23-زەرتتەۋ ماقالاسى
بالالارىڭىزعا ەحوبانى ٴسۇيۋدى ۇيرەتىڭىز
«ەحوبا قۇدايىڭدى بار جۇرەگىڭمەن، بۇكىل جان-تانىڭمەن، بارلىق اقىل-ويىڭمەن ٴسۇي!» (مات. 22:37).
134-ٵن بالالار — قۇدايدىڭ اماناتى
اڭداتپا *
1، 2. قانداي جاعدايدا كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرى بىزگە جاڭاشا اشىلۋى مۇمكىن جانە نەلىكتەن؟
توي كۇنى ارلەنىپ-ساندەنگەن كۇيەۋجىگىت پەن ونىڭ سۇلۋ قالىڭدىعى كيەلى كىتاپقا نەگىزدەلگەن نەكە بايانداماسىن تىڭدايدى. بايانداماداعى پرينسيپتەردى ولار سالتباستى كەزدەرىندە تالاي ەستىگەن شىعار. ٴبىراق ەندى ەكەۋىنە بۇلار باسقاشا اسەر ەتەدى. نەلىكتەن؟ ويتكەنى سول پرينسيپتەردى ولار ەندى ەرلى-زايىپتى رەتىندە ومىرلەرىندە قولدانادى.
2 بالالى بولعان ەرلى-زايىپتى ماسىحشىلەردىڭ جاعدايى دا وسىعان ۇقسايدى. بۇعان دەيىن بالا تاربيەلەۋگە قاتىستى ولار سان-ٴتۇرلى باياندامالار تىڭداعان شىعار. ال ەندى بالالى بولعان سوڭ، بۇل پرينسيپتەر ولارعا تەرەڭىنەن اشىلا تۇسەدى. بالا ٶسىرىپ، ونى ادام ەتۋ — ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك! راسىندا دا، جاعدايىمىز وزگەرگەندە، كيەلى كىتاپتاعى قۇلاعىمىز ەستىپ ۇيرەنىپ قالعان پرينسيپتەر جاڭا قىرىنان اشىلادى. ماسىحشىلەردىڭ ەجەلگى يسرايل پاتشالارى سياقتى، كيەلى كىتاپتى «ٶمىر بويى» وقىپ، وي جۇگىرتەتىندەرىنىڭ ٴبىر سەبەبى — مىنە، وسى (مۇس. 5-ج. 17:19).
3. بۇل ماقالادا نە قاراستىرامىز؟
3 اتا-انالار، سىزدەرگە بالالارىڭىزعا ەحوبا قۇداي تۋرالى ۇيرەتۋ مارتەبەسى بەرىلگەن. بۇل ولارعا ەحوبا تۋرالى تەك ٴبىلىم عانا بەرىپ قويماي، وعان دەگەن ماحابباتتارىن وياتۋدى دا بىلدىرەدى. وسى ورايدا اتا-انالارعا كيەلى كىتاپتىڭ ٴتورت ٴپرينسيپى كومەكتەسە الادى (ٴتىم. 2-ح. 3:16). ٴقازىر سول پرينسيپتەرگە جەكە-جەكە توقتالاتىن بولامىز. سونىمەن قاتار سول پرينسيپتەردى قولدانىپ، پايداسىن كورگەن ٴماسىحشى اتا-انالاردىڭ مىسالدارىن دا كورەمىز.
اتا-اناعا كومەك بولار 4 پرينسيپ
ۇنەمى ەحوبادان دانالىق سۇراپ، جاقسى ۇلگى كورسەتسەڭىز، بالاڭىزعا بۇل قالاي اسەر ەتەدى؟ (4، 8-ابزاستاردى قاراڭىز)
4. بالالاردىڭ ەحوباعا دەگەن ماحابباتىن وياتۋ ٷشىن، اتا-انالارعا قانداي پرينسيپ كومەكتەسەدى؟ (جاقىپ 1:5)
4 1-پرينسيپ: ەحوبادان دانالىق سۇراڭىز. بالالارىڭىزعا قۇدايدى جان دوسىنداي جاقسى كورۋدى ۇيرەتۋ ٷشىن، ودان دانالىق سۇراڭىز (جاقىپ 1:5 وقىڭىز). ەڭ قۇندى اقىل-كەڭەستى ەحوبا عانا بەرە الادى. بۇلاي دەۋگە بىرنەشە سەبەپ بار. سونىڭ ەكەۋىنە توقتالىپ كەتسەك، ٴبىرىنشىسى — بالا تاربيەسىندە ەحوبا ەڭ كوپ تاجىريبەگە يە (ٴزاب. 36:9). ال ەكىنشىسى — ونىڭ دانا كەڭەسى قاشاندا ٴبىزدىڭ پايدامىزعا اسىپ، تەك جاقسىلىق الىپ كەلەدى (يشايا 48:17).
