20-زەرتتەۋ ماقالاسى
ايان كىتابى قۇدايدىڭ جاۋلارىنا قاتىستى نە اشادى؟
«ولار پاتشالاردىڭ ٴبارىن ەۆرەيشە ارماگەددون دەپ اتالاتىن جەرگە جينادى» (ايان 16:16).
150-ٵن قۇتقارىلۋ ٷشىن قۇدايدى ىزدەيىك
اڭداتپا *
1. ايان كىتابىندا قۇدايدىڭ حالقىنا قاتىستى نە ايتىلعان؟
ايان كىتابىندا كوكتە قۇداي پاتشالىعى ورناپ، ول جەردەن شايتاننىڭ قۋىلعانى ايتىلعان (ايان 12:1—9). وسىنىڭ ناتيجەسىندە كوكتە تىنىشتىق ورنادى. ال ٴبىزدىڭ جاعدايىمىز، كەرىسىنشە، قيىندادى. ويتكەنى شايتان بۇكىل قاھارىن ەحوبانىڭ جەردەگى ادال قىزمەتشىلەرىنە توگە باستادى (ايان 12:12، 15، 17).
2. شايتاننىڭ شابۋىلدارىنا تايسالماي توتەپ بەرۋگە نە كومەكتەسەدى؟
2 شايتاننىڭ شابۋىلدارىنا تايسالماي توتەپ بەرۋگە نە كومەكتەسەدى؟ (ايان 13:10). بولاشاقتا نە بولاتىنىن بىلگەنىمىز. مىسالى، ايان كىتابىندا ەلشى جوحان ٴبىزدى قانداي باتالار كۇتىپ تۇرعانىن ايتىپ كەتكەن. سول باتالاردىڭ ٴبىرى — قۇدايدىڭ جاۋلارىنىڭ جويىلاتىنى. ٴقازىر ايان كىتابىندا قۇدايدىڭ جاۋلارى قالاي سيپاتتالعانىن جانە ولارمەن نە بولاتىنىن قاراستىرايىق.
«بەلگىلەرمەن» سيپاتتالعان قۇدايدىڭ جاۋلارى
3. ايان كىتابىنداعى كەيبىر بەلگىلەردى ايتىپ بەرىڭىز.
3 ايان كىتابىنىڭ ٴبىرىنشى تارماعىنان-اق ونىڭ «بەلگىلەردەن» تۇراتىنىن، ياعني بەينەلى تىلمەن جازىلعانىن بىلەمىز (ايان 1:1). وندا قۇدايدىڭ جاۋلارى بىرنەشە جىرتقىش اڭمەن بەينەلەنەدى. ٴبىرىنشىسى — «تەڭىزدەن شىعىپ كەلە جاتقان جىرتقىش اڭ»، ونىڭ ون ٴمۇيىزى، جەتى باسى بار (ايان 13:1). ودان كەيىنگىسى — «جەردەن شىعىپ كەلە جاتقان باسقا ٴبىر جىرتقىش اڭ». ول «ايداھارشا سويلەيدى» جانە «اسپاننان جەرگە وت تۇسىرەدى» (ايان 13:11—13). سوسىن ۇستىندە جەزوكشە ايەل وتىرعان «ال قىزىل جىرتقىش اڭدى» كورەمىز. بۇل ٷش جىرتقىش اڭ تالاي زاماننان بەرى ەحوبامەن جانە ونىڭ پاتشالىعىمەن جاۋلاسىپ كەلەدى. سوندىقتان ولاردىڭ كىم ەكەنىن ٴبىلىپ-انىقتاۋ ٴبىز ٷشىن وتە ماڭىزدى (ايان 17:1، 3).
