27-زەرتتەۋ ماقالاسى
ەحوبادان نە ٷشىن قورقۋىمىز كەرەك؟
«ەحوبادان قورقاتىندار ونىڭ دوسى اتالادى» (ٴزاب. 25:14).
8-ٵن ەحوبا — ٴبىزدىڭ قورعانىمىز
اڭداتپا a
1، 2. ٴزابۇر 25:14 كە ساي، ەحوبامەن جاقىن دوس بولۋ ٷشىن نە قاجەت؟
قالاي ويلايسىز، بىرەۋمەن جاقىن دوستىعىمىزدى ساقتاپ قالۋ ٷشىن قانداي قاسيەتتەر كەرەك؟ بالكىم، ٴبىر-ٴبىرىمىزدى جاقسى كورىپ، قولداپ-دەمەپ وتىرۋىمىز كەرەك دەرسىز. بىراق دوستىقتى ساقتاۋ ٷشىن قورقىنىش كەرەك دەپ ەشكىم ايتپايتىن شىعار. الايدا وسى ماقالانىڭ نەگىزگى تارماعى ەحوبا قۇدايمەن جاقىن دوس بولۋ ٷشىن، ودان «قورقۋىمىز» كەرەك دەيدى (ٴزابۇر 25:14 وقىڭىز).
2 ەحوباعا قانشا جىلدان بەرى عيبادات ەتپەيىك، بارىمىزگە دە ودان قورقۋ قاسيەتىن دامىتا بەرۋ كەرەك. ال قۇدايدان قورقۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ ەحوبادان قورقۋدى قالاي ۇيرەنە الامىز؟ ساراي باسقارۋشىسى اباديادان، باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحودايدان جانە جوعاس پاتشادان قانداي ساباق الامىز؟
قۇدايدان قورقۋ دەگەن نە؟
3. ٴبىز قاي كەزدە قورقىنىش سەزىنەمىز جانە ونىڭ قانداي پايداسى بار؟
3 قورقىنىش سەزىمى، ادەتتە، قانداي دا ٴبىر قاۋىپتى بايقاعاندا پايدا بولادى. مۇنداي قورقىنىشتىڭ ٴبىر پايداسى — ٴبىزدى اقىماقتىق جاساۋدان ساقتايدى. مىسالى، جاردان قۇلاپ كەتەمىن دەپ قورىقساق، وعان مۇلدەم جاقىنداماي، الشاق جۇرەمىز. ال جاراقات الۋدان قورىقساق، قاۋىپتى جاعدايلاردى اينالىپ وتەمىز. دوسىمىزدان ايىرىلىپ قالعىمىز كەلمەسە، وعان اۋىر ٴسوز ايتۋدان، كوڭىلىنە تيەتىن ارەكەتتەن اۋلاق بولامىز.
4. شايتان ٴبىزدىڭ ەحوبادان قالاي قورىققانىمىزدى قالايدى؟
4 ال شايتان ادامداردىڭ قۇدايدان وسىنداي ورىندى سەبەپپەن ەمەس، ۇرەيلەنە، جان ۇشىرا قورىققانىن قالايدى. سول ٷشىن ول ەليفازدىڭ ايتقان ويىن ناسيحاتتاپ، ەحوبانى تىم تالاپشىل، قاھارلى جانە جازالاۋشى قۇداي ەتىپ كورسەتۋدە (ٵيۇپ 4:18، 19). ول ٴبىزدىڭ ەحوبادان ۇرەيلەنگەنىمىز سونشا — وعان قىزمەت ەتپەي قويعانىمىزدى كوكسەيدى. بۇدان اۋلاق بولۋ ٷشىن، قۇدايدان دۇرىس سەبەپپەن قورقۋدى ۇيرەنۋىمىز كەرەك.