5. ا) ەحوبانىڭ ۇيىمى اتا-انالارعا قانداي كومەك ۇسىنىپ جاتىر؟ ٵ) ۆيدەوداعى ابيليو مەن ۋللا باۋىرلاستاردان بالا تاربيەسىنە قاتىستى نە ۇيرەندىڭىز؟
5 ەحوبا اتا-انالاردى كيەلى كىتاپقا نەگىزدەلگەن مول رۋحاني اس-سۋمەن قامداعان. بالالارىنا ەحوبانى جاقسى كورۋدى ۇيرەتكىسى كەلەتىن اتا-انالارعا بۇل مالىمەتتەر تاپتىرماس كومەك بولىپ تابىلادى (مات. 24:45). سونىڭ ٴبىرى — جىلدار بويى «ويانىڭدار!» جۋرنالىندا شىعىپ كەلگەن «وتباسىڭىز بەرەكەلى بولسىن» دەگەن ايدار. ونى ٴقازىر jw.org تور بەكەتىنەن وقۋعا بولادى. سونداي-اق سايتتاعى سۇحباتتار مەن قويىلىمداردان اتا-انالار ەحوبانىڭ بالا تاربيەسىنە قاتىستى كەڭەستەرىن قالاي قولدانۋعا بولاتىنىن بىلە الادى * (ناق. س. 2:4—6).
6. ٴبىر اكە بالا تاربيەسىنە قاتىستى ەحوبانىڭ ۇيىمى بەرىپ جاتقان كومەك جايلى نە دەيدى؟
6 ەحوبا ٶزىنىڭ ۇيىمى ارقىلى بەرىپ جاتقان كومەككە كوپ اتا-انا ريزا. ٷش بالانىڭ اكەسى دجو بىلاي دەيدى: «ٷش بالانى شىندىقتا تاربيەلەۋ وڭاي ەمەس. كەزىككەن قيىن جاعدايدىڭ بارىندە ايەلىم ەكەۋىمىز ەحوباعا دۇعا ايتامىز. ارتىنشا تۋرا سول ماسەلەگە قاتىسى ماقالا نە ۆيدەو شىققاندا، ايەلىم ەكەۋىمىز تاڭعالىپ قالامىز. ەحوبادان دانالىق سۇراۋ وسىلايشا جاقسى ادەتىمىزگە اينالىپ كەتتى». راسىندا دا، سول ماقالالار مەن ۆيدەولاردىڭ ارقاسىندا دجونىڭ بالالارى ەحوبانى دوس رەتىندە جاقىننان تانىپ كەلە جاتىر.
7. اتا-انالار بالالارىنا قانداي ۇلگى كورسەتىپ جۇرگەنىنە نەگە مۇقيات بولۋلارى كەرەك؟ (ريمدىكتەرگە 2:21)
7 2-پرينسيپ: ۇلگى بولىڭىز. بالالار اتا-اناسىنان كورگەنىن اينىتپاي قايتالاپ جاتادى. بۇل دۇنيەدە كەمەلدى اتا-انا جوق، ارينە (ريم. 3:23). ٴبىراق ولار جاقسى ۇلگى بولۋعا كۇش سالىپ، دانا اتا-انا بولا الادى (ريمدىكتەرگە 2:21 وقىڭىز). ٴبىر اكە بىلاي دەيدى: «بالالار گۋبكا سياقتى، جامان-جاقسىنىڭ ٴبارىن وزىنە ٴسىڭىرىپ الادى. ٴسوزىمىز باسقا، ٸسىمىز باسقا بولىپ جاتسا، ولار بۇنى بىردەن بايقاپ، سونى وزىمىزگە ايتىپ قالادى». ەندەشە، بالالارىمىز ەحوبانى ٴسۇيسىن دەسەك، ٴبىزدىڭ دە سۇيىسپەنشىلىگىمىز مىقتى بولىپ، ايقىن كورىنىپ تۇرۋ كەرەك.