ۇلكەن-ۇلكەن ٴتورت اڭ
بۇل اڭدار «تەڭىزدەن شىققان» (دان. 7:1—8، 15—17). ولار دانيالدىڭ زامانىنان باستاپ قۇدايدىڭ حالقىنا ەداۋىر ىقپال ەتكەن دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆالاردى بىلدىرەدى. (4، 7-ابزاستار)
4، 5. دانيال 7:15—17-تارماقتار ايان كىتابىنداعى بەلگىلەردى تۇسىنۋگە قالاي كومەكتەسەدى؟
4 قۇدايدىڭ جاۋلارىن انىقتاۋ ٷشىن ايان كىتابىنداعى بەينەلەردىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن ٴتۇسىنىپ الۋىمىز كەرەك. بۇلاي ەتۋگە كيەلى كىتاپتىڭ باسقا كىتاپتارى كومەكتەسەدى. ويتكەنى ايان كىتابىنداعى بەينەلەردىڭ كوبىسى باسقا كىتاپتاردا ٴتۇسىندىرىلىپ كەتكەن. مىسالى، دانيال پايعامبار اياندا «تەڭىزدەن ۇلكەن-ۇلكەن ٴتورت اڭنىڭ» شىعىپ كەلە جاتقانىن كورگەن (دان. 7:1—3). ول وسى ٴتورت اڭنىڭ ٴتورت «پاتشانى» نە ٴتورت ۇكىمەتتى بەينەلەيتىنىن دە ايتىپ كەتكەن (دانيال 7:15—17 وقىڭىز). بۇدان ايانداعى جىرتقىش اڭدار دا ساياسي كۇشتەردى بىلدىرەتىنىن تۇسىنەمىز.
5 ٴبىز وسى ماقالادا ايان كىتابىنداعى كەيبىر بەلگىلەرگە توقتالىپ، كيەلى كىتاپتىڭ كومەگىمەن ولاردىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن انىقتايمىز. الدىمەن، جىرتقىش اڭداردان باستايمىز. ٴبىرىنشى، ولار كىمدى بىلدىرەتىنىن، سوسىن ولارمەن نە بولاتىنىن جانە سول وقيعالاردىڭ بىزگە قانداي قاتىسى بار ەكەنىن تالقىلايمىز.
قۇدايدىڭ جاۋلارى كىم ەكەنىن انىقتاۋ
جەتى باستى جىرتقىش اڭ
بۇل اڭ «تەڭىزدەن شىققان» جانە ونىڭ جەتى باسى، ون ٴمۇيىزى، ون ٴتاجى بار (ايان 13:1—4). ول تاريح بويىندا ادامزاتقا بيلىك ەتكەن بارلىق ۇكىمەتتەردى بىلدىرەدى. ال ونىڭ جەتى باسى قۇداي حالقىنا ەداۋىر ىقپال ەتكەن دۇنيەجۇزىلىك جەتى دەرجاۆانى بەينەلەيدى. (6—8-ابزاستار)
6. ايان 13:1—4-تارماقتاردا ايتىلعان جەتى باستى جىرتقىش اڭ نەنى بىلدىرەدى؟
6 جەتى باستى جىرتقىش اڭ نەنى بىلدىرەدى؟ (ايان 13:1—4 وقىڭىز). بايقاساق، بۇل اڭ قابىلانعا ۇقسايدى، ٴبىراق اياقتارى ايۋدىكىندەي، اۋزى ارىستاندىكىندەي جانە باستارىندا ون ٴمۇيىزى بار. ٴدال وسى سيپاتتامالار دانيال كىتابىنىڭ 7-ٴنشى تاراۋىنداعى ٴتورت اڭدا دا كەزدەسەدى. ٴبىراق ايان كىتابىندا بۇل سيپاتتامالار ٴتورت ەمەس، ٴبىر عانا اڭنىڭ بويىندا. سوندىقتان جەتى باستى جىرتقىش اڭ ٴبىر ۇكىمەتتەن دە نە ٴبىر دۇنيەجۇزىلىك يمپەريادان دا كوپتى بىلدىرەدى. ايان 13:7 دە ونىڭ «ٵربىر رۋ، حالىق، ٴتىل جانە ۇلتتىڭ ۇستىنەن بيلىك العانى» ايتىلادى. دەمەك، ول راسىندا دا ٴبىر عانا ۇكىمەتتى بىلدىرمەيدى. ەندەشە، ٴبىز جەتى باستى جىرتقىش اڭ بۇگىنگە دەيىن ادامزاتقا بيلىك ەتىپ كەلگەن بارلىق ۇكىمەتتەردى بىلدىرەدى دەگەن تۇجىرىمعا كەلەمىز * (ۋاع. 8:9).