5. قۇدايدان قورقۋ دەگەن نە؟
5 ەحوبادان دۇرىس سەبەپپەن قورقاتىن ادام ونى سۇيەدى ٵرى ونىمەن قارىم-قاتىناسىنا سىزات تۇسىرەتىن كەز كەلگەن ارەكەتتەن اۋلاق جۇرەدى. يسا قۇدايدان ٴدال وسىلاي قورىققان (ەۆر. 5:7). ونىكى ۇرەي ەمەس، قاستەرلى سەزىم بولعان (يشايا 11:2، 3). ويتكەنى ول ەحوبانى قاتتى جاقسى كورگەن جانە ارقاشان ٴتىلىن الىپ جۇرگىسى كەلگەن (جوح. 14:21، 31). يسا سياقتى ٴبىز دە ەحوبانى تەرەڭ قۇرمەتتەپ، قاستەرلەيمىز. ويتكەنى ونىڭ تۇلا بويى سۇيىسپەنشىلىككە تۇنىپ تۇرعان، دانا، ٵدىل دە قۇدىرەتتى قۇداي ەكەنىن تانىدىق. سونداي-اق ونىڭ ٴبىزدى قاتتى جاقسى كورەتىنىن، سوندىقتان ارەكەتىمىز وعان اسەر ەتەتىنىن دە بىلدىك: وعان قۇلاق اسساق، سۇيىندىرەمىز، ٴتىلازار بولساق، كۇيىندىرەمىز (ٴزاب. 78:41؛ ناق. س. 27:11).
قۇدايدان قورقۋدى قالاي ۇيرەنەمىز؟
6. قۇدايدان قورقۋدى ۇيرەنۋدىڭ ٴبىر جولى قانداي؟ (ٴزابۇر 34:11)
6 قۇدايدان قورقۋ — تۋا بىتەتىن قاسيەت ەمەس. ونى ٶزىمىز بويىمىزدا جەتىلدىرۋىمىز قاجەت (ٴزابۇر 34:11 وقىڭىز). بۇل ٷشىن ەحوبانىڭ جاراتىلىستارىن مۇقيات باقىلاساق بولادى. جاراتىلىستارىنا قاراپ، ونىڭ قۇدىرەتىنە، دانالىعى مەن اسقان سۇيىسپەنشىلىگىنە كوز جەتكىزگەن سايىن، ەحوباعا دەگەن قۇرمەتىمىز بەن سۇيىسپەنشىلىگىمىز تەرەڭدەي تۇسەدى (ريم. 1:20). ادريانا ەسىمدى باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «جاراتىلىستارىنا قاراعاندا، ەحوبا نەتكەن دانا قۇداي دەپ تاڭعالامىن! شىنىندا دا، ماعان نە جاقسى، نە جامان ەكەنىن ودان ارتىق ەشكىم بىلمەيدى». وسىلاي وي جۇگىرتە كەلە ول: «ەندەشە، قالايشا مەن ٶمىر بەرگەن ەحوبا قۇدايىمدى رەنجىتىپ، دوستىعىمىزعا سىزات تۇسىرمەكپىن؟»— دەپ تۇيىندەدى. ولاي بولسا، ٴسىز دە وسى اپتادا ۋاقىت ٴبولىپ، ەحوبانىڭ ٴبىر جاراتىلىسىنا ٴمان بەرىپ ويلانىپ كورىڭىز. بۇل ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىڭىزدى تەرەڭدەتىپ، قۇرمەتىڭىزدى وسىرەدى (ٴزاب. 111:2، 3).
7. بويىمىزدا ەحوبادان قورقىنىش دامىتۋعا دۇعا قالاي كومەكتەسەدى؟
7 بويىمىزدا ەحوبادان قورقىنىش دامىتۋدىڭ تاعى ٴبىر جولى — ۇدايى دۇعا ەتۋ. وعان ٴجيى-ٴجيى دۇعا ەتكەن سايىن، ونىڭ شىنايى، ٴتىرى تۇلعا ەكەنىن سەزىنە تۇسەمىز. مىسالى، ودان قيىندىققا توزۋگە كۇش سۇراساق، قۇدىرەتى شەكسىز ەكەنىن ەسكە الامىز. ٴبىز ٷشىن ۇلىن قيعانىنا ريزاشىلىق بىلدىرگەندە، بىزگە دەگەن ىستىق سۇيىسپەنشىلىگىن ويعا الامىز. قانداي دا ٴبىر ماسەلە بويىنشا اقىل سۇراپ جالبارىنساق، ونىڭ اسقان كەمەڭگەر، دانا قۇداي ەكەنىن ەسكە الامىز. وسىنداي دۇعالاردان سوڭ ەحوبانى ودان سايىن قاستەرلەي تۇسەمىز جانە اراداعى دوستىعىمىزدى ەش بۇزباۋعا بەلدى بەكەم بۋامىز.
