28-زەرتتەۋ ماقالاسى
قۇدايدان قورقىپ، سونىڭ يگىلىگىن كورە بەرىڭىز
«تۋرا جولمەن جۇرگەن ادام ەحوبادان قورقادى» (ناق. س. 14:2).
122-ٵن بەرىك تە مىعىم بول!
اڭداتپا a
1، 2. ٴبىزدىڭ جاعدايىمىز قاي جاعىنان لۇتتىكىنە ۇقساس؟
بۇگىندە مىنا دۇنيەدەگى ادامدار ازعىندانىپ، مورالدىق نورمالارى تومەندەپ كەتكەنىن كورگەندە، ٴبىز دە لۇت سياقتى كۇي كەشەمىز. ول «بۇزىق ادامداردىڭ ورەسكەل قىلىقتارعا بەرىلىپ كەتكەندەرىنە قاتتى قينالعان»، ويتكەنى ەحوبا بۇنداي جامان ىستەردى جەك كورەتىنىن بىلگەن (پەت. 2-ح. 2:7، 8). لۇت ەحوبادان قورقىپ، ونى سۇيگەندىكتەن، اينالاسىنداعى ادامداردىڭ ىرقىنا ەش بەرىلمەگەن. ٴبىز دە ەحوبانىڭ مورالدىق نورمالارىنا نەمكەتتى قارايتىن قوعامدا ٶمىر ٴسۇرىپ جاتىرمىز. الايدا قۇدايدى ٴسۇيىپ، ونى قاستەرلەۋدى ۇيرەنە بەرسەك، ٶزىمىزدى تازا ساقتاپ، تۋرا جولدان اينىمايمىز (ناق. س. 14:2).
2 وسى ورايدا ەحوبا ناقىل سوزدەر كىتابى ارقىلى ٴبىزدى دانالىققا شاقىرادى. ونداعى اقىل-كەڭەستەردىڭ ۇلكەن-كىشىمىزگە دە، ەرلەر مەن ايەلدەرگە دە پايداسى زور.
قۇدايدان قورقۋ — وزىڭىزگە قورعانىش
جۇمىستا ەحوبانى سۇيمەيتىن ادامدارمەن جاقىن ارالاسۋدان، كۇماندى وتىرىستارعا بارۋدان ساق بولعانىمىز ٴجون (3-ابزاستى قاراڭىز)
3. ناقىل سوزدەر 17:3 كە ساي، نەلىكتەن جۇرەگىمىزدى ساقتاۋ كەرەك؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
3 بەينەلى جۇرەگىمىزدى جامان ىقپالدان ساقتاۋ كەرەكتىگىنىڭ بىردەن-ٴبىر سەبەبى — ەحوبا ونى سىناپ-تەكسەرەدى، ياعني سىرت كوزگە كورىنە بەرمەيتىن شىنايى كەلبەتىمىزدى، ىشكى دۇنيەمىزدى كورەدى (ناقىل سوزدەر 17:3 وقىڭىز). ەگەر وي-سانامىزعا ماڭگىلىك ومىرگە جەتەلەيتىن دانالىقتى ٴسىڭىرىپ جاتقانىمىزدى كورسە، ول قۋانادى (جوح. 4:14). سانامىز ەحوبانىڭ دانالىعىنا تولىپ تۇرسا، وعان شايتان مەن ونىڭ دۇنيەسىنىڭ مورالدىق جانە رۋحاني جاعىنان ازدىراتىن ويلارى كىرە المايدى (جوح. 1-ح. 5:18، 19). ەحوباعا جاقىنداعان سايىن، ونى ودان سايىن قاستەرلەپ، قاتتىراق سۇيەتىن بولامىز. ونىڭ جۇرەگىن اۋىرتقىمىز كەلمەگەندىكتەن، كۇنا جاساماق تۇگىلى، ونداي ويدىڭ وزىنەن تىتىركەنەتىن بولامىز. ال بۇرىس قىلىققا ازعىرىلعاندا، مەيىرىمى مەن ماحابباتىن ٷيىپ-توككەن اكەمدى قالايشا رەنجىتپەكپىن دەپ ويلانامىز (جوح. 1-ح. 4:9، 10).