7. جەتى باستى جىرتقىش اڭنىڭ ٵربىر باسى نەنى بىلدىرەدى؟
7 جەتى باستىڭ ٵربىرى نەنى بىلدىرەدى؟ بۇنى تۇسىنۋگە اياننىڭ 17-تاراۋى كومەكتەسەدى. بۇل تاراۋدا ايان كىتابىنىڭ 13-تاراۋىندا ايتىلىپ كەتكەن جىرتقىش اڭنىڭ ٴمۇسىنى سيپاتتالعان. ايان 17:10 دا بىلاي دەلىنگەن: «سونداي-اق [بۇل اڭ] جەتى پاتشانى بىلدىرەدى. ولاردىڭ بەسەۋى قۇلادى، بىرەۋى بار، تاعى بىرەۋى ٵلى كەلگەن جوق، ال كەلگەندە از ۋاقىت قانا بولۋى ٴتيىس». شايتاننىڭ قول استىنداعى ساياسي ۇكىمەتتەردىڭ ىشىندە جەتەۋى اسىرەسە مىقتى بولعاندىقتان، ولار اڭنىڭ «باسى» بولىپ بەينەلەنگەن. وسى دۇنيەجۇزىلىك جەتى يمپەريا قۇداي حالقىنا بيلىك ەتتى نە ولاردى قۋعىندادى. ەلشى جوحاننىڭ كەزىندە ولاردىڭ بەسەۋى الەم ساحناسىنا شىعىپ قويعان ەدى. ولار: مىسىر، اسسيريا، بابىل، ميدو-پەرسيا جانە گرەكيا. جوحان وسى اياندى العاندا، دۇنيەجۇزىلىك يمپەريالاردىڭ التىنشىسى — ريم بيلىك ەتىپ جاتتى. ال جەتىنشى باس، ياعني دۇنيەجۇزىلىك يمپەريالاردىڭ سوڭعىسى كىم بولماق ەدى؟
8. جىرتقىش اڭنىڭ جەتىنشى باسى كىمدى بىلدىرەدى؟
8 دانيال كىتابىنداعى پايعامبارلىقتارعا قاراپ، جىرتقىش اڭنىڭ جەتىنشى ٵرى سوڭعى باسى كىمدى بىلدىرەتىنىن بىلەمىز. وسى زاماننىڭ سوڭىندا، ياعني «يەمىزدىڭ كۇنىندە» قانداي دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆا بيلىك ەتىپ جاتىر؟ (ايان 1:10). بۇل بىرىككەن كورولدىك پەن امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ وداعى، ياعني انگلو-امەريكا دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆاسى. دەمەك، ايان 13:1—4 تارماقتاردا ايتىلىپ كەتكەن جىرتقىش اڭنىڭ جەتىنشى باسى سول دەپ تۇجىرىمداي الامىز.