8. ەحوبادان قورقۋ قاسيەتىن جوعالتپاۋ ٷشىن، نە ىستەسەك بولادى؟
8 قۇدايدان قورقۋ قاسيەتىن جوعالتپاۋ ٷشىن، قيەلى كىتاپتى ساباق الۋ ماقساتىمەن زەرتتەۋىمىز قاجەت. ونداعى ۇلگىلەردىڭ جاقسىسىنان ۇيرەنىپ، جامانىنان جيرەنە ٴبىلۋىمىز كەرەك. ەندەشە، قازىر ەحوباعا ادال قىزمەت ەتكەن ەكى كىسىنىڭ، ياعني احاب پاتشانىڭ ساراي باسقارۋشىسى بولعان اباديا مەن باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحودايدىڭ ۇلگىسىن قاراستىرايىق. ال سوسىن، ەحوبانى العاشىندا قاستەرلەپ، كەيىن تاستاپ كەتكەن جوعاس پاتشادان ساباق الامىز.
قۇدايدان قورىققان اباديا سياقتى باتىل بولىڭىز
9. ەحوبادان قورىققاننىڭ ارقاسىندا اباديا قانداي ادام بولدى؟ (پاتشالار 1-جازبا 18:3، 12)
9 كيەلى كىتاپتا ايتىلعانداي، «اباديا b ەحوبانى بارىنشا قاستەرلەيتىن ادام» بولعان (پاتشالار 1-جازبا 18:3، 12 وقىڭىز). قۇدايدان قورىققاننىڭ ارقاسىندا ول ادال دا سەنىمدى بولعان، ويتكەنى پاتشا وعان ساراي باسقارۋشىسى بولۋدى سەنىپ تاپسىرعان (نەحەميا 7:2 سالىستىرىڭىز). قۇدايدان قورىققانى ونى ەرەكشە باتىل دا ەتتى. باتىلدىق كەرەك بولعان سەبەبى — ول وتە قيىن زاماندا ەحوباعا عيبادات ەتىپ ٴجۇردى. ول «جاساعان زۇلىمدىعى وزىنە دەيىنگىلەردىڭ بارىنەن اسىپ تۇسكەن» احاب پاتشانىڭ تۇسىندا ٶمىر سۇرگەن (پات. 1-ج. 16:30). ال ونىڭ باعالعا تابىناتىن ايەلى ەزابەل ەحوبانى جەك كورگەنى سونشا — ون رۋلى سولتۇستىك پاتشالىقتان تازا عيباداتتى جويىپ جىبەرگىسى كەلدى، ٴتىپتى قۇدايدىڭ كوپ پايعامبارىن مەرت قىلدى (پات. 1-ج. 18:4).
10. اباديا قالاي اسقان باتىلدىق تانىتتى؟
10 اباديا اسقان باتىلدىق تانىتقان ٴبىر وقيعانى قاراستىرايىق. ەزابەل ەحوبانىڭ پايعامبارلارىنىڭ كوزىن قۇرتامىن دەپ قىر سوڭدارىنا تۇسكەندە، اباديا «100 پايعامباردى ەلۋ-ەلۋدەن ۇڭگىرلەرگە جاسىرىپ، نان-سۋمەن قامتاماسىز ەتىپ تۇردى» (پات. 1-ج. 18:13، 14). ەزابەل مۇنى ٴبىلىپ قويسا، ونى ويلانباستان ولىمگە كەسەر ەدى. ەت پەن سۇيەكتەن جارالعاندىقتان، اباديا دا قورىققان شىعار، ولگىسى كەلمەگەن بولار. سوندا ول وسىنداي ەرلىككە قالاي باردى؟ ويتكەنى ەحوبانى جانە ونىڭ قىزمەتشىلەرىن ٶز ومىرىنەن ارتىق ٴسۇيدى.