4. قۇدايدان قورىققانى ٴبىر ايەل باۋىرلاستى كۇنادان قالاي ساقتاپ قالدى؟
4 حورۆاتيادا تۇراتىن مارتا ەسىمدى ايەل باۋىرلاس نەكەسىز جىنىستىق قاتىناسقا تۇسۋگە ازعىرىلعان ەكەن b. «سول كەزدە سانام تۇماندانىپ، دۇرىس ويلانا الماي قالدىم. كۇنانىڭ ٴبىر ساتتىك ٴلاززاتىنا باتۋعا قاتتى ازعىرىلدىم. بىراق قۇدايدان قورىققانىم مەنى توقتاتتى»،— دەيدى ول. قۇدايدان قورقۋ قاسيەتى مارتانى قالاي ساقتاپ قالدى؟ ول ازعىندىقتىڭ نەگە اكەپ سوقتىراتىنىن ويلادى. ازعىرىلعاندا، ٴبىز دە ونىڭ سالدارىن ويلايىق. ەحوبانىڭ جۇرەگىن اۋىرتساق ٵرى وعان ماڭگى قىزمەت ەتۋگە لايىقسىز بولىپ قالساق، بۇدان وتكەن وكىنىشتى نارسە بولماس ەدى (مۇس. 1-ج. 6:5، 6).
5. لەو باۋىرلاستان قانداي ساباق الامىز؟
5 ەحوبادان قورىقساق، جامان ورتادان دا اۋلاق بولامىز. كونگودا تۇراتىن لەو باۋىرلاس بۇنى شەكەسىنە ٴتيىپ بارىپ ٴتۇسىندى. شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن سوڭ ٴتورت جىلدان كەيىن ول جامان ورتامەن ارالاسا باستادى. «ەڭ باستىسى، ولاردىڭ ىستەگەنىن ىستەمەسەم بولدى، ەحوباعا قارسى كۇنا جاساپ جاتقان جوقپىن عوي»،— دەپ ويلادى لەو. اقىرى سولارعا ەرىپ كوپ ىشىمدىك ٸشىپ، قالاي ازعىندىققا بارىپ قويعانىن بىلمەي قالدى. كەيىن ول كەزىندە ٴماسىحشى اتا-اناسى ۇيرەتكەن نارسەلەردى ەسىنە ٴتۇسىردى. «ەحوباعا قىزمەت ەتكەن كەزىمدە قانداي باقىتتى ەدىم!»— دەپ ويلانا كەلە، لەو ەسىن جيدى. اقساقالدار وعان ەحوباعا قايتا ورالۋعا كومەكتەستى. بۇگىندە ول اقساقال ٵرى ارنايى ٸزاشار بولىپ قۋانا قىزمەت ەتىپ ٴجۇر.
6. قازىر قانداي ەكى ايەل جايلى ٴسوز قوزعايمىز؟
6 بۇل دۇنيەنىڭ بار ەسىل-دەرتى پورنوگرافياعا جانە زاڭسىز توسەك قاتىناسىنا اۋعان (ەفەس. 4:19). سوندىقتان ەر نە ايەل بولايىق، بارىمىزگە قۇداي الدىنداعى قورقىنىش سەزىمىمىزدى ۇشتاپ، جاماندىقتان اۋلاق ٴجۇرۋ وتە ماڭىزدى (ناق. س. 16:6). بۇل ورايدا ناقىل سوزدەر 9 تاراۋداعى ويلاردىڭ كومەگى زور. وندا دانالىق پەن اقىماقتىق ەكى ايەل بەينەسىندە سيپاتتالعان (ريمدىكتەرگە 5:14؛ عالاتتىقتارعا 4:24 سالىستىرىڭىز). بۇل ەكى ايەل دە تاجىريبەسىزدەردى وزدەرىنە شاقىرىپ، «ۇيىمە كىرىپ، داستارقانىمنان اۋىز تي» دەيدى (ناق. س. 9:1، 5، 6، 13، 16، 17). بىراق ەكەۋىنە بارعان ادامداردىڭ تاعدىرى ەكى ٴتۇرلى اياقتالادى.