توقتىنىكى سياقتى قوس ٴمۇيىزى بار جىرتقىش اڭ
بۇل اڭ «جەردەن شىققان» جانە «ايداھارشا» سويلەيدى. ول «اسپاننان جەرگە وت» تۇسىرەدى جانە «جالعان پايعامبار» رەتىندە كەرەمەتتەر جاسايدى (ايان 13:11—15؛ 16:13؛ 19:20) (9-ابزاس)
9. «توقتىنىكى سياقتى قوس ٴمۇيىزى بار» جىرتقىش اڭ نەنى بەينەلەيدى؟
9 ايان كىتابىنىڭ 13-تاراۋىنان جەتىنشى باستىڭ، ياعني انگلو-امەريكا دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆاسىنىڭ تاعى ٴبىر جىرتقىش اڭ رەتىندە بەينەلەنگەنىن كورەمىز. بۇل اڭنىڭ «توقتىنىكى سياقتى قوس ٴمۇيىزى بار ەكەن، ٴبىراق ول ايداھارشا سويلەيتىن». ول «زور كەرەمەتتەر جاساپ، ٴتىپتى ادامداردىڭ كوز الدىندا اسپاننان جەرگە وت تۇسىرەتىن» (ايان 13:11—15). ايان كىتابىنىڭ 16 جانە 19 تاراۋلارىندا بۇل اڭ «جالعان پايعامبار» رەتىندە سۋرەتتەلەدى (ايان 16:13؛ 19:20). دانيال كىتابىندا انگلو-امەريكا دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆاسىنىڭ «عالامات ويران سالاتىنى» دا ايتىلىپ كەتكەن ەدى (دان. 8:19، 23، 24). ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا وسى سوزدەر دالمە-ٴدال ورىندالدى. جاپونياعا تاستالىپ، سوعىستىڭ توقتاۋىنا سەبەپ بولعان ەكى اتوم بومباسىن وسى بريتانيا مەن امەريكانىڭ عالىمدارى بىرىگىپ ويلاپ تاپقان ەدى. وسى ماعىنادا انگلو-امەريكا دۇنيەجۇزىلىك دەرجاۆاسى «اسپاننان جەرگە وت ٴتۇسىردى».
ال قىزىل جىرتقىش اڭ
بۇل اڭنىڭ ۇستىندە جەزوكشە، ياعني ۇلى بابىل وتىر. ٴتۇسى ال قىزىل بۇل اڭ سەگىزىنشى پاتشا بولىپ تابىلادى (ايان 17:3—6، 8، 11).
بۇل اڭدى جەزوكشە باسقارىپ كەلىپ، سوسىن سول اڭنىڭ قولىمەن جويىلادى. جەزوكشە — دۇنيەجۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسى. ال اڭ بولسا — دۇنيەجۇزىلىك ساياسي جۇيەنىڭ مۇددەسىنە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى (10، 14—17-ابزاستار)
10. «جىرتقىش اڭنىڭ ٴمۇسىنى» نەنى بەينەلەيدى؟ (ايان 13:14، 15؛ 17:3، 8، 11)
10 ايان كىتابىندا تاعى ٴبىر جىرتقىش اڭ تۋرالى ايتىلادى. ول جەتى باستى جىرتقىش اڭعا قاتتى ۇقسايدى، تەك ٴتۇسى ال قىزىل. بۇل اڭ «جىرتقىش اڭنىڭ ٴمۇسىنى» دەپ اتالادى جانە ول «سەگىزىنشى پاتشا» بولىپ تابىلادى * (ايان 13:14، 15؛ 17:3، 8، 11 وقىڭىز). وسى «پاتشانىڭ» الدىمەن پايدا بولاتىنى، سوسىن عايىپ بولاتىنى، ٴبىراق كەيىن قايتادان پايدا بولاتىنى ايتىلعان. بۇل سيپاتتاما دۇنيەجۇزىندەگى ساياسي ۇكىمەتتەردىڭ مۇددەسىنە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا ٴدال كەلەدى! بۇل ۇيىم الدىمەن ۇلتتار ليگاسى رەتىندە پايدا بولدى، ال ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە ول ىدىراپ كەتتى. ٴبىراق كەيىن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى رەتىندە قايتادان پايدا بولدى.
11. ساياسي اڭدار نە ىستەيدى جانە نەگە ٴبىز ولاردان قورىقپايمىز؟
11 ساياسي اڭدار ناسيحات جۇرگىزۋ ارقىلى ادامداردى ەحوباعا جانە ونىڭ حالقىنا قارسى ايداپ سالاتىن بولادى. بەينەلەپ ايتقاندا، ولار «جەرجۇزىنىڭ پاتشالارىن قۇدىرەتى شەكسىز قۇدايدىڭ ۇلى كۇنى» — ارماگەددونعا جينايدى (ايان 16:13، 14، 16). ٴبىراق ٴبىز ولاردان ۇرەيلەنۋىمىز كەرەك پە؟ ۇرەيلەنۋگە ەش سەبەپ جوق! ويتكەنى ۇلى قۇدايىمىز ەحوبا دەرەۋ ارەكەت ەتىپ، كوك پاتشالىعىن قولدايتىنداردى قۇتقارىپ الادى (ەزەك. 38:21—23).