ىسىمىزگە تيىم سالىنسا دا، ەر باۋىرلاس باتىلدىق تانىتىپ، باۋىرلاستارىنا رۋحاني اس-سۋ جەتكىزىپ ٴجۇر (11-ابزاستى قاراڭىز) d
11. بۇگىندە باۋىرلاستار ابادياعا قاي جاعىنان ەلىكتەپ ٴجۇر؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
11 بۇگىندە ىسىمىزگە تيىم سالىنعان ەلدە تۇراتىن ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى دە ابادياعا ۇقسايدى. ولار بيلىك وكىلدەرىن قۇرمەتتەيدى، ارينە. بىراق «قۇدايدىكىن قۇدايعا» بەرەدى، ياعني وعان قالتقىسىز بەرىلگەندىك تانىتادى (مات. 22:21). ەحوبادان قورىققاندىقتان، ولار ٴبىرىنشى كەزەكتە ادامعا ەمەس، قۇدايعا مويىنسۇنادى (ەل. ٸس. 5:29). مىسالى، ىزگى حاباردى ۋاعىزداۋدى جالعاستىرا بەرەدى جانە جينالىستاردى وتكىزۋدىڭ جاسىرىن تۇرىنە كوشەدى (مات. 10:16، 28). سونداي-اق باۋىرلاستارىن قاجەتتى رۋحاني اس-سۋمەن قامداپ وتىرۋعا تىرىسادى. افريكادا تۇراتىن گەنري باۋىرلاستىڭ ەلىندە كۋاگەرلەردىڭ ىسىنە ۋاقىتشا تيىم سالىنادى. سول كەزدە ول باۋىرلاستارىنا جاسىرىن تۇردە ادەبيەتتەر جەتكىزۋگە اتسالىسادى. «مەن، نەگىزى، وتە ۇياڭ، جاسقانشاق اداممىن. سوندىقتان مەنى باتىل ەتكەن ەحوباعا دەگەن تەرەڭ قاستەرلى سەزىمىم دەپ سەنىممەن ايتا الامىن»،— دەيدى گەنري. ٴسىز دە بويىڭىزدا ەحوبادان قاستەرلى قورقىنىش دامىتساڭىز، گەنري سياقتى باتىل بولا الاسىز.
قۇدايدان قورىققان ەحوداي سياقتى ادال بولىڭىز
12. باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحوداي مەن ايەلى ەحوشابات قاي جاعدايدا ەحوباعا ادالدىق ساقتادى؟
12 باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحوداي ەحوبادان قورىققاندىقتان، وعان ادال بولعان جانە تازا عيباداتتى اسقاقتاتۋعا اتسالىسقان. ونىڭ كەزىندە ەزابەلدىڭ قىزى اتاليا ياھۋدا پاتشالىعىنىڭ تاعىن زاڭسىز جولمەن تارتىپ العان بولاتىن. ول وتە جاۋىز، بەزبۇيرەك ايەل بولعان. جۇرت ودان قاتتى قورقاتىن. اتاليا بيلىكتى كوكسەگەنى سونشا — پاتشا تۇقىمىن، ٴتىپتى ٶز نەمەرەلەرى بولسا دا، تۇگەل قىرىپ تاستاۋدان تايىنبادى (شەج. 2-ج. 22:10، 11). بىراق ەحودايدىڭ ايەلى ەحوشابات پاتشانىڭ جوعاس دەگەن ٴبىر ۇلىن امان الىپ قالادى. ەكەۋى جوعاستى تىعىپ ۇستاپ، باعىپ-قاعادى. وسىلاي ولار داۋىتتەن تارايتىن پاتشالار اۋلەتىن قۇتقارىپ قالادى. باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحوداي ەحوباعا وسىلاي ادالدىق ساقتادى جانە اتاليادان ەش سەسكەنبەي ارەكەت ەتتى (ناق. س. 29:25).