8، 9. ەندريۋ مەن ەممانىڭ ايتقاندارىنان قانداي ساباق الدىڭىز؟
8 بالالاردى ەحوبانى جاقسى كورۋگە ۇيرەتۋدىڭ كوپ جولدارى بار. 17 جاسار ەندريۋ دەگەن باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «اتا-انام دۇعانىڭ ماڭىزدىلىعىن ۇنەمى ايتىپ وتىراتىن. ٶزىم دۇعا ايتىپ قويسام دا، كۇندە كەشكە اكەم مەنىمەن بىرگە تاعى دا دۇعا ايتاتىن. اكەم دە، انام دا: —ەحوباعا قانشا رەت قالاساڭدار، سونشا رەت دۇعا ەتە الاسىڭدار،— دەپ ەسىمىزگە سالىپ تۇراتىن. قۇلاعىمىزعا قايتا-قايتا وسىنى قۇيىپ وتىرعاندارى ماعان قاتتى اسەر ەتتى. سونىڭ ارقاسىندا مەن ەحوباعا ەمىن-ەركىن دۇعا ايتا الامىن جانە ونى قامقور اكەمدەي كورەمىن». قىمباتتى اتا-انالار، سىزدەردىڭ ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىڭىزدىڭ اسەرى مىقتى ەكەنىن ۇمىتپاڭىزدار.
9 ال ەندى ەممانىڭ مىسالىن قاراستىرايىق. اكەسى ولاردى تاستاپ كەتكەندە، اناسىنىڭ موينىنا قىرۋار قارىز ٸلىپ كەتكەن ەدى. ەمما بىلاي دەيدى: «انامنىڭ تالاي رەت اقشادان قينالعان كەزى بولدى، ٴبىراق ەحوبا قىزمەتشىلەرىنىڭ قامىن ويلاپ، نانسىز قالدىرمايتىنىن ول ۇنەمى ايتىپ وتىراتىن. وسىعان سەنەتىنى ونىڭ ومىرىنەن دە كورىنەتىن. انام بىزگە ۇيرەتكەندەرىن ٶزى دە ۇستاناتىن». بۇدان نە نارسەگە ۇيرەنەمىز؟ اتا-انالار ٴتىپتى قيىن جاعدايدا دا بالالارىنا ۇلگى بولا الادى (عال. 6:9).
10. ەجەلگى يسرايلدە اتا-انالار بالالارىمەن قاي كەزدەرى سويلەسە الاتىن؟ (مۇسانىڭ 5-جازباسى 6:6، 7)
10 3-پرينسيپ: ۇنەمى سويلەسىڭىز. ەجەلگى يسرايلدە ەحوبا اتا-انالارعا بالالارىن ۇنەمى ۇيرەتىپ وتىرۋدى تاپسىرعان (مۇسانىڭ 5-جازباسى 6:6، 7 وقىڭىز). سول كەزدە اتا-انالار كۇنى بويى ۇل-قىزدارىمەن ۋاقىت وتكىزىپ، ولارمەن سويلەسىپ، ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن وسىرە الاتىن. مىسالى، ۇلى اكەسىمەن بىرگە جەر وڭدەپ، ەگىن ەگىپ، كۇنى بويى بىرگە جۇرەتىن. ال قىزى اناسىمەن بىرگە كورپە-جاستىق تىگىپ، توقىپ، ٷي شارۋاسىمەن اينالىساتىن. وسى ۋاقىتتا اتا-اناسى بالالارىمەن ٵرتۇرلى ماڭىزدى تاقىرىپتاردى قوزعايتىن. مىسالى، ەحوبانىڭ ىزگىلىگى جايلى اڭگىمەلەسىپ، ولاردىڭ وتباسىن قالاي قامقورلاپ جاتقانىن ايتىپ بەرەتىن.