12. جىرتقىش اڭداردىڭ ٴبارىن نە كۇتىپ تۇر؟
12 جىرتقىش اڭداردىڭ بارىمەن نە بولادى؟ ايان 19:20 دا بىلاي دەلىنگەن: «سوندا جىرتقىش اڭ دا، ونىڭ الدىندا كەرەمەتتەر جاساپ، جىرتقىش اڭنىڭ بەلگىسىن قابىلداعان ٵرى ونىڭ مۇسىنىنە تابىنعانداردى اداستىرىپ جۇرگەن جالعان پايعامبار دا ۇستالىپ، ەكەۋى كۇكىرت جانىپ جاتقان وتتى كولگە تىرىدەي لاقتىرىلدى». دەمەك، قۇدايدىڭ وسى ساياسي جاۋلارى ٴدال بيلىك ەتىپ جاتقان جەرلەرىنەن ماڭگىگە جويىلادى.
13. ۇكىمەتتەر ماسىحشىلەر ٷشىن قانداي قيىندىق تۋدىرۋدا؟
13 بىزگە قانداي قاتىسى بار؟ ٴماسىحشى بولعاندىقتان، ٴبىز قۇدايعا جانە ونىڭ پاتشالىعىنا ادال بولۋىمىز كەرەك (جوح. 18:36). ول ٷشىن ٴبىز ساياسي ىستەرگە ارالاسپاي، بەيتاراپتىق ساقتاعانىمىز ٴجون. ٴبىراق بۇلاي ەتۋ وتە قيىن بولۋى مۇمكىن. سەبەبى وسى دۇنيەلىك ۇكىمەتتەر سوزىمىزبەن دە، ىسىمىزبەن دە ولاردى بارىنشا قولداعانىمىزدى تالاپ ەتەدى. ولاردىڭ قىسىمىنا بەرىلىپ قالعاندارعا جىرتقىش اڭنىڭ تاڭباسى سالىنادى (ايان 13:16، 17). ال تاڭبانى سالدىرعاندار ەحوبانىڭ ىقىلاسىنا يە بولمايدى جانە ماڭگى ومىردەن قۇرالاقان قالادى (ايان 14:9، 10؛ 20:4). سوندىقتان، قانداي قيىن بولماسىن، ولاردىڭ قىسىمىنا بەرىلمەي، بەيتاراپتىقتى مىقتاپ ۇستانايىق!
ۇلى جەزوكشەنىڭ ماسقارالانىپ، ٴبىرجولا جويىلۋى
14. ايان 17:3—5-كورەتىنىمىزدەي، جوحان نە نارسەنى كورىپ تاڭعالدى؟
14 ايان 17:3—5 وقىڭىز. ەلشى جوحان اياندا تاعى ٴبىر نارسەنى كورىپ «قاتتى تاڭىرقادى». ول الگى ال قىزىل جىرتقىش اڭنىڭ ۇستىندە وتىرعان ايەلدى كوردى. ونىڭ اتى — «ۇلى بابىل» جانە ول «ۇلى جەزوكشە» رەتىندە سيپاتتالعان. بۇل ايەل جەر بەتىندەگى پاتشالارمەن «ازعىندىق جاسايدى» (ايان 17:1، 2، 6).
15، 16. «ۇلى بابىل» دەگەن نە جانە بۇنى ٴبىز قايدان بىلەمىز؟
15 «ۇلى بابىل» دەگەن كىم؟ بۇل ايەل ساياسي ۇيىمدى ٴبىلدىرۋى ەكىتالاي. سەبەبى ونىڭ جەرجۇزىندەگى ساياسي باسشىلارمەن ازعىندىققا تۇسەتىنى ايتىلعان (ايان 18:9). بىلايشا ايتقاندا، ول باسشىلاردىڭ ۇستىنە وتىرىپ، ولاردى باسقارۋعا تىرىسادى. سونىمەن قاتار بۇل ايەل شايتاننىڭ دۇنيەسىندەگى ساۋدا-ساتتىق جۇيەسىن دە بىلدىرمەيدى. سەبەبى ايان كىتابىندا بۇل جۇيە «جەر بەتىندەگى ساۋداگەرلەر» دەپ بولەك سيپاتتالعان (ايان 18:11، 15، 16).