13. جوعاس جەتى جاستا بولعاندا، ەحوداي ادالدىعىن تاعى قالاي كورسەتتى؟
13 جوعاس جەتىگە كەلگەندە، ەحوداي ەحوباعا دەگەن ادالدىعىن تاعى دالەلدەدى. ول تاقتىڭ زاڭدى مۇراگەرى جوعاستى پاتشا ەتۋدىڭ جوسپارىن قۇردى. ٴبىراق، ٴبىر قاۋىپتىسى، جوسپار جۇزەگە اسپاي قالسا، ەحوداي ومىرىمەن قوش ايتىسپاق ەدى. قۋانىشقا وراي، ەحوبا ونىڭ جوسپارىنا باتاسىن توكتى. باسشىلار مەن لەۋىلىكتەردىڭ قولداۋىمەن ول جوعاستى پاتشا تاعىنا وتىرعىزدى، ال اتاليانى ولىمگە كەستى (شەج. 2-ج. 23:1—5، 11، 12، 15؛ 24:1). بۇدان كەيىن ەحوداي «پاتشا مەن حالىققا ەحوبامەن كەلىسىم جاساتتى. ولار ارقاشان ەحوبانىڭ حالقى بولۋدى ۋادە ەتتى» (پات. 2-ج. 11:17). «سونىمەن قاتار ەحوداي قانداي دا ٴبىر سەبەپپەن ارامدالىپ قالعان ادام ەحوبانىڭ ۇيىنە كىرمەۋ ٷشىن، ونىڭ قاقپالارىنا كۇزەتشىلەر قويدى» (شەج. 2-ج. 23:19).
14. ەحوبانى قۇرمەتتەگەنى ٷشىن ەحوداي قانداي قۇرمەتكە بولەندى؟
14 ەحوبا: «مەنى قۇرمەتتەيتىندەردى مەن دە قۇرمەتتەيمىن»،— دەگەن. ادال قىزمەتشىسى ەحودايدى دا ول زور قۇرمەتكە بولەدى (سام. 1-ج. 2:30). مىسالى، ەحودايدىڭ جاساعان يگى ىستەرىنىڭ ٴبارىن بىزگە ٴتالىم بولسىن دەپ جازىپ قالدىردى (ريم. 15:4). ال كوز جۇمعانىندا، ەحوبا ونى ىلۋدە ٴبىر بولاتىن مارتەبەگە بولەدى: «يسرايل حالقىنا جانە شىنايى قۇداي مەن ونىڭ ۇيىنە قاتىستى جاساعان ىزگىلىگى ٷشىن، ەحودايدىڭ سۇيەگى ٴداۋىتتىڭ قالاسىنداعى پاتشالار قابىرىنىڭ بىرىنە قويىلدى» (شەج. 2-ج. 24:15، 16).
