ە‌حوبانىڭ «جارلىقتارىنا مويىنسۇ‌نۋعا جۇ‌رە‌گىمىزدى بە‌يىمدە‌پ،‏ ارقاشان،‏ اقىرىنا دە‌يىن،‏ سولاي ە‌تۋگە بە‌ل بۋامىز» (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏112‏)‏.‏ بۇ‌عان قوسا،‏ وزگە‌لە‌ردە‌ن ە‌ش ۇ‌يالماي،‏ ولارعا شىندىقتى ۋاعىزدايمىز ٵرى سوعان ساي ٶمىر سۇ‌رۋگە شاقىرامىز (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏46‏)‏.‏ ومىرىمىزدە‌گى ە‌ڭ اۋىر سىناقتارعا دا،‏ ونىڭ ىشىندە قۋعىن-‏سۇ‌رگىنگە دە «شىدامدىلىقپە‌ن جانە قۋانىشپە‌ن» توزە الامىز (‏قول.‏ 1:‏11؛‏ ٴ‌زاب.‏ 119:‏143،‏ 157‏)‏.‏

17.‏ 2023-‏جىلدىڭ تارماعى نە‌نى ە‌سكە سالادى؟‏

17 ە‌حوبانىڭ بىزگە شىندىقتى اشقانىنا شە‌كسىز ريزامىز!‏ ادامدار نە ىستە‌پ،‏ نە قويارىن بىلمە‌ي ابىگە‌رگە تۇ‌سكە‌ن مىنا دۇ‌نيە‌دە شىندىق جانىمىزعا سابىر بە‌رىپ،‏ قازىقتاي بە‌رىك ۇ‌ستاپ تۇ‌ر.‏ ٴ‌بىزدىڭ ماقساتىمىز،‏ قايدا بە‌ت العانىمىز بە‌لگىلى.‏ سونداي-‏اق قۇ‌داي پاتشالىعى بيلىك ە‌تە‌تىن ۋاقىتتا باقىتتى ٶمىر سۇ‌رۋگە ٷمىتتىمىز.‏ لايىم 2023-‏جىلدىڭ تارماعى قۇ‌داي ٴ‌سوزىنىڭ تۇ‌پتامىرىمە‌ن شىندىق ە‌كە‌نىنە دە‌گە‌ن سە‌نىمىمىزدى بە‌كە‌مدە‌ي ٴ‌تۇ‌سسىن!‏ (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏160‏)‏.‏

94-‏ٵن قۇ‌داي ٴ‌سوزى ٷشىن ريزاشىلىق

a ‏2023-‏جىلدىڭ تارماعى بولىپ تاڭدالعان جالىندى سوزدە‌ر:‏ «سە‌نىڭ ٴ‌سوزىڭ —‏ تۇ‌پتامىرىمە‌ن شىندىق» (‏ٴ‌زاب.‏ 119:‏160‏)‏.‏ بۇ‌ل سوزدە‌ردىڭ راستىعىنا ە‌شقايسىسىمىز ٴ‌شۇ‌با كە‌لتىرمە‌يمىز.‏ ٴ‌بىراق مىنا دۇ‌نيە‌دە كيە‌لى كىتاپتىڭ اقيقات ە‌كە‌نىنە،‏ ونىڭ بۇ‌گىنگى تاڭدا ومىرىمىزگە پايداسى بار ە‌كە‌نىنە سە‌نبە‌يتىندە‌ر كوپ.‏ سوندىقتان ٴ‌بىز اقپە‌يىل جاندارعا كيە‌لى كىتاپتىڭ وزىنە جانە ونىڭ دانالىعىنا دە‌گە‌ن سە‌نىم ۇ‌يالاتقىمىز كە‌لە‌دى.‏ وسى ورايدا كومە‌ك بولاتىن ٷش جايت بار.‏

b ٴ‌سوز ٴ‌مانى:‏ «تۇ‌پتامىرىمە‌ن»‏ دە‌پ اۋدارىلعان ە‌ۆرە‌ي ٴ‌سوزى بۇ‌ل تارماقتا «تۇ‌گە‌لىمە‌ن»،‏ «باستان-‏اياق» دە‌گە‌ن ماعىنانى بىلدىرە‌دى.‏

c ‏jw.org تور بە‌كە‌تىنىڭ ىزدە‌ۋ جولاعىنا «‏تاريح جانە كيە‌لى كىتاپ‏» (‏حانزۇ‌شا)‏ دە‌پ تە‌رسە‌ڭىز،‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ قالاي ساقتالعانى جايلى تولىعىراق بىلە الاسىز.‏

d كە‌يبىر ە‌سىمدە‌ر وزگە‌رتىلگە‌ن.‏

e سۋرە‌ت سيپاتتاماسى:‏ قۇ‌داي ە‌جە‌لدە دۇ‌ركىرە‌پ تۇ‌رعان ۇ‌لى بابىل قالاسىنىڭ قۇ‌لايتىنىن الدىن الا ايتقان.‏

f سۋرە‌ت سيپاتتاماسى:‏ ٴ‌بىر جىگىت قارۋىن تاستاپ،‏ كيە‌لى كىتاپتان تاتۋ بولۋدى ۇ‌يرە‌نىپ جاتىر جانە باسقالارعا دا تاتۋ بولۋدى ۇ‌يرە‌تۋدە (‏بولعان وقيعانى كورسە‌تۋ)‏.‏