16 كيەلى جازبالاردا «جەزوكشە«دەگەن ٴسوز قۇدايعا سەنە تۇرا، پۇتقا تابىنۋشىلىقپەن اينالىساتىن نە وسى دۇنيەمەن دوستاساتىن ادامدارعا دا نۇسقايدى (ەزەك. 16:2، 35، 36؛ جاق. 4:4). ال قۇدايعا ادال عيبادات ەتەتىندەر جايلى «پاك» دەپ ايتىلادى (قور. 2-ح. 11:2؛ ايان 14:4). ەجەلدە بابىل قالاسى جالعان عيباداتتىڭ ورداسى بولعان. ولاي بولسا، «ۇلى بابىل» بارلىق جالعان دىندەردى بىلدىرەدى دەي الامىز، ياعني ول — دۇنيەجۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسى (ايان 17:5، 18؛ jw.org سايتىندا «ۇلى بابىل دەگەن نە؟» دەپ اتالاتىن ماقالانى قاراڭىز).
17. ۇلى بابىلمەن نە بولماق؟
17 ۇلى بابىلمەن نە بولادى؟ ايان 17:16، 17 دە بىلاي دەلىنگەن: «وزىڭ كورگەن ون ٴمۇيىز بەن جىرتقىش اڭ جەزوكشەنى جەك كورىپ كەتەدى، ونى تالان-تاراج ەتىپ، جالاڭاشتايدى جانە ٴتانىن جالماپ، تۇگەلدەي ورتەپ جىبەرەدى. سەبەبى قۇداي ولاردىڭ جۇرەكتەرىنە ٶز ويىن سالىپ، جۇزەگە اسىرتادى». ٴيا، ەحوبا حالىقتاردىڭ جۇرەگىنە قوزعاۋ سالادى. سوندا ولار ال قىزىل اڭنىڭ، ياعني بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ كۇشىمەن دۇنيەجۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسىنا تاپ بەرىپ، ونى جويىپ تاستايدى (ايان 18:21—24).
18. ۇلى بابىلمەن ورتاق ەشتەڭەمىز جوق ەكەنىن قالاي كورسەتە الامىز؟
18 بىزگە قانداي قاتىسى بار؟ ٴبىزدىڭ عيباداتىمىز «قۇدايىمىزدىڭ كوز الدىندا تازا دا ارامدالماعان» بولۋى كەرەك (جاق. 1:27). سوندىقتان ٴبىز ۇلى بابىلدىڭ جالعان ىلىمدەرى مەن قۇلدىراپ كەتكەن مورالدىق نورمالارىنىڭ ىقپالىنا بەرىلمەيمىز جانە ونىڭ مەيرامدارى مەن سپيريتيزممەن بايلانىسى بار سالت-جورالارىنا ەش قاتىسپايمىز. سونداي-اق وزگەلەر دە ونىڭ كۇنالارىنا ورتاقتاسىپ، قۇدايدىڭ الدىندا كىنالى بولماس ٷشىن، ولاردى «ودان شىق!» دەپ ەسكەرتە بەرەمىز (ايان 18:4).
قۇدايدىڭ قاس جاۋىنىڭ اقىرى
وتتاي قىزىل ايداھار
شايتان جەتى باستى جىرتقىش اڭعا بيلىك بەرىپ وتىر (ايان 12:3، 9، 13؛ 13:4؛ 20:2، 10). ەحوبانىڭ قاس جاۋى شايتان 1000 جىلعا تۇڭعيىققا تاستالادى. سوسىن «وت پەن كۇكىرت جانىپ جاتقان كولگە» لاقتىرىلادى (19، 20-ابزاستار)
19. «وتتاي قىزىل الىپ ايداھار» دەگەن كىم؟
19 ايان كىتابىندا «وتتاي قىزىل الىپ ايداھار» جايلى دا ايتىلادى (ايان 12:3). بۇل ايداھار كەزىندە يسامەن جانە ونىڭ پەرىشتەلەرىمەن سوعىسقان (ايان 12:7—9). ول قۇدايدىڭ حالقىنا شابۋىلدايدى جانە ساياسي اڭداردىڭ بارلىعىنا بيلىك بەرەدى (ايان 12:17؛ 13:4). بۇل ايداھار كىم؟ ول — «ەجەلگى جىلان، ياعني ٸبىلىس شايتان» (ايان 12:9؛ 20:2). ەحوبانىڭ بارلىق جاۋلارىنىڭ ارتىندا تۇرعان — سول.