ٴبىز دە ەحوبانى باس ٴدىني قىزمەتكەر ەحوداي سياقتى قاستەرلەپ، باۋىرلاستارعا ادال كومەكشى بولۋعا تالپىنايىق (15-ابزاستى قاراڭىز) e
15. ەحودايدىڭ وقيعاسىنان نە ۇيرەنەمىز؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
15 ەحودايدىڭ وقيعاسى باۋىرلاستاردىڭ بارىنە ەحوبادان قورقىنىش دامىتۋعا كومەكتەسەدى. مىسالى، اقساقالدار ەحوداي سياقتى سەرگەك بولىپ، قۇدايدىڭ وتارىن ادالدىقپەن قورعاۋدى ۇيرەنەدى (ەل. ٸس. 20:28). ال ۇلكەن جاستاعى باۋىرلاستار ەحوبادان قورقىپ، ادالدىق ساقتاپ جۇرسە، ەحوبا ولاردى ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن قولدانادى. ول «قارتايدى ەكەن» دەپ قىزمەتشىلەرىن ەسەپتەن شىعارىپ تاستامايدى. جاستار، سەندەر ەحوبانىڭ ەحودايدى قۇرمەتكە بولەگەنىنەن نە ۇيرەنەسىڭدەر؟ قاۋىمداعى قاريالاردى، اسىرەسە ۇزاق جىلدان بەرى ادال قىزمەت ەتىپ جۇرگەندەرىن ارداقتاپ، قادىرلەي بىلىڭدەر (ناق. س. 16:31). ەحودايعا تىرەك بولعان باسشىلار مەن لەۋىلىكتەردەن بولسا ٴبارىمىز ساباق الا الامىز، ياعني ارامىزدا «باسشىلىقتى قولعا العاندارعا» ادالدىقپەن مويىنسۇنامىز (ەۆر. 13:17).
جوعاستىڭ ىسىنەن جيرەنەيىك
16. جوعاس پاتشانىڭ رۋحاني بوساڭدىعى نەدەن بايقالدى؟
16 ەحوداي جوعاس پاتشاعا جاقسى ىقپال ەتتى (پات. 2-ج. 12:2). جاس كەزىندە جوعاس ەحوباعا ۇنامدىنى ىستەۋگە نيەتتى ەدى. بىراق ەحوداي قايتىس بولعان سوڭ، ول جولدان تايعان بەكزادالارعا ەرىپ كەتتى. سونىڭ كەسىرىنەن ٶزى دە، قول استىنداعى حالىق تا «قاسيەتتى باعانالار مەن پۇتتارعا تابىنا باستادى» (شەج. 2-ج. 24:4، 17، 18). بۇعان قاتتى جۇرەگى اۋىرعان «ەحوبا ولاردى وزىنە قايتارۋ ٷشىن پايعامبارلارىن جىبەرگەنمەن،.. ولار قۇلاق اسۋدان باس تارتتى». ولار ٴتىپتى ەحودايدىڭ ۇلى زاكاريانى c دا — ەحوبانىڭ پايعامبارى ٵرى ٴدىني قىزمەتكەر بولسا دا، ٴتىپتى جوعاس پاتشانىڭ نەمەرە باۋىرى بولسا دا — تىڭدامادى. بۇدان دا سوراقىسى، جوعاس پاتشا زاكاريانى ٶلتىرتىپ، كەزىندە ٶزىنىڭ ٶمىرىن ساقتاپ قالعان وتباسىنىڭ جاقسىلىعىن مۇلدەم ۇمىتتى (شەج. 2-ج. 22:11؛ 24:19—22).
17. جوعاسپەن اقىرىندا نە بولدى؟
17 ەحوبا: «مەنى مەنسىنبەيتىندەر جۇرتتىڭ بارىنە جەكسۇرىن بولادى»،— دەگەن بولاتىن (سام. 1-ج. 2:30). جوعاس پاتشا ەحوبادان قورىقپاي كەتكەندىكتەن، ارتى جامان بولدى. سيريانىڭ از عانا اسكەرى جوعاستىڭ قالىڭ اسكەرىن ويران ەتىپ، ال ٶزىن قاتتى جارالايدى. ال كەيىنىرەك، كەزىندە زاكاريانىڭ قانىن توككەنى ٷشىن، بۇل زۇلىم پاتشانى ٶز قىزمەتشىلەرى ٶلتىرىپ كەتەدى. ال ونىڭ دەنەسى «پاتشالار قابىرىنە» قويىلۋعا لايىقسىز دەپ تابىلادى (شەج. 2-ج. 24:23—25).