11. ٴماسىحشى اتا-انالار بالالارىمەن قاي كەزدە سويلەسە الادى؟
11 ال ٴقازىر زامان باسقا. كوپ ەلدە اتا-انالار مەن بالالار ٴبىر-ٴبىرىن كۇنى بويى كورمەيدى. اتا-انالار قارا كەشكە دەيىن جۇمىس ىستەيدى، ال بالالارى بولسا مەكتەپتە. سوندىقتان اتا-انالار ۇل-قىزدارىمەن سويلەسۋگە ۋاقىت تابۋ ٷشىن كوپ كۇش سالۋ كەرەك (ەفەس. 5:15، 16؛ ٴفىلىپ. 1:10). بىرگە ۋاقىت وتكىزۋدىڭ ٴبىر مۇمكىندىگى — وتباسىلىق عيبادات كەشىنە جينالۋ. الەكساندر دەگەن جاسوسپىرىم باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «اكەم ۇنەمى وتباسىلىق عيبادات كەشىن ۇيىمداستىرادى. اسپاننان تاس جاۋسا دا، وتباسىلىق عيباداتىمىز بولماي قالمايدى. ال سوڭىندا ٴبىز جاي وتىرىپ اڭگىمەلەسەمىز».
12. وتباسىلىق عيباداتتا وتاعاسى نەنى ەستە ۇستاۋ كەرەك؟
12 وتاعاسى بولساڭىز، بالالارىڭىز وتباسىلىق عيباداتتى جاقسى كورىپ، ونى اسىعا كۇتۋ ٷشىن نە ىستەسەڭىز بولادى؟ جاڭادان شىققان «ماڭگى باقي ٶمىردىڭ راقاتىن كورىڭىز!» كىتابىن بىرگە زەرتتەسەڭىزدەر بولادى. بۇل كىتاپ اشىق پىكىر الىسۋعا ىڭعايلى ەتىپ جاسالعان. بالالارىڭىزدى نە ۋايىمداتاتىنىن، نە مازالايتىنىن بىلگىڭىز كەلسە، وتباسىلىق عيبادات كەزىندە ولاردى ورتاعا الىپ، جونگە سالۋدان اۋلاق بولىڭىز. ەگەر ولار كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىنە قايشى ٴبىر ويدى ايتىپ جاتسا، اشۋلانىپ، جەكىپ تاستاماڭىز. قايتا، ىشىندەگىسىن اشىق ايتىپ جاتقانىنا ريزا بولىڭىز جانە بالالارىڭىز قىسىلماي، وزدەرىن ەركىن سەزىنۋ ٷشىن، بارلىق جاعدايدى جاساڭىز. ويتكەنى بالانىڭ ىشىندە نە بار ەكەنىن بىلگەندە عانا، وعان دۇرىس كومەك كورسەتە الاسىز.
جاراتىلىستارعا قاراپ، بالالارعا ەحوبانىڭ قاسيەتتەرى جايلى قالاي ۇيرەتسە بولادى؟ (13-ابزاستى قاراڭىز)
13. بالالارعا ەحوباعا جاقىنداۋعا كومەكتەسۋدىڭ تاعى قانداي جولدارى بار؟
13 اتا-انالار، كۇنى بويى بالالارىڭىزدى ەحوباعا جاقىنداتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن ىزدەپ جۇرىڭىزدەر. بۇل ٷشىن بىرگە باس قوساتىن وتباسىلىق عيبادات كەشىن كۇتىپ ٴجۇرۋدىڭ قاجەتى جوق. ليزا دەگەن ٴبىر ايەل باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «ٴبىز اينالامىزداعى تابيعات الەمىنەن بالالارىمىزعا ەحوبانى تانىپ-ٴبىلۋدى ۇيرەتتىك. مىسالى، ولار يتىمىزدىڭ قىلىقتارىنا كۇلىپ، ٴماز بولعاندا، جاراتۋشىمىز كوڭىلدى قۇداي ەكەنىن، ول دا ٴبىز سياقتى ٶمىردى سۇيەتىنىن ايتامىز».