«اقىماق ايەل» شاقىرعاندا بارماڭىز
«اقىماق ايەل» شاقىرعاندا بارساق، سالدارى وتە اشتى بولماق (7-ابزاستى قاراڭىز)
7. ناقىل سوزدەر 9:13—18 تارماقتارعا ساي، اقىماق ايەلدىڭ شاقىرۋىن قابىلداعانداردىڭ اقىرى نە بولادى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
7 الدىمەن، «اقىماق ايەلدىڭ» نە ىستەيتىنىن كورەيىك (ناقىل سوزدەر 9:13—18 وقىڭىز). ول ەش ۇيالماي، پارىقسىزداردى ۇيىنە كىرىپ، ٸشىپ-جەۋگە شاقىرادى. وعان بارعانداردىڭ اقىرى نە بولادى؟ «ايەلدىڭ قوناقتارى كور تۇبىنە تۇسەدى». وسىعان ۇقساس بەينەلى سوزدەر ناقىل سوزدەر كىتابىنىڭ باسقا دا تاراۋلارىندا كەزدەسەدى. مىسالى، 2 تاراۋ «بۇزىلعان»، «ازعىن» ايەلدىڭ «ٷيى ولىمگە اپارادى» دەپ ەسكەرتەدى (ناق. س. 2:11—19). ال ناقىل سوزدەر 5:3—10 تارماقتار «اياعى ولىمگە اپاراتىن» تاعى ٴبىر «بۇزىلعان ايەلدەن» ساقتاندىرادى.
8. بىزدە قانداي تاڭداۋ بار؟
8 «اقىماق ايەل» شاقىرعاندا، ادام وعان بارا ما، جوق پا — سونى شەشۋى كەرەك. بىزدە دە تاڭداۋ الدىندا تۇراتىن جاعدايلار بولادى. مىسالى، بىرەۋ ٴسىزدى ازعىندىققا ەلىكتىرسە نەمەسە گازەت-جۋرنالدان يا ينتەرنەتتەن ۇياتسىز بەينە شىعا كەلسە، نە ىستەيسىز؟
9، 10. نەگە جىنىستىق ازعىندىقتان اۋلاق بولعان ٴجون؟
9 ٴبىز جىنىستىق ازعىندىقتان وتتان قاشقانداي قاشۋىمىز كەرەك. قازىر نە ٷشىن ەكەنىن قاراستىرايىق. كيەلى كىتاپتا ەرلى-زايىپتىلار اراسىنداعى توسەك قاتىناسى ٴشولىڭدى قاندىراتىن سۋعا تەڭەلگەن (ناق. س. 5:15—18). زاڭدى نەكەدە رۇقسات ەتىلگەن بۇنداي قاتىناس ولارعا ٴلاززات اكەلەدى. ال «اقىماق ايەل» بولسا: «ۇرلاپ ىشكەن سۋ ٴتاتتى»،— دەيدى. «ۇرلاپ ىشكەن سۋ» زاڭسىز، نەكەسىز جىنىستىق قاتىناسقا نۇسقاۋى مۇمكىن. بۇنداي قاتىناسقا باراتىندار ازعىندىقتى تۋرا ۇرىلار سياقتى جاسىرىن جاسايدى. كۇنالارىن باسقالارعا بىلدىرتپەي ىستەپ جۇرگەندىكتەن، بۇل «سۋ» ولارعا ٴتاتتى بولىپ كورىنەدى. بىراق ولار ٶز-وزدەرىن الداپ ٴجۇر، ويتكەنى ەحوبا ٴبارىن كورىپ تۇر. بۇنداي سۋدىڭ ٴتاتتى ەشتەڭەسى جوق، كەرىسىنشە، سالدارى ۋداي اشتى، ويتكەنى ولار ەحوبانىڭ ىقىلاسىنان ايىرىلدى (قور. 1-ح. 6:9، 10).