18. ەرەميا 17:7، 8 گە ساي، جوعاستىڭ قاتەلىگىن قايتالاماۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
18 جوعاستان قانداي ساباق الامىز؟ ول تىرەۋىشكە بايلانىپ تۇرعان، تامىرى قىپ-قىسقا اعاش سياقتى بولدى. وعان تىرەك بولعان ەحوداي كوز جۇمعاننان كەيىن جولدانتايۋشىلاردىڭ ىقپالى جەلدەي سوعىپ ەدى، ول بىردەن قۇلاپ ٴتۇستى. ٴبىزدىڭ دە باۋىرلاستارىمىزدىڭ نە ٴماسىحشى وتباسىمىزدىڭ ىقپالىمەن عانا قۇدايدان قورقىپ جۇرگەنىمىز جارامايدى. جەكە زەرتتەۋ، وي جۇگىرتۋ جانە دۇعا ەتۋمەن قۇدايدان قورقىنىشىمىز بەن شىن بەرىلگەندىگىمىزدى بەكەمدەي بەرۋىمىز كەرەك. سوندا تامىرىمىز تەرەڭ جايىلىپ، رۋحاني مىقتى بولامىز (ەرەميا 17:7، 8 وقىڭىز؛ قول. 2:6، 7).
19. ەحوبا بىزدەن نە تالاپ ەتەدى؟
19 ەحوبا بىزدەن كوپ نارسە تالاپ ەتپەيدى. ونىڭ بىزدەن نە كۇتەتىنى ۋاعىزداۋشى 12:13 تە بىلاي دەپ تۇيىندەلگەن: «قۇدايدان قورقىپ، بۇيرىقتارىن ورىندا، سەبەبى ادام بالاسىنىڭ بار پارىزى — وسى». بويىمىزدا وسىنداي قورقىنىش بولسا، الداعى كەز كەلگەن سىناقتان اباديا مەن ەحوداي سياقتى سۇرىنبەي ٶتىپ، نىق تۇرامىز. سوندا ەحوبامەن دوستىعىمىزدى ەش نارسە بۇزا المايدى.
3-ٵن سەن بىزگە كۇش بەردىڭ، ٷمىت بەردىڭ
a جازبالارداعى «قورقۋ» ٴسوزىنىڭ ماعىناسى كەڭ. مانماتىنگە قاراي ول ۇرەيلەنۋدى، قۇرمەتتەۋدى يا قاستەرلەۋدى بىلدىرەدى. بۇل ماقالادا ٴبىز كوكتەگى اكەمىزگە باتىل دا ادال قىزمەت ەتۋگە قوزعاۋ بولاتىن قورقىنىشتى دامىتۋ جايلى ايتامىز.
b بۇل — بىرنەشە عاسىردان كەيىن ٶمىر سۇرگەن ٵرى ٶزىنىڭ اتىمەن اتالاتىن كىتاپتى جازعان اباديا پايعامبار ەمەس.
c ماتاي 23:35 تە زاكاريا باراقيانىڭ ۇلى ەكەنى ايتىلعان. كيەلى كىتاپتاعى كەيبىر ادامداردىكىندەي، ەحودايدىڭ دا ەكى ەسىمى بولعان دەگەن تۇجىرىم بار (مات. 9:9 بەن مار. 2:14 ٴتى سالىستىرىڭىز). نەمەسە باراقيا زاكاريانىڭ اتاسى يا ارعى اتالارىنىڭ ٴبىرى بولعان بولۋى مۇمكىن.
d سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: بۇل سۋرەتتە ەر باۋىرلاس ىسىمىزگە تيىم سالىنعان كەزدە رۋحاني اس ۇلەستىرىپ ٴجۇر.
e سۋرەتتەر سيپاتتاماسى: قىز باۋىرلاس جاسى ۇلكەن ايەل باۋىرلاستان تەلەفونمەن ۋاعىزداۋدى ۇيرەنىپ جاتىر. جاسى ۇلكەن ەر باۋىرلاس كوپشىلىك الدىندا باتىل ۋاعىزداۋىمەن ۇلگى كورسەتىپ تۇر. تاجىريبەسى مول ەر باۋىرلاس پاتشالىق سارايىندا جوندەۋ جۇمىستارىن جاساۋدى ۇيرەتىپ جاتىر.