20. ايداھارمەن نە بولادى؟
20 ايداھارمەن نە بولادى؟ ايان 20:1—3-تارماقتاردا ٴبىر پەرىشتەنىڭ شايتاندى تۇڭعيىققا لاقتىراتىنى ايتىلادى، بىلايشا ايتقاندا، ونى زىندانعا تاستايدى. سوندا ول «1000 جىل وتكەنشە، ەندى قايتىپ حالىقتاردى الداي المايتىن» بولادى. سوسىن شايتان مەن ونىڭ جىن-پەرىلەرى «وت پەن كۇكىرت جانىپ جاتقان كولگە لاقتىرىلادى»، ياعني ماڭگىلىككە جويىلادى (ايان 20:10). سول كەزدە ٶمىر قانداي كەرەمەت بولاتىنىن ەلەستەتىپ كورىڭىزشى!
21. ايان كىتابىن وقيتىن ادام نەگە باقىتتى؟
21 ايان كىتابىنداعى وسى بەلگىلەردىڭ ٴمانىن ٴتۇسىنۋ بىزگە جىگەر بەرەدى! وسى ماقالادا ٴبىز قۇدايدىڭ جاۋلارىن انىقتاپ قانا قويماي، ولارمەن نە بولاتىنىن دا بىلدىك. راس، «وسى پايعامبارلىقتاعى سوزدەردى داۋىستاپ وقيتىن ادام دا، ونى تىڭدايتىن دا باقىتتى!» (ايان 1:3). ال قۇدايدىڭ جاۋلارى جويىلعاننان كەيىن، ونىڭ حالقىن قانداي باتالار كۇتىپ تۇر؟ بۇنى وسى توپتامانىڭ سوڭعى ماقالاسىنان بىلەمىز.
23-ٵن ەحوبا بيلىك ەتۋىن باستادى
^ ايان كىتابىندا قۇدايدىڭ جاۋلارى بەلگىلەرمەن نەمەسە بەينەلى تىلمەن سيپاتتالادى. سول بەلگىلەردىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن تۇسىنۋگە دانيال كىتابى كومەكتەسەدى. وسى ماقالادا دانيال مەن ايان كىتاپتارىنداعى ٴبىر-بىرىنە ۇقساس پايعامبارلىقتاردى سالىستىرا وتىرىپ، قۇدايدىڭ جاۋلارىن انىقتايمىز. سوسىن تۇبىندە ولارمەن نە بولاتىنىن بىلەمىز.
^ جەتى باستى جىرتقىش اڭ بارلىق ۇكىمەتتەردى بىلدىرەتىنىنە ونىڭ «ون ٴمۇيىزى» بولعانى دا دالەل بولا الادى. سەبەبى كيەلى كىتاپتا 10 سانى كوپ جاعدايدا تولىقتىقتى بىلدىرەدى.
^ جەتى باستى جىرتقىش اڭمەن سالىستىرعاندا، ونىڭ مۇسىنىنىڭ مۇيىزدەرىندە «تاجدەر» جوق (ايان 13:1). بۇلاي بولۋى تۇسىنىكتى، ويتكەنى «ول الگى جەتەۋىنەن شىققان» جانە بيلىكتى سودان الادى (jw.org سايتىندا «ايان كىتابىنىڭ 17-تاراۋىندا سيپاتتالعان ال قىزىل اڭ نەنى بەينەلەيدى؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز).