10 ول — ول ما، جىنىستىق ازعىندىقتىڭ باسقا دا اشتى سالدارى كوپ: ار-ۇجداننىڭ مازالاۋى، ٶزىن تۇككە تۇرعىسىز سەزىنۋ، قالاۋسىز جۇكتىلىك، وتباسىلاردىڭ ويران بولۋى. ادام رۋحاني ولۋمەن قاتار، جىنىستىق جولمەن بەرىلەتىن قاۋىپتى اۋرۋلاردىڭ كەسىرىنەن جاسىنا كەلمەي ٶلىپ كەتۋى مۇمكىن (ناق. س. 7:23، 26). ناقىل سوزدەر 9:18 دە: «ايەلدىڭ قوناقتارى كور تۇبىنە تۇسكەن»،— دەلىنگەن. سوندىقتان اقىماق ايەلدىڭ تاماعىن ىشپەك تۇگىلى، ٷيىنىڭ ماڭىنا دا جولاماعان ٴجون. بىراق سوندا دا ونىڭ شاقىرۋىن قابىلداپ جاتقاندار وتە كوپ. بۇنىڭ سەبەبى نەدە؟ (ناق. س. 9:13—18).
11. نەگە پورنوگرافيا كورۋدىڭ اسەرى جويقىن دەۋگە بولادى؟
11 اقىماق ايەلگە اپاراتىن بىردەن-ٴبىر نارسە — پورنوگرافيا. بۇگىندە كوپ ادام سونىڭ قۇرىعىنا تۇسكەن. ولار ۇياتسىز بەينەلەردى كورگەندە تۇرعان ەشتەڭە جوق دەپ ويلايدى. بىراق ول ادامدى ابدەن بۇزادى، ٶز-وزىنە دەگەن قادىر-قاسيەتىنەن ايىرادى جانە تاۋەلدىلىك تۋدىرادى. ونداي بەينەلەردىڭ ساناڭا تاڭبالانىپ قالاتىنى سونشا — كەيىن ونىڭ ٶشۋى وتە قيىن. بۇعان قوسا، ول جامان قالاۋىمىزدى ولتىرمەيدى، قايتا، ٶرشىتىپ جىبەرەدى (قول. 3:5؛ جاق. 1:14، 15). پورنوگرافيا كورەتىندەردىڭ كوبىسى تۇبىندە جىنىستىق ازعىندىق جاساپ تىنادى.
12. جىنىستىق قۇمارلىقتى ورشىتەتىن بەينەلەر شىعا كەلگەندە، دۇرىس ارەكەت ەتۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
12 قۇرىلعىمىزدىڭ ەكرانىنان ۇياتسىز سۋرەت شىعا كەلسە، نە ىستەگەنىمىز ٴجون؟ ودان بىردەن كوزىمىزدى الىپ، ونداي سۋرەتتى جاۋىپ تاستاۋ كەرەك. سوندايدا ومىرىمىزدە ەڭ قىمبات نارسەنى — ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىمىزدى — ويعا الساق، ودان ويلانباي باس تارتامىز. كەيبىر سۋرەتتەر پورنوگرافياعا جاتپاعانمەن، ادامنىڭ جىنىستىق قۇمارلىعىن ٶرشىتۋى مۇمكىن. نەگە سولاردان دا اۋلاق بولعانىمىز دۇرىس؟ ويتكەنى ولاردى كورۋ — ويىمىزدا ازعىندىق جاساۋعا اپاراتىن العاشقى قادام (مات. 5:28، 29). تايلاندتا تۇراتىن دەيۆيد ەسىمدى اقساقال بىلاي دەيدى: «پورنوگرافيا ەمەس قوي دەپ، سۋرەتكە قاراپ تۇرا بەرگەنىم ەحوباعا ۇناي ما دەپ ويلانامىن. بۇل ماعان دۇرىس ارەكەت ەتۋگە كومەكتەسەدى».
13. دانالىقپەن ارەكەت ەتۋگە نە كومەكتەسەدى؟
13 ەحوباعا ۇنامسىز بولىپ قالۋدان قورىقساق، دانالىقپەن ارەكەت ەتەمىز. كيەلى كىتاپتا: «دانالىقتىڭ باستاۋى — ەحوبادان قورقۋ»،— دەلىنگەن (ناق. س. 9:10). ناقىل سوزدەر 9-تاراۋدىڭ باس جاعىندا «ناعىز دانالىقتى» بەينەلەيتىن تاعى ٴبىر ايەل تۋرالى جازىلعان. قازىر سول جايىندا قاراستىرايىق.