بالاڭىزدىڭ دوستارىن جاقسى تانيسىز با؟ (14-ابزاستى قاراڭىز) *
14. بالالارعا دوستاردى دانالىقپەن تاڭداۋعا كومەكتەسۋ نەلىكتەن ماڭىزدى؟ (ناقىل سوزدەر. 13:20)
14 4-پرينسيپ: جاقسى دوستار تابۋعا كومەكتەسىڭىز. كيەلى كىتاپتا ارالاساتىن ورتامىز بىزگە يا جاقسى، يا جامان اسەر ەتەتىنى ايتىلعان (ناقىل سوزدەر 13:20 وقىڭىز). اتا-انالار، سىزدەر بالالارىڭىزدىڭ دوستارى كىمدەر ەكەنىن بىلەسىزدەر مە؟ ولارمەن تانىسىپ، ارالاسىپ كورگەنسىزدەر مە؟ بالالارىڭىز ەحوبانى سۇيەتىن ادامدارمەن دوس بولۋ ٷشىن نە ىستەسەڭىزدەر بولادى؟ (قور. 1-ح. 15:33). ول ٷشىن وتباسىلىق ٸس-شارالارىڭىزعا رۋحاني كۇيى مىقتى باۋىرلاستاردى شاقىرساڭىزدار بولادى (ٴزاب. 119:63).
15. اتا-انالار بالالارىنا جاقسى دوستار تابۋعا قالاي كومەكتەسە الادى؟
15 توني دەگەن ەر باۋىرلاستىڭ مىسالىن قاراستىرىپ كورەيىك. ول ايەلى ەكەۋى بالالارىنا جاقسى دوستار تابۋعا قالاي كومەكتەسكەنىن بىلاي دەپ ايتىپ بەردى: «ايەلىم ەكەۋىمىز جىلدار بويى ٵرتۇرلى جاستاعى، ٵرتۇرلى ورتادان شىققان باۋىرلاستاردى ۇيگە قوناققا شاقىرىپ جۇردىك. ولار بىزبەن بىرگە تاماقتاناتىن، وتباسىلىق عيباداتىمىزعا قاتىساتىن. وسىلاي ەحوبانى سۇيەتىن، وعان قۋانا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن باۋىرلاستارمەن جاقىنىراق تانىساتىنبىز. اۋداندىق باقىلاۋشىلار، ميسسيونەرلەر جانە باسقا دا باۋىرلاستار ۇيىمىزدە توقتاعانى ۇلكەن باتا بولدى! ولاردىڭ وقيعالارى، قۇلشىنىسى مەن جانقيارلىق رۋحتارى بالالارىمىزعا اسەر ەتىپ، ولاردى ەحوباعا جاقىنداتا ٴتۇستى». اتا-انالار، بالالارىڭىز جاقسى دوستار تابۋ ٷشىن ايانباي كۇش سالىڭىزدار.
ٷمىتىڭىز ۇزىلمەسىن!
16. بالاسى شىندىقتان كەتۋدى شەشسە، اتا-اناسىنىڭ قانداي وي قالىپ ساقتاعانى دۇرىس؟
16 قانشا كۇش سالعانىڭىزعا قاراماستان، بالاڭىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋدەن باس تارتسا شە؟ «مەن جامان اتا-انامىن» دەپ ويلاۋعا اسىقپاڭىز. ەحوبا بارلىعىمىزعا، سونىڭ ىشىندە ٴسىزدىڭ بالاڭىزعا دا، تاڭداۋ ەركىن بەرگەن. ەحوباعا قىزمەت ەتۋ-ەتپەۋدى اركىم ٶزى شەشەدى. ەگەر بالاڭىز شىندىقتان كەتۋدى شەشسە، ٴبىر كۇنى ەحوباعا قايتا ورالاتىنىنان ٷمىتىڭىزدى ۇزبەڭىز. اداسقان ۇل جايلى استارلى اڭگىمەنى ۇمىتپاڭىز (لۇقا 15:11—19، 22—24). ول جىگىت ادىلدىك جولىنان تايىپ كەتكەنىمەن، سوڭىندا اكەسىنە قايتا ورالدى. كەيبىرەۋلەر «بۇل جاي عانا مىسال عوي، ومىردە بۇلاي بولا بەرمەيدى» دەپ ويلاۋى مۇمكىن. ٴبىراق بۇنداي جاعدايلار بولادى. بۇعان ەلي دەگەن جىگىتتىڭ مىسالى دالەل. ٴقازىر سول جايلى بىلەيىك.