«ناعىز دانالىققا» قۇلاق اسىڭىز
14. ناقىل سوزدەر 9:1—6-تارماقتاردا تاعى قانداي شاقىرۋ جايلى ايتىلعان؟
14 ناقىل سوزدەر 9:1—6 وقىڭىز. مۇندا ناعىز دانالىقتىڭ قاينارى، اسقان دانا جاراتۋشىمىزدىڭ شاقىرۋى جازىلعان (ناق. س. 2:6؛ ريم. 16:27). سونداي-اق بۇل تارماقتاردا جەتى باعاناسى بار ۇلكەن ٷي جايلى ايتىلادى. بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل ەحوبانىڭ كوڭىلىنىڭ دارقاندىعىن جانە ونىڭ دانالىعىنان سۋسىندايمىن دەگەن ٵربىر ادامعا ەسىگى ايقارا اشىق ەكەنىن بىلدىرەدى.
15. قۇداي ٴبىزدى نە ىستەۋگە شاقىرادى؟
15 ناقىل سوزدەر 9 تاراۋداعى «ناعىز دانالىقتى» بەينەلەيتىن ايەلدەن ەحوبانىڭ جومارت، ەشبىر جاقسىلىقتى ايامايتىن، قامقور قۇداي ەكەنىن كورەمىز. وندا بەينەلى ايەلدىڭ ەتتەن تاماق دايىنداپ، شارابىنىڭ ٴدامىن كەلتىرىپ، مول داستارقان جايىپ قويعانى ايتىلعان (ناق. س. 9:2). سوسىن، 4، 5 تارماقتاردا ايتىلعانداي، ول پارىقسىز ادامعا: «كەلىپ، نانىمنان جە»،— دەيدى. نەگە ٴبىز وعان قۇلاق اسىپ، تاماعىن جەۋىمىز كەرەك؟ ويتكەنى ەحوبا بالالارى اقىلمەن ارەكەت ەتىپ، امان جۇرسە ەكەن دەيدى. ول باسىمىزدى تاۋعا دا، تاسقا دا سوعىپ، ومىردەن تاياق جەگەنىمىزدى قالامايدى. سوندىقتان ول ٵدىل ادامعا ارناپ «دانالىق ساقتايدى» (ناق. س. 2:7). ەحوبانىڭ الدىندا دۇرىس قورقىنىشىمىز بولسا، وعان ۇنامدى بولۋدى ويلاپ تۇرامىز. ونىڭ دانالىققا تولى اقىل-كەڭەسىن تىڭداپ، ومىردە قولدانۋعا اسىعامىز (جاق. 1:25).
16. قۇدايدان قورىققاندىقتان الەن قالاي ارەكەت ەتتى جانە بۇل باسقالارعا قالاي اسەر ەتتى؟
16 الەن ەسىمدى ٴبىر اقساقال قۇدايدان قورىققاندىقتان دانالىقپەن ارەكەت ەتكەن. ول مەكتەپتە ٴمۇعالىم بولىپ ىستەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ارىپتەستەرىنىڭ كوبىسى پورنوگرافيالىق فيلمدەرگە جاي جىنىستىق ساۋات اشۋ دەپ قارايدى ەكەن. بىراق الەن بۇعان الدانبادى. «مەن قۇدايدان قورقامىن، سوندىقتان بۇنداي فيلمدەردەن ٷزىلدى-كەسىلدى باس تارتتىم. ارىپتەستەرىمە دە نە ٷشىن كورمەيتىنىمدى ٴتۇسىندىرىپ بەردىم»،— دەيدى ول. وسىلاي الەن «ناعىز دانالىققا» قۇلاق اسىپ، «تۇسىنىك سيلايتىن جولمەن العا جۇرە» بەردى (ناق. س. 9:6). كەيبىر ارىپتەستەرى ونىڭ بەرىك ۇستانىمىنا ٴتانتى بولىپ، كيەلى كىتاپتى زەرتتەۋگە كەلىستى جانە قاۋىمعا بارا باستادى.
«ناعىز دانالىق» شاقىرعاندا بارساق، باقىتتى ومىرگە قول جەتكىزەمىز (17، 18-ابزاستاردى قاراڭىز)
17، 18. «ناعىز دانالىققا» قۇلاق اسقاندار قانداي باتالارعا كەنەلىپ جاتىر، ال بولاشاقتا ولاردى نە كۇتىپ تۇر؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
17 بىرەۋى ورگە سۇيرەيتىن، بىرەۋى كورگە سۇيرەيتىن ەكى ايەلدىڭ مىسالىمەن ەحوبا بىزگە قاي جولمەن ٴجۇرۋ كەرەكتىگىن كورسەتەدى. ايعايلاپ شاقىرعان «اقىماق ايەلگە» باراتىندار وزگەلەردەن جاسىرىنىپ، «ٴتاتتى» ٴلاززاتقا باتۋدى عانا ويلايدى. ال كەلەشەكتەرى قاپەرىنە دە كىرىپ شىقپايدى. ولاردىڭ اقىرى — «كوردىڭ ٴتۇبى» (ناق. س. 9:13، 17، 18).
18 ال «ناعىز دانالىقتى» تىڭداعانداردى كەرەمەت بولاشاق كۇتىپ تۇر! قازىردىڭ وزىندە ولار ٴنارلى دە پايدالى اسقا تولى، ادەمى ەتىپ جايىلعان مول رۋحاني داستارقاننان ٸشىپ-جەپ جاتىر (يشايا 65:13). يشايا پايعامبار ارقىلى ەحوبا: «مەنى مۇقيات تىڭداڭدار دا، جاقسى تاماق جەڭدەر، سوندا شىنىمەن ٴنارلى تاعام جەپ، راقاتتاناسىڭدار»،— دەيدى (يشايا 55:1، 2). سونىڭ ارقاسىندا ٴبىز ەحوبا سۇيەتىندى ٴسۇيۋدى، ال جەك كورەتىندى جەك كورۋدى ۇيرەنىپ جاتىرمىز (ٴزاب. 97:10). ٴبىز باسقا ادامداردى دا «ناعىز دانالىقتىڭ» ۇيىنە قوناق بولىپ، يگىلىگىن كورۋگە شاقىرامىز. ٴبىز قالانىڭ بيىك جەرلەرىنەن «كىم تاجىريبەسىز بولسا، مۇندا كەلسىن» دەپ جار سالىپ جاتقان قىزمەتشىلەرگە ۇقسايمىز. ناعىز دانالىقتىڭ اكەلەر يگىلىگى بۇگىنگى ومىرىمىزبەن عانا شەكتەلمەيدى. «تۇسىنىك سيلايتىن جولمەن العا جۇرە» بەرسەك، ٶمىرىمىز ماڭگىگە ۇلاسادى (ناق. س. 9:3، 4، 6).
19. ۋاعىزداۋشى 12:13، 14 كە ساي، ٴبىز نە ىستەۋگە بەكىنۋىمىز كەرەك؟ (« قۇدايدان قورقۋدىڭ اكەلەر يگىلىگى» دەگەن قورشاۋدى دا قاراڭىز.)
19 ۋاعىزداۋشى 12:13، 14 وقىڭىز. ەندەشە، وسى سوڭعى زۇلىم كۇندەرى قۇدايدان قورقۋدى ۇيرەنە بەرەيىك. سوندا جۇرەگىمىزدى قورعايمىز، مورالدىق جانە رۋحاني جاعىنان تازا بولامىز ٵرى باسقالاردى «ناعىز دانالىقتىڭ» جولىنا تۇسۋگە شاقىرامىز. سوندا ولار دا بۇنىڭ پايداسىن كورىپ، باقىتتى بولادى.
127-ٵن قانداي ادام بولۋىم كەرەك؟
a ماسىحشىلەر قۇداي الدىنداعى ورىندى قورقىنىشتارىن كۇشەيتە بەرۋلەرى كەرەك. ويتكەنى بۇل ٴبىزدىڭ جۇرەگىمىزدى قورعاپ، ازعىندىق پەن پورنوگرافياعا ەلىگۋدەن ساقتايدى. وسى ورايدا ناقىل سوزدەر كىتابىنىڭ 9-تاراۋىن قاراستىرامىز. وندا دانالىق ٴبىر ايەلدىڭ، ال اقىماقتىق ەكىنشى ايەلدىڭ كەيپىندە سيپاتتالعان. بۇل تاراۋداعى كەڭەستەردىڭ قازىر دە، بولاشاقتا دا پايداسى زور.
b كەيبىر ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