17. ەليدىڭ وقيعاسى سىزدەردى قالاي جىگەرلەندىردى؟
17 ەلي بىلاي دەيدى: «اتا-انام ەحوبانى دا، ونىڭ ٴسوزىن دە جاقسى كورۋىم ٷشىن قولدارىنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەدى. ٴبىراق شامامەن 15 جاسىمدا ولاردى تىڭداماي، ٶز بىلگەنىمدى ىستەي باستادىم». ەلي ەكى جاقتى ٶمىر ٴسۇردى، اتا-اناسى قانشا رەت رۋحاني كومەك ۇسىنسا دا، ەشقايسىسىن قابىلداماي قويدى. ٴسۇيتىپ، ول ۇيدەن كەتىپ قالدى، كەيىن ٴبىر كۇنا جاسادى. سويتسە دە ەلي ٴبىر دوسىمەن كيەلى كىتاپ تۋرالى سويلەسىپ تۇراتىن. «وعان ەحوبا جايلى ايتقان سايىن، ٶزىم دە ەحوبا جايلى كوپ ويلايتىن بولدىم. كەزىندە اتا-انام سەپكەن، ٴبىراق جۇرەگىمدە ۇيىقتاپ جاتقان شىندىق دانى اقىرىنداپ، ٴبىراق نىق سەنىممەن وسە باستادى»،— دەيدى ول. ۋاقىت وتە ەلي شىندىققا قايتىپ كەلدى *. سوندا اتا-اناسى وعان كىشكەنتاي كەزىنەن ەحوبانى ٴسۇيۋدى ۇيرەتكەنىنە قانداي قۋانىشتى بولدى دەسەڭىزدەرشى! (ٴتىم. 2-ح. 3:14، 15).
18. بالالارىن ەحوبانى سۇيۋگە ۇيرەتۋ ٷشىن تالماي ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن اتا-انالار جايلى نە ويلايسىز؟
18 قىمباتتى اتا-انا، سىزدەردە ەحوباعا قىزمەت ەتەتىن «كەلەر بۋىندى» ٶسىرۋ مارتەبەسى بار! (ٴزاب. 78:4—6). بۇل ۇلكەن ەڭبەكتى تالاپ ەتەدى. بالالارىڭىزعا كومەكتەسۋ ٷشىن كۇن-ٴتۇن دەمەي تەر توگىپ جۇرگەنىڭىز ٷشىن جارايسىز! بالاڭىز ەحوبانى ٴسۇيىپ، ونىڭ تاربيەسىن الىپ، وعان مويىنسۇنۋى ٷشىن ٵرى قاراي دا تالماي كۇش سالا بەرىڭىز. سوندا كوكتەگى اكەڭىز ەحوبا سىزگە شىن ريزا بولادى (ەفەس. 6:4).
135-ٵن ەحوبانىڭ شاقىرۋى: «اقىلدى بول، بالام»
^ اتا-انالاردىڭ بالالارى دەگەندە، ەت-جۇرەكتەرى ەلجىرەپ تۇرادى. ولار بارىن بالالارىنىڭ الدىنا توسىپ، باقىتتى بولۋلارى ٷشىن قولدان كەلگەننىڭ ٴبارىن جاسايدى. ال ەڭ باستىسى، جۇرەكتەرىندە ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى وياتۋ ٷشىن كوپ تەر توگەدى. وسى ورايدا ولارعا كومەك بولاتىن كيەلى كىتاپتىڭ ٴتورت ٴپرينسيپىن كورەيىك.
^ ٴبىزدىڭ jw.org سايتىمىزدان «بالالاردى قۇداي جولىمەن تاربيەلەۋ» دەگەن ۆيدەونى كورىڭىز.
^ 2012-جىلدىڭ 1-ساۋىرىندەگى «كۇزەت مۇناراسىنان» «كيەلى كىتاپ ادامنىڭ ٶمىرىن وزگەرتەدى» (حانزۇشا) دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
^ سۋرەت سيپاتتاماسى: اكەسى ۇلىنىڭ دوسىمەن جاقىنىراق تانىسۋ ٷشىن، ولارمەن باسكەتبول ويناپ جاتىر.
